سرطان یک چالش بزرگ روحی و روانشناختی برای والدین کودکان مبتلا به سرطان است.والدین کودکان مبتلا به سرطان دچار سطوح بالایی از تنش های روانی – فیزیکی شده و سلامت روان آن ها دچار اختلال می‌گردد. وقتی سلامت روان والدین اسیب ببیند، آن ها برای روبرو شدن و درک کردن و پذیرفتن اطلاعات مربوط به خودشان و شناخت موقعیت فعلی خویش به طوری که بتواند دست به انتخاب های با معنا و آگاهانه بزند، دچار مشکل می‌شوند و با بازسازی افکار منفی، تصمیماتی غیرمنطقی و نادرست می گیرند (راستان،۱۳۹۱).

 

۲-۳ سلامت روان

 

۲-۳-۱ سلامت روان

 

تودور(۱۹۹۶) سلامتی روان را بدین شرح تعریف می‌کند. سلامت روان شامل: توانایی زندگی کردن همراه با شادی، بهره وری و بدون وجود دردسر است. سلامت روان مفهومی انتزاعی و ارزیابی نسبی از روابط انسان با خود، جامعه و ارزش هایش است. سلامت روان عنوان و برچسبی است که دیدگاه ها و موضوعات مختلف مانند: وجود علایم احساسات مرتبط با بهزیستی اخلاقی و معنوی و مانند آن را در بر می‌گیرد. سلامت روان ظرفیت رشد و نمو شخصی می‌باشد و یک موضوع مربوط به پختگی است. سلامت روان یعنی هماهنگی بین ارزش ها، علایق و نگرش ها در حوزه عمل افراد و در نتیجه برنامه ریزی واقع بینانه برای زندگی و تحقق هدفمند مفاهیم زندگی است. سلامت روان، سلامت جسم نیست بلکه به دیدگاه و سطح روان شناختی ارتباطات فرد، محیط اشاره دارد. بخش مرکزی سلامت، سلامت روان است. زیرا تمامی تعاملات مربوط به سلامتی به وسیله روان انجام می شود. سلامت روان ظرفیت کامل زندگی کردن به شیوه ای است که ما را قادر به درک ظرفیت های طبیعی خود می‌کند و به جای جدا کردن ما از سایر انسان هایی که دنیای ما را می‌سازند، نوعی وحدت بین ما و دیگران به وجود می آورد (تودور،۱۹۹۶).

۲-۳-۲ تعریف سلامت روان

 

سلامت روان را می توان ‌بر اساس تعریف کلی و وسیع تر تندرستی تعریف کرد. طی قرن گذشته ادراک ما از تندرستی به طور گسترده ای تغییر یافته است. عمر طولانی تر از متوسط، نجات زندگی انسان از ابتلاء به بیماری های مهلک با کشف آنتی بیوتیک ها و پیشرفت های علمی و تکنیکی در تشخیص و درمان، مفهوم کنونی تندرستی را به دست داده که نه تنها بیانگر نبود بیماری است، بلکه توان دستیابی به سطح بالای تندرستی را نیز معنی می‌دهد. چنین مفهومی نیازمند تعادل در تمام ابعاد زندگی فرد از نظر جسمانی، عقلانی، اجتماعی، شغلی و معنوی است. این ابعاد در رابطه متقابل با یکدیگرند، به طوری که هر فرد از دیگران و از محیط تاثیر می‌گیرد و بر آن ها تاثیر می‌گذارد ( تاثیر و تأثر متقابل). ‌بنابرین‏ سلامت روان نه تنها نبود بیماری روانی است، بلکه به سطحی از عملکرد اشاره می‌کند که فرد با خود و سبک زندگی اش آسوده و بدون مشکل باشد. در واقع، تصور براین است که فرد باید بر زندگی اش کنترل داشته باشد و فقط در چنین حالتی است که می توان آن قسمت هایی را که درباره ی خود یا زندگی اش مسئله ساز است تغییر دهد (هرشن سن و پاور،۱۹۸۸،ترجمه منشی طوسی،۱۳۷۴).

 

برای سلامت روان و تندرستی تعاریف گوناگونی ارائه شده است.اما جامع ترین آن، تعریف سازمان بهداشت جهانی است . این سازمان سلامت روان را به عنوان یکی از ملاک های لازم برای سلامت عمومی در نظر گرفته است. ‌بر اساس نظر کارشناسان این سازمان، سلامتی عبارت است از”حالت رفاه جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط فقدان بیماری”(بلدرفالن،۱۹۹۵).

 

سلامت روان عبارت است از رفتار موزون و هماهنگ با جامعه، شناخت و پذیرش واقعیت های اجتماعی و قدرت سازگاری با آن ها، ارضای نیازهای خویشتن به طور متعادل و شکوفایی استعداد فطری خویش. فردی از سلامت روان برخوردار است که قادر باشد تا عقده های درونی خود را حل و فصل کند و با تغییرات و مقتضیات محیط طبیعی و اجتماعی خویش سازگار باشد و تلاش کند تا تندرستی و نشاط برای خود و دیگران فراهم سازد زیرا سلامت روان حالتی مساعد برای رشد و نمو از جهت بدنی، عاطفی و شعوری، بدون ایجاد مزاحمت برای دیگران است (آقاجانی،۱۳۸۱).

 

بنابر تحقیق “انجمن ملی بهداشت روانی” افراد دارای سلامت روان خصوصیات زیر را بروز می‌دهند:

۱ – این افراد احساس راحتی می‌کنند، آن ها از نظر روانی خود را آن گونه که هستند می‌پذیرند. از استعدادهای خود بیشترین بهره را می‌برند، دیدگاهی واقع گرایانه دارند، اعتماد به نفس دارند و مهم تر از همه، آن ها برخوردار از سیستم ارزشی هستند که از تجارب شخصی شان سرچشمه می‌گیرد.

 

۲ – این افراد احساس خوبی نسبت به دیگران دارند و به علایق دیگران توجه می‌کنند و احترام می‌گذارند.

 

۳ – قدرت روبرو شدن با نیازهای زندگی را دارند، احساس مسئولیت می‌کنند و با مشکلات به همان شیوه ای که رخ می‌دهند برخورد می‌کنند، محیط خود را تا آن جا که ممکن است شکل می‌دهند و تا آن جا که ضرورت دارد با آن سازگار می‌شوند، از تجارب بنیادین زندگی لذت می‌برند، اما هرگز شیفته خود نمی شوند (بنی جمالی و احدی،۱۳۷۳).

 

۲-۳-۳ نظریات مرتبط با سلامت روان

 

به عقیده فروید وجود هشیاری (خود آگاهی) برای سلامت روان شناختی ضرورت دارد. هر آن چه که ممکن است در ناهشیاری (ناخودآگاهی) موجب مشکل شود بایستی خودآگاه شود. وا پس زنی های ناخودآگاه و غیر ضروری بایستی دگرگون شوند و انرژی صرف شده برای نگهداری آن ها در ناخودآگاه بایستی به « من» باز گردانیده شود (کورسینی^[۶۰]، ۱۹۷۳).

 

بنا بر نظریه آدلر فرد برخوردار از سلامت روان شناختی، توان و شهامت یا جرات عمل کردن را برای نیل به اهدافش دارد. چنین فردی جذاب و شاداب است و روابط اجتماعی سازنده و مثبتی با دیگران دارد. فرد سالم به عقیده آدلر از مفاهیم و اهداف خودش آگاهی دارد. فرد دارای سلامت روان مطمئن و خوش بین است و ضمن پذیرفتن اشکالات خود در حد توان اقدام به رفع آن ها می‌کند (کورسینی، ۱۹۷۳).

 

بنا بر عقیده ی سالیوان^[۶۱] زندگی شخص برخوردار از سلامت روان، دارای جهت یافتگی است. بدین معنی که امیالش را به نحوی یکپارچه می‌سازد که منجر به رضایت مندی شود یا اضطراب او را نسبتاً کم کند یا از بین ببرد. اما فرد سالم کسی است که دستگاه روانی او حداقل تنش را داشته باشد و چنین فردی معمولاً روابط اجتماعی انعطاف پذیر، واقعی و اعتماد آمیز دارد (سالیوان، ۱۹۵۳).

 

به عقیده ی کارل راجرز^[۶۲] آن کسی اساسی ترین خصوصیت زندگی سالم را دارا است که در هر تجربه ساختاری را در یابد و بر اساس مقتضیات تجربه ی لحظه بعدی به سادگی دگرگون شود. انسان سالم به ارگانیزم خودش اعتماد می‌کند. هر چه سلامت روان انسان بیشتر باشد آزادی عمل و انتخاب بیشتری را احساس و تجربه می‌کند، انسان سالم محدودیت فکری و عمل خویشتن را آزادانه انتخاب می‌کند. انسان سالم خلاقیت دارد. زیرا انسان خلاق با محدودیت های اجتماعی و فرهنگی هماهنگی و سازش منفعلانه ندارد، تدافعی نیست و به تمجید و ستایش دیگران نیز دل خوش نمی کند.

 

مبحث سوم -آثار استفاده از خیار شرط بر وضعیت دارایی طرفین

 

قانون مدنی ایران ‌در مورد وضعیت تضمینات دین ‌در مورد ضمان به صراحت چیزی نگفته است ؛ولی نویسندگان در این زمینه نظرات متفاوتی را ارائه کرده‌اند. بعضی از آن ها با اینکه ضمان نقل ذمه را مورد پذیرش قرار داده‌اند با این حال تضمینات دین را پس از عقد ضمان نیز باقی می دانند.

 

استدلال این نویسندگان این است که ضمان بر مبنای نوعی انتقال دین است و در انتقال دین نیز، دین با تمام توابع خودبه منتقل الیه انتقال می‌یابد.در ضمان نیز همانند انتقال دین، اگرچه ذمه مضمون عنه بری می شود؛ولی چون دین از نظر مضمون له هیچ تغییری نکرده است و فقط محل دین تغییر کرده، که تغییر محل دین نیز، تغییری در شرایط دین نمی دهد و دین همان دین قبلی است، لذا تضمینات دین نیز به همان صورت باقی می ماند.

 

گروهی دیگر معتقدند ضمان نقل ذمه مبتنی بر تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل مدیون است، ‌بنابرین‏ تضمینات دین سابق به محض انعقاد ضمان از بین می رود.عده ای دیگر از حقوق ‌دانان نیز بر این باورند که ضمان نقل ذمه مبتنی بر انتقال دینی است که در بند ۲ ماده ۲۹۲ قانون مدنی زیر عنوان تبدیل تعهد آمده است و قانون مدنی در اینگونه انتقال دین بر طبق ماده ۲۹۳، تضمینات دین سابق را ساقط می‌داند.

 

این نظرات مصون از انتقاد نمانده اند، بر نظر اول انتقاداتی ‌به این شرح وارد شده است ‌به این شرح که، ضمان در اصطلاح نویسندگان قانون مدنی یکی از اقسام تبدیل تعهد است. لذا نویسندگان قانون مدنی در ماده ۲۹۲ ابتدا در بند یک ،تعریف تبدیل تعهد را آورده اند و در بند ۲ و ۳ انتقال دین و طلب را به جای تبدیل تعهد نهاده اند. ماده ۲۹۳ نیز گفته است ،در تبدیل تعهد، تضمینات دین سابق بر دین لاحق تعلق نخواهد گرفت مگر اینکه طرفین صریحاً شرط کرده باشند و مقصود از تبدیل تعهد در این ماده همان موارد سه گانه ماده ۲۹۲ می‌باشد که تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل مدیون را نیز در بر می‌گیرد.

 

مهمترین اثر نقل ذمه برائت مدیون اصلی است و با گرو ماندن مال مدیون نمی توان ادعا کرد که او بری شده است ؛در موردی هم که دیگری برای دین مدیون وثیقه می‌دهد، این وثیقه به ملاحظه شخصیت مدیون است. ‌بنابرین‏ پس از بری شدن او دلیلی برای باقی ماندن وثیقه وجود ندارد همچنین است دادن کفیل و ضامن، چنان که بند ۳ ماده ۷۴۶ یکی از موارد برائت کفیل را ابراء ذمه مکفول از حقی که مکفول له بر او دارد، به نحوی از انحاء می‌داند.^[۱۰۶]

 

در فقه نیز اکثریت قریب به اتفاق فقهاء وثائق دین را پس از انعقاد ضمان آزاد می دانند، پس با توجه به اینکه قانون مدنی از نظر آن ها پیروی نموده، در قانون مدنی نیز تضمینات دین را باید ساقط شده دانست.

 

بر نظر سوم نیز این ایراد وارد است که بند ۲ ماده ۲۹۲،‌نمی تواند انتقال دین باشد؛زیرا همان‌ طور که یکی از حقوق ‌دانان نیز اشاره ‌کرده‌است در انتقال مستقیم دین عمل حقوقی بین مدیون و شخص ثالث انجام می شود و طلب کار در این میان نقشی ندارد. یعنی مدیون ( انتقال دهنده)به طور مستقیم و بدون واسطه دین را به شخص ثالث (منتقل الیه) انتقال می‌دهد. ولی در عقد ضمان شخص ثالث (ضامن) و طلب کار طرفین عقد هستند و مدیون دخالتی در عمل حقوقی ندارد. با توجه ‌به این موضوع نمی توان ضمان را انتقال مستقیم دین در نظر گرفت بلکه همان تبدیل تعهد به اعتبار تبدیل مدیون است.^[۱۰۷] با توجه ‌به این انتقادات به نظر می‌رسد که نظر دوم که ضمان را تبدیل تعهد از نوع بند ۲ ماده ۲۹۲ ق.م دانسته و تضمینات دین را بعد از انعقاد آن ساقط شده می‌داند قابل قبول باشد چرا که طبق تعریف عقد ضمان در ماده ۶۸۴ در این عقد شخص ثالثی مالی را که بر ذمه دیگری است به عهده می‌گیرد و با مقایسه این تعریف با بند ۲ ماده ۲۹۳ که می‌گوید : شخص ثالثی با رضایت متعهد له قبول کند که دین متعهد را ادا نماید. متوجه انطباق این دو مورد می‌شویم و از آنجا که ماده ۲۹۳ در کلیه موارد تبدیل تعهد در صورت عدم شرط مخالف، تضمینات دین را ساقط می‌داند. در ضمان نیز تضمینات دین از بین می رود.

 

در فقه امامیه نیز با توجه به نظریه نقل ذمه و برائت مدیون، طبیعتاً وثیقه های دین نیز باید ساقط شوند و بر همین مبنا اکثر قریب به اتفاق فقهای امامیه حکم به آزادی وثایق دین و از بین رفتن تضمینات دین داده‌اند. تعداد معدودی از فقهاء امامیه به ابقای تضمینات پس از انعقاد ضمان اعتقاد دارند.حال با توجه به مطالب گفته شده این سوال مطرح است بعد از انعقاد عقد ضمان خیاری و از بین رفتن وثایق دین ،اعمال خیار شرط چه اثاری بر روی وثایق دین دارد؟ به نظر می‌رسد با اعمال خیار شرط و اعاده وضعیت به حالت سابق وثیقه های دین که از بین رفته است ‌مجددا باز نمی‌گردد؛ چرا که دلیلی بر بازگشت وثیقه وجود ندارد .

 

 

 

نتیجه گیری و پیشنهادها:

 

موضوعی که در این پایان نامه مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است ؛ بحث ‌در مورد امکان یا عدم امکان استفاده از خیار شرط در عقد ضمان و آثار آن می‌باشد. از این رو در فصل اول که کلیاتی راجع به موضوع مطرح شد؛ به بحث ‌در مورد مفاهیم و اصطلاحاتی نظیر خیار،شرط،خیار شرط ،ضمان ومشخصه های آن پراختیم . مهمترین مقوله ای که در بحث کلیات بدان اشاره شده مستنداتی بود که برای قاعده بودن خیار بدان توسل جسته و از آن استفاده کردیم. همچنین عقد ضمان نیز به دلایلی مورد توجه و تأکید قرار گرفته و بسیاری از آن به دلایل گوناگون استفاده کرده‌اند.

 

اما در فصل دوم پایان نامه بحث اصلی یعنی امکان یا عدم امکان جعل خیار شرط مورد بررسی قرار گرفت. در واقع سوال اصلی این بود که آیا امکان جعل خیار شرط در عقد ضمان وجود دارد؟ در پاسخ ‌به این سوال نظریات مطرح شده را به دو دسته کلی تقسیم بندی کردیم؛ برخی معتقد به جواز جعل خیار شرط هستند که دلایل مورد استناد آن ها رااز جمله اجماع،وجود مقتضی ،عدم المانع ،حق بودن خیار، استناد اصل حاکمیت اراده و آزادی قراردادها و …را مورد بحث و بررسی قرار دادیم اما برخی دیگر که قائل به عدم جواز اشتراط خیار در عقد ضمان می‌باشند نیز دلایلی را مطرح کرده‌اند که دلایل آن ها نیز مورد نقد وبررسی قرار گرفت از جمله این دلایل،اینکه عقد ضمان با مقتضای خیار شرط منافات دارد، همچنین به منافات داشتن خیار شرط با مقتضای ذات عقد ضمان استناده کرده‌اند ؛ دلیل دیگری که بدان توسل جسته اند آن است که ضمان ایقاع است و خیار شرط در ایقاعات داخل نمی شود؛ دیگر اینکه ضمان به دلیل ماهیت ابرائی خود نمی تواند خیار شرط را در خود قبول کند. در نهایت دلایلی مانند آنکه لزوم در عقد ضمان حکم است و نه حق مطرح شده است.

 

جست و جوی تجربیات تازه

 

آرنت(۱۹۹۴؛ به نقل از حاج خدادادی، ۱۳۹۳) هیجان خواهی را نه تنها استعدادی برای انجام خطرات بلکه به عنوان کیفیت فزون-طلبی وتازگی در تجربه ی حسی در نظر می گرفت، که ممکن است در حوزه های گوناگون از زندگی شخصی بیان شود.

 

در دهه ی اخیر علاقه مندی پژوهشی به سمت اندازه گیری رفتارهای تازه طلبانه در بسیاری از حوزه ها نظیر علوم اجتماعی، روانشناسی و علوم سلامت افزایش یافته است(بوردن، زاسک، بروکز و دایت، ۲۰۰۵؛ ماوسون و همکاران، ۱۹۹۶؛ روزنبلوم، ۲۰۰۳؛ به نقل از حاج خدادادی، ۱۳۹۳). سازه‌های هیجان خواهی و تازه طلبی با یکدیگر همبستگی بالایی دارند و این واژه ها بعضا به صورت مترادف استفاده می‌شوند(هلمس، دونی، ارفکن، هندرمون و اسچاستر، ۲۰۰۱؛ زاکرمن، ۱۹۸۸؛ به نقل از ولکل^[۴۰]، ۲۰۱۰). فرد هیجان خواه به طور مداوم، تجربیات تازه ای مانند غذاهای تند، تغییر دادن کانال های تلویزیون، گووش کردن به موسیقی همراه با مقداری مشروبف و غیره را جستجو می‌کند. یکی از جلوه های جستجو کردن تجزبیات تازه، آمیزش جنسی^[۴۱] است. افراد هیجان خواه در مقایسه با افراد هیجان گریز، از فراوانی بیشتر و تنوع فعالیت جنسی(تعداد شریکان جنسی) خبر می‌دهند( زاکرمن و همکاران، ۱۹۷۲؛ زاکرمن، نوشاپ و فینر، ۱۹۷۶، ۱۹۷۶؛ به نقل از ریو، ۲۰۱۳؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۳). افراد هیجان خواه در مقایسه با افراد هیجان گریز، از رابطه کمتر و درآمیختگی عاطفی کمتر به عنوان پیش شرط مشارکت در روابط جنسی خبر می‌دهند(هندریک، ۱۹۸۷؛ زاکرمن و همکاران، ۱۹۷۶؛ به نقل از ریو،۲۰۱۳؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۳).

 

مبنای زیستی هیجان خواهی

 

رویدادهای زیست- شیمیایی مغز تعیین می‌کنند چگونه افراد به تحریک محیطی واکنش نشان می‌دهند. به همین خاطر پژوهشگران درباره ارتباط صفت هیجان خواهی با رویدادهای زیست-شیمیایی در مغز تحقیق کرده‌اند. مطمئن ترین یافته ها این است که افراد هیجان خواه از سطح پایین مونوآمین اکسیداز(MAO)، برخوردارند(اسکولر و همکاران، ۱۹۷۸؛ به نقل از ریو، ۲۰۱۳؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۳). MAO آنزیم سیستم لمبیک است که در تجزیه کردن انتقال دهنده های عصبی مغز، مانند دوپامین^[۴۲] و سروتونین^[۴۳] دخالت ارد. دوپامین در تجربیات پاداش مشارکت دارد و ‌بنابرین‏ به رفتارهای گرایشی کمک می‌کند(استلار و استلار، ۱۹۸۵؛ به نقل از ریو، ۲۰۱۳؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۳). سروتونین در بازداری زیستی یا سیستم توقف فیزیولوژیکی مغز مشارکت دارد و از این رو جلوی رفتارهای گرایشی را می‌گیرد(ینکسپ، ۱۹۸۲؛ به نقل از ریو، ۲۰۱۳؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۳).

 

زاکرمن(۲۰۰۶، به نقل از شلدون^[۴۴]، ۲۰۱۲) ‌به این نتیجه رسید که افراد زیاد هیجان خواه سطوح بالایی از دوپامین دارند، این بدین معنی است که زیست-شیمی بدن آن ها گرایش را به بازداری ترجیح می‌دهد. همچنین آن ها سطوح پایینی از سروتونین دارند که آن منجر می شود که زیست-شیمی آن ها در بازداری از خطرات وتجربیات جدید موفق باشد.

 

ویژگی های افراد هیجان خواه

 

زاکرمن و همکاران او دریافتند که هیجان خواهی در نتیجه سن تفاوت دارد. افرادی که جوانتر هستند بیشتر از افراد مسن به مخاطره جویی، ریسک و تجربیات تازه گرایش دارند. نمرات آزمون آزمودنیهای نوجوان تا ۶۰ ساله نشان دادند که هیجان خواهی بین ۲۰ تا ۳۰ سالگی به تدریج رو به کاهش می رود. در چهار عنصر هیجان خواهی تفاوت های جنسیت معنی داری یافت شده است. مردان در ماجراجویی و مخاطره جویی ، بازداری زدایی، و حساسیت نسبت به یکنواختی نمرات بالاتری گرفتند. زنان در تجربه جویی نمرات بالاتری کسب کردند. نتایج مشابهی از آزمودنی ها در ایالت متحده، انگلستان، اسکاتلند، ژاپن و تایلند به دست آمده اند. پژوهشگران تفاوت های نژادی و فرهنگی معنی داری را نیز به دست آورده اند. آسیایی ها در هیجان خواهی نمرات پایین تری از افراد فرهنگ های غرب گرفتند(شولتز و شولتز، ۲۰۰۷؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۱).

 

بررسی گروه هایی در ایالت متحده معلوم کرد که افراد زیاد هیجان خواه به احتمال بیشتری سیگار می کشند، الکل می نوشند، سریع رانندگی می‌کنند، ، تصادفات اتومبیل و محکومیت به خاطر رانندگی بی پروا یا در حالت مستی بیشتری دارند، و به فعالیت های جنسی مکرر می پردازند. از بین دانشجویان مرد، نمرات هیجان خواهی زیاد با رفتارهای جنسی مخاطره جویانه ای که مردان می دانند آن ها را در معرض بیماری ایدز قرار می‌دهند همبستگی مثبت دارند(زاکرمن، ۱۹۹۴). همبستگی بین نمرات هیجان خواهی و رفتار جنسی مخاطره آمیز در بین مردان هم جنس گرا به قدر نیرومند بوده که پژوهشگران نتیجه گرفتند مردان زیاد هیجان خواه گروه پر مخاطره ای برای ایدز تشکیل می‌دهند(فیشر و میسوویچ، ۱۹۹۰؛ به نقل از شولتز و شولتز، ۲۰۰۷؛ ترجمه سید محمدی،۱۳۹۱).

هیجان خواهی و رفتارهای پرخطر

 

هیجان خواهی می‌تواند با بسیاری از مشکلات رفتاری مانند رفتار پرخطر جنسی، الکل و سوء مصرف مواد، و انتخاب مشاغل پر خطر در ارتباط باشد(شلدون، ۲۰۱۲). افراد زیاد هیجان خواه داوطلبانه به سرگرمی هایی که مخاطرات بدنی دارند، مانند: موتورسواری، چتر بازی و سقوط آزاد، مسافت های ماجراجویانه، مهاجرت، سیگار کشیدن، اسکی کردن در شیب های تند و قمار بازی می پردازند. در مقابل افراد کم هیجان خواه به منابع تحریک مخاطره جویانه، واکنش نفرت نشان می‌دهند. قمار بازی نمونه ای از انگیزش افراد هیجان خواه برای مخاطره جویی است، طور که هیجان، نه پول، اغلب قمار بازی های این افراد را با انگیزه می‌کند(آندرسون و براون، ۱۹۸۴؛ به نقل از ریو، ۲۰۱۳؛ ترجمه سید محمدی، ۱۳۹۳).

 

مخاطره جویی افراد هیجان خواه خود را در چندین زمینه زندگی، از جمله در رفتار مجرمانه(دزدی از فروشگاه ها، فروختن مواد مخدر)، خلفات جزئی(خلاف های رانندگی)، مسائل مالی (قمار بازی، کاسبی های مخاطره آمیز) و ورزش ها(چتر بازی و سقوط آزاد) آشکار می‌سازد. برای مثال، رانندگی با سرعت زیاد، مخاطرات جسمانی، اجتماعی، قانونی، و مالی را در بر دارد. افراد هیجان خواه در مقایسه با افراد کم هیجان خواه از رانندگی با سرعت زیاد(خیلی بالاتر از سرعت مجازتعیین شده) تحت شرایط عادی خبر می‌دهند و رانندگی سپر به سپر را مخاطره آمیز یا ناراحت کننده نمی دانند(هینو، وایلد، ۱۹۹۲؛ به نقل از زاکرمن، ۱۹۹۴).

 

رابطه نیرومندی بین هیجان خواهی و برون گرایی و ونیز ابعاد شخصیت روان پریش وجود دارد. کسانی که در مقیاس های هیجان خواهی نمرات بالایی کسب می‌کنند، اغلب تکانشی ‌و درگیر در فعالیت های جسمانی شدیدی مانند بالارفتن از کوه و یا داشتن شرکای جنسی متعدد می‌باشند(باردو و همکاران، ۱۹۹۶؛ به نقل از یوراسک، ۲۰۰۹). همچنین آن هایی که درگیر خطرات جسمانی و خطرات اجتماعی(مالی و قانونی) نیستند به حوزه های دیگری نظیر سوء مصرف مواد و مصرف الکل روی می آورند(روبرتی، ۲۰۰۴؛ به نقل از یوراسک، ۲۰۰۹).

 

البته باید عنوان کرد هیجان خواهی صرفا یک ویژگی منفی نیست بلکه به نظر پژوهشگر، میزانی از آن می توان نیروی محرکه بسیاری از کشف ها، اختراعات و نوآوری ها باشد. اگر این هیجان خواهی در مجرای کنترل شده و مناسب هدایت شوند، می توان سرمنشاء خلاقیت ها و جست و جوی علوم و فنون جدید شود.

 

ماده یک قانون با اشاره به تأسیس دادگاه اطفال بزهکار خاطر نشان می‌سازد:

 

«… ولی در نقاطی که کانون اصلاح و تربیت به ترتیب مقرر فصل چهارم این قانون تشکیل نگردیده، طبق قانون مجازات عمومی تعیین کیفر خواهد شد».

 

‌بنابرین‏ با وضع چنین مقرراتی اشکال کار برطرف نمی شود، چرا که تأسیس کانون های اصلاح و تربیت نیز خالی از اشکال نیست. نداشتن متخصص، نبودن محل مناسب و بالاخره نداشتن بودجۀ لازم، تأسیس کانونها را با هزاران مشکل مواجه نموده بود. بدین ترتیب قانون تشکیل دادگاه اطفال بزهکار جز در تهران و تعداد معدودی از شهرها در هیچ یک از نقاط کشور قدرت اجرائی پیدا نکرد و بالنتیجه محاکم مجبور بودند که همان مقررات قانون مجازات عمومی سال ۱۳۰۴ را با تمام اشکالات و نارسائیهای آن مورد عمل قرار دهند.

 

۳-۹- رژیم قانون مجازات اسلامی و مجازات طفل بزهکار

 

ماده ۴۹ قانون مجازات اسلامی، اطفال را به طور مطلق مبرا از مسئولیت کیفری شناخته است.معنی این حکم قانون گذار این است که طفل بزهکار از مجازات معاف است. ولی دادگاه مکلف است دربارۀ «تربیت» او تصمیم مناسبی اتخاذ نماید تربیت طفل بزهکار در مادۀ مذکور و تبصره۲ آن با « نظر» دادگاه به یکی از طرق زیر پیش‌بینی شده است:

 

– تسلیم طفل به سرپرست او

 

– اعزام به کانون اصلاح و تربیت

 

– تنبیه بدنی بنا به مصلحت.

 

علاوه بر آن در ارتکاب جرائم خاص مانند لواط و قزف قانون گذار به ترتیب حکم به تعریز نابالغ تا «۷۴ ضربه شلاق» و «تأذیب نابالغ ممیز» با نظر دادگاه داده است. در ماده ۵۰ قانون مذکور نیز در مواردی که غیربالغ (طفل) مرتکب قتل و جرح و ضرب شود عاقله را ضامن شناخته است.

 

هرگاه به مجموع مقررات ناظر بر جرایم اطفال نیک بنگریم، ابهاماتی چند در آن به چشم می‌خورد که آن را باید ناشی از دیدگاه های تربیتی متفاوت نسبت به بزهکاران خردسال دانست. ماده ۴۹ قانون مجازات اسلامی از این حیث که تفاوتی میان طفل ممیز و غیر ممیز ننهاده و هر دو گروه از بزهکاران را مشمول اقدامات تربیتی قرارداده و نوعاً اقدامات مذکور را نیز پیش‌بینی ‌کرده‌است، سیاستی تربیتی- حمایتی پیش گرفته است. در این باره،اگر قانون گذار برای حس اجرای تعهد سرپرست طفل به ترتیب او تضمین کافی در مقررات کیفری پیش‌بینی می کرد و هم چنین برای نگهداری طفل در کانون اصلاح و تربیت زمانی را تعیین می نمود، سیاست تربیتی و نیز حمایت از حقوق بزهکار را به نحو جامع و مؤثرتری تأمین می کرد. ولی در جایی که به تنبیه بدنی و تغریر بویژه شلاق تصریح کرده قانون گذار سیاست ارعاب و سرکوب را پذیرفته است.

 

وارهیدن طفل بزهکار از مسئولیت کیفری او را از مسئولیتی که در قبال اتلاف مال دیگری را رد بری نمی سازد. مادۀ ۵۰ قانون مجازات اسلامی در این باره مقرر می‌دارد: « چنانچه غیربالغ مرتکب قتل و ضرب و جرح شود عاقله ضامن است لکن در موارد اتلاف مال اشخاص خود طف ضامن است و اداء آن از مال طفل به عهده ولی طفل می‌باشد.»

 

۳-۱۰- سن مسئولیت کیفری از دیدگاه حقوق اسلام

 

در این مبحث به بررسی حدود مسئولیت کودکان بزهکار و سن تفکیک کودکی از بزرگسالی و (سن مسئولیت کیفری از دیدگاه حقوق اسلام) خواهیم پرداخت چرا که:

 

اولاً:حقوق اسلام به عنوان منبع اساسی قانون مجازات جمهوری اسلامی ایران است و قانون اساسی نیز در اصل چهارم بر این مطلب تصریح ‌کرده‌است.

 

ثانیاًً: سن مسئولیت کیفری از مسائل فقهی مورد اختلاف فقهای عظام می‌باشد و شایسته است مورد بحث قرار گیرد و نظریه درست به قانون گذار ارائه شود.

 

ثالثاً: این مسئله از مسائل زیر بنایی بسیاری از احکام مدنی و جزایی است.

 

رابعاً: وجود سیاهه جرایم و انحرافات کودکان بزهکار از یک طرف و اهمیت اصلاح و تربیت آنان از طرف دیگر ایجاب می‌کند که مسئولیت کیفری کودکان از دیدگاه اسلام مورد بررسی قرار گیرد. و قواعد، ضوابط و مقررات سنجیدده، مفید و مؤثری تدوین شود و شیوه های مؤثری و روش های کار آمدی در برابر بزهکاری کودکان در سنین مختلف به قانون گذار ارائه شود. در ادامه سن مسئولیت کیفری را از ۳ منظر: «قرآن»، «سنت» و «فقها» مورد بررسی قرار خواهیم داد.

 

۳-۱۱- سن مسئولیت کیفری در قرآن

 

احکام اسلامی از منابع چهارگانه: قرآن (کتاب)، سنت، عقل و اجماع استخراج می شود که قرآن از اساسی­ترین و منابع فوق است،چون علاوه بر این که خود منبع مستقل احکام است،اعتبار بعضی از منابع مذبور مثل سنت نیز منوط به معارض نبودن با قرآن می‌باشد. بعد از دقت و امعان نظر در آیات مربوط به بلوغ نتایج زیر به دست می‌آید.

 

وقتی در واژه ­هایی که بیانگر بلوغ انسان است، دقت کنیم در می یابیم که بلوغ و رسیدن کودک به مرحله تکلیف یک امر طبیعی، تکوینی و جنسی است که در فرهنگ قرآن از آن با تعابیری همچون «بلوغ حلم» ، «بلوغ نکاح» و «بلوغ رشد» توصیف شده است. برای توضیح بیشتر به بعضی از آیاتی که تعابیر فوق در آن ها تصریح شده است اشاره می‌کنیم:

 

آیه اول:« وقتی که کودکان شما به حد بلوغ و احتلام رسیدند، باید مانند سایر بالغان با اجازه وارد شوند و از شما برای ورود (اجازه بگیرند) خدا آیات خود را برای شما بدین روشنی بیان می‌کند که او دانا و حکیم است.

 

آیه دوم: « یتیمان را تا سر حد بلوغ نکاح آزمایش کنید پس اگر آنان را رشد یافته دیدید، اموال آنان را در اختیارشان قرار دهید.»

 

آیه سوم: « به مال یتیم نزدیک نشوید، مگر به طریقه ای بهتر تا آن که به حد رشد که همان تکامل جنسی و اشد است برسد.

 

بیابانگرد و همکاران )۱۳۸۵( در تحقیقی ‌به این نتیجه رسیدند که روان نمایش گری ( تئاتردرمانی) تاثیر معناداری بر بهبود بخشی مهارت‌های اجتماعی و عزت نفس دانش آموزان نارسا خوان داشته است. در این تحقیق آمده است که اجرای تئاتردرمانی بر مهارت های میان فردی و رفتارهای مربوط به کار که از ابعاد آزمون مهارت‌های اجتماعی هستند، اثر معنادار دارد.

 

غباری بناب و همکاران ( ۱۳۸۳) در پژوهشی ‌به این نتیجه رسیده اند که هنر های نمایشی در رشد اجتماعی دانش آموزان کم توان ذهنی آموزش پذیر مؤثر است. در این تحقیق با آموزش رفتارهای سازشی از طریق نمایش

 

1. 1. proximity seeking ↑

 

1. 1. acessability ↑

 

1. 1. responsiveness ↑

 

1. 1. exploration ↑

 

1. 1. adaptation ↑

 

1. 1. Stevenson & Shouldice ↑

 

1. 1. Ainsworth, Belher, Waters & Wall ↑

 

1. 1. attachment styles ↑

 

1. 1. strange situation ↑

 

1. 1. avoidant &ambivalence ↑

 

1. 1. disorganised ↑

 

1. 1. Bretrin ↑

 

1. 1. – Ward & Carlson ↑

 

1. 1. – secure base ↑

 

1. 1. – Casidy & Marvine ↑

 

1. 1. Figures attachment ↑

 

1. 1. Allen ↑

 

1. 1. Meen & Waters ↑

 

1. 1. Gavin & Furman ↑

 

1. 1. Autonomous ↑

 

1. 1. Dismissing ↑

 

1. 1. Preoccupied ↑

 

1. 1. Unresolved ↑

 

1. 1. Mikulincer ↑

 

1. 1. Chisse, Stival & Poozier ↑

 

1. 1. Psychoanalyses ↑

 

1. 1. mahler ↑

 

1. 1. vinikat ↑

 

1. 1. Maternal Sensitivity ↑

 

1. 1. Feinman & Lewise ↑

 

1. 1. Isabella ↑

 

1. 1. object relations ↑

 

1. 1. ego psychology ↑

 

1. 1. yaloom ↑

 

1. 1. pitsole ↑

 

1. 1. Group therapy ↑

 

1. 1. Theater therapy ↑

 

1. 1. Psychodrama ↑

 

1. 1. Britannia apartment for drama therapy ↑

 

1. 1. ckasson ↑

 

1. 1. massli ↑

 

1. 1. Oppressed theater ↑

 

1. 1. Psychodrama ↑

 

1. 1. Empty chair & Doubling & Fairy & Secret agent & One minute & Dark room & Five year later & magic& Fantastic love & Body movement ↑

 

1. 1. Theatre of oppressedd ↑

 

1. 1. niyahoy ↑

 

1. 1. Attachment Based Family Therapy ↑

 

1. 1. Karni kissil ↑

 

1. 1. brish ↑

 

1. 1. friborge ↑

 

1. 1. Poul & liberman ↑

 

1. 1. Erikson ↑

 

1. 1. mey & Danawey ↑

 

1. 1. Teti, Sakin, Kucera & Corns ↑

 

1. 1. attachment disorders ↑

 

1. 1. Blantere ↑

 

1. 1. Koori ↑

 

1. 1. King & niohaamm ↑

 

1. 1. Autonomous ↑

 

1. 1. Dismissing ↑

 

1. 1. preoccupied ↑

 

1. 1. Gershamm & Eliot ↑

 

1. 1. – responsiveness ↑

 

1. 1. – sensitivity ↑

 

1. 1. – consistency ↑

 

1. 1. – reliability ↑

 

1. 1. – attunement ↑

 

1. 1. kertz & esmit ↑

 

1. 1. Randolph ↑

 

1. 1. matson ↑

 

1. 1. Maternal behavior rating scale ( MBRS ) ↑

 

1. 1. subject ↑

 

1. 1. Learning ↑

 

1. 1. Seirse & koobi & lovine ↑

 

1. 1. self ↑

 

1. 1. Object representation ↑

 

1. 1. Inner working model ↑

 

1. 1. Introject ↑

 

1. 1. Identification ↑

 

1. 1. Internal Objects ↑

 

1. 1. Main, Kaplan & cassidy ↑

 

1. 1. Cupbpard- Love theory of object relations ↑

 

1. 1. hetringtone & park ↑

 

1. 1. Fogel ↑

 

1. 1. Anna Freud & Melani Keilian ↑

 

1. 1. Jones ↑

 

1. 1. Paddell ↑

 

1. 1. Salivan ↑

 

1. 1. Erikson ↑

 

1. 1. Horny ↑

 

1. 1. Bad me ↑

 

1. 1. Good me ↑

 

1. 1. Not me ↑

 

1. 1. learning approach ↑

 

1. 1. Masen ↑

 

1. 1. Wolf ↑

 

1. 1. Ethology ↑

 

1. 1. lorenze ↑

 

1. 1. Berek ↑

 

1. 1. Fixed action patterns ↑

 

1. 1. Goal – Corrected ↑

 

1. 1. Mutual responsiveness ↑

 

1. 1. Mutual attraction ↑

 

1. 1. Goal – oriented manner ↑

 

1. 1. Inner working Model ↑

 

1. 1. Radolph ↑

 

1. 1. Kaplan & Sadook ↑

 

1. 1. Moro ↑

 

1. 1. yaroo ↑

 

1. 1. Separation Anxiety ↑

 

1. 1. Waters, Merrick, Albershelm & Treboux ↑

 

1. 1. cool ↑

 

1. 1. Hurt App ↑

 

1. 1. attachment Figure ↑

 

1. 1. secure base ↑

 

1. 1. exploratory behaviors ↑

 

1. 1. separation protest ↑

 

1. 1. hizien & shiver ↑

 

1. 1. bartolomo & horavits ↑

 

1. 1. karanssa ↑

 

1. 1. Clulow ↑

 

1. 1. Maternal Behavior ↑

 

1. 1. Stevenson- hind & Shouldice ↑

 

1. 1. Baker , Messinger , Lyons & Gerentz ↑

 

1. 1. Isebella & Belsky ↑

 

1. 1. True ↑

 

1. 1. – responsiveness ↑

 

1. 1. – sensitivity ↑

 

1. 1. – consistency ↑

 

1. 1. – reliability ↑

 

1. 1. – attunement ↑

 

1. 1. Pederson, Moran, Stiko & campbell ↑

 

1. 1. Leila Paavola ↑

 

1. 1. Kivijarvi ↑

 

1. 1. Silven , Niemi & Voeten ↑

 

1. 1. Stevens, Blake , Vitale & MacDonald ↑

 

1. 1. Laasko , Poikkeus , Katajamaki & Lyytinen ↑

 

1. 1. Hobson , Patrick , Garcia Perez & lee ↑

 

1. 1. Claussen & Crittenden ↑

 

1. 1. Murray & Hornbaker ↑

 

 

1. وقتی که ترمیم کامل خسارات به وسیله سایر منابع، قابل تضمین نیست، دولت باید به خسارت زدایی از افراد زیر اقدام نماید:

الف-کسانی که متحمل لطمات شدیدی علیه جسم یا سلامت خود شده اند، مشروط به اینکه مستقیما از یک جرم عمدی خشونت آمیز ناشی شده باشد.

 

ب- کسانی که تحت تکفل شخصی بوده اند که پس از ارتکاب جرم علیه او، فوت شده است.

 

1. 1. خسارت زدایی پیش‌بینی شده در بند قبلی، حتی اگر مبانی جرم قابل تعقیب یا مجازات هم نباشد، انجام می شود. همان گونه که ملاحظه می شود، پیش‌بینی تأمین خسارت توسط دولت، به ویژ در مواردی که مرتکب جرم به عللی(از جمله فوت) قابل تعقیب نیست، یا به خاطر صغر و جنون قابل مجاازت نمی باشد،یکی از راه کارهای مهم در جهت حمایت از بزه دیدگان به شمار می رود. از امتیازات دیگر این کنوانسیون ذکر موارد جبران خسارت است. ماده ۴ کنوانسیون یاد شده، خسارت زدایی را شامل مواردی از قبیل هزینه های پزشکی، مخارج کفن و دفن، درآمدهای از دست رفته و مانند آن می‌داند. در میان کشورهای اروپایی فرانسه نقش بارزتری را در جهت حمایت از حقوق بزه دیدگان، ابعاد مختلف مساعدت، و ایجاد انجمنهای حمایت از آنان، نسبت به ‌سایر کشورها دارد. در پی همین تلاش‌ها بود که در سال ۱۹۸۲، دفتر حمایت از همه قربانیان جرایم، در دادگستری فرانسه تأسیس شد و زمینه ای برای تصویب قانونی در هشتم ژویه۱۹۸۳، تحت عنوان «قانون تحکیم حمایت از بزه دیدگان» فراهم آمد.^[۵۹]

طبق تحلیل یکی از دانشمندان، این قانون مداخله بزه دیدگان را در دعاوی کیفری و تسهیل و جبران خسارت آنان را به خصوص با توسعه موارد اخذ خسارت و ساده کردن آیین دادرسی تضمین ‌کرده‌است.^[۶۰]

 

فصل دوم: جایگاه حقوق بیگانگان در منابع حقوق بین الملل

 

می‌دانیم که بیگانگان جز آن دسته افرادی در جامعه هستند که ممکن است برای برخورداری از حقوقی که لازمه ی حیات اجتماعی است دچار مشکلاتی شوند. میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی، محدوده ی تعهدات دولت ها را در این زمینه روشن ‌کرده‌است. در این بین بیشترین آسیب متوجه ی کودکان است که در کنوانسون حقوق کودک، حقوقی برای حمایت از اطفال بیگانه گنجانده شده است. همچنین افراد آپاترید و ساکنین سرزمین های اشغالی که حقوقشان نادیده گرفته می شود و راهکارهایی که دولت ها را ملزم به ایفای تعهدات حقوق بشری می‌کند مباحثی ایت که در این فصل به آن پرداخته می شود.

 

مبحث اول: اصل عدم تبعیض نسبت به افراد بیگانه و برخورداری بیگانگان از حقوق مصرح در اسناد بین‌المللی حقوق بشر

 

اصل عدم تبعیض از جمله اصول مهم حقوق بین الملل است که طبق آن نباید هیچ رجحانی بین افراد از لحاظ رنگ، نژاد، نسب یا منشا ملی و قومی، جنسیت، زبان و… گذاشته شود. گفتار دوم در این مبحث با عنوان جواز یا عدم جواز تبعیض بر اساس ملیت ‌به این مهم می پردازد و این گفتار از اهمیت بنیادینی در این پایان نامه برخوردار است. در ادامه به اطفال بیگانه و حقوقی که طبق کنوانسون حقوق کودک داند و نیز به اسناد متفرقه در زمینه حقوق بشر بیگانگان نگاهی می اندازیم.

 

گفتار اول: اصل عدم تبعیض و جایگاه بنیادین آن در حقوق بشر بین‌المللی

 

تبعیض^[۶۱] در فرهنگ لغت “معین” به معنی تقسیم و جداکردن بعضی را از بعضی و نیز بعضی را بر بعضی

 

برتری دادن آمده است. همچنین در تعریفی از تبعیض می توان چنین گفت: «تبعیض به رفتار واقعی اطلاق می شود که اعضای یک گروه را از فرصتهایی که در برابر دیگران گشوده است محروم سازد».^[۶۲]

 

در حقیقت تبعیض به رفتاری اطلاق می‌گردد «که توأم با تمیز دادن و برتری دادن غیر قانونی یا غیر اخلاقی بین افراد ‌گروه‌های مختلف است». برای مثال «در جامعه یا معاملات تجاری، که به سادگی مسیر حرکتی افراد را محدود می‌کند»^[۶۳].

 

همچنین تبعیض در تقسیم بندی های خود می‌تواند شامل تبعیض نژادی، تبعیض جنسیتی، تبعیض های آموزشی و شغلی و بسیاری از موارد دیگر در جامعه گردد. از موارد شایع تبعیض، تبعیض نژادی است که در خصوص تعریف آن ‌در کنوانسیون “رفع هر نوع تبعیض نژادی”^[۶۴] در بند ۱ از ماده ۱ بیان شده است:

 

«تبعیض نژادی، به هر نوع تمایز و ممنوعیت یا محدودیت و یا رجحانی که ‌بر اساس نژاد و رنگ یا نسب و یا منشأ ملی و یا قومی مبتنی بوده اطلاق می شود». و نیز در کنوانسیون “محو کلیه اشکال تبعیض علیه زنان” در خصوص تعریف تبعیض جنسیتی این گونه آمده است که: «تبعیض به هر گونه تمایز، استثناء (محرومیت) یا محدودیت ‌بر اساس جنسیت که نتیجه یا هدف آن خدشه دارد کردن یا لغو شناسایی، بهره مندی، یا اعمال حقوق بشر و آزادیهای اساسی در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی و یا هر زمنیه‌ی دیگر توسط زنان صرف نظر از وضعیت زناشویی ایشان و ‌بر اساس تساوی میان زنان و مردان است، اطلاق می‌گردد».

 

لذا با توجه به تعاریف فوق می‌توانیم در تعریفی جامع از تبعیض بگوییم: «تبعیض به معنای فرق گذاری و عدم تساوی حقوق اشخاص و یا ‌گروه‌های گوناگون در یک جامعه است که به علل گوناگونی چون نژاد، جنسیت، اصالت ملی یا قومی، عقاید، مذهب، رنگ، زبان و علل از این دست پدید می‌آید که نتیجه‌ آن تخطی از مهم ترین اصل در زمینه حقوق و آزادیهای بنیادین که اصل برابری است می‌باشد».

 

در کنوانسیون های متعدد حقوق بشر به مسئله “عدم تبعیض”^[۶۵] در جوامع توجه بسیار شده است و به وضوح و در موارد بسیار به آن اشاره گردیده است.

 

با توجه به کنوانسیون های حقوق بشر، مؤلفه هایی که نباید در یک جامعه موجب شود که ‌بر اساس آن و علیه افراد با آن خصوصیت و یا ویژگی های خاص اعمال تبعیض و رفتار نابرابر شود را می توان به شرح ذیل نام برد:

 

رنگ(Color)_ نژاد(Race)_ جنسیت((Sex_ مذهب(Religion)_ اصالت ملی یا قومی (national or social gentry)- زبان(language)_ دارایی(property)_ عقاید(opinion)^[66]

 

تبعیض را نباید با حمایت از اقشاری که در جامعه ضعیف تر هستند و در معرض آسیب پذیری بیشتری قرار دارند( مانند کودکان، زنان، بیگانگان و…) مغایر بدانیم. کمیته حقوق بشر هم در خصوص حمایت از این افراد و عدم تبعیض چنین می نویسد:

 

کمیته توجه دارد که معاهده نه عبارت “تبعیض” را تعریف می‌کند نه آنچه باعث تبعیض می شود را تعیین می‌کند. هرچند، ماده۱ معاهده بین‌المللی رفع تمامی اشکال تبعیض نژادی می‌گوید که عبارت “تبعیض نژادی” به معنای هر گونه تفاوت، جداسازی، محدودیت یا ترجیح بر اساس نژاد، رنگ، نسب یا ملیت و جایگاه اجتماعی است که هدف یا تأثیرش خنثی سازی (بی اثر سازی) یا آسیب رساندن به شناسایی (رسمی)، برخورداری یا اجرای حقوق بشر و آزادی های اساسی در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و دیگر حوزه های زندگی عمومی به شکل برابر است. همچنین ماده ۱ معاهده رفع تمامی اشکال تبعیض علیه زنان می‌گوید که “تبعیض علیه زنان” به معنای هر گونه تفاوت، جداسازی یا محدودیت ایجاد شده بر اساس جنسیت است که تأثیر یا هدفش آسیب رساندن یا بی اثر سازی شناسایی (رسمی)، برخورداری یا اجرای حقوق بشر و آزادی اساسی توسط زنان بر اساس برابری زن و مرد در حوزه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، مدنی یا هر حوزه دیگری صرف نظر از وضعیت تأهل آن ها است.^[۶۷]

• سئوالات تحقیق

 

1. 1. آیا بین هوش هیجانی با دشواریهای تنظیم هیجانی در دانشجویان رابطه وجود دارد؟

 

1. 1. آیا بین سبک های مقابله ای با دشواریهای تنظیم هیجانی در دانشجویان رابطه وجود دارد؟

 

1. سهم هریک از متغیر های هوش هیجانی و سبک های مقابله ای در پیش‌بینی تنظیم هیجانی چه میزان است؟
   

   1. تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرهای پژوهش

تعاریف مفهومی

 

هوش هیجانی : هوش هیجانی مجموعه ای از توانایی‌های شناختی و هیجانی به هم پیوسته است. که به فرد کمک می‌کند تا با درک، ارزیابی و بیان دقیق هیجان ها، از احساساتی که افکار را تسهیل می نمایند، آگاهی یابد(سیاروچی، فورگاس و مایر، ۲۰۰۱، به نقل از سیاروچی، دین و اندرسون، ۲۰۰۲).

 

سبک های مقابله ای : سبک های مقابله ی فرایندی است که از طریق آن افراد استرس های ناشی از عوامل استرس زا را کنترل می‌کنند و هیجانات منفی ایجاد شده به وسیله این عوامل را تحت کنترل در می آورند(کلینس، ۱۹۹۹، ترجمه محمد خانی، ۱۳۸۶؛ ریو، ۲۰۰۱؛ ترجمه سید محمدی،۱۳۸۳).

 

دشواریهای تنظیم هیجانی: تنظیم هیجانی، به مرحله ای اشاره دارد که افراد به واسطه آن بر هیجانات خود و اینکه آن ها چگونه هیجاناتشان را بیان و تجربه می‌کنند، اشاره دارد کوتینهوریبیر، فرری رین ها و دایس^[۱] (۲۰۱۰).

 

تعریف عملیاتی

 

سبک های مقابله ای: نمراتی که افراد از سیاهه راهبردهای مقابله ای(لازاروس و فلکمن،۱۹۸۹) کسب کرده‌اند.

 

هوش هیجانی : نمراتی که افراد از پرسشنامه هوش هیجانی بار- آن(۱۹۸۰) کسب کرده‌اند.

 

دشواریهای تنظیم هیجانی: نمراتی که افراد از پرسشنامه دشواری در تنظیم هیجانی گراتز (۲۰۰۴) کسب کرده‌اند.

 

فصل دوم

 

پیشینه پژوهش

 

در این فصل به بررسی نظری( شامل تعاریف ها، ‌دیدگاه ها) و بررسی تجربی( شامل مروی بر مقالات داخلی و خارجی انجام شده) برای هریک از متغیرهای پژوهش شامل هوش هیجانی، سبک های دلبستگی و دشواریهای تنظیم هیجانی پرداخته شده است.

 

۲-۱ هوش هیجانی^[۲]

 

هوش هیجانی و جنبه‌های جذاب و گستردۀ آن در دهه های اخیر علاوه بر روان شناسان و روان پزشکان ، توجه عموم را به خود جلب ‌کرده‌است . دانیل گلمن معتقد است، هوش عاطفی بالا تبیین می‌کند که چرا افرادی با ضریب هوشی (IQ) متوسط موفق تر از کسانی هستند که نمره‌های IQ بسیار بالاتری دارند. ضریب هوشی(IQ) نمی‌تواند بخوبی از عهده توضیح سرنوشت متفاوت افرادی بر آید که فرصت‌ها، شرایط تحصیلی و چشم اندازهای مشابهی دارند. وقتی نود و پنج دانشجوی دانشگاه هاروارد را در دهه ۱۹۴۰ – یعنی دورانی که دانشجویان دانشگاه‌های شرق آمریکا را افرادی با هوشبهرهای متنوع تر از امروز تشکیل می‌دادند – تا سنین میانسالی مورد بررسی قرار دادند، چنین دیدند که افرادی که بالاترین نمره‌های تحصیلی را داشتند از نظر میزان حقوق دریافتی، بهره‌وری و موفقیت شغلی از ‌هم‌دوره ای‌های ضعیف تر خود موفق تر نبودند. آنان حتی از نظر میزان رضایت از زندگی شخصی یا رضایت از روابط دوستانه، خانوادگی و عشقی نیز وضعیتی برتر نداشتند(گلمن، ۱۹۹۵). با ظهور عصر اطلاعات و ارتقای ارزش‌مندی ارتباطات انسانی و هم چنین بروز موقعیت‌های استراتژیک سازمانی، نظریه هوش عاطفی رشد چشم گیری یافته و از مباحث پرطرفدار سازمانی شده‌است. هوش هیجانی، اصطلاح فراگیری است که مجموعه گسترده‌ای از مهارت‌ها و خصوصیات فردی را در برگرفته و به طور معمول به آن دسته مهارت‌های درون فردی و بین فردی اطلاق می‌گردد که فراتر از حوزه مشخصی از دانش‌های پیشین، چون هوشبهر و مهارت‌های فنی یا حرفه‌ای است. هوش هیجانی از آخرین مباحث متخصصین در خصوص درک تمایز بین منطق و هیجان بوده و برخلاف مباحث اولیه در این جا، فکر و هیجان به عنوان موضوعاتی برای سازگاری و هوشمندی تلقی شده است

 

واژه هیجان اولین بار در سال ۱۹۹۰ توسط دو روانشناس به نام های میر و سالووی وارد ادبیات روانشناسی گردید. از نظرآنان واژه هیجان دارای سه معنی بود: درک افراد از آنچه که احساس می‌کنند و در عین حال درک دیگران؛ درک آن چه که ما را خوشحال و ناراحت می‌کند؛ آگاهی هیجانی، مهارت‌های مدیریتی و حساسیت نسبت به طولانی تر کردن شادی و بقاء. هوش هیجانی را می توان توانایی یادگیری و تغییر احساسات دانست. افرادی که دارای هوش هیجانی بالایی هستند می‌توانند به راحتی احساسات خود را بیان کنند و ویژگی های احساسی و تجربیات خود را در یک رابطه دو طرفه بین آن ها درک نمایند. این افراد همچنین قاردند هیجانات خود را به نحو قابل توجهی بیان کرده و به طریق مناسب هیجانات خود را سازمان دهد. پژوهش های نشان داده‌اند که هوش هیجانی دارای مزایای اجتماعی، شناختی و زیست شناختی می‌باشد به همین دلیل افراد دارای هوش هیجانی بالا سطوح پایین تری از هورمون های استرس و دیگر نشانه های برانگیختگی هیجانی را دارند(گلمن، ۱۹۹۵ به نقل از مافی و آصف زاده ، ۱۳۹۲).

الف) پیچیدگی و سطح آن

 

ب) درجه رسمیت ساختار

 

ج) سطح و درجه تمرکز و عدم تمرکز سازمانی.

 

تصمیمات استراتژیک معمولا مربوط به کل سازمان است نه یک بخش یا یک قسمت منفرد از آن، تصمیمات استراتژیک از این نظر که بر برنامه های بلندمدت سازمان اثر می‌گذارند محیط بر سازمان هستند.

 

۲- تصمیمات تاکتیکی : این تصمیمات را مدیران میانی و بالایی سازمان اتخاذ می‌کنند. اما مسئولیت اولیه این نوع تصمیمات که جنبه هماهنگی دارند بر عهده مدیران میانی است. تصمیمات هماهنگ کننده، تصمیمات استراتژیک مدیران ارشد را با تصمیمات عملیاتی و فنی مدیران سطح اول و سطح دوم هماهنگ می‌سازد. تصمیمات استراتژیک که اغلب مربوط به وضعیت کل سازمان هستند باید از طریق مدیران عملیاتی تحقق یابند از طریق مدیران میانی قابلیت اجرای پیدا می‌کنند و به آن ها ابلاغ می‌شوند. بدین‌سان، این گونه تصمیمات از حساسیت بالایی در موفقیت سازمان برخودردارند.

 

۳- تصمیمات تکنیکی (فنی) : این تصمیمات به مدیرات سطح دوم سازمان‌ها اختصاص دارند و شامل تصمیمات ترکیب بهینه منابع، برنامه ریزی تولید کالاها و عرضه خدمات، تعیین تکنولوژی و ماشین‌آلات و لوازم فنی، متناسب سرمایه و نیروی کار، اصولا عهده‌دار قابل اجرا کردن تصمیمات استراتژیک هستند.

 

۴- تصمیمات عملیاتی : تصمیماتی که در سطح پایین سازمان اتخاذ می‌شوند و بعد زمانی محدودی دارند، تصمیمات عملیاتی نامیده می‌شوند. این گونه تصمیمات در صورت انحراف از ‌هدف‌های‌ عالی، الزاماً حیات سازمان را به خطر نمی‌اندازند. تصمیمات عملیاتی با فرایند تبدیل داده ها به ستانده های مورد نظر سازمان در ارتباط هستند این تصمیمات را در شرایط مختلف می‌توان به کمک روش های آماری پیش‌بینی کرد. این تصمیمات به صورت یکنواخت و روزمره اتخاذ می‌شوند و در بسیاری از مواقع تکراری هستند و برای حل مشکلات مشابه به کار می‌روند. این تصمیمات با جزئیات برنامه‌ریزی سازمانی، بازبینی، و بازرسی انحراف از برنامه ها و تعدیل و تصحیح مستمر منابع و تغییرات به وجود آمده در طول اجرای برنامه های عملیاتی در ارتباط هستند. مدیران سطوح پایین درصددند تا خط‌مشیها و رویه‌های سازمان را به طور دقیق برای حل مسائل ، شکایات و تخصیص کار به اجرا در آورند. مدیریت، در این سطح از تصمیم‌گیری معمولا بصیرت زیادی لازم ندارد و فرصت آن برای تحقق خلاقیت و قضاوت مستقل نسبتا محدود است. شکل شماره «۲-۲» ابعاد و ویژگی‌های تصمیمات سلسله مراتبی را بیان می‌کند.

 

 

 

شکل شماره ۲-۲: ابعاد و ویژگی‌های تصمیمات سلسله مراتبی

 

از آنجا که این مجموعه در رابطه با تصمیمات استراتژیک می‌باشد، این سطح از تصمیم‌گیری با تفصیل بیشتری مورد مواقه قرار می‌گیرد.

 

۲-۱-۷ تصمیم‌گیری استراتژیک چگونه ممکن است

 

زمانی که مشکل و ضرورت و فشار عوامل باعث می‌شوند که انسان مجبور به اتخاذ تصمیم شود، این تصمیم استراتژیک نیست، ولی وقتی که تصمیمی بر اساس تحلیل از عناصر و پیش‌بینی آینده و بر اساس منطق گرفته می‌شود می‌تواند استراتژیک باشد. آنچه واقعیت دارد این است که یک فرد، یک مجموعه، یک جامعه و یک شرکت نمی‌تواند بدون استراتژی به زندگی ادامه دهد. شاید بتوان گفت که استراتژی فطری است، یعنی جزء لاینفک وجود و حیات فرد است و به اصطلاح جز خلقت انسان است، اگر در سلسله مراتب سازمانی، استراتژی‌ها در سطوح خودشان و برای سازمان‌های پائین‌تر تدوین نشده باشد، مدیر رده پائین‌تر شروع به تصمیم‌گیری می‌کند. از دلایل رکود صنعت ایران مشخص نبودن سطوح تصمیم‌گیری است. زیرا وقتی یک نفر تصمیم می‌گیرد از بالا به او می‌گویند چرا؟ آیا کسی گفته است که اینکار بشود؟ این وضع همین طور تا سطوح بالای سلسله مراتب سازمانی ادامه می‌یابد و هیچکس رسالت خود را انجام نمی‌دهد. وقتی که به بهبود تکنولوژی نیاز است کمک لازم از رده بالا صورت نمی‌گیرد. یک راه حل این است که تصمیم خود را بگیرد و تا آنجا که می‌شود، اقدام کنید (تدبیر، ۱۳۶۹،ص۷). لازمه اتخاد تصمیمات استراتژیک، داشتن تفکر استراتژیک است.

 

۲-۱-۸ تعریف تفکر استراتژیک

 

تفکر استراتژیک یعنی شکل دادن و نظام دادن به آشفتگی، یعنی اینکه شخص قادر است در ذهن خود نظم و هماهنگی به وجود بیاورد و در تفکرش منسجم باشد. ما در جهانی زندگی می‌کنیم که اگر تفکر استراتژیک نداشته باشیم که دیگران دارند، دائما در تکامل با جهان هستیم، آن ها استراتژیهای خودشان را به ما القاء می‌کنند. تفکر استراتژیست به همراه انسجام و نظم فکری، ابزاری اصلی یک استراتژیست را تشکیل می‌دهند به مدد این ابزار و با اتکا به سایر همکاران در زمینه تامین اطلاعات و تخصص‌های مورد نیاز، استراتژیست برای طراحی روش برای مرتفع ساختن تنگناها و پیچیدگی‌های که شرکت را به دشواری مبتلا ساخته است به صحنه عمل گام می‌نهد (ایچی‌اومی، ۱۳۷۱، ص۵۹).

 

۲-۱-۹ عوامل مؤثر در رواج تفکر استراتژیک

 

۱- ایجاد سیستم‌های اطلاعاتی : از اولین و مهمترین اقدامات در رواج تفکر استراتژیک ایجاد سیستم‌های اطلاعاتی برای شناخت افراد درونی و بیرونی سازمان، رقبا، سیستم خارجی مرتبط با سازمان است.

 

۲- آموزش: آموزش شیوه و اهمیت تفکر استراتژیک به مدیران.

 

۳- فرهنگ سازمانی : هر سازمانی شبیه به یک انسان است یک شخصیت دارد و به طور کل هر جا چند نفر با هم کار کنند برایشان فرهنگی درست می‌شود. مدیران باید فرهنگی در سازمان ایجاد کنند که بر این نوع تفکر احترام بگذارند و دیگران را بیشتر به آن علاقمند سازند.

 

۴- چگونگی تصمیم‌گیری در سازمان : هر تصمیمی در هر سازمانی قابل قبول و پیاده شدن نیست. معیارها باید مشخص و معین باشد.

 

۲-۱-۱۰ سلسله مراتب اداری، آفت تصمیم‌گیری استراتژیک

 

سلسله مراتب اداری، بخش اعظم مدیران را صرف توجیه سلسله مراتب تا بالاترین مقامات در رابطه با کوچک‌ترین کارها می‌کند. از طرفی در فرهنگ ما خاصیت اسطوره‌سازی قوی است و ما شدیداً به قهرمانها بها می‌دهیم. شخصیت مدیران نقش بسیار تضمین‌کننده‌ای دارد. بسیاری از مدیران از توان شخصی و قدرت‌های شخصی برای جا انداختن مسائل استفاده می‌کنند. در رابطه با دو مسئله، بدون توجه به اهمیت آن مسائل ممکن است مسئله‌ای که بی‌اهمیت است، پیش برود فقط بخاطر شخصیت مدیری که از آن دفاع می‌کند.

 

۲-۱-۱۱ هفت معیار تصمیم‌ استراتژیک

 

۱- تناسب با شرایط محیطی و درونی (Stability)

 

۲- تشخیص اینکه، استراتژی انتخاب شده بر اساس مفروضات هست یا نه. (Validity)

 

۳- انسجام و سازگاری، باید قسمت‌های مختلف استراتژی با هم تطابق داشته باشند (Consistency)

 

۴- قابلیت انجام : در این مرحله باید دقت داشت که آیا منابع کافی برای پیاده کردن استراتژی داریم (Feasibility)

 

۵- ریسک و آسیب‌پذیری : به جای اینکه عدم قطعیت (uncertainty) یک مانع به شمار آید باید آن را به نفع خود تغییر داد.

 

۶- انعطاف پذیری و قابلیت انعطاف

 

۷- مطلوبیت مالی

 

الف) حفظ درآمدهای فعلی شرکت از طریق حفظ مشتریان کنونی۰

 

ب) جلوگیری از کاهش درآمد شرکت بعلت پرداخت قسمتی از درآمد به ‌عنوان حق الزحمه بازاریابی که در نتیجه از دست دادن بیمه‌گزاران فعلی می‌باشد.

 

ج) جلوگیری از کاهش درآمد شرکت بعلت جذب قراردادهایی با درآمد کم و تعهدات زیاد که در نتیجه از دست دادن بیمه‌گزاران فعلی می‌باشد.

 

د) جذب مشتریان جدید و افزایش درآمدهای آتی شرکت.

 

هـ) رشد و پیشرفت صنعت بیمه در کشور.

 

۶-۱ فرضیات تحقیق:

 

فرضیه اصلی :

 

بین رضایتمندی بیمه شدگان و درآمد شرکت بیمه ارتباط معنادار وجود دارد.

 

فرضیه فرعی اول :

 

بین میزان و نحوه انجام تعهدات و درآمد شرکت بیمه ارتباط معنادار وجود دارد.

 

فرضیه فرعی دوم :

 

بین شرایط کیفی (نحوه تعامل پرسنل، تعداد و پراکندگی واحدهای ارائه دهنده خدمات در سطح کشور، اطلاع رسانی ، مشاروه کارشناسان و روش‌ها و تشریفات پرداخت خسارت) حاکم بر شرکت بیمه و درآمد شرکت بیمه ارتباط معنادار وجود دارد.

 

فرضیه فرعی سوم :

 

بین مراکز درمانی طرف قرار داد و درآمد شرکت بیمه ارتباط وجود دارد.

 

۷-۱ تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق:

 

بیمه^[۷] :

 

طرح مدیریت ریسک با تعیین یک قیمت توافقی(بین بیمه‌گر و بیمه شده) است که به منظور مشارکت کردن در ضررهای اقتصادی بین بیمه شده با فرد دیگری که بیمه‌گر نامیده می‌شود به اجرا در می‌آید(زارع، ۱۳۸۴،ص ۲۵۵)^۲.

 

بیمه درمان^[۸]۳ :

 

نوعی پوشش بیمه ای که شامل پرداخت مزایای بیماری‌ها یا تصادفات می‌باشد و شامل بیمه خسارات ناشی از حادثه(تصادف)، از کار افتادگی، هزینه های پزشکی یا فوت اتفاقی و نقص عضو می‌شود (مارگارت ای، ۱۳۸۲،ص ۱۸)^[۹]۴٫

 

بیمه درمان مکمل^[۱۰] :

 

پوشش بیمه ای است که شکاف‌های هزینه ای و خدمتی موجود در بیمه های درمانی پایه را پوشش می‌دهد (وفائی نجار،۱۳۸۸،ص ۱۸۳)^۲.

 

بیمه نامه^[۱۱]۳ :

 

سندی است که با توجه به پیشنهاد بیمه گزار و موافقت بیمه‌گر تنظیم می‌شود. بیمه‌نامه پس از تنظیم در اختیار بیمه گزار قرار می‌گیرد. حدود وظایف و تعهدات طرفین در بیمه‌نامه با عناوین، شرایط عمومی و اختصاصی مشخص می شود (همان منبع،ص ۱۸۹)^۴.

 

بیمه گر^[۱۲]۵ :

 

بخشی از یک قرارداد بیمه ای است که متعهد شده تا ضررها را جبران و مزایا را پرداخت نماید، معمولاً شرکت‌های بیمه ای به عنوان بیمه‌گر تلقی می‌شوند.

 

شخصی حقوقی است که در مقابل دریافت مبلغی به نام حق بیمه از بیمه گزار،تعهد می‌کند در صورت بروز حادثه،خسارت وارده را جبران کند و یا مبلغی را به او بپردازد (همان منبع،ص۱۸۵)^۶.

 

بیمه گزار^[۱۳]۷:

 

شخصی حقیقی یا حقوقی است که قرارداد بیمه را با بیمه‌گر منعقد و پرداخت حق بیمه را به ترتیب مندرج در بیمه‌نامه تعهد می‌کند (دستباز، ۱۳۷۷،ص ۱۳)^۸.

 

رضایت مشتری :

 

معیار چگونگی عملکرد کلی یک شرکت یا سازمان، در رابطه با مجموعه ای از انتظارات مشتری (هیل، ۱۳۸۴،ص ۳۳۳)^[۱۴]۹٫

 

کیفیت:

 

جوزف جوران^[۱۵]۱۰ کیفیت را چنین تعریف ‌کرده‌است «آماده بودن خدمت یا کالا برای استفاده که خود نیازمند کیفیت طراحی، انطباق، در دسترس بودن و مناسب بودن مکان ارائه خدمت می‌باشد» از دیدگاه او کیفیت عبارت است از مجموعه عواملی که موجب معیارهای مرغوبیت محصولات می شود.

 

آرمند و فیگن باوم^[۱۶] کیفیت را اینگونه تعریف می‌کنند «کیفیت به کار گروهی و شوق فردی اطلاق می‌گردد» مفهوم وسیعی که تمام بخش‌های سازمان نسبت به آن متعهد هستند و هدف آن افزایش کارایی کل مجموعه است (گلستانی، ۱۳۷۸،ص ۲۰)^۲.

 

نماینده و کارگزار بیمه (نماینده ، دلال رسمی بیمه، واسطه بیمه):

 

نماینده بیمه شخصی است که به عنوان واسطه، بیمه های یک شرکت بیمه معین را به فروش می‌رساند، و در قبال فروش خود حق الزحمه ای (کارمزد) را از شرکت بیمه دریافت می‌کند. کارگزار بیمه (دلال بیمه) نیز همان کار را انجام می‌دهد، با این تفاوت که می‌تواند برای تمام شرکت‌های بیمه فعالیت کند. نماینده و کارگزار بیمه، هر دو واسطه بیمه هستند.

 

فصل دوم

 

مروری بر ادبیات تحقیق

 

 

۲- مقدمه

 

در گذشته تمرکز بر روی به دست آوردن اهداف کوتاه مدت مالی بود و رابطه بین استراتژی بلند مدت و فعالیت کوتاه مدت شرکت با شکست مواجه می‌شد و در نتیجه، بین برنامه توسعه استراتژیک و اجرای واقعی کار فاصله می‌افتاد. در نتیجه شاخص‌های غیر مالی مورد توجه قرار گرفت. از آغاز دهه ۱۹۹۰ این اندیشه و تفکر بین صاحب‌نظران بازاریابی به وجود آمد که سازمان‌های مشتری‌گرا و بازارگرا در عرصه رقابت موفق‌ترند و از طرفی ایشان عامل اصلی شکست بسیاری از سازمان‌ها را نداشتن شناخت کافی از مشتریان و بازارها بیان کرده‌اند. آن ها بر این عقیده‌اند که موفقیت در صحنه رقابت مستلزم به کارگیری صحیح اصول بازاریابی و شناخت درست بازارها، مشتریان و رقیبان می‌باشد. رضایتمندی مشتریان یکی از مهمترین معیارهای عملکرد غیرمالی است که مورد بررسی قرار می‌گیرد. تحقیقاتی که در گذشته صورت پذیرفته است ارائه دهنده شواهدی در رابطه با ارتباط رضایتمندی و عملکردهای مالی آتی می‌باشد. اما این تأثیر در صنایع و شرکت‌ها مختلف می‌باشد. در تحقیق حاضر به بررسی رابطه عوامل رضایتمندی بیمه شدگان با در آمد شرکت‌های بیمه مکمل پرداختیم و در این فصل ابتدا به موضوع ارزیابی عملکرد و سپس موضوع رضایتمندی مشتریان و همچنین موضوع بیمه و درنهایت به پیشینه تحقیق پرداخته‌ایم.

 

۱-۲ ارزیابی عملکرد

 

۱-۱-۲ معیارهای مالی و غیر مالی

 

ارزیابی شرط لازم برای مدیریت است. اگر چیزی را نتوان ارزیابی کرد، نمی‌توان آن را مدیریت کرد. کلید دستیابی به بهبود مستمر، توانایی ارزیابی هماهنگ و پیوسته عملکرد فرایندهای کلیدی در شرکت است. مدیران ارشد اجرائی می‌دانند که سیستم ارزیابی سازمان به شدت تحت تأثیر رفتار مدیران و کارکنان است و معیارهای حسابداری مالی سنتی مانند بازده سرمایه گذاری و سود هر سهم، ممکن است درباره فعالیت‌های نوآور و بهبود مداوم، که نیازهای محیط رقابت امروز است، سیگنال‌های گمراه کننده‌ای به آن ها بدهد. معیارهای مالی سنتی ارزیابی عملکرد، در عصر رقابت صنعتی به خوبی مؤثر واقع می‌شدند ولی این معیارها، با توجه به مهارت‌ها و توانایی که امروز سازمان‌ها در تلاش برای به دست آوردن آن ها هستند،‌ نمی‌توانند مؤثر باشند. مدیران و پژوهشگران سعی می‌کردند تا سیستم‌های ارزیابی عملکرد را اصلاح کنند. برخی بر “معیارهای مالی مربوط” و برخی دیگر بر بهبود “معیارهای عملیاتی” مانند زمان تولید و نرخ ضایعات تمرکز می‌کردند. با مشاهده و مطالعه در بسیاری از سازمان‌ها مشخص شده است که مدیران تنها بر یک سری از معیارها (بدون توجه به سایر معیارها) تکیه نمی‌کنند و آن ها خواستار به کارگیری متوازن معیارهای مالی و همچنین عملیاتی هستند (کاپلن و نورتون، ۱۹۹۲،ص ۷۱) ^[۱۷].

کلیات پژوهش

 

مقدمه

 

امروزه دیگر رویکرد مدیریت پروژه به عنوان یکی از کارآمد ترین رویکردهای مدیریت برای تأمین انتظارات و خواسته های مدیران طرح ها در نزد محافل علمی و اجرایی شناخته شده است. در پس این مقبولیت گسترده تمایل به ایجاد سازمان‌های پروژه ای برای امکان بهره مندی از تجارب و آموخته های ارزنده در پروژه ها، کسب منافع اقتصادی بیشتر، کاهش ریسکهای سرمایه گذاری و ‌پاسخ‌گویی‌ بهتر سازمان به تعهدات خود در قبال مشتریان پروژه رو به فزونی گذاشته است.

وجود طرحهای متددد در بدنه سازمان‌های پروژه ای و از آن جمله سازمان‌های پیمانکاری که در امر ساخت و ساز فعالیت می‌کنند باعث شده است تا از لحاظ ساختار و نیز روش‌ها و سیستم های کاری تغییر و تحولات گوناگونی به وجود آید. این اجتماع پروژه ها باعث می شود تا برای مدیریت و رهبری پروژه شرایط خاصی برای سازمان‌ها و مدیران پروژه تحمیل شود. از این رو به منظور استفاده مطلوب از فرصت‌ها و دارایی های سازمان از یک طرف و کنترل پیشرفت پروژه های سازمان لازم است با استقرار یک سیستم مدیریت جامع و چند بعدی کلیه پروژه های سازمان با صحت و سلامت و با توجیه های مناسب اقتصادی، فنی و اجتماعی به انجام برساند.

از آنجایی که هر سازمان به دنبال سرمایه گذاری منابع خود در پروژه ها در راستای سودآوری و یا کسب مزیت رقابتی می‌باشد، به دنبال سبدی است که ممکن است از چند پروژه تا هزاران پروژه متغیر باشد. حال تمامی فعالیت‌هایی که به ورود پروژه ‌به این سبد، انتخاب آن ها و تخصیص منابع به آن ها مرتبط باشد در قالب مدیریت سبد قرار می‌گیرد. روش انجام مدیریت سبد بین سازمان‌ها متفاوت است و از ایجاد تکنیکها و فرایندهای شفاف تا بهره گیری صرف از شهود و تصمیمات یک فرد متنوع است.(کوپر،۱۹۹۸)

 

مدیریت سبد یکی از چالش برانگیز ترین موضوعات تصمیم گیری درکسب و کار مدرن است. (کوپر،۱۹۹۷) اول اینکه این تصمیم گیری مربوط به آینده است و اطلاعات مربوط به آینده با عدم قطعیت همراه است. دوم اینکه شرایط کسب و کار دینامیک است و شرایط و داده های مربوط به سبد

 

به طور مستمر تغییر می‌کند. سوم اینکه، سرمایه گذاری در سبدهایی که در آن ها هر پروژه در مرحله مختلفی از دوره عمر خود است مشکل است چراکه به سختی بتوان معیار مناسبی برای مقایسه این گزینه ها یافت. و در نهایت، منابع جهت اختصاص میان پروژه ها محدود هستند و تخصیص منابع به یک پروژه با هزینه فرصت سرمایه گذاری در پروژه های دیگر همراه است.

 

شرایط پر نوسان کسب و کار، تنوع نیازهای مشتریان صنعت ساخت و تنوع بالای پروژه ها در صنعت ساخت امر تصمیم گیری برای انتخاب سبد پروژه های پیمانکاران را مشکل ساخته است. ‌بنابرین‏ تصمیم گیرندگان این صنعت را بر آن می‌دارد تا از ابزارهای متنوعی برای کمک به فرایند تصمیم گیری خود بهره گیرند. در این تصمیم گیری آنچه بیش از هر چیز اهمیت دارد، تعادل بازده و ریسک مورد انتظار در سبدهای پروژه است. همچنین دوره بازگشت سرمایه، تطابق با استراتژی سازمان و تخصیص سرمایه از نکات مهم دیگر هستند. مطالعات نظام مند مدیریت سبد در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی مورد مطالعه قرار گرفت و پس از آن جهت گیری مطالعات به سمت نحوه ارائه و بهره گیری از مدل‌های موجود بوده است.

 

امروزه مدل‌های متنوعی برای مدیریت پورتفولیوی ارائه شده اند. اگرچه این مدل‌ها بدون نقص نیستند ولی فرایندهای متنوعی را برای انتخاب و نظارت بر پورتفولیوی در اختیار مدیران می‌گذارند.

 

در این تحقیق سعی بر این است که بتوان با به کار گیری مدل توسعه یافته مدیریت پورتفولیوی به انتخاب سبد پروژه های پیمانکاران (مطالعه مورد شرکت پیمانکاری منتخب در تهران: شرکت طرح، پیمان کاسپین) پرداخته شود. این مدل با رویکردی سیستماتیک به انتخاب پورتفولیوی پروژه ها می پردازد. رویکرد سیستماتیک پیشنهادی در واقع منتج شده از ملاحظات علمی و کاربردی به کارگیری مباحث ادبیات موضوع ‌در مورد الگوهای انتخاب سبد پروژه و مطالعات تفصیلی در ارتباط با دستیابی به پورتفولیوی پروژه بهتر و بهینه می‌باشد.

 

۱-۱ تعریف مسأله

 

امروزه انتخاب و به روز رسانی سبد های پروژه در سازمان‌های پروژه محور ساختمانی به عنوان یکی از مباحث چالش برانگیز و مهم مطرح می شود. سازمان‌ها همواره در تلاشند سبدخود را در مسیر دستیابی به اهداف سازمان خود به گونه ای شکل دهند که بیشترین ارزش را برای سازمان ایجاد کند. به همین منظور بحث مدیریت سبد پروژه ها در مباحث کلان سازمان بخصوص در سازمان‌های پروژه محور نظیر صنعت ساختمان از جایگاه ویژه ای برخوردار می‌باشد. مدیریت سبد پروژه رویکردی برگرفته از دانش مدیریت پروژه است که هدف اصلی آن، انتخاب، طراحی و اجرای پروژه هایی است که در نهایت بتوانند دستیابی سازمان را به اهداف نهایی خود تسهیل کنند. گزینش مجموعه پروژه های مناسب، تخصیص صحیح منابع محدود سازمان، تحقق تأکیدات بیانیه استراتژیک، هماهنگی و هم افزایی در مجموعه سبد پروژه های سازمان از مبانی نظری مهم این سیستم می‌باشند.

 

از این رو در این تحقیق سعی شده ابتدا شاخصهایی که بیشترین تأثیر و اهمیت را در اولویت بندی پروژه ها و در نهایت سبد پروژه های ساختمانی از منظر پیمانکاری در ایران دارند شناسایی و در ادامه، مدل مناسب برای اولویت بندی سبدهای پروژه در شرکت ساختمانی پیمانکاری انتخاب و در شرکت پیمانکاری منتخب در تهران به کار گرفته شود.

 

۱-۲ اهمیت موضوع

 

از آنجا که اساس کار شرکت‌های پیمانکاری، پروژه محور بودن آن ها‌ است و بخش اعظم درآمدهای آن ها از پروژه هایشان می‌باشد لذا انتخاب پروژه در اینگونه سازمان‌ها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. تکنیک های بسیار زیادی جهت انتخاب پروژه وجود دارند که هر یک از آن ها انتخاب و ارزیابی پروژه را به صورت انفرادی صورت می‌دهند. اما در دنیای رقابتی و ناپایدار امروز پیمانکار می بایست هر پروژه را با توجه به محدودیت های گوناگون سازمان و با در نظر گرفتن اهداف و اولویت‌های سازمان به گونه ای انتخاب کنند که در هر دوره زمانی بهترین ترکیب پروژه ها که بیشترین مطلوبیت را برای سازمان پیمانکاریشان دارد، انتخاب کنند. چرا که در صورت عدم انتخاب صحیح سبد پروژه هایشان، ممکن است با مسائلی چون عدم دسترسی به منابع و امکانات کافی برای ادامه پروژه ها، عقیم ماندن طرحها به دلیل سودمند نبودن یا حتی توقف پروژه ها و به پایان نرسیدن آن ها و حتی ورشکستگی شرکت و یا از دست دادن نیروی آموزش دیده یا متخصص مواجه گردند.

 

نتایج تحقیق انجام گرفته به منظور تعیین اثرات پیاده سازی مدیریت پورتفولیوی بر سازمان از دیدگاه مدیران ارشد در کشور در زیر به صورت نمودار تحلیلی آورده شده است که بسیار قابل توجه می‌باشد. در این آمارگیری اعداد ۰ تا۵ انتخاب گردیده اند.(یزدی،۱۳۸۴)

 

 

 

(شکل۱-۱-اثر مدیریت سبد پروژه ها)

 

همچنین نتایج بهینه به کارگیری از مدیریت سبد پروژه ها به صورت نمودار تحلیلی در پیوست شماره ب آمده است. (یزدی،۱۳۸۴)

 

 

فرضیه­ اول: بین به کارگیری رویکردها و تکنیک­های حسابداری مدیریت و عملکرد تولیدی رابطه معناداری وجود دارد.

 

فرضیه­ دوم: بین یادگیری سازمانی و عملکرد تولیدی شرکت رابطه معناداری وجود دارد.

 

فرضیه­ سوم: یادگیری سازمانی رابطه بین به کارگیری رویکردها و تکنیک­های حسابداری مدیریت و عملکرد تولیدی را تعدیل می­ نماید.

 

۳-۳- نوع و روش‌شناسی تحقیق

 

تحقیق‌های علمی، فرایند بررسی نظام یافته، کنترل شده و تجربی پدیده‌ه است که روابط بین آن ها از طریق فرضیه و نظریه هدایت می‌شود. جهت ‌پاسخ‌گویی‌ به سوالات تحقیقی و یا فرضیه‌های مطرح شده، داده ها باید جمع‌ آوری شده و مورد تحلیل و تفسیر قرار گیرند؛ ‌به این فرایند تبدیل داده ها به اطلاعات، روش تحقیق گفته می‌شود (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۷). به عبارتی دیگر، تحقیق از نظر روش‌شناسی، کاربرد روش‌های علمی در حل یک مسأله یا ‌پاسخ‌گویی‌ به یک سؤال است (دلاور، ۱۳۸۷).در یک تحقیق، علاوه بر روش‌شناسی، نوع‌شناسی تحقیق نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در واقع نوع شناسی تحقیق،مسیر را برای روش‌شناسی آن مهیا می‌کند(علی احمدی و نهائی، ۱۳۸۶).به طور کلی انتخاب روش تحقیق بستگی به ماهیت موضوع، اهداف تحقیق، فرض یا فرض­های تدوین شده، ملاحظات اخلاقی و انسانی ناظر بر موضوع تحقیق و وسعت و امکانات اجرایی آن دارد. در این مرحله محقق بایستی معلوم کند که برای مسئله انتخابی او چه روش تحقیقی مناسب است (طاهری، ۱۳۷۹).

 

تحقیق حاضر از روش توصیفی پیمایشی استفاده نموده است، و روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر تحقیقات می‌دانی است. به عبارت دیگر روش تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی است. از سوی دیگر چون تحقیق حاضر به بررسی تفاوت دیدگاه ­ها نیز اشاره دارد، از روش مقایسه­ ای نیز استفاده نموده است. یعنی بر مبنای اطلاعات جمع ­آوری شده از گروه ­های مختلف نمونه، صحت و سقم فرضیات تحقیق آزمون انجام و سپس با مقایسه دیدگاه ­ها، نتایج به کل جامعه تعمیم داده خواهد شد.

 

به طورجزئی‌تر،در این تحقیق جهت جمع ­آوری داده ­ها به منظور آزمون فرضیه ­ها با توجه به موضوع تحقیق از روش تحقیق­های پیمایشی استفاده خواهد شد. رایج ترین شیوه گردآوری داده در این روش، مصاحبه شخصی و استفاده از پرسشنامه است که در این تحقیق برای جمع ­آوری داده ­ها از پرسشنامه­ای حاوی اطلاعات عمومی شرکت و اطلاعات تخصصی استفاده خواهد شد.

 

۳-۴- مدل مفهومی و متغیرهای تحقیق

 

انجام کار این تحقیق از طریق پرسشنامه ‌می‌باشد. اطلاعات لازم از این طریق گردآوری می­ شود و مورد تجزیه و تحلیل قرار ‌می‌گیرد تا مشخص شود میزان استفاده از تکنیک­ها و ابزارهای حسابداری مدیریت ویادگیری سازمانی چقدر است و چه تاًثیری بر عملکرد شرکت خواهد داشت.

 

برای جمع ­آوری داده ­ها و آزمون فرضیه ­ها ازپرسشنامه استاندارد نفما^[۱۷۹] استفاده می­ شود. پرسشنامه نفمابهترین گزینه جهت ارزیابی شرکت­ها در این زمینه ‌می‌باشد. این پرسشنامهرسمأ به وسیله انجمن حسابداران مالزی(MIA)^[180]و انجمن حسابداران مدیریت^[۱۸۱](CIMA) در سیزدهم آوریل ۲۰۰۴ در کوالالامپور به وجود آمد. هدف پرسشنامه نفما ارزیابی میزان استفاده از رویکردها و تکنیک­های حسابداری مدیریت است و نیز جلب توجه شرکت­ها به استفاده از این تکنیک­ها و آگاه ساختن آن ها به تأثیر استفاده از این تکنیک­ها و ابزارها جهت تطابق با تغییرات سریع محیط تجاری امروزی ‌می‌باشد و بررسی این مسأله که میزان استفاده از این تکنیک­ها چه تأثیری بر ایجاد ارزش در شرکت­ها دارد.

 

این تحقیق ‌بر اساس تحقیق­های نورماعمر و همکاران^[۱۸۲](۲۰۰۴) ‌می‌باشد که با تحقیقات خود در مقاله ای با عنوان “ارزیابی ایجاد ارزش در شرکت­ها از طریق پرسشنامه نفما” به بررسی این مسأله پرداخته­اند که آیا به کارگیری تکنیک­های حسابداری مدیریت باعث ایجاد ارزش و ارزش آفرینی در شرکت­ها می­ شود یا خیر. و در مقاله­ای دیگر با عنوان “نفما، ابزاری برای ایجاد ارزش در شرکت­ها” به بررسی ابعاد مختلف این تکنیک­ها پرداخته­اند و نشان داده ­اند کهبکارگیری تکنیک­ها و ابزارهای حسابداری مدیریت باعث ایجاد ارزش در شرکت­ها شده است.

 

مدل کلی و اصلی رگرسیون طراحی شده جهت آزمون فرضیه‌ها به صورت زیر می‌باشد:

 

 

 

در رابطه با بهره گرفتن از رویکردهای و تکنیک های حسابداری مدیریت و تاثیری که بر عملکرد شرکت ها خواهند گذاشت ، تحقیقات نشان می‌دهند که به کارگیری این تکنیک ها باعث افزایش نرخ بازده دارایی ها می‌شوند (نورماعمر، ۲۰۰۸).

 

جهت آزمون فرضیه‌ها نیز از مدل های زیر استفاده می شود.

 

 

 

 

 

۳-۴-۱- متغیرهای تحقیق

 

با توجه به فرضیه ­های تحقیق، متغیر وابسته در این تحقیق عملکرد تولیدی ‌می‌باشد و متغیر مستقل در این تحقیق سطح یادگیری سازمانی و رویکردها و تکنیک­های حسابداری مدیریتاست. متغیرهای کنترل این تحقیق اندازه شرکت (لگاریتم طبیعی دارایی­ ها) و نسبت بدهی است.

 

۳-۵- جامعه و نمونه آماری

 

۳-۵-۱- جامعه آماری

 

جامعه آماری در حقیقت همه عناصری است که یک تحقیق معین در آن مصداق پیدا می­ کند و مایلیم درباره آن استنباط کنیم. حدود هر جامعه تحقیقی بر پایه تعریف آن مشخص می­ شود و تعریف جامعه از تلفیق ویژگی­های مشترکی که عناصر آن جامعه دارا است و از لحاظ موضوع تحقیق نیز مهم تلقی می­ شود، بیان می­گردد و به عبارت دیگر جامعه مجموعه­ اعضای حقیقی یا فرضی است که نتایج تحقیق به آن انتقال داده می­ شود (دلاور، ۱۳۸۴).جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شرکت­های پذیرفته شده در بورس اورق بهادار می­­باشد.

 

۳-۵-۲- نمونه آماری

 

در صدر برنامه­ ریزی هر مطالعه یا تحقیقی این سؤال مطرح است که اندازه نمونه چقدر باشد. انتخاب نمونه بزرگتر از حد نیاز برای حصول نتایج مورد نظر، سبب اتلاف منابع می­ شود. در حالی­که نمونه ­های خیلی کوچک اغلب ‌تحقیق‌گر را به نتایجی سوق می­ دهند که فاقد استفاده عملی است. از این رو، تعیین اندازه نمونه به نوع نیاز بستگی دارد (آذر، ۱۳۸۴).

 

هدف همه نمونه­برداری­ها در تحقیق علمی تهیه گزاره ­های دقیق و با معنا درباره یک گروه بر اساس مطالعه زیر مجموعه ­ای از آن گروه است. این گروه ممکن است مجموعه ­ای از افراد یا اشیا باشد. دسترسی به ویژگی­های گروه کلی مورد مطالعه در صورتی امکان پذیر است که حالات گوناگون یا موارد مختلف مورد مطالعه را بارها مورد آزمایش قرار داده باشیم (طاهری، ۱۳۷۹).

 

نمونه­‌ آماری انتخاب شده در این تحقیق، شرکت­های پذیرفته ‌شده‌ در بورس اوراق بهادار تهران است که دارای ویژگی­های زیر ­باشند:‌

 

۱٫ شرکت­هایی که دوره مالی آن­ها ۳۰ اسفند باشد و هیچ­گونه تغییر دوره مالی نداشته باشند.

 

۲٫ شرکت­های تولیدی که فعالیت آن­ها سرمایه ­گذاری وتأمین مالی نباشد وصرفا تولیدی باشد.

 

۳٫ شرکت­های تولیدی که سهام آن­ها در سال حداقل یک­بار در بورس معامله شده باشد و تا پایان دوره جزء شرکت­های باقی­مانده تولیدی در بورس باشند.

 

۴٫ شرکت­های تولیدی که دارای سیستم های اطلاعات مدیریت وبخش های مدیریتی مستقل داشته باشد که اطلاعات مورد نیاز آن­ها در دسترس باشد.

 

با توجه به محدودیت­های ذکر شده تعداد ۱۶۰ شرکت به عنوان نمونه انتخاب گردید.

 

۳) استخدام رابطه حقوقی ناشی از قانون است: به موجب این نظریه، استخدام نه عقد است و نه ایقاع، بلکه رابطه‌ای است مبتنی بر قانون؛ یعنی این قانون است که رابطه‌ مستخدم را از جهات مختلف با سازمان استخدام‌کننده تنظیم می‌کند.

 

این نظریه که می‌توان آن را در حقوق ایران پذیرفت، دارای نتایج ذیل است:

 

– وضع مستخدم توسط قواعد عمومی تعیین می‌شود.

 

– وضع استخدامی مستخدمینی که در گروه‌های استخدامی مشابه قرار دارند، یکسان می‌باشد؛ حال آنکه اگر نظریه قراردادی بودن استخدام پذیرفته می‌شد، ممکن بود شرایط و وضع استخدامی متفاوتی ایجاد شود.

 

– تبانی و توافق طرفین به منظور عدم اجرای قوانین و مقررات استخدامی باطل و بلااثر است.

 

– وضعیت و شرایط قانونی مستخدم قابل تغییر است؛ یعنی ممکن است پس از استخدام شرایط قانونی حاکم بر رابطه استخدامی به موجب قانون و به سود یا زیان مستخدم تغییر یابد و مستخدم و سازمان نمی‌توانند به قانون حاکم در زمان استخدام استناد کنند.

 

– مستخدم حق دارد از تصمیمات خلاف قانون که موجب تضییع حقوق استخدامی وی می‌باشد، نزد مراجع صالح شکایت کند.ضمناً باید توجه داشت پذیرش این نظریه نه تنها موجب رعایت اصل عدالت و عدم تبعیض در برخورداری از شرایط استخدامی می‌شود، بلکه موجب تسهیل در انجام امور کارگزینی می‌گردد، زیرا تمامی مستخدمین تابع شرایط قانونی یکسان می‌باشند.

 

مبحث دوم: زمینه فهم استخدام

 

پیش ‌از ورود به بحث استخدام، فهم زمینه‌های مفهوم استخدام، ضروری می‌کند. مهم‌ترین زمینه‌ای که فهم استخدام را در قالب حقوق عمومی آسان می‌کند، فهمِ دولتِ مدرن است. (امیرارجمند، ۱۳۸۸)«دولت مدرن» در روندی تاریخی و بواسطه تحولِ مفهوم دولت، از امپراتوری، دولت شهر‌ها، دولت فئودالی و دولتِ مطلقه ایجاد شد.(رحمت‌الهی، ۱۳۸۸، ص ۵۹) دولت مدرن، یکی از دستاورد‌های مدرنیته است که بر پایه سه اصل فرد‌گرایی، خرد‌‌باوریو دنیا‌گراییاستوار گردید ایجادِ یک منطقه واحد، تحکیم وحدت و هویت ملی، یکسان‌سازی استاندار‌ها و قوانین از یک سو و حذف تجارت آزاد بین مناطقِ مختلفِ کشور و ایجاد یک بازار ملی فراگیر از سوی دیگر به نحو چشمگیری موجب افزایش قدرتِ نهادِ دولت، تقویت توانایی آن در کنترل زندگی اقتصادی و اجتماعی مردم و تعمیق نفوذِ دولت در جامعه گردید.

برای دولت مدرن، تعاریف متعددی ارائه شده است که غالب آن‌ ها بر پایه نظریه دولت ماکس وبراست. از دیدگاه وبر نهادِ دولت،⁽لاگلین، ۱۳۸۸، ص۷۳) بالاترین مرجع قانون و قدرت می‌باشد که در یک منطقه جغرافیاییِ تعیین شده و بر مردمی که در قلمرو آن زندگی می‌کنند، حاکم است. این نهاد، دارای یک مجموعه قوانینِ اداری و حقوقی بوده که بر تمامی اموری که در قلمرو حقوقی آن قرار دارند ناظر است و تمام شهروندان موظف به رعایت آن می‌باشند(قاضی شریعت پناهی، ۱۳۸۷، ص۳۳)

 

به لحاظ حقوقی، حاکمیت، گوهر دولت مدرن را تشکیل می‌دهد. به گمان هابز، دولت یک شخص بوده که در نتیجه میثاقِ مردم برای اعطای صلاحیت به وجود می‌آید. حاکم، نماینده شخصِ دولت است. در نتیجه حاکمیت عنوانی است که برای بیان کیفیت رابطه سیاسی به کار می‌رود و میان دولت و مردم، یا میان حاکم و اتباع، شکل گرفته است (بُعد ربطی حاکمیت).^{(لاگلین، ۱۳۸۸،ص۱۹۴)}امروزه دولت مدرن با سرعتی حیرت‌آور، فربه‌تر می‌گردد. به عبارت دیگر، طیفِ فعالیت‌های حکومت، افزایش چشمگیری یافته است. حکومت مدرن به منظور افزایش مالیات‌ها، کسب داده های آماری درباره جامعه، ایجاد پلیس و نیروی امنیتی، تشکیل نهاد‌های توسعه، بهداشت، آموزش و رفاه، برعهده گرفتنِ مسئولیتِ تنظیم و کسب پول و تجارت و اقتصاد، ناگزیر از بسط دستگاه عریض و طویلِ پیچیده اداری بوده است.بر اساس تعاریف موجود، ده ویژگی برای دولت مدرن شمرده شده که عبارتند از:

 

۱- جدایی نهاد دولت از دین و جدایی حوزه سیاست از اخلاق، ۲- سرزمین، ۳- حاکمیت، ۴- کنترل انحصاری ابزار خشونت، ۵- دیوان‌سالاری، ۶- مشروطیت، ۷- حاکمیت قانون و غیر شخصی بودن قدرت، ۸- مشروعیت، ۹- ایجاد مفهوم شهروندی و ۱۰- وابستگی متقابل نهادی(رحمت الهی، ۱۳۸۸، ص۶۰)^،

 

1. برای ورود به بحث استخدام، دو مفهوم نقش کلیدی را ایفا می‌نمایند. از سویی مفهوم نظم را می‌توان مبنایی برای فهمِ ضرورتِاستخدام به شمار آورد. از سوی دیگر این نظم، با بهره گرفتن از دیوان‌سالاری حاصل می‌آید. دیوان‌سالاری از مفاهیمی است که با طرح دولت مدرن، معنادار شده است.

گفتار اول: نظم

 

معنی لغوی نظم، نسبتا صریح و روشن می‌کند. نظم در لغت به معنی آرایش، ترتیب و توالی است اما معنی مفهومی نظم در حوزه های مختلف، متفاوت و نسبتا مبهم می‌باشد. ابهامِ مذکور، دارای ریشه عینی و ذهنی است و باید در دو سطح انتزاعی و انضمامی، ابهام موجود را واشکافی نمود. در سطح انضمامی، ادعای نسبی بودن، ایجاد مشکل می‌کند و در سطح انتزاعی، تحلیلِ نظمِ اجتماعی از منظر ایدئولوژیک سبب می‌شود از منظر معرفت‌شناختی و وجود‌شناختی، دچار ابهام شویم.^{(چلبی، ۱۳۸۹، ص۳۱)}‌بنابرین‏ در تعریف نظم، نسبیت و سیطره نگاه ایدئولوژیک، دو عامل ایجاد ابهام‌اند. مسائل ماهوی نظم در دو سطحِ خرد و کلان به عنوان موضوعات و مسائل اصلی در جامعه شناسی نظم، مطرح می‌گردد.

رهیافت‌های مختلفی پیرامون نظم ارائه گردیده که در این میان، دو رویکردِ مخالف، سرسختانه در تقابل هم ایستاده‌اند؛ نظریه جامعه‌شناختیِ «وبر» و «دورکیم». از نظر دورکیم نظم جمعی، نوعی تعهدِ درونیِ مشترک است. طبق این دیدگاه نظم اجتماعی، نظمی هنجاری و فوق فردی می‌باشد. در واقع، این هنجار‌ها هستند که افراد را به عنوان مجموعه‌ای مُشبّک و به صورت بین ذهنی به هم مرتبط می‌سازند. به همین دلیل دورکیم در تحلیلِ نهایی خود، پایه هر نظم اجتماعی را عاطفی معرفی می‌کند. اما وبر، به گونه‌ای دیگر، نظم را تحلیل می‌کند.

 

از نظر وبر، محتوای انضباط، چیزی نیست جز عقلانی کردنِ مداوم، آموزش روشمند و اجرای دقیق فرمان‌های دریافت‌شده. در این فرایند، همه انتقاد‌های شخصی، یکسره منتفی و بازیگران آن بی‌چون و چرا و بدون تردید، دستور را انجام می‌دهند. مسئله مهم در انضباط این است که اطاعتِ جماعتی چند گانه، دارای وحدتی عُقلایی باشد.^(وبر، ۱۳۸۹، ص۲۲۸) به طور کلی انضباط، مثل عقلایی‌ترین پیامد خود -‌دیوان‌سالاری- غیر شخصی است. از نظر وبر، سلطه‌ی هر چه گسترده‌ترِ انضباط، به نحوی اجتناب ناپذیر با عقلانی شدن تامین نیاز‌های اقتصادی و سیاسی همراه است. این پدیده عام، اهمیت فرّه و طرز سلوکِ شخصی را محدود می‌کند.

 

1. 1. نقص حافظه: این نقص که با بسط ضعیف و چندپارگی حافظه مشخص می‌شود، می‌تواند یادآوری ارادی ضعیف، حس وقوع رویداد آسیب‌زا در زمان حال و راه‌اندازی خودکار خاطرات ناخواسته را تبیین کند.

   

 

1. 1. ارزیابی منفی: در این ارزیابی‌ها احتمال وقوع مجدد رویدادهای آسیب‌زا بیش‌ازاندازه تخمین زده‌شده و شایستگی‌های خود دست‌کم گرفته می‌شود. این ارزیابی‌ها که شامل تفسیرهای خاصی از رویداد آسیب‌زا و پیامدهای آن، جهان و ارزیابی از علائم اختلال استرس پس از سانحه هستند، هیجان‌های نیرومندی مانند اضطراب، خشم، شرم یا احساس گناه و درگیر شدن در راهبردهای مقابله‌ای غیر انطباقی را برمی‌انگیزند.

 

1. 1. راهبردهای مقابله‌ای غیر انطباقی: این راهبردها که در جهت اجتناب از منابع تهدید و کاستن از ناراحتی در کوتاه‌مدت مورداستفاده قرار می‌گیرند، در بلندمدت احساس خطر فراگیر را تداوم می‌بخشند. این راهبردهای مقابله‌ای ناکارآمد که شامل اجتناب از محرک‌های مرتبط با رویداد آسیب‌زا نیز هستند، افکار ناخواسته‌ی مربوط به رویداد آسیب‌زا را سرکوب کرده و مانع از اصلاح ارزیابی‌های منفی می‌شوند (اهلرز و کلارک، ۲۰۰۰).

 

1. 1. مطابق با نظریه شناختی اهلرز و کلارک (۲۰۰۰) چون خاطره مربوط به رویداد آسیب‌زا در افراد دچار اختلال استرس پس از سانحه به شکلی ضعیف بسط یافته است، به‌آسانی راه‌اندازی شده و منجر به بروز علائم تجربه‌ مجدد می‌شود. به‌علاوه، این نظریه بر نقش تداعی‌های شرطی شده نیز تأکید می‌کند؛ در واقع خاطرات مربوط به رویداد آسیب‌زا در اختلال استرس پس از سانحه، مملو از جزییات حسی بوده که با ارتباطات محرک- محرک و محرک- پاسخ قوی و آمادگی ادراکی نیرومند برای محرک‌های مرتبط با رویداد آسیب‌زا (کاهش آستانه ادراکی) مشخص می‌شوند و همین امر، احتمال راه‌اندازی خاطرات مربوط به رویداد آسیب‌زا و پاسخ‌های هیجانی را به وسیله محرک‌های مرتبط بیشتر می‌کند. تمامی این ویژگی‌ها می‌توانند یادآوری ارادی ضعیف، حس وقوع رویداد آسیب‌زا در زمان حال (که با یادآوری ناخواسته رویداد آسیب‌زا همراه می‌شود) و راه‌اندازی آسان خاطرات ناخواسته به وسیله سرنخ‌های ظاهراًً مشابه را تبیین کنند (اهلرز و کلارک، ۲۰۰۰).

 

۲-۳- زیربنای عصبی اختلال استرس پس از سانحه

 

وقتی فرد با یک محرک تهدید‌کننده زندگی (مثل تجربه جنگ نظامی) مواجه می‌شود، بدن حالت‌های مختلف از برانگیختگی فیزیولوژیکی شامل افزایش انتقال‌دهنده‌های عصبی در ارتباط با تهدید، افزایش آزادسازی نورو‌پپتیدها مثل عامل ‌آزاد کننده، کورتیکوتروپین، نوراپی نفرین، سروتونین، دوپامین، بنزودیازپین‌های درون‌زاد و اپیودهای درون‌زاد را از خود نشان می‌دهد (برمنر و همکاران، ۱۹۹۹). این واکنش‌ها به عنوان یک پاسخ انطباقی سریع توسط مکانیسم‌های تسهیل‌گر راه‌اندازی می‌شوند که باعث بقا در فرد می‌شود و ارزش تکاملی دارد (برای مثال پاسخ جنگ‌وگریز). بااین‌وجود اگر این پاسخ‌های انطباقی بعد از برطرف شدن محرک‌ها همیشگی شوند، مخرب خواهند بود و نقش اساسی در شکل‌گیری آسیب‌شناسی روانی و سوق دادن فرد به اختلال استرس پس از سانحه ایفا می‌کنند (همان، ۱۹۹۹).

 

باید توجه داشت، حتی اگر تهدید دائمی نشود و محرک‌های آسیب‌زا مکرر تکرار نشوند، بااین‌وجود ممکن است پردازش شناختی شکل‌گرفته تحت تأثیر شرایط اولیه باعث دائمی شدن پاسخ‌های عصبی زیستی شوند. به طور خاص وجود اضطراب شدید از طریق تأثیرگذاری بر فکر و پردازش شناختی باعث ارزیابی منفی‌تر نشانه های محیطی می‌شود؛ که نتیجه ابن امر بیش برانگیختگی پاسخ‌های عصبی زیستی و روان‌شناختی به نشانه هایی می‌شود که نوعاً بی‌ضرر هستند (کیان و بارلو، ۲۰۰۲).

 

‌بنابرین‏ از طریق قرار گرفتن پی‌درپی محرک‌های تهدیدکننده زندگی، یا ارزیابی بیش‌ازاندازه از نشانه ها و محرک‌های خنثی به عنوان تهدید، سیستم عصبی مرکزی به طور باورنکردنی بیش‌ازحد پاسخ خواهد داد و بدین ترتیب با افزایش نابهنجاری و بی‌نظمی عصبی (برای مثال حساس شدن به استرس) همراه خواهد بود (سیوتویک و همکاران، ۲۰۰۷). در حقیقت این نوع حساس شدن می‌تواند به بیش‌انگیختگی در پاسخ به نشانه های ترس‌آور و محرک‌های استرس‌زا منجر شود و باگذشت زمان سیر تجمعی پاسخ‌های زیستی می‌تواند آسیب‌شناسی، شامل بازداری واکنش‌های ایمنی-عصبی و احتمالاً آسیب به سیستم عصبی را شامل شود (کندی و موری، ۲۰۱۰).

 

بد تنظیمی‌های مزمن سیستم نورآدرنرژیک؛ محور HPA و سیستم سرونرژیک به طور خاص باعث خدشه‌دار شدن عملکردهای قشر پیش پیشانی و هیپوکامپ می‌شود و بازداری قشر پیش پیشانی میانی بر روی آمیگدال را شامل می‌شود (سیوتویک و همکاران، ۲۰۰۷) و به‌این‌ترتیب عملکردهای عصب روان‌شناختی در پاسخ به شکل‌گیری اختلال استرس پس از سانحه تحت شرایط مذکور دچار اختلال می‌شود. در این رابطه پژوهش‌های تصویربرداری مغزی شواهدی از عملکردهای ساختاری مغز را فراهم ‌کرده‌است که در حقیقت از نابهنجاری‌هایی در اختلال استرس پس از سانحه خبر می‌دهد. مطالعات تصویربرداری مغزی از کاهش حجم فعالیت هیپوکامپ در مقایسه با گرده کنترل (کارل و همکاران، ۲۰۰۶)، کاهش حجم فعالیت آمیگدال و قشر کمربندی پیشین (دبلیس و همکاران، ۲۰۰۲)، نابهنجا‌ی در ساختار‌های پیش پیشانی میانی (کاسای و همکاران، ۲۰۰۸) و کاهش ضخامت در اکثر نواحی کرتکس خاکستری (گیوز و همکاران، ۲۰۰۸) خبر می‌دهند.

 

درنهایت پژوهش‌ها بر روی دوقلوها، پیشنهاد می‌کنند که کاهش فعالیت هیپوکامپ ممکن است که آسیب‌پذیری زیستی در مقایسه با پیامدهای اختلال استرس پس از سانحه را منعکس کند (برای مثال گیلبرتسون و همکاران، ۲۰۰۲).

جذب منابع مالی علاوه بر اینکه مهمترین رسالت مؤسسات مالی و بانک ها می‌باشد، تأثیر مهمی در تنظیم صحیح گردش پول و استقرار یک نظام پولی و اعتباری صحیح و متناسب با برنامه های بلند مدت و کوتاه مدت کشور دارد.

 

در جهان امروز جذب منابع مالی آنقدر برای بانک‌ ها مهم و حیاتی می‌باشد که رقابت بسیار شدیدی در این زمینه بین آن ها ایجاد نموده است. یکی از شواهد عمده ارائه خدمات نوین، جلب اطمینان و توجه و تشویق بیشتر مردم برای سپرده گذاری در بانک ‌ها می‌باشد. در این راستا و طی چند دهه اخیر زمینه‌های جدیدی جهت جذب بیشتر منابع بانکی و ارائه خدمات بهتر و سریع‌تر به مشتریان به وجود آمده است.

 

لازم به ذکر است که موضوع این پژوهش از جمله اولویت های پژوهشی بانک تجارت می‌باشد.

 

۱-۴- سوال های تحقیق:

 

۱-۴-۱- سوال های اصلی :

 

۱- آیا عوامل مؤثر بر خلاقیت کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است؟

 

۲- رتبه بندی میزان تاثیر عوامل مؤثر بر خلاقیت کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان چگونه است؟

 

۱-۴-۲- سوال های فرعی :

 

۱- آیا دانش کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است؟

 

۲- آیا توانایی عقلانی کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است؟

 

۳- آیا سبک فکری کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است؟

 

۴- آیا انگیزه کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است؟

 

۵- آیا عوامل شخصیتی کارکنان برجذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است؟

 

۶- آیا عوامل محیطی بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است؟

 

۷- آیا از لحاظ میزان تاثیر عوامل مؤثر بر خلاقیت کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تفاوت معنی داری وجود دارد؟

 

۱-۵- اهداف تحقیق:

 

۱- شناخت عوامل مؤثر ‌بر خلاقیت کارکنان که بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان مؤثر می‌باشد.

 

۲- رتبه بندی و تعیین درجه اولویت تاثیر عوامل مؤثر ‌بر خلاقیت کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان.

 

۱-۶- فرضیه های تحقیق:

 

۱-۶-۱- فرضیه اصلی تحقیق:

 

عوامل مؤثر ‌بر خلاقیت کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است.

 

۱-۶-۲- فرضیه های فرعی تحقیق:

 

۱- دانش کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است.

 

۲- توانایی عقلانی کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است.

 

۳- سبک فکری کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است.

 

۴- انگیزه کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است.

 

۵- عوامل شخصیتی کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است.

 

۶- عوامل محیطی بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تاثیر گذار است.

 

۷- در میزان تاثیر عوامل مؤثر بر خلاقیت کارکنان بر جذب منابع مالی در شعب بانک تجارت شهرستان کاشان تفاوت معنی داری وجود دارد.

 

۱-۷ متغیر های تحقیق:

 

متغیرمستقل این پژوهش عوامل مؤثر بر خلاقیت کارکنان و متغیر وابسته آن جذب منابع مالی می- باشد.

 

۱-۸ مدل مفهومی تحقیق:

 

چارچوب نظری پایه ‏ای است که تمام تحقیق بر روی آن بنا می‏ شود. در چارچوب نظری، متغیرهای مهم و مؤثری که در ارتباط با مسئله تحقیق دخیل­اند شناسایی و ارتباط بین آن ها به صورت منطقی توصیف می‏ شود، طوری که به عنوان راهنمایی برای تبیین و تشریح مسئله تحقیق عمل کند.

 

در این بخش، محقق از میان دیدگاه ها و نظریه های مطرح شده، یک یا چند نظریه را انتخاب و بر اساس آن ها مسئله تحقیق خود را تبیین می ‏کند و روابط بین عوامل و متغیرهایی را که در ایجاد مسئله تحقیق نقش دارند، شناسایی و در قالب مدل تحلیلی ارائه می‏ دهد.

 

برای شناسایی و رتبه بندی میزان تاثیر عوامل مؤثر بر خلاقیت کارکنان بر جذب منابع مالی مدل‌ ها، الگوها و روش های متعدد و متنوعی وجود دارد. هر پژوهشگر بنا به ضرورت های پژوهش و یا حتی سلیقه شخصی، یکی از آن ها را برمی‌گزیند.

 

در این تحقیق برای شناسایی و رتبه بندی میزان تاثیر عوامل مؤثر بر خلاقیت کارکنان بر جذب منابع مالی از مدل روبرت جی استرنبرگ و لیندا ای اوهارا^[۲] استفاده کرده‌ایم. ذکر این نکته ضروری به نظر می‌رسد که فرضیه های پژوهش نیز بر اساس این مدل طراحی شده است.

 

طبق این الگو عوامل مؤثر بر خلاقیت شامل دانش، توانایی عقلانی، سبک فکری، انگیزه، شخصیت و محیط می‌باشند. این مدل به صورت زیر می‌باشد :

 

متغیر مستقل

 

متغیر وابسته

 

­­­­­

 

متغیر تعدیل گر

 

 

 

مدل مفهومی تحقیق (شکل۱-۸)

 

روبرت جی استرنبرگ و لیندا ای اوهارا در بررسی‌های خود شش عامل را در خلاقیت افراد مؤثر دانسته اند: (مشبکی و وفایی،۱۳۸۲)

 

دانش: داشتن دانش پایه‌ای در زمینه‌ای محدود و کسب تجربه و تخصص در سالیان متمادی.
توانایی عقلانی: توانایی ارائه ایده خلاق از طریق تعریف مجدد و برقراری ارتباطات جدید در مسایل.
سبک فکری: افراد خلاق عموما در مقابل روش ارائه شده از طرف سازمان و مدیریت ارشد، سبک فکری ابداعی را بر می‌گزینند.‌
انگیزش: افراد خلاق عموما برای به فعل درآوردن ایده های خود برانگیخته می‌شوند.
شخصیت: افراد خلاق عموما دارای ویژگی‌های شخصیتی مانند مصر بودن، مقاوم بودن در مقابل فشارهای بیرونی و داخلی و نیز مقاوم بودن در مقابل وسوسه همرنگ جماعت شدن هستند.
محیط: افراد خلاق عموما در داخل محیط‌های حمایتی بیشتر امکان ظهور می‌یابند.

 

این محققان مشخص کردند که عمده‌ترین دلیل عدم کارایی برنامه های آموزش خلاقیت تأکید صرف این برنامه ها بر تفکر خلاق به عنوان یکی از شش منبع مؤثر در خلاقیت است.جایی که سایر عوامل نیز تاثیر بسزایی در موفقیت و شکست برنامه های آموزش خلاقیت ایفا می‌کنند(استرنبرگ و اوهارا^[۳] ،۱۹۹۷).

 

۱-۹ قلمرو تحقیق:

 

۱-۹-۱- قلمرو موضوعی تحقیق:

 

در قلمرو موضوعی این تحقیق عوامل مؤثر بر خلاقیت کارکنان شامل موضوعاتی نظیر خلاقیت و نوآوری، عوامل مؤثر بر خلاقیت، اهمیت و ضرورت خلاقیت، مدل‌های فرایند خلاقیت، مفهوم و جایگاه خلاقیت و نوآوری می‌باشد و در زمینه جذب منابع مالی به تاثیر نوآوری بر موفقیت بانک‌ها، عوامل مؤثر در جذب منابع مالی بانک‌ها، انواع مهارت‌های لازم برای جذب منابع مالی در بانک‌ها، جذب منابع پولی در بانکداری نوین، عوامل درون سازمانی مؤثر بر جذب منابع می‌پردازد.

 

۱-۹-۲- قلمرو زمانی تحقیق:

 

۹٫۱۳٫۲ ویژگی های محیطی

 

عملکرد صادراتی می‌تواند توسط چندین عامل محیطی تحت تاثیر قرار گیرد . علی‌رغم ارتباط شان با فعالیت های صادراتی این عوامل توجه بسیار محدودی را به خود جلب کرده‌اند. (Wheeler, et al. 2008) عملکرد صادراتی گرایش به شرطی شدن توسط ویژگی های محیطی به مانند محدوده، سیاست های قانونی و نظارتی دولت ‌کشور میزبان، موجودیت کانال های توزیعی، ارتباطی و مقدار آشنا بودن مشتری با محصول موردرقابت دارد. (O’Cass, 2003) برخی محققین به کمبودتقاضا در بازارهای محلی و پذیرش سفارشات ‌از کشور های خارجی و دردسترس بودن اطلاعات در رابطه با فرصت های خارجی به عنوان ویژگی های محیطی مهم اشاره دارند . ( Stoian et al., 2011)

 

۱۹پژوهش از۵۲ پژوهش­انجام­شده درحیطه­صادرات که توسط سوزا و مارتینز لوپز وکولهو انجام­‌شده‌اند از ویژگی­های بازار­خارجی به­عنوان یک متغیرخارجی مستقل، کنترلی وتعدیلگر یادکرده اند آن ها دریافتند که فاکتورهای مؤثر ‌در زمینه نظارتی وسیاسی از جمله متغیرهایی هستندکه بیشترین تاثیررا ‌در عملکرد صادراتی از خود نشان­می­ دهند. (Sousa et al., 2008) مورگان ،کالکا وکاتسیکا نشان­دادند­که تشابهات فرهنگی، رقابت پذیری بازار، ضدیت محیط و قابلیت دسترسی به کانال، تشابهات اقتصادی و در­معرض دید­ مشتری­بودن و دیگر متغیرهای مرتبط با بازارهای خارجی برروی عملکرد صادرات تاثیر می­گذارند. ( Morgan, 2004) ‌می‌توان نتیجه گیری کردکه مجموعه خاصی از متغیر­ها برای تمام بازارها وجود ندارند، وابسته به بازارهای مقصد و موقعیت خاص فرهنگی ، اجتماعی و اقتصادی و فنی آن ‌می‌باشد. عدم قطعیت یکی از مهمترین جنبه­ های محیط ‌می‌باشد . در بازارهای­خارجی ، عدم­قطعیت بخاطر فقدان دانش­ کافی راجع به موقعیت بازار ، رفتار مشتریان و پذیرش محصول ‌می‌باشد .

 

عدم قطعیت محیطی به عنوان ساخت چندبعدی پنداشته­شده که­شامل تلاطم بازار و نوسانات محیطی و شدت رقابت می‌باشد. (Matanda & Freeman, 2009) عدم ثبات بازار صادرات تاحدی است که ترکیب و ترجیحات نیازهای مشتری سازمانی طی زمان تغییر می­ کند (Cadogan, 2005) و بی­ثباتی محیطی، عدم­پایداری تقاضای بازار بهم­پیوسته ‌می‌باشد . فقدان وجود حمایت سازمانی در کشورهای در­حال­توسعه منجر­به دسترسی محدود به اطلاعات بازاریابی می­گردد و بطورمنفی بر روی عملکرد صادرکنندگان از کشورهای درحال­توسعه­می‌گردد. (Ghauri, 2003) مؤلفه‌ سوم، شدت رقابت شامل دردسترس بودن فرصت ها ومنابع می‌باشد که باعث شکل­ گیری شرکتی با مزایای رقابتی . شدت رقابت منجر به افزایش رقابت برروی قیمت ‌می‌باشد که باعث کاهش سوددهی شده و اثرمنفی بر روی کارآمدی فروش دارد . بررسی تجربی نشان داد که رابطه منفی بین عدم قطعیت محیط و عملکرد صادراتی موجود­‌می‌باشد. برخی ویژگی های محیطی مانند سیاست های قانونی ونظارتی دولت کشور میزبان، دسترسی به پخش مناسب وکانال های ارتباطی توسط شرکت ها ازطریق ایجادگروه های تجاری کنترل می شود. وابستگی به گروه به مانندیک منبع مزیت رقابتی برای شرکت ها در بازارهای خارجی همان گونه که در جایگاه استراتژیک بهتری برای کنترل منابع کلیدی محصول و بازارهای عامل مورد نیاز برای عملکرد صاف عملیات همه روزه باشند، عمل می‌کند. (Khanna & Yafeh, 2005) ازسوی دیگر، ویژگی­های محیطی بر روی اجرای برنامه ریزی استراتژیک تاثیر­می­گذارند. مطالعات بسیاری محیط را به عنوان عامل کلیدی پنداشته­اند که­ زیرساخت اجرای استراتژِی را فراهم­‌می‌کنند . ( Taslak, 2004)

 

موانع صادرات

 

اگرچه اهمیت حضور در بازارهای بین ­المللی و فعالیت صادراتی به عنوان موتور محرک اقتصاد کشورها آشکارشده­است ، ولی واقعیت آن ­است ­که بسیاری ‌از کشورها علی‌رغم داشتن پتانسیل­های مناسب نتوانسته اند درحیطه صادرات عملکردمناسبی داشته باشند. شناسایی موانع صادراتی و ارائه راهکار مناسب برای آن ها موضوع مورد پژوهش محققان در این­حیطه بوده ­است. . بیلکی و تزار (Bilkey et al,1971) در این حیطه تحقیقی انجام دادند و با توجه به دیدگاه صادرکنندگان مسائل زیر را عمده ترین موانع صادرات دانسته اند: Bilkey and tesar, 1971))

 

۱- مشخص نبودن استانداردهای محصول در خارج :

 

تولیدکنندگان، کالاومحصولات خود را ‌بر مبنای‌ نیازهای بازار ملی خودتولیدوبه بازار روانه می‌کنند وچون خودرا در محیط بسته بازار داخلی محصور می بینند ازاستانداردهای محصول موردنظردرخارج بی اطلاعند ویاتصورمی کنندکه مقتضیات بازارخارجی همانندبازارداخلی است همان محصول راجهت صادرات روانه بازارخارجی می‌کنند وبه ایجادتعدیل درمحصول صادراتی خودجهت جذب مشتریان خارجی توجهی ندارند . عدم آگاهی از ویژگی های کیفی مطلوب و لازم محصول در بازار خارجی نهایتاً به ارائه محصولی ناکارآ و بی مشتری خواهد انجامید.

 

۲- کسب منابع مالی از مشتریان خارجی :

 

مبادلات تجاری درسطح داخل کشور به مراتب ساده تر ‌و مطمئن تر ازمبادلات بازرگانی خارجی است . به خاطر عواملی از قبیل فاصله جغرافیایی ، تفاوت قوانین حقوقی و تجاری کشورها ، عدم آگاهی کافی شرکت های صادرکننده از پیشینه و حسن شهرت خریداران ، فرآیندهای پیچیده بانکی و … دریافت درآمد ناشی از فروش کالا به مشتریان خارجی با مشکلاتی همراه می‌باشد .

 

۳- نداشتن نمایندگی های فعال در خارج از کشور :

 

نمایندگی ها به عنوان عوامل ایجادارتباطات شرکت ‌با مشتریان خارجی نقش مهمی ایفا می‌کنند . نمایندگی برای مشتری خارجی به منزله خود شرکت است و آن ها اطلاعات بسیار ارزشمند و مورد نیاز از مشتری را به شرکت ارائه می‌دهند .ضمنا نمایندگی ها مسئول انجام خدمات ویژه به مشتریان و بسیاری از فعالیت های ترفیعی و تبلیغی هستند .نداشتن نمایندگی های فعال در بازار خارجی موجب عدم امکان برقراری ارتباطات مناسب و آگاهی از بازار و مشتریان است .

 

بیلکی و تزار مجموعه­عوامل­فوق رابه عنوان عمده­ترین مشکلات برسرراه صادرکنندگان مطرح­نموده اند.

 

در پژوهش دیگری توسط الکساندریس((Alexondirdes,2000 موانع عمده بر سر راه صادرات تحت ۴ عنوان زیر خلاصه شد :

 

1. 1. وجود رقابت شدید خارجی

 

1. 1. فقدان دانش و اطلاعات کافی ‌در مورد صادرات

 

1. 1. درک ناکافی از رویه های پرداخت صادراتی

 

 

۲-۹-۹- بازار پیش‌بینی^[۵۰] : بازار پیش‌بینی گاهاً با کلمات متفاوتی مرتبط می شود مانند اطلاعات بازار و ایده های آینده که به معنی بازارهایی است که اعضایشان به مبادله قرارداد هایی می پردازند که سودشان وابسته به اتفاقاتی در آینده است. معرو فترین بازارهای پیش‌بینی مربوط به پیش گویی بازارهای انتخاباتی انجام شده توسط دانشگاه آیوا است. این روش همچنین به صورت های متفاوتی از جمله پیش گویی فروش فیلم ها، فروش شرکت ها، موفقیت محصولات جدید، شاخص های اقتصادی و حتی سقوط صدام نیز به کارگرفته شده است )ولفرز و زیتزویتز ^[۵۱]،۲۰۰۹، ص۲). بیشتر اشتیاق برای بازار پیش‌بینی، از فرضیه کارایی بازار نشأت می‌گیرد. در یک بازار پیش‌بینی اثربخش، قیمت بازار قابل پیش‌بینی ترین اتفاق بازار است و هیچ ترکیبی از نظرسنجی ها یا سایر اطلاعات نمی تواند برای بهبود پیش‌بینی ها استفاده گردد. البته نمی توان کاملاً انتظار داشت که تمامی بازارهای پیش‌بینی کارا باشند ولی تعداد قابل توجهی موفقیت در پیش‌بینی به خصوص در رابطه با انتخابات و شرکت ها جذابیت قابل توجهی را ‌به این روش بخشیده است )همان، ص (.۲

 

۲-۹-۱۰- سناریوها^[۵۲]: واژه سناریو از هنرهای درام می‌آید . سناریو در تئاتر به راهنمای طرح و در فیلم به خلاصه یا مجموع های از جهت ها برای توالی فعالیت ها است )گلن و همکاران،۲۰۰۹، ص (.۱هرمان کان، پدر سازه سناریو برای مطالعات آینده و تحلیل سیاست بود. او واژه سناریو را در برنامه ریزی در ارتباط با ارتش و مطالعات راهبردی در همکاری با مؤسسه رند معرفی کرد)همان(. سناریو داستانی است با علت محتمل و ارتباط اثر که وضعیت آینده را با شرایط جاری مرتبط کرده و تصمیم های کلیدی، وقایع و نتایج را در سرتاسر این گفتمان مشخص می‌سازد. سناریوها غالبا سال خاصی را مد نظر قرار می‌دهند مانند علم و فناوی ۲۰۲۵ و …. سناریو صرفاً پیش‌بینی یا آینده نگاری نیست بلکه شیوه ی سازماندهی وضعیت آینده است )همان، ص ۲) کان، سناریو را به عنوان توضیح گفتمانی درباره آینده تعریف می‌کند که بر فرآیندهای علی و مسائل تصمیم گیری تمرکز دارد. هدف سناریو کشف، ایجاد و آزمون محیط های آینده جایگزین سازگار است )همان، ص ۳) به طور کلی سناریو را می توان در موارد زیر به کار برد: فهرست کردن موارد ناشناخته ای که باید قبل از تصمیم گیری شناخته شوند، درک اهمیت عدم اطمینان، نشان دادن ممکنات و ناممکنات، تعیین اینکه چه راهبردهایی ممکن است در دامن های از سناریو ها کار کند، ساختن آینده ای واقعی تر برای تصمیم گیران جهت طرز تفکر و تصمیمات جدید، یادگیری چگونگی آماده شدن برای مخاطره های آینده )همان، ص۴).

 

۲-۹-۱۱- ره نگاشت^[۵۳]: ره نگاشت علم یا فناوری، مسیری است که در آن چگونگی حرکت از نقطه شروع تا مقصد نهایی توضیح داده می شود. همان‌ طور که یک بزرگراه نقاط تقاطع میان جاده ها با یکدیگر را نشان می‌دهد، ره نگاشت نیز نقاط تقاطع میان علوم یا فناوری ها را نشان می‌دهد. دو مسیر باعث شکل گیری ره نگاشت علم شده است: یکی مطالعات تاریخی درباره ی زنجیره رخدادهای علمی یا فناوری که باعث ایجاد یک نوآوری یا سیستم می شود و دیگری فن برنامه ریزی پرت^[۵۴] )گوردون، ۲۰۰۹، ص (.۱در برنامه ریزی از ره نگاشت می توان برای شناسایی راهبردها استفاده نمود. از این روش همچنین برای تصمیم گیری درباره اختصاص بودجه و منابع مالی به پروژه های مختلف تحقیق و توسعه استفاده می شود. در آینده پژوهی، ره نگاشت می‌تواند نقش های از توسعه های پیچیده و روابط علت و معلولی بین آن ها باشد و به عبارت دیگر زمینه شکل گیری سناریوها باشد. مسیرمیان گره‌های مختلف را می توان از نظر زمانی محاسبه نمود و زمان پیاده سازی سیستم را تخمین زد )همان، ص ۲). اغلب ره نگاشت های علم تهیه شده تا کنون از نوع ” فشار فناوری “بوده است و انتظار می رود در آینده به وفور در حوزه های علم و فناوری و تجاری به کارگرفته شود )همان، ص ۳). همچنین باید به تفاوت ره نگاشت علم و فناوری در سطح بنگاه و در سطح ملی توجه کرد تا خلط مباحث پیش نیاید.

 

۲-۹-۱۲- تحلیل جایگزینی^[۵۵] : با نام تحلیل فیشر- پرای ^[۵۶] نیز شناخته می شود و روشی ریاضی است که برای نشان دادن نرخ به کارگیری بازار از فن آوری های جدید برتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش، مبتنی بر این واقعیت است که به کارگیری چنین فن آوری های جدید از الگوی شناخته شده توسط ریاضی دانان پیروی می‌کند، الگویی با نام منحنی منطقی. این الگو توسط دو پارامتر تعیین می شود. یکی از این پارامترها، زمان شروع به کارگیری را نشان می‌دهد و پارامتر دیگر میزان به کارگیری رخ داده را تعیین می‌کند. نتایج به دست آمده توسط این روش بسیار کمی بوده و برای آینده نگار یهایی نظیر چگونگی تغییر تجهیزات پایه ای ارتباطات الکترونیک در طول زمان مورد استفاده قرار م یگیرد )گوردون، ۲۰۰۹، ص (.۱نکته حائز اهیمت در این روش آن است که این روش قطعی و همچنین قیاسی است که نقاط ضعفی دارد: فقط دو عامل جایگزین را بررسی می کند یعنی زمانی که یک محصول بخواهد جایگزین محصول دیگری شود اما در فضای واقعی تعداد جایگزین ها بیش از دو هستند. فرض می شود که اگر جایگزین شروع شود، تا سطح نهایی و اشباعش ادامه خواهد داشت اما جایگزین ممکن است در طول زمان و در پاسخ به عوامل خارجی تغییر مسیر دهد )همان، ص ۶).

 

۲-۹-۱۳- متن کاوی^[۵۷]: متن یابی را می توان به عنوان نوعی تحلیل محتوا در نظر گرفت. روشی که ریشه در عصر ‌پردازنده‌های اطلاعاتی دارد و از منابع اطلاعاتی علم و فن آوری است )پورتر ^[۵۸]، ۲۰۰۹ ، ص (.۱ تحلیل محتوا، روشی شناخته شده در علوم اجتماعی است که به ویژه در مطالعه ارتباطات جمعی کاربرد دارد. تحلیل محتوا شیو های برای بررسی نظام یافته و عینیِ جنبه‌های ویژه ای از پیام ها است. در واقع این روش تحلیل آینده فن آوری از طریق شناسایی نقاط مؤثر، تهیه سری های زمانی و تهیه شاخص های نوآوری در راستای مدیریت فن آوری است )همان، ص (.۲این روش در تحلیل فرصت های راهبردی فن آوری در ایالات متحده در حوزه ی مواد مورد استفاده قرار گرفت. مراحل متن یابی عبارت است از: طراحی سؤال در حوزه فن آوری اطلاعات و تعیین نحوه ی پاسخ، کسب داده ی مناسب، جستجو، استفاده از نرم افزار، تصحیح و پاکسازی داده ها، تحلیل و تفسیر، ارائه ی اطلاعات، استاندارد سازی و خودکارسازی )همان، ص۲).

 

استجابت چنین استدعایی صورت می‌گیرد که در اذن و بر قراری حق انتفاع چنین وضعیتی را مشاهده نمی نماییم .

 

گفتارچهارم-تفاوت حق انتفاع با حق حریم

 

یکی از مسائل بحث برانگیز در باب حق انتفاع ، تفاوت آن با حق حریم می‌باشد . ماده ۱۳۶ ق . م در خصوص حریم مقرر می‌دارد: «حریم مقداری از اراضی اطراف ملک و قنات و نهر و امثال آن است که برای کمال انتفاع از آن ضرورت دارد.» باید توجه داشت که این تعریف ابهامات زیادی داشته و حتی منطبق بر تعریف فقها از حریم نیز نمی باشد .

 

در فقه ،حریم تنها در اراضی موات ایجاد می‌شود با این وجود نویسندگان قانون مدنی با اینکه نسبت به عقیده فقها در ایجاد حریم تنها در اراضی موات آگاهی داشتند لیکن در تعریف حریم ‌به این شرط اشاره‌ای نکرده‌اند
با این حال به نظر می‌رسد قانون‌گذار این مسامحه را با مواد دیگری از قانون مدنی جبران کرده و حکم قضیه را طی این مواد روشن نموده است. ماده ۱۳۹ ق . م مقرر می‌دارد: ((حریم در حکم ملک صاحب حریم است و تملک و تصرف در آن که منافی باشد با آنچه مقصود از حریم است بدون اذن از طرف مالک ، صحیح نیست و ‌بنابرین‏ کسی نمی‌تواند در حریم چشمه و یا قنات دیگری چاه یا قنات بکند ولی تصرفاتی که موجب تضرر نشود جایز است.» از تفسیر این ماده و ماده ۳۰ قانون مدنی که مالک را نسبت به مایملک خود صاحب حق

 

هر گونه تصرف و انتفاع می‌داند چنین برمی‌آید که حریم تنها در اراضی موات ایجاد می‌گردد .

 

چرا که نمی‌توان تصور کرد ملکی که در ید مالکانه شخصی قرار دارد، در حکم ملک مالک مجاور باشد

 

به موجب برقراری این حق ارتفاق، مالک ملک مجاور از برخی تصرفات در ملک خود منع می‌گردد. به عنوان مثال استعمال حریم در فرضی که خط برق از فراز ملک فردی عبور می‌کند و ‌بر اساس قوانین و مقررات این فرد مکلف به رعایت حریم این خط شده و از انجام پاره‌ای تصرفات در ملک خود منع می‌گردد، این نوع از استعمال ، استعمال مجازی است چرا که ‌بر اساس سابقه فقهی، حریم تنها در اراضی موات ایجاد می‌گردد لذا محدودیتهای وارده بر ملک این فرد ماهیتاً حق ارتفاق ناشی از حکم قانون است. ^[۸]

 

گفتارپنجم-تفاوت حق انتفاع با حق ارتفاق (به طور عام و از لحاظ حقوق ثبت)

 

قانون مدنی حق انتفاع را حقی دانسته که به موجب آن شخص می‌تواند از مالی که عین آن ملک دیگری است یا مالک خاصی ندارد، استفاده کند.

 

در حق انتفاع، مال در مالکیت شخصی دیگر است و منافع نیز ملک شخص دیگری است و فقط شخص دارای حق انتفاع، حق استفاده و بهره‌برداری از آن را دارد، نه حق مالکیت بر آن.

 

حق انتفاع یکی از شاخه‌ها و مراتب مالکیت است که طی قراردادی به شخص واگذار می‌شود؛ پس جزء اموال وی محسوب می‌شود. ^[۹]

 

مال موضوع حق انتفاع دارای دو صاحب حق ‌می‌باشد:

 

۱-منتفع، که حق استفاده و بهره‌برداری از عین به او واگذار شده است.

 

۲- مالک، که صاحب عین است و در اثر قرارداد، سهم بزرگی از حقوق خود را به منتفع واگذار ‌کرده‌است.

 

شرائط حق انتفاع

 

الف) حق انتفاع با عقد و قرارداد ایجاد می‌شود.

 

ب) موضوع حق انتفاع باید مالی باشد که استفاده از آن موجب از بین رفتن خود مال و عین آن نباشد.

 

ج) دارنده حق انتفاع (منتفع) باید در حین و زمان عقد موجود باشد.

 

د) در حق انتفاع، قبض و تسلط منتفع بر مال مورد انتفاع شرط صحت عقد می‌باشد.

 

با توجه به موارد فوق ، آشکار می شود که حق انتفاع، از حقوق عینی مستقل از ملک محسوب، و از این نظر با حقوق ارتفاقی تفاوت دارد و می‌تواند مستقلاً مورد نقل و انتقال واقع شود . ارتفاق در لغت به معنای تکیه کردن بر آرنج، از چیزی یاری گرفتن در رفاقت کردن است. در اصطلاح حقوقی نیز حق ارتفاق عبارت از حق کسی در ملک دیگری است، برای کمال استفاده از ملک خود.

 

حقوق­دانان در تعریف حق ارتفاق می‌گویند، حق ارتفاق حقی است که به موجب آن صاحب ملکی به اعتبار مالکیت خود، می‌تواند از ملک دیگری استفاده کند. مانند حق عبور، یا ناودان و یا حق داشتن پنجره. مثلاً‌ کسی برای آبیاری و یا رفتن به ملک خود، می‌تواند از ملک دیگری عبور نماید. این حق از آثار مالکیت است. ^[۱۰]

 

خصوصیات حق ارتفاق

 

الف) حق ارتفاق قائم به ملک است و اختصاص به زمین دارد؛ یعنی اینکه به سود مالک زمین خاصی برقرار می‌شود و هر کسی که مالک زمینی شد، می‌تواند از این حق استفاده کند و به طور معمولی حق ارتفاق در دو زمین متصل و نزدیک به هم به وجود می‌آید.

 

ب) حق ارتفاق تابع ملک و فرع بر مالکیت زمین است؛ ‌به این معنی که نمی‌توان آن را جداگانه به دیگری انتقال داد، و همواره با زمین منتقل می‌شود.

 

ج) حق ارتفاق دائمی است؛ اگر چه مالک می‌تواند برای مدت محدودی برای دیگری حق ارتفاق ایجاد کند.

 

د) حق ارتفاق قابل تقسیم نیست؛ منظور این است که اگر حق ارتفاق به سود ملکی مشاع (مشترک) برقرار شده باشد، پس از تقسیم ملک، حق ارتفاق فقط به سود یکی نخواهد بود، و هر کدام به طور مستقل حق استفاده از این حق را خواهند داشت همان طور که ماده ۱۰۳ قانون مدنی بیان­گر آن است.

 

به طور کلی ‌می‌توان فرق­های حق ارتفاق و حق انتفاع را در موارد ذیل بیان کرد:

 

۱) حق ارتفاق اختصاص به غیر منقول دارد. ولی حق انتفاع ممکن است به مال منقول یا غیرمنقول اختصاص یابد.

 

۲) حق ارتفاق برای ملک است ولی حق انتفاع برای شخص.

 

۳) حق ارتفاق دائمی است لیکن حق انتفاع جز در موارد خاص، موقت است.

 

اسباب ایجاد حق ارتفاق^[۱۱]

 

حق ارتفاق با شیوه ­های ذیل ایجاد می‌شود:

 

۱) قرارداد؛ که به طور معمول‌ حق ارتفاق با همین شیوه ایجاد می‌شود همان­طوری که ماده ۹۴ قانون مدنی در این زمینه مقرر می‌دارد که صاحبان املاک می‌توانند در ملک خود هر حقی را که بخواهند نسبت به دیگری ایجاد کنند. پس مالک زمین و ملک می‌تواند، با قراردادی حق

 

عبور یا حقوق دیگری را به شخصی واگذار کند.

 

۲) قانون؛ ممکن است حق ارتفاق ناشی از حکم مستقیم قانون و مربوط به وضع طبیعی املاک باشد. مثلاً زمینی که بالاتر از زمین دیگر است، بر حسب طبیعت که قانون نیز آن را محترم می‌شمارد؛ دارای حق ارتفاق برای فاضلاب و آب باران نسبت به زمین پائین‌تر است؛ همان­طوری که ماده ۹۵ قانون مدنی مقرر می‌دارد:

 

«هرگاه زمین یا خانه کسی، مجرای فاضلاب یا آب باران کسی بوده، صاحب آن خانه یا زمین نمی‌تواند جلوگیری از آن کند، مگر در صورتی که عدم استحقاق او معلوم باشد.»

 

1. 1. همان،صفحه ۸ ↑

 

1. 1. عنکبوت/۴۵ ↑

 

1. 1. ابراهیم/۳۸ ↑

   

 

1. 1. لقمان/۱۶ ↑

 

1. 1. قاف/۱۷ ↑

 

1. 1. رشادتی،جعفر،پیشگیری از جرم در قرآن کریم، تهران،انتشارات پیام راشده، چاپ اول،۱۳۹۰،صفحه ۳۲۹و۳۳۰ ↑

 

1. 1. علق/۱۴ ↑

 

1. 1. بحار/جلد ۵/ص۳۲۴ ↑

 

1. 1. بقره/۲۳۴ ↑

 

1. 1. بقره/۲۳۷ ↑

 

1. 1. میر بهبهانی،سید حسن،خوف و رجاء و اثرات تربیتی آن در قرآن و سنت،پایان نامه کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث،دانشگاه قم،۱۳۸۲-۱۳۸۳،صفحه ۶۳ ↑

 

1. 1. الذّاریات/۵۶ ↑

 

1. 1. حکیمی،محمد،انسان به روایت فلسفه و انسان به روایت قرآن،پایان نامه کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی،دانشگاه تهران،۱۳۷۹،صفحه ۷۰ ↑

 

1. 1. رعد/۲۸ ↑

 

1. 1. مصطفی،دلشاد تهرانی،سیری در تربیت اسلامی، تهران،مؤسسه‌ نشر و تحقیقات ذکر، چاپ چهارم،۱۳۸۰،صفحه ۲۶۸ ↑

 

1. 1. بقره/۴۵ ↑

 

1. 1. عباس نژاد،محسن،قرآن روانشناسی و علوم تربیتی، مشهد،مؤسسه‌ انتشاراتی بنیاد پژوهش های قرآنی حوزه و دانشگاه،چاپ دوم،۱۳۹۰،صفحه ۱۹۱ «وَ قالَ رَبُّکُم اُدعونی اَستَجِب لَکُم:پروردگار شما فرمود مرا بخوانید تا دعای شما را اجابت کنم.»(غافر/۶۰) ↑

 

1. 1. روزنامه ایران،شماره ۵۴۸۷،مورخ،۲۳/۰۷/۱۳۹۲ ↑

 

1. 1. زنگانه،علی اصغر،الگوی زندگی برتر از نظر قرآن کریم،پایان نامه کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث،دانشگاه آزاد ساری،۱۳۸۶-۱۳۸۷،صفحه ۳۴ ↑

 

1. 1. انبیا/۴۷ ↑

 

1. 1. عزیزی،خداداد،انسان شناسی،پایان نامه کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت اسلامی،دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز،۱۳۷۸-۱۳۷۹،صفحه ۲۹۴ ↑

 

1. 1. حکیمی،محمد،انسان به روایت فلسفه و انسان به روایت قرآن،پایان نامه کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی،دانشگاه تهران،۱۳۷۹،صفحه ۱۶۷ ↑

 

1. 1. برزمینی،حمید،بررسی اعتقاد به معاد و نقش تربیتی آن از دیدگاه امام علی(ع)،کارشناسی ارشد تاریخ و فلسفه آموزش و پرورش،دانشگاه آزاد تهران مرکز،۱۳۸۲،صفحه ۳۰۸ ↑

 

1. 1. مهدوی نیا،محمدرضا،بررسی بشارت و انذار در قرآن با نگاهی به کتاب مقدس،کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث،تهران مرکز،۱۳۸۴،صفحه ۱۲۰ ↑

 

1. 1. www.hoghooghonly.blogfa.com ↑

 

1. 1. قجری،محسن،مبانی پیشگیری وضعی،دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا،مجموعه مقالات ارسالی نخستین همایش ملی پیشگیری از جرم،جلد اول،تهران،شرکت ناجی نشر،چاپ اول،۱۳۸۹،صفحه ۳۹۸ ↑

 

1. 1. رشادتی،جعفر،پیشگیری از جرم در قرآن کریم،صفحه ۲۳۵ ↑

 

1. 1. دهخدا،علی اکبر،لغت نامه،جلد پنجم، تهران،انتشارات و چاپ دانشگاه تهران، چاپ دوم از دوره جدید،۱۳۷۷،صفحه ۳۳۳ ↑

 

1. 1. اسراء/۳۶ ↑

 

1. 1. شرفی،محمد رضا،تربیت اسلامی با تأکید بر دیدگاه های امام خمینی(س)،تهران،مؤسسه‌ نشر پنجره،چاپ اول،۱۳۷۹،صفحه ۱۰۳)(*ر ک به: دیلمی،احمد،آذربایجانی،مسعود،اخلاق اسلامی،قم،دفتر نشر معارف،چاپ هفدهم،۱۳۸۲،صفحه ۱۵۲) ↑

 

1. 1. همان،صفحه۸۷ ↑

 

1. 1. رشادتی،جعفر،پیشگیری از جرم در قرآن کریم،تهران،انتشارات پیام راشده،چاپ اول،۱۳۹۰،صفحه ۲۱۲ ↑

 

1. 1. 1. شرفی،محمد رضا،تربیت اسلامی با تأکید بر دیدگاه های امام،صفحه۱۱۹- ۱۲۳)(*برای مطالعه بیشتر ر.ک به اردبیلی،محمد علی،حقوق جزای عمومی،جلد ۱،تهران،نشر میزان،چاپ سیزدهم،۱۳۸۵،صفحه ۶۶) ↑

   

 

1. 1. سیّد رضی،نهج البلاغه،ترجمه محمد دشتی،قم،مفاتیح القرآن،چاپ اول،۱۳۸۷حکمت ۴۲۳،صفحه ۵۲۳ ↑

 

1. 1. جوادی آملی،عبداللّه،مبادی اخلاق در قرآن،تهران،مرکز نشر اسراء،چاپ ششم،۱۳۸۷،صفحه ۵۹ ↑

 

1. 1. پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فن آوری،اخلاق کاربردی در ایران و اسلام،تهران،پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی،چاپ اول،۱۳۸۹،صفحه ۵۲و۵۳ ↑

 

1. 1. مصطفی،دلشاد تهرانی،سیری در تربیت اسلامی،تهران،مؤسسه‌ نشر و تحقیقات ذکر،چاپ چهارم،۱۳۸۰،صفحه ۲۲۲) ↑

 

1. 1. نور/۳۰ ↑

 

1. 1. (نور۳۱)(مرتضی قریه علی،علی،بدحجابی و مسائل مربوط به پوشش آرایش و ظاهر اشخاص،پایان نامه کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی،دامغان،۱۳۹۰،صفحه ۳۶ ↑

 

1. 1. بقره/۸۳ ↑

 

1. 1. تمپلار،ریچارد،قوانین زندگی،ترجمه مهدی قراچه داغی،تهران،انتشارات ایران بان،چاپ دهم،۱۳۹۲ص ۱۰۸ ↑

 

1. 1. میزان الحکمه،به نقل از، آزرمی،معصومه بیگم،گناه زبان،تهران،انتشارات تهذیب،چاپ چهارم،۱۳۹۰،صفحه ۲۲۵ ↑

 

1. 1. مصلح الدین،سعدی،بوستان،انتشارات قدیانی،تهران،چاپ دوازدهم،۱۳۷۵،باب هفتم در عالم تعلیم و تربیت،صفحه ۳۳۳ ↑

 

1. 1. حجرات/۱۱ ↑

 

1. 1. آزرمی،معصومه بیگم،گناه زبان،صفحه ۱۴۱ ↑

 

1. 1. همان،صفحه۱۵۳ ↑

 

1. 1. حجرات/ ۱۲ ↑

 

1. 1. همان،صفحه۱۶۴ ↑

 

1. 1. آمدی،عبدالواحد،غرر الحکم و دررالکلم،ترجمه محمد علی انصاری،تهران،مؤسسه‌ انتشاراتی امام عصر(عج)،چاپ پنجم،۱۳۸۷حدیث ۱۰۷۴۵ ↑

 

1. 1. www.library.tebyan.net ↑

 

1. 1. کلینی،محمد بن یعقوب،اصول کافی،ترجمه حسین استاد ولی،جلد ۶،تهران،انتشارات دارالثقلین،چاپ اول،۱۳۹۰،صفحه ۲۷۰ ↑

 

1. 1. www.rasekhoon.net ↑

 

1. 1. آمدی،عبدالواحد،غرر الحکم و دررالکلم ج۲،صفحه۳۰۰ ↑

 

1. 1. یوسف/۲۳ ↑

 

1. 1. (یوسف/۲۳)(رسولی محلّاتی،هاشم،کیفر گناه و آثار و عواقب خطرناک آن،تهران،دفتر نشر فرهنگ اسلامی،چاپ هفدهم،۱۳۸۱،صفحه ۱۵۶)(*رجوع کنید به – سلیمانی فر،ثریا بررسی شخصیت جوان از دیدگاه قرآن،حدیث و علم و روانشناسی،تهران،انتشارات فرهنگ مکتب،چاپ دوم،۱۳۸۴،صفحه۲۰۳) ↑

 

1. 1. یوسف/۹۰ ↑

 

1. 1. یوسف/۵۴)(همان ص ۱۵۸)(*ر ک به: دیلمی،احمد،آذربایجانی،مسعود،اخلاق اسلامی،قم،دفتر نشر معارف،چاپ هفدهم،۱۳۸۲ص ۱۵۳) ↑

 

1. 1. مومنون/۵-۷ ↑

 

1. 1. رشادتی،جعفر،پیشگیری از جرم در قرآن کریم،تهران،انتشارات پیام راشده،چاپ اول،۱۳۹۰،صفحه ۳۳۲ ↑

 

1. 1. جلال الدّین محمد،مولوی بلخی،مثنوی معنوی،قم،انتشارات سایه گستر،چاپ اول،۱۳۷۹،دفتر دوم ۲۲۷۲-۱۲۷۳ ↑

 

1. 1. مائده/۷۸ و ۷۹ ↑

 

1. 1. شعراء/۱۶۸ ↑

 

1. 1. انعام/۷۸ ↑

 

1. 1. هود/۸۸ ↑

 

1. 1. (مریم/۴۲)(محمد قاسمی،حمید،روش های تربیتی در داستان های قرآن،تهران،شرکت چاپ و نشر بین الملل، ۱۳۸۹،صفحه ۵۲ و ۵۳) ↑

 

1. 1. فیض،علی رضا،مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام،به نقل از قجری،محسن،مبانی پیشگیری وضعی،دفتر تحقیقات کاربردی پلیس پیشگیری ناجا،مجموعه مقالات ارسالی نخستین همایش ملی پیشگیری از جرم،جلد اول،تهران،شرکت ناجی نشر،چاپ اول،۱۳۸۹،صفحه۳۹۱ ↑

 

1. 1. عباس نژاد،محسن،قرآن روانشناسی و علوم تربیتی، مشهد،مؤسسه‌ انتشاراتی بنیاد پژوهش های قرآنی حوزه و دانشگاه،چاپ دوم،۱۳۹۰،صفحه ۱۳۴ ↑

 

1. 1. نساء/۴۸ ↑

 

1. 1. انعام/۵۷ ↑

 

1. 1. تحریم/۸ ↑

 

۱-۴- اهداف تحقیق

 

۱-۴-۱- هدف اصلی: رابطه منبع کنترل درونی و بیرونی والدین با پرخاشگری فرزندان خانواده های تنبیه‌کننده و غیر تنبیه کننده

 

۱-۴-۲- اهداف جزیی:

 

• • بررسی رابطه بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه‌کننده

 

• • بررسی رابطه بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه‌کننده

 

• • بررسی رابطه بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های غیرتنبیه کننده

 

• • بررسی رابطه بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های غیر تنبیه کننده

 

• • بررسی رابطه بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده

 

• • بررسی رابطه بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده

 

• • بررسی تفاوت پرخاشگری در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده

 

• • بررسی تفاوت منبع کنترل بیرونی در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده

 

• بررسی تفاوت بین منبع کنترل درونی در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده

۱-۵- سؤالات تحقیق

 

1. 1. آیا بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه کننده رابطه وجود دارد؟

 

1. 1. آیا بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه کننده رابطه وجود دارد؟

 

1. 1. آیا بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد؟

 

1. 1. آیا بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد؟

 

1. 1. آیا بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد؟

 

1. 1. آیا بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد؟

 

1. 1. آیا بین پرخاشگری در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده تفاوت وجود دارد؟

 

1. 1. آیا بین منبع کنترل بیرونی در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده تفاوت وجود دارد؟

 

1. آیا بین منبع کنترل درونی در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده تفاوت وجود دارد؟

۱-۶- فرضیه ‏های تحقیق

 

فرضیه اول: بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه کننده رابطه وجود دارد.

 

فرضیه دوم: بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه کننده رابطه وجود دارد.

 

فرضیه سوم: بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد.

 

فرضیه چهارم: بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد.

 

فرضیه پنجم: بین منبع کنترل درونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد.

 

فرضیه ششم: بین منبع کنترل بیرونی والدین و پرخاشگری فرزندان در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده رابطه وجود دارد.

 

فرضیه هفتم: بین پرخاشگری در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده تفاوت وجود دارد.

 

فرضیه هشتم: بین منبع کنترل بیرونی در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده تفاوت وجود دارد.

 

فرضیه نهم: بین منبع کنترل درونی در خانواده های تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده تفاوت وجود دارد.

 

۱-۷- تعریف واژه‏ ها و اصطلاحات (به صورت مفهومی و عملیاتی):

 

۱-۷-۱- تعاریف مفهومی:

 

منبع کنترل درونی:

 

گروهی که موفقیت‌ها و شکست‌های خود را عموما به شخص خود (کوشش یا توانایی شخصی) نسبت می ‏دهند، افراد دارای منبع کنترل‏ درونی نامیده می‌شوند (حیدری پهلویان و همکاران، ۱۳۷۸).

 

منبع کنترل برونی:

 

افرادی که موفقیت‌ها و شکست‌های‏ خود را معمولا به عوامل بیرون از خود (بخت‏واقبال یا دشواری موقعیت‌ها) نسبت می ‏دهند، افراد دارای منبع کنترل‏ بیرونی نامیده می‌شوند (حیدری پهلویان و همکاران، ۱۳۷۸).

 

پرخاشگری:

 

رفتاری که موجب آسیب دیگران شود یا بالقوه بتواند به دیگران آسیب بزند. این آسیب می‌تواند بدنی مانند کتک زدن، لگد زدن و گاز گرفتن، یا لفظی مانند ناسزاگویی و فریاد زدن و یا حقوقی، مانند به زور گرفتن چیزی باشد (پورافکاری، ۱۳۷۸).

 

تنبیه:

 

تنبیه در لغت به معنی بیدار نمودن، آگاهانیدن، و هشیار کردن آمده است و در اصطلاح، تنبیه، کاهش در احتمال بروز آتی یک پاسخ است‏ که در اثر ارائه ی بلافاصله ی ‌محرکی پس از آن پاسخ، حاصل می‏ شود و آن ممکن‏ است به دو صورت انجام شود:

 

الف)ارائه ی عامل ناخوشایند.

 

ب)حذف عامل خوشایند.

 

هدف تنبیه، کاهش رفتار بخصوصی در فرد به کمک یک محرّک‏ خارجی است. تنبیه بدنی، یکی از صورت‌های تنبیه است که طیّ آن فردی با ارائه ی یک عامل ناخوشایند فیزیکی قصد دارد بر رفتارهای فرد دیگری تأثیر بگذارد. چه رفتارهایی که قبلا صادر شده است و چه آن‌ ها که باید از این به بعد مورد توجه‏ مربّی قرار گیرد (کوهستانی، ۱۳۷۶).

 

۱-۷-۲- تعریف عملیاتی:

 

منبع کنترل درونی:

 

منظور نمره ای است که فرد از سوالات مربوط به متغیر منبع کنترل درونی در مقیاس منبع کنترل راتر کسب می‌کند.

 

منبع کنترل برونی:

 

منظور نمره ای است که فرد از سوالات مربوط به متغیر منبع کنترل برونی در مقیاس منبع کنترل راتر کسب می‌کند.

 

پرخاشگری:

 

در این پژوهش پرخاش گر به فردی گفته می‌شود که در آزمون پرخاشگری (AGQ) از نمره میانگین نمره ی بیشتری را کسب کند.

 

تنبیه:

 

در این پژوهش در قسمت پرسشنامه‌ها سوالاتی مربوط به تنبیه فرزندان از والدین پرسیده خواهد شد و والدین تنبیه کننده و غیر تنبیه کننده مشخص خواهد شد.

 

فصل دوم

 

پیشینه‌‌ی تحقیق

 

۲-۱- پیشینه نظری

 

نتایج حاصل از این پژوهش توجه مشاوران خانواده را به اهمیت دو مؤلفه‌ مهم رضایت زناشویی و تحریفات شناختی جلب نموده و زمینه را برای بررسی آن ها در روابط با همسران مهیا می‌سازد.

 

مدل درمانی به کار رفته در این پژوهش، اصول و نحوه مداخله در حوزه رضایتمندی روابط زناشویی را به مشاوران می‌آموزاند و به ارتقا روابط همسران و پربارسازی آن کمک می‌کند.

 

پیام حاصل از این پژوهش، می‌تواند اهمیت بررسی نیازهای همسران جهت ایجاد رضایتمندی از روابط زناشویی و اهمیت هماهنگ بودنشان در حیطه شناختی را، در مشاوره‌های قبل از ازدواج بارز سازد.

 

از این پژوهش می‌توان در کارگاه‌های آموزشی که برای مشاوران و یا خانواده ها برگزار می‌شود، استفاده کرد و همچنین یافته های این پژوهش می‌تواند تاکیدی بر ضرورت آموزش دانشجویان رشته‌های مشاوره و روان‌شناختی در حیطه درمان و پربارسازی روابط زناشویی باشد.

 

۴-۱ اهداف پژوهش

 

الف) هدف کلی پژوهش

 

هدف کلی پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج درمانی شناختی- رفتاری گروهی بر پربارسازی روابط زناشویی است.

 

ب) اهداف اختصاصی:

 

– تعیین اثربخشی CBCT بر ارتباط زوج‌ها

 

– تعیین اثربخشی CBCT بر حل تعارض بین زوج‌ها

 

تعیین اثربخشی CBCT بر کاهش مشکلات زوج‌ها در مسایل مالی

 

۵-۱ فرضیه‌های پژوهش

 

1. 1. زوج‌درمانی شناختی- رفتاری، میزان رضایتمندی از روابط زناشویی همسران را افزایش می‌دهد.

 

1. 1. زوج‌درمانی شناختی-رفتاری، بر ارتباط زوج‌ها مؤثر است.

 

1. 1. زوج‌درمانی شناختی- رفتاری،بر تعارض‌ زناشویی اثرگذار است.

 

1. زوج‌درمانی شناختی-رفتاری بر کاهش مشکلات زوج‌ها در مسایل مالی مؤثر است.

‌زوج‌درمانی شناختی-رفتاری

 

تعریف مفهومی: رویکرد زوج‌درمانی شناختی-رفتاری، تلفیقی از رویکرد درمانی شناختی و رویکرد درمانی رفتاری و دربردارنده تمامی مبانی نظری این دو رویکرد است. درمانگر استراتژی‌های تغییر رفتاری از قبیل آموزش مهارت‌های برقراری ارتباط را با بازسازی شناختی ترکیب می‌کند. در این شیوه به مراجع کمک می‌شود تا الگوهای تفکر مخرب و رفتار ناکارآمد خود را تشخیص دهد و سپس برای کسب توانایی تغییر آن ها از بحث‌های منظم و تکالیف رفتاری سازمان‌یافته‌ای استفاده نماید(باکوم^[۱] و اپشتاین، ۲۰۰۲).

 

تعریف عملیاتی: مجموعه فنون اصلاح شناختی و رفتاری برگرفته از تئوری شناختی-رفتاری که توسط مشاوره در جلسات زوج‌درمانی اجرا می‌شود. این دوره زوج درمانی گروهی، شامل ۱۰ جلسه و هر جلسه به مدت ۳ ساعت و هفته‌ای یک جلسه می‌باشد. مجموعه درمانی ارائه شده، پس از تبادل نظر با استاد راهنما و مطالعه کتب و مقالات و پژوهش‌های مرتبط(که به طور کامل در فهرست منابع ذکر شده‌اند)، تدوین‌شده‌است.

 

شرح کامل بسته درمانی و نحوه مداخله در فصل سوم آمده‌است.

 

رضایت زناشویی

 

تعریف مفهومی: احساس عینی از خشنودی، رضایت، لذت تجربه‌شده توسط زن یا شوهر موقعی که همه جنبه‌های ازدواج ‌شان را در بر می‌گیرد(الیس، ۱۹۸۹ به نقل از سلیمانیان، ۱۳۷۳).

 

تعریف عملیاتی: منظور از رضایت زناشویی در این پژوهش نمره‌ای است آزمودنی از پاسخ به ۴۷ سوال مقیاس رضایت زناشویی فرم کوتاه‌شده اینریچ کسب می‌کند.

 

فصل دوم

 

پیشینه پژوهش

 

۲-۱- رضایتمندی از روابط زناشویی

 

اگرچه رضایت زناشویی و عوامل مربوط به آن به طور گسترده‌ای مورد پژوهش قرار گرفته‌است، ولی این موضوع همچنان مورد توجه و علاقه پژوهشگران قرار گرفته‌است. این گستردگی پژوهش، اهمیت رضایت زناشویی را نشان می‌دهد. علت گستردگی پژوهش‌هایی که ‌در مورد رضایت زناشویی انجام گرفته، ناشی از اهمیت آن در سلامت فردی و خانوادگی آن است و همچنین فواید آن که عاید جامعه می‌شود، پیشگیری از جنایت‌های اجتماعی و پیشگیری و کاهش بروز طلاق از فواید اجتماعی رضایت زناشویی هستند(ایکرت^[۲]، ۱۹۹۸؛ استیکل^[۳]،۱۹۹۸ به نقل از اورتینکال و وانستین وگان^[۴]، ۲۰۰۶).

 

 

در دهه ۹۰ مطالعاتی علمی پیرامون رضایت زناشویی توجه زیادی را به خود جلب کرد. در مقایسه با یافته های علمی دهه گذشته، در دهه ۹۰ حجم زیادی از مطالعات به جنبه‌های مختلف رضایت زناشویی اختصاص داشته‌است(نظری، ۱۳۸۷). درک کیفیت و ارزش ازدواج وسیله‌ای برای درک اثرات آن بر روی تمام فرآیندهای داخل و خارج خانواده است. دلایل معنوی و منطقی مطالعه بر روی جزییات رضایت زناشویی، درک محوریت آن در سلامت خانواده و اشخاص می‌باشد. اهمیت آن برای جامعه در حالی که ازدواج‌های موفق شکل بگیرد، دست کشیدن از جرم و نیاز به گسترش مداخلات تجربی برای زوج‌ها به منظور جلوگیری یا کم کردن فشارهای زناشویی به طلاق است.

 

در دهه ۸۰ و ۹۰ محققین و موضوع رضایت زناشویی را با تأکید بیشتر بر جنبه‌هایی از تعاملات زناشویی که کمتر محسوس و قابل مشاهده است ادامه دادند(شامل تفسیر رفتارهای متقابل، هیجانات تجربه‌شده، پاسخ‌های فیزیولوژیک به تعاملات). همچنین به الگوهای کلی تعاملات زوج‌ها و ابعاد اجتماعی آن که نادیده گرفته‌شده بود و خشونت‌های زناشویی توجه بیشتری داشت(نظری، ۱۳۸۷).

عواملی که بر رضایت زناشویی تاثیر می‌گذارند، در فرهنگ‌های مختلف متفاوتند. برای مثال کامو^[۵](۱۹۹۳) در پژوهش خود نشان داد در حالی که کشور ژاپن درآمد شوهر از عوامل تاثیرگذار بر رضایت زناشویی است، در امریکا این عامل ‌به این اندازه اهمیت ندارد(اورتینکال و وانستین وگان، ۲۰۰۶).

 

الیس(۱۹۸۹) معتقد است برای تعریف رضایت زناشویی شیوه های مختلفی وجود دارد که یکی از بهترین تعاریف به هاکینز^[۶](۱۹۸۹) است. ولی رضایت زناشویی را «احساسات عینی از خشنودی، رضایت و لذت تجربه‌شده توسط زن و شوهر موقعی که همه جنبه‌های ازدواج را در نظر می‌گیرند» می‌داند. رضایت یک متغیر نگرشی است و ‌بنابرین‏ یک خصوصیت فردی زن و شوهر محسوب می‌شود. طبق تعریف فوق رضایت زناشویی در واقع نگرش مثبت و لذت‌بخشی است که زن و شوهر از جنبه‌های مختلف زناشویی خود دارند و نارضایتی زناشویی در واقع نگرشی منفی و ناخوشنود از جنبه‌های مختلف روابط زناشویی است(سلیمانیان، ۱۳۷۳).

 

وینچ^[۷](۱۹۷۴، به نقل از نظری، ۱۳۸۷) رضایت زناشویی را سازگاری بین وضعیت موجود و وضعیت مورد انتظار می‌داند. بر اساس این تعریف رضایت زناشویی وقتی وجود دارد که وضعیت موجود فرد در روابط زناشویی مطابق با انتظار می‌باشد.

 

۲-۲-خشنودی در خانواده و عوامل مؤثر بر آن

 

بدیهی است که ازدواج اولین تعهد عاطفی و حقوقی است که در بزرگسالی منعقد می‌شود، انتخاب همسر و انعقاد پیمان زناشویی نقطه عطفی در رشد و پیشرفت شخص تلقی می‌شود.

 

 

حقوق ‌دانان نیز مانند دکتر حسن امامی گفته اند مالی که به وسیله ی حس لامسه می توان آن را حس کرد عین است ،‌با توجه ‌به این تعاریف ،‌درهم و دینار ، نقود و پول واجد وصف عینیت هستند و تعبیر عین در کلام فقها شامل عین اعتباری نیز می شود منظور از عین اعتباری آن دسته از اموال است که ارزش آن ها وابسته به اعتبار جعل شده برای آن هاست مانند اسکناس و اوراق بهادار همچنین با توجه به گسترش دایره ی معاملات و تحولات اقتصادی و ایجاد بازارهای نوین در عرصه های اقتصادی ،‌تحدید وقف به اعیان قابل بازنگری است زیرا با توجه به تحولات اقتصادی ،‌وقف امروزه اموالی را به ثبت رسانده است که در ذهن قانون‌گذار قدیم نبوده و یا اگر هم بوده از نظر اجرایی آن را متعذر می دانسته است . لذا امروزه باید در تعریف وقف به جای کلمه عین از واژه مال استفاده شود چرا که کلمه عین ضیق است حال آن که مال شامل اموال دیگری که در سال‌های اخیر مورد توجه واقفین قرار گرفته نیز می شود . ^[۱۲۱]

 

دلیل دوم : منافات با ماهیت وقف

 

دلیل دومی که ممکن است بر بطلان وقف پول وارد شود . منافان وقف پول با شرط پنجم مال موقوف یعنی لزوم قابلیت بقای آن در برابر انتفاع است . بررسی دلیل دوم را با طرح این سئوال آغاز می‌کنیم که آیا اصولا پول دارای منفعتی است که با انتفاع از آن ،‌عین آن باقی بماند ؟ فقها در باب اجاره نیز همانند وقف شرط نموده اند که مال مورد اجاره باید دارای منفعتی باشد که با انتفاع از آن ، عین آن باقی ماند . لذا در این جا صحت اجاره درهم و دینار را از این جهت مورد بررسی قرار می‌دهیم که روشن شود آیا درهم و دینار دارای آن چنان منفعتی هستند که با انتفاع از آن ها ،‌عین آن ها باقی بماند ؟ به طور کلی عبارات فقها پیرامون اجاره درهم و دینار نیز همانند وقف آن ها به چهار گونه تقسیم می شود :

 

۱-گروهی از فقها ،‌اجاره درهم و دینار رابه طور مطلق جایز نداسته اند از جمله ابن ادریس در السرائر که می فرماید :‌ آنچه به نظر من قوی می‌آید ،‌بطلان اجاره درهم و دینار است . ^[۱۲۲]

 

۲- عبارت برخی از فقها پیرامون درهم و دینار حاکی از تردید و یا اشکال در آن است از جمله علامه حلی در مختلف که می فرماید : تحقیق این است که بگوئیم اگر دینارها دارای منفعت حکمی قابل توجهی باشند اجاره آن ها صحیح است و در غیر این صورت صحیح نخواهد بود .^[۱۲۳]

 

۳- برخی از فقها با فرض وجود منفعت صحیح عرفی قایل به جواز اجاره درهم و دینار شده اند که پاره ای از عبارات مذبور ممکن است مشعر به تردد باشد مانند عبارت محقق حلی در شرایع الاسلام .^[۱۲۴]

 

۴- دسته چهارم از فقها به طور مطلق قائل به جواز اجاره درهم و دینار شده اند از جمله شیخ طوسی در مسبوط می فرماید :

 

اجاره درهم و دینار صحیح است . ^[۱۲۵]

 

به طور کلی آن دسته از فقها که منفعت درهم و دینار را منحصر در خرج کردن دانسته و سایر انتفاعات از آن دو را ناچیز می شمارند اجاره یا وقف درهم و دینار را جایز نمی دانند و آن دسته که قایل به جواز اجاره یا وقف آن دو هستند معتقدند که می توان از آن دو به گونه ای منتفع شد که عین آن ها باقی باشد و این انتفاعات گر چه اقوی از استفاده از درهم ‌و دینار برای خرج کردن نیست با این وجود فی نفسه قابل توجه و متعارف است از قبیل استفاده از آن دو به منظور تزئین یا تجمل یا اظهار قنی بودن و مانند آن .

 

‌به این ترتیب وقف پول برای قرض دادن یا برای تجارت کردن نزد فقها صحیح نیست زیرا انتفاعات مذبور منافی با بقای عین موقوف در حال انتفاع است . این عمده ترین دلیلی است که در کلمات فقها بر بطلان وقف پول مطرح شده است .

 

ماده ۵۸ قانون مدنی نیز می‌گوید : فقط وقف مالی جایز است که با بقای عین بتوان از آن منتفع شد اعم از این که منقول باشد یا غیر منقول مشاع باشد یا مفروز . ^[۱۲۶]

 

دکتر کاتوزیان در خصوص ماده مذکور می فرماید : زیرا عین مال باید حبس بماند و منافع تسبیل شود و جدایی عین و منافع تنها در صورتی امکان دارد که مال در دید عرف با انتفاع از بین نرود پس وقف زمین و کتاب و درخت و اتومبیل درست است ولی وقف انواع خوراکی ها و پول برای استفاده متعارف ( خرج کردن‌ ) امکان ندارد . ^[۱۲۷]

 

در پاسخ استدلال فوق بر بطلان وقف پول باید گفت اگر پول به گونه ای وقف شده باشد که با انتفاع از آن از بین می رود مانند وقف پول برای این که در قالب پرداخت های انتفاعی و کمک های تامین اجتماعی در جهت نیازهای مستمندان هزینه شود یعنی با آن لوازم و مایحتاج مورد نیاز آنان خریداری گردد ، چنین وقفی صحیح نیست اما اگر مبالغی پول وقف گردد تا از محل آن به نیازمندان وام داده شود و یا وقف شود تا با آن سرمایه گذاری گردیده و در آمد حاصل از آن صرف نیازمندان شود در این صورت اصل پول باقی خواهد ماند و ‌بنابرین‏ با شرط لزوم بقای مال موقوف در برابر انتفاع از آن منافاتی ندارد.

 

دکتر کاتوریان نیز به صحت وقف پول در برخی موارد اذغان دارد و چنین می نگارد : بعضی خواسته اند که این حکم ( حکم به بطلان وقف پول )را به طور عام ‌و نوعی به کاربرند و کیفیت انتفاع را در این راه نادیده بگیرند ، پس ادعا کرده‌اند که وقف پول به کلی باطل است ولی باید دانست که حکم ماده ۵۸ برای تامین بقای عین است و ‌بنابرین‏ هر گاه در برابر انتفاع نامتعارفی که مقصود واقف است بتوان عین را از اتلاف مصون داشت، در نفوذ وقف تردید نباید کرد برای مثال وقف پول برای استفاده های زینتی و تبلیغاتی مانعی ندارد . ^[۱۲۸]

 

البته آن چه را که ما به عنوان انتفاع از پول بر شمردیم ، نادر و غیر متعارف نیست بلکه از گذشته های دور در تاریخ رواج داشته و امروزه نیز به اشکال مختلف وجود دارد .

 

دلیل سوم : منافات داشتن با شرط تابید

 

بسیاری از فقها از جمله شهید اول و صاحب جواهر رادر وقف شرط دانسته اند . ‌بنابرین‏ در وقف پول این اشکال مطرح است که طول عمر پول به درازای طول عمر زمین یا خانه که وقف می شود نیست به عبارت دیگر ابدی نیست و خصوصاً با بالا رفتن تورم از اعتبار ساقط می شود لذا نمی توان آن را وقف کرد زیرا چنان که اشاره شد بعضی از فقها مدت طولانی را در بهره برداری از موقوفه شرط دانسته اند و گفته اند وقف باید ابدی باشد و موقوفه ای که نفعی در کوتاه مدت داشته باشد با تابید سازگار نیست . پاسخ طرفداران وقف پول این است که اولا مراد از اشتراط دوام وقف این است که وقف نباید مقید به زمان محدودی شود و فرض این است که در وقف پول ، وقف مقید به زمان محدودی نشده است ثانیاً مراد از لزوم تابید وقف ، دوام الوقف مادام الموقوف است نه علی الاطلاق . بحرانی در حدایق می فرماید : « بقای ابدی عین موقوفه شرط نیست . ‌بنابرین‏ وقف مملوک و لباس و اثاث منزل و زمین صحیح است . ملاک در عین موقوفه هر آن چیزی است که انتفاع حلال با وجود بقای آن ، ممکن باشد و ابدیت مشروط در وقف به معنی دوام وقف مادام الموقوف است . ^[۱۲۹]

 

۳-۳-۱-پرداخت به صورت برات

 

برات نوشته­ای است که به موجب آن شخصی به شخص دیگر دستور می­دهد که در موعد معین مبلغی را به شخص سومی یا به هر کسی که وی حوالهدهد، بپردازد. کسی که برات را صادر می­ کند، براتکش و کسی که باید مبلغ برات را بپردازد، براتگیر و کسی که مبلغ برات رادریافتمی‌کندگیرندهیا دارنده­ی برات نام دارد(۲).^[۷]

 

مفهوم برات بین‌المللی:ماده ۲ کنوانسیون راحع به برات و سفته بین‌المللی مصوب ۹ دسامبر ۱۹۸۸مقرر می‌دارد برات بین المللی براتی است که محل صدور یا پرداخت آن، که کشور طرف قرارداد است ،درآن قید وحداقل دو محل از مکان‌های زیر که در دو کشور مختلف واقع است درآن تصریح شده باشد.

 

۱-محلی که برات صادر شده است

 

۲-محلی که در کنار امضای برات کش( محیل) ذکر شده است

 

۳-محلی که در کنار اسم براتگیر محا علیه ذکر شده است

 

۴- محلی که در کنار اسم دارنده برات ( محال له )ذکر شده است

 

۵-محل پرداخت

 

بررسی عوامل دخیل در برات

 

قید کلمه برات در روی ورقه

 

سنت قید کلمه برات بر روی ورقه، در اغلب قوانین دنیا پذیرفته شده است، و منطقی است، چرا که این سند دارای ویژگی­هایی است که با اسناد دیگر قابل قیاس نیست. از جمله آنکه انتقال آن به آسانی میسر است و در دست هرکه باشد متعهد را موظف به انجام دادن تعهد در برابر او می­ کند. پس باید کلمه «برات» صراحتاً در ورقه قید گردد تا کسی که آن را امضا می­ کند به اهمیت امضای خود آگاه باشد. با وجود این واقعیت، در قانون ایران قید کلمه برات از مواردی نیست که ورقه برات الزاماًً باید متضمن آن باشد. مع­ذلک، در عمل در ایران نیز مانند خارج، کلمه برات همیشه در روی ورقه قید می­گردد.

 

تاریخ و محل تحریر

 

تاریخ تحریر برات باید کامل باشد، یعنی روز و ماه و سال آن مشخص گردد، و گرنه برات معتبر نخواهد بود.قید محل صدور برات ازاین نظر مفید است که هرگاه برات متضمن یک عنصر خارجی باشد و قوانین حاکم بر برات متعارض باشند، قانون محل صدور برات از بسیاری جهات، حل تعارض خواهد کرد. در حقوق داخلی ‌ما نیز تعیین محل صدور برات، گاه به تعیین صلاحیت دادگاه رسیدگی کننده کمک می­ کند.

 

تعیین شخصی که برات را باید تأدیه کند

 

به شخصی که وجه مندرج در برات را باید پرداخت کند، براتگیر یا محال­علیه می­گویند. نام شخص پرداخت کننده ‌به این دلیل باید در برات قید شود که دارنده برات بداند به چه کسی باید مراجعه کند و صادرکننده نیز برات را در صورتی صادر کند که اطمینان داشته باشد برات پرداخت خواهد شد.

 

تعیین مبلغ برات

 

‌در مورد تعیین مبلغ برات، دو نکته را باید از یکدیگر تفکیک کرد، اول: مشخص کردن مبلغ برات و دوم: تعیین نوع پولی که برات باید به آن پرداخت شود.

 

اول: مبلغ برات، از خصایص برات و سفته و چک این است که این اسناد تجاری نماینده مبلغی پول رایج هستند و به همین خاطر از اسناد دیگری نظیر بارنامه متمایزند. مبلغ برات باید به حروف نوشته شود.

 

دوم: نوع پول برات، در روابط بین ­المللی، مبلغ برات به هر پول رایجی که نوشته شود، این پول، حداقل برای یکی از طرفین، پول خارجی تلقی می­ شود. این پول ممکن است وسیله تعیین میزان طلب باشد.

 

تاریخ تأدیه برات

 

ماده ۲۴۱ قانون تجارت ‌به این موضوع اشاره ‌کرده‌است. به موجب این ماده« برات ممکن است به رؤیت باشد یا به وعده یک یا چند روز یا یک یا چند ماه از رؤیت برات، یا به وعده یک یا چند روز یا یک یا چند ماه از تاریخ برات. ممکن است پرداخت به روز معینی موکول شده باشد».

 

مکان تأدیه وجه برات

 

معمولاً مکان پرداخت برات، محل اقامت براتگیر است، ولی ممکن است هر محل دیگری نیز به عنوان مکان پرداخت انتخاب شود. در عمل، بانک براتگیر به عنوان مکان پرداخت برات معین می­ شود.

 

در قانون تجارت ایران، مکان تأدیه می ­تواند بانک براتگیر و یا هر محل دیگر باشد. مع­ذلک، هرگاه بانک به عنوان مکان تأدیه معین شود، ارجح است.

 

قید نام شخصی که برات در وجه یا به حواله کرد او پرداخت می­ شود.

 

در برات باید نام شخصی که برات در وجه او پرداخت می­ شود ، ذکر گردد. این امر در صورتی که برات باید به حواله کرد چنین شخصی صادر گردد نیز رعایت می­ شود. شخص مورد نظر می ­تواند شخص حقیقی یا حقوقی باشد. قید نام چنین شخصی نیز تابع شکل خاصی نیست. کافی است از آنچه نوشته شده است بتوان ذی­نفع را معین کرد، مع­ذلک، قید عبارتی نظیر (رئیس شرکت فلان) و یا (معاون فلان مؤسسه)، کافی نیست، چرا که نمی­ توان سمت اشخاص را به جای نام آن ها در برات قید کرد.

 

تعدد نسخ برات

 

صدور برات در چند نسخه، دارای دوفایده است. اول آنکه در صورت گم شدن یکی از نسخ، نسخه دیگر را ‌می‌توان به براتگیر ارائه و بدین ترتیب از مراجعه مجدد به صادر کننده خودداری کرد، دیگر آنکه به خاطر جلوگیری از مفقود شدن برات، برات یکی از نسخ را برای براتگیر ارسال می­ کند و دیگری را نزد خود نگه می­دارد تا نسخه قبول شده به او اعاده شود.

 

امضا یا مهر صادرکننده

 

برات یک سند محسوب می­ شود و امضا از شرایط اساسی و بدیهی صحت آن است و برات بدون امضا نه تنها مشمول مقررات برواتی نمی­ شود، از نظر مدنی نیز قابل استناد نیست.

 

۴-۳-۱-پرداخت به روش وصولی

 

وصول به معنی دریافت و گرفتن می‌باشد ‌و همان‌گونه که در بخش تعاریف هم ذکر شده بود اسنادبین المللی به دو دسته اسناد مالی و تجاری تقسیم می‌شوند و در صورتی که موضوع وصول ، اسناد تجاری نامیده می شود.Document collectionبه تنهایی یا اسناد تجاری و مالی باهم باشد وصولی اسنادی

 

نام دارد .Cleancollection و هرگاه موضوع اسناد مالی به تنهایی باشدوصولی ساده.

 

منظور ‌از اسناد مالی و تجاری چیست؟

 

financial documentsاسناد مالی

 

قسمت ب ۲بند ب از مقررات عمومی مربوط به قواعد متحد الشکل بروات وصولی نشریه شماره ۲۲اتاق بازرگانی بین‌المللی در خصوص تعریف اسناد مالی مقرر می‌دارد .اسناد مالی عبارت است از براتها سفته ها چک ها رسیدهای پرداخت و یا دیگر اسناد مشابهی که و صول وجوهی را موجب می‌شوند و مستقیما مربوط به پرداخت ثمن می‌باشند و با اسناد تجاری که مربوط به کالا می‌باشد متفاوت هستند .

 

Commercial documentsاسناد تجاری

 

قسمت ب ۲بند ب از مقررات عمومی مربوط به قواعد متحد الشکل بروات وصولی مقرر می‌دارد .اسناد تجاری عبارت است از فاکتورها,اسناد حمل اسنادی که دال بر مالکیت کالا باشد اسناد مشابه یا هر گونه اسناد دیگری که اسناد مالی نباشند.

 

طرفهای ذی ربط در عملیات وصول اسنادی

 

واگذارنده یا اصیل- Principal: فردی است که انجام وصولی را به بانک واگذار می کند که عموماً فروشنده ( صادرکننده ) است .

 

بانک کارگزار– Remitting Bank : بانکی است که اصیل انجام امور وصولی اسنادی را به آن واگذار می‌کند.

 

سلیمانی نژاد (۱۳۸۱) در بررسی رابطه سبک اسناد با پیشرفت تحصیلی در دختران و پسران سال سوم دبیرستان نشان داد که ابعاد سه گانه اسناد بین دختران و پسران در موقعیت های شکست و موفقیت، تفاوت معنی داری ندارند. هم چنین در رابطه بین ابعاد سه گانه اسناد و پیشرفت تحصیلی نشان داد که به جز بعد درونی و بیرونی، در موقعیت شکست، بقیه ابعاد با پیشرفت تحصیلی رابطه معنی داری ندارند.

 

خدایاری فرد، محمد (۱۳۸۸) در پژوهشی با عنوان مقایسه سبک اسناد، اضطراب، و پیشرفت تحصیلی دختران و پسران در خانواده های انگلیسی زبان و غیر انگلیسی زبان ‌به این نتایج رسید که تفاوت معناداری بین کودکان با اضطراب پایدار کم و زیاد، در سبک اسنادی آن­ها نسبت به حوادث منفی وجود دارد. به­علاوه، کودکان انگلیسی زبان و غیر انگلیسی زبان در متغیرهای اضطراب و پیشرفت تحصیلی متفاوت بودند. در واقع کودکان غیر انگلیسی زبان از اضطراب بالاتری نسبت به همسالان انگلیسی زبان خود برخوردار بودند و نمره پیشرفت تحصیلی پایین­ تری داشتند. همچنین تفاوت­های معناداری در سبک اسناد، اضطراب پایدار، و پیشرفت تحصیلی بین پسران و دختران مشاهده شد. شاید بتوان نتیجه­ گیری نمود که تجربه اضطراب و سبک اسناد منفی در میان کودکان غیر انگلیسی زبان، ارتباط نزدیکی با پدیده فرهنگ­ پذیری داشته باشد.

 

زارعی، علیرضا (۱۳۸۰)، در پژوهشی تحت عنوان: بررسی رابطه بین سبک های اسنادی و انگیزه پیشرفت با پیشرفت تحصیلی که در دانش آموزان سال دوم رشته ریاضی شهر اراک؛ در سال تحصیلی “۸۰-۱۳۷۹” انجام شد، نشان داد که بین انگیزه پیشرفت تحصیلی و پیشرفت تحصیلی (معدل کل، نمره درس ریاضیات ۴ و نمره درس ادبیات ۴) در هر دو جنس، رابطه ای مثبت و معنی دار وجود دارد. بین سبک های اسناد برای حوادث خوب و حوادث بد در ابعاد درونی – بیرونی، کلی – اختصاصی و پایدار – ناپایدار با پیشرفت تحصیلی (معدل کل، نمره درس ریاضیات ۴ و نمره درس ادبیات ۴) رابطه ای مشاهده نشد. بین انگیزه پیشرفت و سبک های اسناد برای حوادث خوب در ابعاد درونی، بیرونی، کلی اختصاصی و پایدار- ناپایدار، رابطه مثبت و معنی دار و بین انگیزه پیشرفت با سبک های اسنادی برای حوادث بد در بعد درونی – بیرونی رابطه منفی و معنی دار مشاهده شد ولی بین انگیزه پیشرفت با سبک های اسناد برای حوادث بد در ابعاد پایدار- ناپایدار و کلی اختصاصی رابطه ای مشاهده نگردید.

 

ذکایی (۱۳۸۹) در پژوهشی تحت عنوان: “بررسی رابطه خودپنداره و سبک های اسناد با پیشرفت تحصیلی که در دانش‌آموزان پسر سال سوم رشته علوم تجربی دبیرستان های دولتی شهر تهران در سال تحصیلی ۷۹-۱۳۷۸” انجام داد، نشان داد که بین خودپنداره و پیشرفت تحصیلی (معدل کل، نمره درس زیست (۱)، نمره درس شیمی (۱)) رابطه‌ای مثبت و معنی‌دار وجود دارد. بین سبک های اسناد برای حوادث خوب و بد درس زیست‌شناسی (۱)، نمره درس شیمی (۱) رابطه مشاهده نشد. بین خودپنداره و سبک های اسناد برای حوادث خوب در ابعاد درونی – بیرونی، کلی اختصاصی، پایدار – ناپایدار رابطه مثبت و معنی‌دار و بین خودپنداره با سبک های اسناد برای حوادث بد در بعد پایدار – ناپایدار رابطه منفی و معنی‌دار مشاهده شد، ولی بین خودپنداره با سبک های اسناد برای حوادث بد در ابعاد درونی – بیرونی، کلی – اختصاصی رابطه‌ای مشاهده نشد.

 

شهر آرای و زارعی (۱۳۸۴)، رابطه بین سبک های اسنادی و انگیزه پیشرفت با پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان سال دوم رشته ریاضی شهر اراک را بررسی نموده اند.

 

رابطه سبک اسناد و هسته کنترل با پیشرفت تحصیلی، با توجه به متغیرهای هوش، جنسیت و زمینه خانوادگی، در پژوهشی توسط شیخ الاسلامی (۱۳۷۷) مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق به شرح زیر بود:۱- تحصیلات پدر و اشتغال مادر تاثیر معنی‌داری بر هوش دانش‌آموزان داشتند. ۲- متغیرهای جنس ، تحصیلات مادر و شغل پدر اثر معنی‌داری بر هوش دانش‌آموزان نداشتند. ۳- دانش‌آموزان دختر در مقایسه با دانش‌آموزان پسر از هسته کنترل درونی‌تری برخوردار بودند. ۴- شغل پدر و اشتغال مادر اثر معنی‌داری بر هسته کنترل دانش‌آموزان داشت. ۵- ارتباط معنی‌داری میان تحصیلات والدین و هسته کنترل وجود نداشت. ۶- دانش‌آموزانی که مادران آن ها غیرشاغل بودند نسبت به گروه شاغل سبک اسناد مطلوبتری داشتند.۷- متغیرهای جنس، تحصیلات والدین و شغل پدر اثر معنی‌داری بر سبک اسناد نداشتند. ۸- متغیرهای سبک اسناد، غیرشاغل بودن مادر، تحصیلات مادر و هسته کنترل به طور مستقیم بر پیشرفت تحصیلی اثر داشتند. ۹- متغیرهای هوش، جنس، تحصیلات و شغل پدر به طور غیرمستقیم بر پیشرفت تحصیلی اثر داشتند. ۱۰- سبک اسناد بهترین پیش‌بینی کننده پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان بود. ۱۱- ضرایب همبستگی دو سازه سبک اسناد و هسته کنترل با پیشرفت تحصیلی دارای تفاوت معنی‌داری بودند.

 

لیدرایث^[۶۳] (۱۹۸۷) در پژوهشی تحت عنوان رابطه بین انگیزه پیشرفت تحصیلی و اسناد مسئولیت پذیری در موفقیت و شکست در تکالیف مدرسه به نتایج زیر دست یافت، بین انگیزش پیشرفت تحصیلی با اسناد مسئولیت پذیری درباره شکست و موفقیت رابطه معنی داری وجود دارد.

 

سلیمانی نژاد (۱۳۸۱) در بررسی رابطه سبک اسناد با پیشرفت تحصیلی در دختران و پسران سال سوم دبیرستان نشان داد که ابعاد سه گانه اسناد بین دختران و پسران در موقعیت های شکست و موفقیت تفاوت معنی داری ندارند. همچنین در رابطه بین ابعاد سه گانه اسناد و پیشرفت تحصیلی نشان داد که به جز بعد درونی و بیرونی، در موقعیت شکست، بقیه ابعاد با پیشرفت تحصیلی رابطه معنی داری ندارند.

 

آقاجانی (۱۳۸۱) در تحقیق خود پی برد که بین منبع کنترل درونی، انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی بالا رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.

 

مفتاح (۱۳۸۱) در پایان نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «رابطه کمرویی و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوم راهنمایی شهر تهران» پی برد که بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد. او همچنین دریافت از دو متغیر کمرویی و عزت نفس، عزت نفس توان پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی را دارد و بین عزت نفس در دختران و پسران تفاوت معناداری وجود ندارد.

 

فصل سوم

 

روش پژوهش

 

روش پژوهش

 

در این پژوهش از روش توصیفی استفاده شد، و از دانش آموزان مقطع دبیرستان دخترانه تحقیق به عمل آمد و با مشخص نمودن سبک های اسنادی با پیشرفت تحصیلی و عزت نفس در دانش آموزان، متغیرها را مورد ارزیابی و مقایسه قرار می‌دهیم که ویژگی‌های موجود همچنان که بوده‌اند مورد ثبت و بررسی قرار گرفته‌اند.

 

جامعه و نمونه آماری، و روش نمونه‏گیری

 

جامعه­آماری پژوهش، کلیه دانش آموزان دبیرستان های دخترانه شهر رودان (۴۲۰ نفر) بوده است. از جدول نمونه گیری کرجسی و مُورگان^[۶۴](۱۹۷۰)، برای برآورد حجم نمونه استفاده شد و حجم نمونه برابر با ۱۲۰ نفر برآورد شد. در این پژوهش از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. بدین ترتیب که ابتدا ۴ مدرسه انتخاب و از هر مدرسه به طور تصادفی۳۰ دانش آموز به عنوان گروه نمونه انتخاب و در پژوهش حاضر شرکت کردند.

 

ابزار اندازه گیری

 

1. ترس نداشتن مهارت و تجربه مناسب

۲-۴ پیشینه تحقیقات :

 

۲-۴-۱ مطالعات داخلی :

 

1. 1. شریف زاده و همکار در سال ۱۳۹۱در تحقیقی که با عنوان ” بررسی رابطه بین سبک یادگیری و خصایص کارآفرینانه دانشجویان کشاورزی ” و با هدف شناسایی سبک یادگیری و خصایص کارآفرینانه دانشجویان کشاورزی و بررسی رابطه بین این دو روش پیمایشی صورت پذیرفت نشان داد که دانشجویان مورد مطالعه از سبک های یادگیری متفاوتی برخوردارند . یافته های این تحقیق نشان می‌دهد که بیشتر دانشجویان از سبک یادگیری فعال ( در بعد پردازش ) ، حسی ( در بعد ادراک ) ، بصری ( در بعد ارائه ) و کل گرا ( در بعد دیدگاه / فهم ) برخوردارند . همچنین ضرایب همبستگی نشان دهنده رابطه مثبت و معنادار بین سبک های یادگیری و برخی از متغیرهای فردی و تحصیلی پاسخگویان نظیر سن ، امید به کسب مهارت و آمادگی شغلی ، شرکت در دوره های آموزشی کارآفرینی و خوداشتغالی ، بازدیدهای علمی ، اجرای پروژه های علمی ، معدل و تهیه مقالات توسط دانشجویان بودند . در نهایت نتایج تحقیق بر این امر دلالت داشت که بیشتر دانشجویان مورد مطالعه از نظر برخورداری از خصایص کارآفرینانه در سطح ضعیف و خیلی ضعیف قرار داشتند . بر اساس ضرایب همبستگی رابطه ی مثبت و معناداری بین خصایص کارآفرینی و برخی از متغیرهای فردی و تحصیلی پاسخگویان نظیر سن ، سابقه ی شغلی پاره وقت ، امید به کسب مهارت و آمادگی شغلی و انجام پروژه های بزرگ علمی وجود داشت .

   

 

1. 1. محمدی و همکاران در سال ۱۳۹۰ در تحقیقی با عنوان ” بررسی رابطه ی ویژگی های شخصیتی با تمایل به کارآفرینی ” و با هدف بررسی و توصیف ویژگی های شخصیتی زنان در سازمان ها و بررسی تمایل آن ها به کارآفرینی و همچنین تحلیل رابطه ی آن دو با یکدیگر انجام دادند . آن ها اشاره کرده‌اند که ویژگی های شخصیتی زنان به عنوان یکی از عوامل محدود کننده در کارآفرینی است که تاثیر عمده ای بر کارآفرینی خواهد داشت . یافته های پژوهش حاکی از آن بوده است که بین ویژگی های شخصیتی زنان با تمایل آن ها به کارآفرینی در سازمان ها و ادارات دولتی شهر شیراز رابطه ی معناداری وجود دارد .در واقع محاسبات آماری نشان داده است که رابطه ی معنادار مثبت بین اعتماد به نفس زنان و تمایل آن ها به کارآفرینی وجود دارد ، یعنی با افزایش اعتماد به نفس زنان ، میزان کارآفرینی افزایش می‌یابد .

 

1. 1. 1. فلاح حقیقی و همکاران در سال ۱۳۹۰ در تحقیقیبا عنوان ” بررسی خصوصیات کارآفرینانه دانشجویان پردیس کشاورزی دانشگاه تهران ” و با هدف بررسی خصوصیات کارآفرینانه دانشجویان پردیس کشاورزی دانشگاه تهران را مورد بررسی قرار دادند . نتایج حاکی از آن بوده است که حدود ۷۰ درصد از دانشجویان دارای روحیه کارآفرینی بالا و متوسط بودند که این یافته بیانگر آن است که دانشجویان پردیس دانشگاه تهران دارای زمینه فردی و روانشناختی مناسبی برای کارآفرینی هستند . در میان پنج خصوصیت کارآفرینانه انگیزه ی پیشرفت ، کنترل درونی ، ریسک پذیری و خلاقیت دانشجویان در سطح بالایی قرار داشت ، ولی تحمل ابهام در سطح پایینی بوده است . دانشجویان دختر و پسر از نظر خلاقیت و تحمل ابهام با یکدیگر تفاوت داشته و پسران از روحیه کارآفرینی بالاتری نسبت به دختران برخوردار بوده اند . همچنین روحیه کارآفرینی دانشجویان دکتری نسبت به دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد بالاتر بوده است . بین سن و روحیه ی کارآفرینی رابطه ی معنادارای یافت نگردیده است .

   

 

1. 1. هادیزاده مقدم و همکاران در سال ۱۳۸۸ در تحقیقی با عنوان ” بررسی ارتباط هوش هیجانی با گرایش کارآفرینانه ” و با هدف بررسی ارتباط میان هوش هیجانی با میزان گرایش کارآفرینانه کارکنان سازمان های وابسته به شرکت نفت را بررسی کردند . نتیجه ی تحقیق حاکی از آن است که ابعاد خود تنظیمی ، خودآگاهی ، انگیزش و مهارت اجتماعی با گرایش کارآفرینانه دارای ارتباط هستند ولی بعد همدلی با گرایش کارآفرینانه ارتباطی نداشت . در حقیقت ارتباط قوی بین خودتنظیمی و گرایش کارآفرینانه ، ‌به این معنا است که افرادی که به دور نگاه داشتن احساسات مخرب تمایل دارند ، خودکنترل هستند ، قبول مسئولیت می‌کنند و ایده ها و رویکردهای جدید را با روی باز می‌پذیرند ، افرادی خلاق ، پیشگام و مخاطره پذیر هستند و به کارآفرینی تمایل زیادی دارند . به طور کلی افراد با هوش هیجانی بالا ، افرادی نوآور ، پیشگام و مخاطره پذیر هستند . افرادی که احساسات خود را خوب می شناسند ( خودآگاهی ) ، توانایی کنترل و تنظیم احساسات خود را دارند ( خودتنظیمی ) ، خود برانگیخته هستند و افراد با توان برقراری ارتباط مؤثر ( مهارت اجتماعی ) ، کسانی هستند که استقلال عمل دارند ، پیشگام و نوآور هستند و روحیه ی رقابت تهاجمی دارند . به عبارت دیگر افرادی هستند که گرایش کارآفرینانه دارند .

 

1. 1. بدری و همکارانش در سال ۱۳۸۳ در تحقیقی با عنوان ” بررسی قابلیت های کارآفرینی دانشجویان دانشگاه اصفهان ” و با هدف بررسی قابلیت های کارآفرینی ( استقلال طلبی ، کنترل درونی ، انگیزه پیشرفت ، ریسک پذیری و خلاقیت ) دانشجویان دانشگاه اصفهان و تأثیر آموزش های دانشگاهی در افزایش این قابلیت ها انجام دادند . نمونه آماری این تحقیق مشتمل بر ۲۵۰ نفر از دانشجویان دانشگاه اصفهان در سال ۸۳-۸۴ بوده است . نتایج نشان داده است که قابلیت های کارآفرینی دانشجویان در زمینه استقلال طلبی ، کنترل درونی ، انگیزه پیشرفت و خلاقیت بالاتر از حد میانگین بوده ، اما نمرات ریسک پذیری از متوسط نمره معیار پایین تر بوده است . همچنین آموزش های دانشگاهی در پرورش ویژگی های کارآفرینی در دانشجویان مؤثر نبوده است . در زمینه دلایل عدم تاثیر آموزش کارآفرینی بر قابلیت های کارآفرینی دانشجویان ، به نظر می‌رسد ایجاد یک مرکز مستقل با عملکردی منفک از برنامه های آموزش رسمی نمی تواند ویژگی های کارآفرینی را پرورش دهد .

 

1. 1. مدهوشی و همکار در سال ۱۳۸۲ در تحقیقی با عنوان ” بررسی موانع کارآفرینی در دانشگاه مازندران ” و با هدف شنایائی مهم ترین موانع محیطی ، داخلی و منتجی کارآفرینی سازمانی در دانشگاه مذکور را مورد مطالعه و بررسی قرار دادند .در این راستا از الگوی موانع کارآفرینی ای استفاده شده که در سازمان های غیرانتفاعی کاربرد داشته است . متغیر مستقل مؤثر در سه دسته موانع محیطی شامل فقدان رقابت ، نداشتن اختیار سیاست‌گذاری و تعیین مأموریت‌ توسط مدیران ، وجود ‌گروه‌های ذی نفع متعدد ، زیاد مشهور بودن موانع داخلی شامل : تصمیمات نا مناسب مدیریت عالی در انتصاب و انتخاب مدیران ، عدم تفویض اختیار کافی به مدیران زیردست ، و دوگانگی و تعدد اهداف و موانع منتجی نیز مشتمل بر متغیر فرهنگی – اجتماعی ، تعریف سنتی از موفقیت ، امکان ادامه فعالیت سازمانی با وجود ناکارآمد بودن و تغییرات مکرر مدیریت در دوره های زمانی کوتاه مدت بوده است که مورد بررسی قرار گرفت . و در نهایت با توجه به یافته های تحقیق ، موانع بیشترین تاثیر را در ایجاد کارآفرینی سازمانی در دانشگاه مازندران داشته است . موانع محیطی در این زمینه کمترین نقش بازدارنده را در دانشگاه مازندران داشته است . از بین موانع داخلی ، تصمیمات نامناسب مدیران عالی در انتصاب و انتخاب مدیران زیردست و از بین موانع منتجی ، متغیر فرهنگی – اجتماعی و از بین موانع محیطی نیز فقدان رقابت ، بیشترین تاثیر منفی را بر کارآفرینی دانشگاه داشته اند .

 

از دیگر اهداف تدوین این گزارش، افزایش آگاهی مقامات ناظر بازارهای نوظهور درباره عوامل تاثیرگذار بر نقدشوندگی در بازارهای نوظهور است. یعنی عواملی که هزینه های معاملاتی را کاهش می‌دهند، انجام معامله و تسویه‌ی به هنگام را تسهیل می‌نمایند و تضمین می‌کنند که معاملات با حجم زیاد اثرات محدودی بر قیمتهای بازار دارند. که این عوامل به شرح زیر هستند:

 

ترکیب سرمایه‌گذاران:

 

ترکیب سرمایه‌گذاران نیز بر نقدشوندگی سهام تاثیر دارد. نبود تنوع در بین سرمایه‌گذاران موجب می‌شود آن ها قادر به اتخاذ موقعیتهای متقابل در معاملات نباشند که در این موارد، مشارکت خارجی می‌تواند باعث تنوع سرمایه‌گذاران شود.

 

واسطه‌های خارجی:

 

آزادسازی صنعت واسطه‌گری مالی از طریق اعطای مجوز فعالیت در بازار به بازیگران خارجی، عامل مهم دیگری است که بر نقدشوندگی بازار اثر مثبت دارد. حضور واسطه‌گران خارجی که پیامد آن افزایش تعداد بازیگران است، موجب افزایش رقابت و سرعت بازار می‌شود. اگر چه شواهد قوی مبنی بر وجود ارتباط روشن بین تأسيس شرکت‌های خارجی و نقدشوندگی وجود ندارد، ولی شواهد حاکی از آن است که مشارکت خارجی می‌تواند به ارتقاء استانداردهای مجموعه بازار کمک کند. همچنین اعتقاد بر این است که حضور بازیگران خارجی، موجب انتقال تجربه و نوآوری در توسعه محصولات و خدمات شرکتی می‌شود، و دسترسی بازار به منابع نقدی بین‌المللی را افزایش می‌دهد. پیشرفت در حوزه های مذکور در رشد و بلوغ بیشتر بازارهای داخلی مؤثر است. این امر در بلندمدت موجب افزایش دسترسی سرمایه‌گذاران و اعتماد به بازارهای نوظهور داخلی خواهد شد.

 

معامله اینترنتی:

 

به منظور افزایش دسترسی محلی سرمایه‌گذاران جزء، برخی کشورها امکان معامله اینترنتی را نیز فراهم آورده‌اند در معامله اینترنتی، سرمایه‌گذاران از طریق کانال‌های ارتباطی الکترونیکی اقدام به ثبت سفارش و تأیید نتایج معامله خود می‌کنند. و ‌بنابرین‏ امکان معامله در کوتاه‌ترین زمان ممکن فراهم است؛ گسترش معاملات بر خط تاثیر عمدهای بر هزینه های معاملات و الگوهای معاملاتی سرمایه‌گذاران داشته است. کاهش هزینه های معاملاتی باعث شده است که سرمایه‌گذاران به منظور دستیابی به سودهای کوتاه‌مدت به انجام معاملات بیشتر تشویق شوند و در نتیجه خرید و فروش سهام طی یک روز افزایش یابد در نتیجه امکان انجام معاملات اینترنتی در بورس، باعث افزایش مشارکت‌کنندگان جزء به خصوص سرمایه‌گذاران فعال می‌شود و در عین حال نقدشوندگی بازار را نیز بهبود می‌بخشد.

 

آزادسازی حساب سرمایه:

 

افزایش کنترل‌های سرمایه‌ای یا وضع محدودیتهای سرمایه‌ای به وضوح بر نقدشوندگی اثر معکوس دارد. حذف محدودیتهای کنترل سرمایه‌ای اثرات دو جانبه‌ای بر نقدشوندگی در بازار داخلی دارد. همراه با تاثیرات بلندمدت مثبت، در کوتاه‌مدت این اقدام ممکن است باعث خروج سرمایه از بازار شود. زیرا بازیگران بازار، پرتفوی خود را در واکنش به شرایط در حال تغییر بازار مورد بازبینی قرار می‌دهند. حذف محدودیت‌های کنترل سرمایه‌ای، یکپارچگی بازار داخلی را با بازارهای جهانی افزایش خواهد داد؛ در عین حال، این یکپارچگی می‌تواند عامل محرک توسعه‌ بیشتر بازارهای داخلی باشد. برای مثال واسطه‌گران داخلی ممکن است تحت فشار سرمایه‌گذاران سیستم‌های معاملاتی خود را ارتقاء داده و یا اینکه مقامات ناظر داخلی مجبور شوند ساختارهای قانونی موجود را به منظور پشتیبانی از ابزارهای مالی متنوع‌تر تغییر دهند. در نتیجه کاهش کنترل‌های سرمایه‌ای و یا حذف محدودیتهای ارزی و سرمایه‌ای باعث افزایش نقدشوندگی بازار می‌شود، فرصت‌های بیشماری را پیش روی سرمایه‌گذاران خارجی قرار می‌دهد و موجب نوآوری بیشتر در طراحی ابزارهای داخلی می‌گردد.

 

زیر‌ساخت‌های معاملاتی:

 

هدف از توسعه تکنولوژیکی بازار ثانویه، بهبود دسترسی بازار و فراهم کردن مدل‌های معاملاتی مختلف است. در عین حال تکنولوژی های جدید، عامل توسعه‌ ساختارهای بازار نظیر ظرفیت بازارسازی، مدل‌های پیچیده معاملات خرد سهام یا معاملات کمتر از واحد پایه معاملاتی و غیره است. تمامی این عوامل در نهایت باعث افزایش نقدشوندگی بازار می‌شوند. بهبود زیر‌ساخت‌های معاملاتی از طریق پیشرفت‌های تکنولوژیکی سیستم‌های معاملاتی موجب افزایش چشمگیر تعداد معاملات، کاهش دامنه نوسان قیمت‌ها (همچنین افزایش پیوستگی قیمت‌ها) و روان شدن فرایند معاملات و به موازات آن ها افزایش نقدشوندگی می‌شود.

 

محصولات (افزایش محصولات سرمایه‌گذاری در دسترس بازار، به ویژه ابزارهای مشتق):

 

ابزارهای سرمایه‌گذاری موجود در بازار عامل مهمی است که جذابیت بازار را در نظر سرمایه‌گذاران افزایش می‌دهد. یکی از مهمترین مشخصه‌ های بازارهای توسعه یافته، وجود محصولات سرمایه‌گذاری متنوع، به ویژه ابزارهای مشتق در آن بازار است. ابزارهای متنوع و پیشرفته، گزینه‌های مختلفی را پیش روی انواع سرمایه‌گذاران با درجه ریسک‌پذیری متفاوت قرار می‌دهند؛ همچنین میزان جذابیت ابزارهای سرمایه‌گذاری در دسترس، در کمک به تجهیز پس‌اندازها به بازار سرمایه نقش مهمی ایفا می‌کند. تنوع و تعداد محصولات، گزینه‌های مختلفی را پیش روی سرمایه‌گذاران با استراتژی های معاملاتی، ریسک‌پذیری و افق سرمایه‌گذاری متفاوت قرار می‌دهد. مهمتر اینکه سرمایه‌گذاران به سمت بازارهایی جذب می‌شوند که محصولات سرمایه‌گذاری متنوعی را به منظور کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و افزایش نقدشوندگی در اختیارشان قرار می‌دهد. این محصولات عبارتند از:

 

ابزارهای مشتق که اثر مستقیمی بر نقدشوندگی اوراق بهادار مندرج در آن ها دارند.

 

ابزارهای ساختار یافته و حق خرید سهام به عنوان ابزارهای پوشش ریسک.

 

قراردادهای آتی سهام که به نظر می‌رسد که به به کارگیری چنین ابزارهایی بستگی زیادی به محیط عملیاتی و وضعیت سرمایه‌گذاران هر بازار دارد.

 

صندوق های قابل معامله در بورس.

 

صندوق های پوشش ریسک به عنوان یک گزینه سرمایه‌گذاری دیگر.

 

مشارکت‌کنندگان جزء:

 

با توجه به اینکه پس­اندازهای خرد منابع اصلی افزایش نقدشوندگی بازار هستند، تاثیر مشارکت سرمایه‌گذاران جزء بر نقدشوندگی نباید نادیده گرفته شود. افزایش مشارکت سرمایه‌گذاران جزء به منظور ایجاد تعادل در ترکیب کلی سرمایه‌گذاران در بازار، به ویژه در بازارهایی که سرمایه‌گذارای جزء اشتیاق زیادی برای معامله دارند از اهمیت زیادی برخوردار است؛ وجود تنوع در مشارکت‌کنندگان بازار به لحاظ نیازهای معاملاتی، ریسک‌پذیری و افق سرمایه‌گذاری متفاوت می‌تواند باعث افزایش نقدشوندگی بازار شود. افزایش امکان دسترسی به منظور انجام معامله از طریق معاملات بر خط نیز عامل مهمی در جذب سرمایه‌گذاران جزء محسوب می‌شود. اگر چه در برخی بازارها متعاقب این اقدام، نوسان قیمت‌ها افزایش یافته است (عوامل تاثیرگذار بر نقدشوندگی در بازارهای نوظهور، ۲۰۰۷، ۳۷ ـ‌۱۱).

 

 

1. 1. . عوده،عبدالقادر،التشریع الجنائی الاسلامی، ج۲، ص۶۰۸ ↑

   

 

1. 1. . حبیب زاده، محمد جعفر، سرقت در حقوق کیفری ایران،ص۹۳ ↑

 

1. 1. . میر محمد صادقی،حسین، حقوق کیفری اختصاصی، ص ۳۱۰٫ ↑

 

1. 1. . همان، ص۲۳۰-۲۲۹ ↑

 

1. 1. . – میر محمد صادقی، حسین، حقوق کیفری اختصاصی ، ص۳۱۵ ↑

 

1. 1. . حبیب زاده، محمد جعفر، سرقت در حقوق کیفری ایران،ص۱۴۰ ↑

 

1. 1. . همان، ص ۱۴۱٫ ↑

 

1. 1. . همان،ص۴۴ ↑

 

1. 1. . میرمحمد صادقی، حسین، حقوق کیفری اختصاصی، ص۳۰۶ ↑

 

1. 1. . همان،ص۳۰۲ ↑

 

1. 1. . همان، ص۳۰۴ ↑

 

1. 1. . همان، ص۳۱۲ ↑

 

1. 1. . ۲- همان، ص۳۱۳-۳۱۲ ↑

 

1. 1. . همان، ص۳۱۲ ↑

 

1. 1. . کاشانی،ابوبکربن مسعود، بدائع الصنایع، ج ۷،ص۷۶؛ ابن همام حنفی،محمد بن عبدالواحد،شرح الفتح القدیر، ج۴،ص۲۴۵ ↑

 

1. 1. . رملی انصاری،محمد بن احمد، نهایه المحتاج، ج۷، ص۴۵۹ ↑

 

1. 1. . زحیلی،وهبه، الفقه المالک المیسر، ج۴،ص۴۲۶ ↑

 

1. 1. . ابن قدامه،عبدالله بن احمد، مغنی، ج۸،ص۱۷۷؛ بهوتی،منصور بن یونس،کشاف القناع،ج۶،ص۱۳۰ ↑

 

1. 1. . حر عاملی،محمد بن حسن، وسایل الشیعه ،ج ۱۸،ص۵۰۵-۵۰۴ ↑

 

1. 1. . نجفی،محمد حسن، جواهر الکلام ،ج ۴۱، ص۵۰۴ ↑

 

1. 1. . میرمحمد صادقی، حسین، حقوق کیفری اختصاصی، ص۲۱۲ ↑

 

1. 1. . فتحی بهنسی، احمد، مدخل الفقه الجنایی الاسلامی (بیروت؛دار الشروق ۱۴۰۰ قمری)،ص۴۰ ↑

 

1. 1. . میر محمد صادقی، حسین، حقوق کیفری اختصاصی، ص۲۱۳ ↑

 

1. 1. . همان، ص۳۱۱ ↑

 

1. 1. . همان، ص۳۱۹ ↑

 

1. 1. . باستانی،برومند، جرائم کامپیوتری،ص ۱۵ ↑

 

1. 1. . http://www.tebyan.net/politics-social/thought ↑

 

1. 1. . حبیب زاده، محمد جعفر حقوق جزای اختصاصی،ص۵۰ ↑

 

1. 1. . کاشانی، ابوبکر بن مسعود، بدائع الصنایع،ج۷،ص۷۷ ↑

 

1. 1. . ۱-کاشانی،ابوبکر بن مسعود، بدائع الصنایع،ج۷،ص۷۹-۷۷ ↑

 

1. 1. . عن عمروه عن عایشه آن ها سمعت رسول الله یقول لا یقطع السارق الا فی ربع دینار فصاعدا، «نسائی،احمد بن شعیب، سنن النسائی، ج۸،ص۸۰٫ ↑

 

1. 1. . – شیرازی، ابراهیم بن علی، المهذهب،ج۳،ص۳۵۴، خطیب شربینی،محمد بن احمد، مغنی المحتاج،ج۴، ص۱۵۸ ↑

 

1. 1. . نفراوی، احمد بن غنیم بن سالم، فواکه الدوانی علی رساله ابن ابی زید القیروانی، بیروت، دارالکفر، ۱۴۱۵، ج۲، ص۲۳۳ ↑

 

1. 1. . عن عایشه عن البنی، تقطع الید السارق فی ربع دینار فصاعدا. « نسائی،احمد بن شعید، سنن النسائی،ج۸،ص۷۸٫» ↑

 

1. 1. . عن عمروه عن عایشه آن ها سمعت رسوی الله قال لا تقطع الید السارق فی ثمن مجن ثلث دینار «همان، ج۸،ص۷۸٫» ↑

 

1. 1. . زحیلی،وهبه، الفقه المالکی المیسر، ج۶،ص۴۳۳-۴۴۴ ↑

 

1. 1. . خطاب،محمد بن محمد، مواهب الجلیل،ج۶،ص۳۰۶ ↑

 

1. 1. . – ابن قدامه،عبدالله بن احمد، مغنی، ج۸،ص۱۶۷-۱۶۸ ↑

 

1. 1. . – همان، ص ۴۸۶،حجاوی،موسی بن احمد، الاقناع، ج۳،ص۲۷۵؛ بهوتی، منصور بن یونس، کشاف القناع، ج۶،ص۱۳۰-۱۳۱ ↑

 

1. 1. . – شهید ثانی،زین الدین بن علی، الروضه البهیته، ج۹،ص۲۳۱-۲۳۲ ↑

 

1. 1. . شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضه البهیته، ج۹، ص۲۳۱-۲۳۲ ↑

 

1. 1. . نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۴۱، ص۴۹۵ ↑

 

1. 1. . عن عبدالله بن سنان، عن ابی عبد الله قال : لا یقطع ید السارق الا فی شی تبلغ قیمته مجنا و هو ربع دینار.(( حر عاملی،محمد بن حسن، وسایل الشیعه،ج۱۸، ص۴۸۳،ح۲ ↑

 

1. 1. . نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۱، ص۴۹۵ ↑

 

1. 1. . میر محمد صادق، حسین، حقوق کیفری اختصاصی،ص۲۵۴ ↑

 

1. 1. . ابن عابدین،محمد امین، حاشیه ی رد المختار، ج۴،ص۹۱، شیرازی،ابراهیم بن علی، المهذهب،ج۳،ص۳۶۳، زحیلی،وهبه، الفقه المالکی المیسر، ج ۴، ص۴۳۳، بهوتی،منصور بن یونس، کشاف القناع، ج۶، ص۱۴۰٫ ابن حزم، علی بن احمد،المحلی،ج۱۲، ص۲۳۴، شهید ثانی،زین الدین بن علی، الروضه البهیه، ج ۹، ص۲۳۶، ابن مرتضی،احمد بن یحیی، البحرالزخار، ج۶،ص۱۷۵ ↑

 

1. 1. . روی عن عمر بن خطاب اند قال: لا قطع علی السارق فی عام مجاعه، « المرداوی، الانصاف، ج۱۰،ص۲۷۷٫» ↑

 

1. 1. . عن السکونی، عن ابی عبد الله قال به قال: لا یقطع السارق فی عام سنت یعنی عام المجاعه، « حر عاملی،محمد بن حسن، وسایل الشیعه، ج۱۸،ص۵۲۰ ↑

 

1. 1. . عن عاصم بن حمید، عمن اخیره، من ابی عبد الله قال: کان امیر الومنین یا یقطع السارق فی ایام المجاعه، « حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه، ج۱۸،ص۵۲۱ ↑

 

1. 1. . طوسی،محمد بن حسن، مبسوط، ج۸،ص۳۲ ↑

 

1. 1. . میر محمد صادقی، حسین، حقوق جزای اختصاصی، ص۲۵۸ ↑

 

1. 1. . همان،ص۲۵۹ ↑

 

1. 1. . گرجی، ابو القاسم،حدود تعزیرات و قصاص، تهران، انتشارات و چاپ دانشگاه تهران،۱۳۸۱،ص۶۶ ↑

 

1. 1. . کاشانی، ابوبکر بن مسعود، بدائع الصنایع،ج۷،ص۷۶ ↑

 

1. 1. . همان، ج۷، ص۹۶ ↑

 

1. 1. . شیرازی،ابراهیم بن علی، المهذهب،ج۳، ص۳۵۶ ↑

 

1. 1. . زحیلی، وهبه، الفقه المالکی المیسر، ج۴،ص۱۳۵ ↑

 

1. 1. . ابن قدامه، عبدالله بن احمد، مغنی، ج۸،ص۱۷۲ ↑

 

1. 1. . طوسی،محمد بن حسن، المبسوط،ج۸،ص۲۲ ↑

 

1. 1. . کاشانی ،ابوبکر بن مسعود، بدائع الصنایع،ج۷،ص۸۰؛ ابن مرتضی، احمد بن یحیی، البحر الزخار،ج۶،ص۱۸۴ ↑

 

1. 1. . کاشانی،ابوبکر بن مسعود، بدائع الصنائع، ج۷،ص۷۱؛ خطیب شربینی،محمد بن احمد، مغنی المحتاج، ج۴،ص۱۷۵؛ خطاب،محمد بن محمد، مواهب الجلیل، ج۶، ص۳۱۲؛ ابن قدامه،عبدالله بن احمد، مغنی، ج۸،ص۱۸۵؛ ابن حزم، علی بن احمد،المحلی، ج۱۲، ص۳۲۱؛ نجفی،محمد حسن، جواهر الکلام، ج۴۱، ص۴۸۹؛ ابن مرتضی،احمد بن یحیی، البحر الزخار، ج۶، ص۱۸۴ ↑

 

1. 1. . کاشانی،ابوبکر بن مسعود، بدائع الصنائع، ج۷، ص۷۱ ↑

 

1. 1. . همان، ج ۷، ص ۷۱ ↑

 

1. 1. . خطیب شربینی،محمد بن احمد، مغنی المحتاج، ج۴،ص ↑

 

1. 1. . خطاب، محمد بن محمد،مواهب الجلیل، ج۶، ص۳۱۲؛ ابن قدامه،عبد الله بن احمد، مغنی، ج۸، ص۱۸۵ ↑

 

1. 1. . به منابع قبلی مراجعه شود. ↑

 

1. 1. . کاشانی، ابوبکر بن مسعود، بدائع الصنائع، ج۷، ص۶۹؛ صاوی،احمد بن محمد، بلغه السالک، ج۴، ص۲۴۸-۲۴۹ ↑

 

1. 1. . دهقان، حمید، بررسی قانون سرقت، ص ۱۰۹ ↑

 

1. 1. . فتحی، بهسنی، احمد،مدخل الفقه الجنائی الاسلامی، ص۲۸ ↑

 

1. 1. . شهید ثانی،زین الدین بن علی، مسالک الافهام، تهران، مرکز نشر دانشگاهی، ص۱۲۷، محقق حلی، شرائع الاسلام، ج۴، ص۱۷۵و ترجمه فارسی آن از ابوالقاسم بن احمد یزدی، ج۴، ص۱۸۸۲-۱۸۸۳ ↑

پورحیدری و عالی پور (۱۳۹۰) در پژوهش خود اثر چرخه های تجاری در متغیر های حسابداری را بررسی و نتیجه گرفتند که این متغیر ها کاملا با چرخه های تجاری در ارتباط هستند.

پژوهش های فوق، متغیر تأمین مالی و چرخه تجاری را به صورت مجزا از هم و در ارتباط با سایر متغیرها مورد بررسی قرار داده‌اند؛ در اینجا محقق قصد دارد که اثر چرخه های تجاری یعنی شرایط اقتصادی رونق یا رکود را، بر روش های مختلف تأمین مالی و سرمایه گذاری شرکت ها نشان دهد.

شرایط اقتصادی می‌تواند تأثیرات متفاوتی بر شرکت ها داشته باشد؛ مثلا در شرایط رکود انتظار می رود میزان رشد فروش، حاشیه سود، همچنین میزان سرمایه گذاری و یا تأمین مالی شرکت ها کاهش یابد و در دوران رونق عکس این موضوع رخ دهد، ‌بنابرین‏ آگاهی از تغییر روش های تأمین مالی و سرمایه گذاری با توجه به چرخه های تجاری، می‌تواند سرمایه گذاران و سایر تصمیم گیرندگان بازارهای مالی را در پیش‌بینی دقیق و درست تر روش تأمین مالی در هریک از دوره های رونق یا رکود اقتصادی یاری رساند .

 

همچنین شرایط کشور ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه، کاملا متفاوت از اقتصادهای پیشرفته است یعنی در حالی که نرخ اقتصادی ۳ درصدی می‌تواند حاکی از رونق بالای اقتصادی در کشوری مانند آمریکا باشد، این نرخ در ایران با توجه به میانگین رشد اقتصادی بیانگر رکود اقتصادی است(زمان زاده، ۱۳۹۲). و با توجه به اینکه تاکنون در ایران پژوهشی در این راستا انجام نشده است؛ این تحقیق، این امکان را برای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران فراهم می آورد؛ که بتوانند روش های درست تأمین مالی و سرمایه گذاری در شرایط متفاوت رونق یا روکود اقتصادی را پیش‌بینی کرده و ‌به این درک برسند که چطور در دوره های رونق یا روکود، بودجه ها یشان را اداره کنند ؟ و یا چطور اثر انقباضات اعتبار را با متوسل شدن به منابع جایگزین تأمین مالی به حداقل برسانند.

۱-۴- اهداف تحقیق :

 

هدف اصلی : تعیین اثر چرخه های تجاری بر سیاست های تامین مالی و سرمایه گذاری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

 

هدف فرعی ۱ : تعیین اثر رونق و رکود اقتصادی بر بدهی های بلند مدت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

 

هدف فرعی ۲ : تعیین اثر رونق و رکود اقتصادی بر بدهی های کوتاه مدت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

 

هدف فرعی ۳ : تعیین اثر رونق و رکود اقتصادی بر اعتبار تجاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

 

هدف فرعی ۴ : تعیین اثر رونق و رکود اقتصادی بر بدهی خالص در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

 

هدف فرعی ۵ : تعیین اثر رونق و رکود اقتصادی بر اعتبار تجاری خالص در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

 

هدف فرعی ۶ : تعیین اثر رونق و رکود اقتصادی بر سرمایه گذاری در دارایی ثابت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

 

هدف فرعی ۷ : تعیین اثر رونق و رکود اقتصادی بر سود سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

 

هدف فرعی ۸ : تعیین اثر رونق و رکود اقتصادی بر عملکرد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

 

۱-۵-فرضیات تحقیق:

 

هر پژوهش و تحقیق علمی در پی پاسخ به سوالات و یا تأیید درستی فرضیه‌ها در زمینه مورد بررسی است. در تحقیق حاضر فرضیه های اصلی عبارتند از:

 

فرضیه ۱ :رونق و رکود اقتصادی بر بدهی های کل در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است.

 

فرضیه ۲ : رونق و رکود اقتصادی بر بدهی های بلند مدت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است.

 

فرضی ۳ : رونق و رکود اقتصادی بر بدهی های کوتاه مدت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است.

 

فرضیه ۴ : رونق و رکود اقتصادی بر اعتبار تجاری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است.

 

فرضیه ۵ : رونق و رکود اقتصادی بر بدهی خالص در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است.

 

فرضیه ۶ : رونق و رکود اقتصادی بر اعتبار تحاری خالص در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است.

 

فرضیه ۷ : رونق و رکود اقتصادی بر سرمایه گذاری در دارایی ثابت در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است.

 

فرضیه ۸ : رونق و رکود اقتصادی بر سود سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است.

 

فرضیه ۹ : رونق و رکود اقتصادی بر عملکرد در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مؤثر است.

 

۱-۶-قلمرو تحقیق :

 

هر تحقیقی باید دارای قلمرو و دامنه مشخصی باشد تا تحقیق در تمامی مراحل تحقیق، بر موضوع تحقیق احاطه کافی داشته باشد.

 

۱-۶-۱-قلمرو موضوعی تحقیق:

 

این تحقیق به بررسی اثر چرخه های تجاری (وضعیت اقتصادی)، بر روش های تامین مالی و سرمایه گذاری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد .

 

۱-۶-۲-محدوده زمانی تحقیق:

 

موضوع های اجتماعی و همچنین مدیریت، (حتی اگر در زمان حال در جریان باشند) عناصری از گذشته را با خود دارند؛ هر آن چه امروز درباره آن پژوهش صورت می‌گیرد چیزی نیست که همین امروز رخ داده باشد؛ لذا لازم است اطلاعاتی درباره گذشته و محیط مورد پژوهش (گروه، سازمان و محله) به دست آورد وباید سازمان و انسان را یک ” موجودیت تاریخی ” دانست .

‌بنابرین‏ شرح محدوده زمانی پژوهش از آن رو ضروری است که بررسی کننده نتیجه های پژوهش با توجه به دوره زمانی، درباره به کارگیری دست آوردهای پژوهش قضاوت می‌کند ( خاکی،۱۳۹۱، ۱۳۷ ) .

 

بنا بر مطالب پیش گفته پژوهش حاضر قلمرو زمانی از سال ۱۳۹۱-۱۳۸۲ را در بر می‌گیرد.

 

۱-۶-۳-قلمرو مکانی تحقیق:

 

تحقیق حاضر در قلمرو مکانی بورس اوراق بهادار تهران صورت گرفته است.

 

۱-۷- جامعه، حجم نمونه و روش نمونه گیری :

 

جامعه آماری این پژوهش را کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره ۱۰ ساله ۱۳۹۱-۱۳۸۲ می‌باشد.

 

زمانی که پژوهشگر افراد با ویژگی های خاص را با این فرض پیدا می‌کند که این ویژگی های متفاوت به طور سیستماتیک در کل جمعیت توزیع شده است و براین اساس “سهمی”درست ومناسب از افراد را بر می گزیند که نشان دهنده تغییرات ویژگی ها بوده و در نهایت به یک نمونه نمایانگر ختم می شود از نمونه گیری سهمیه ای استفاده ‌کرده‌است (خاکی ،۱۳۹۱، ۲۲۲).

 

‌بنابرین‏ روش نمونه گیری این پژوهش نیز سهمیه ای می‌باشد. در این تحقیق از کل داده های در دسترس استفاده شده است، نخست تمام شرکت هایی که می توانستند در نمونه گیری شرکت کنند، انتخاب شدند؛سپس از بین کلیه شرکت های موجود شرکت هایی که واجد هر یک از شرایط زیر نیستند؛ حذف شده و در نهایت ۶۰ شرکت برای انجام آزمون انتخاب شدند. لازمه انتخاب شرکت ها، احراز شرایط زیر می‌باشد:

 

۱-شرکت هایی که سرمایه گذاری فعال درصنعت واسطه گری مالی نباشند.

 

 

یکی دیگر از انعطاف های تریپس که به موجب ماده ۶ تریپس بیان شده است، واردات موازی می‌باشد. این ماده به کشورها اجازه می‌دهد که سیستم خاتمه حقوق مالکیت فکری خود را انتخاب کنند. این ماده بیان می‌کند که موضوع خاتمه حق تا زمانی که تبعیضی وجود ندارد، نمی تواند به عنوان یک اختلاف سازمان تجارت جهانی مطرح شود. مجوز واردات موازی شخص ثالث را قادر به واردات محصول ثبت شده ای می کندکه با رضایت صاحب حق اختراع در بازار آن کشور، عرضه شده است. به موجب واردات موازی، محصولات دارویی و پزشکی ثبت شده از کشورهایی که در آنجا قیمت پایین تری دارند به کشور دیگری وارد می‌شوند، این امر سبب افزایش رقابت در بازار خانگی می شود.

 

در نهایت، انعطاف دیگری که در موافقت نامه تریپس وجود دارد، دوره گذار می‌باشد. به موجب این انعطاف، به کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته برای منطبق کردن قوانین ملیشان با موافقت نامه تریپس مهلتی اعطا شده است. بر اساس مواد ۶۵ و ۶۶، قبل از آنکه این کشورها ملزم به اجرای تعهدات تریپس در قوانین ملی مالکیت فکریشان باشند، مهلت بیشتری به آن ها داده می شود. زمان بندی خاصی برای کشورها از لحاظ سطح توسعه یافتگی، در نظر گرفته شده است. ماده ۶۶ صراحتا بیان می‌کند «به لحاظ نیازمندی ها و شرایط ویژه کشورهای کمتر توسعه یافته و همچنین محدودیت های اقتصادی، مالی و اداری آن ها و نیاز این کشورها به برخورداری از انعطاف ها برای ایجاد یک مبنای تکنولوژیکی بادوام»، برای کشورهای مذبور دوره انتقال طولانی تری در مقایسه با ‌سایر کشورها در نظر گرفته شده است.

 

به طور کلی، به موجب موافقت نامه تریپس انعطاف ها را می توان به چهار گروه عمده تقسیم کرد:^[۱۲۵]

 

اول: انعطاف های مربوط به اجرا. بند ۱ ماده ۱ تریپس، بیان می‌کند که کشورها در تعیین روش مناسب اجرای مفاد این موافقت نامه در نظام حقوقی خود آزادند. این مقرره، کشورها را در پیروی از تریپس از طریق اجرای خلاقانه موافقت نامه، آزاد می‌گذارد. تریپس استانداردهای خاصی را لازم می‌داند اما هیچ تعریفی برای اجرای آن ها ارائه نکرده است. نمونه هایی از این انعطاف ها دربرگیرنده مفاهیم مربوط به ثبت اختراع است مانند نو بودن، جدید بودن و نوآوری. دوره گذار نیز، جزء این دسته از انعطاف ها محسوب می شود. به کشورهای درحال توسعه و کمتر توسعه یافته این حق داده شده که تریپس را با اثر فوری اجرا نکنند و به جای آن از دوره گذار که برای منفعت آن ها در نظر گرفته شده است، استفاده کنند.

 

دوم: انعطاف های مربوط به استانداردهای اساسی حمایت. این انعطاف ها به کشورهای عضو اجازه می‌دهد که استانداردهای خاص خود و یا استانداردها و الزامات بالاتر برای حمایت از حقوق مالکیت فکری ارائه کنند. از جمله این استانداردها، استثنائاتی است که در حمایت از اختراعات اعمال می‌شوند. مانند: استثنائات علمی و پژوهشی، استثناء بولار و محدودیت نسبت به استفاده از علامت تجاری، در بسته بندی و تبلیغات محصولاتی که سلامت را به خطر می اندازند، مانند الکل و تنباکو.

 

سوم: انعطاف های مربوط به ضمانت اجرا. اگرچه تریپس ضمانت اجرا های خاصی را تعیین ‌کرده‌است و کشورها موظف هستند که آن ها را رعایت کنند اما موافقتنامه به کشورها اجازه داده است که سیستم های قضایی و قانونی خود را برای اجرا و تضمین استانداردهای حمایتی تریپس ارائه کنند.

 

چهارم: انعطاف های خارج از محدوده تریپس. موافقت نامه تریپس، تمام ابعاد حقوق مالکیت فکری را دربر نگرفته است. براین اساس، برای آن دسته از موضوعاتی که خارج از موافقت نامه قرار دارند، کشورها حق دارند که رژیم حمایتی خود را مطابق با اولویت ها و برنامه های ملی خود، اعمال کنند. برای مثال، یک کشور درحال توسعه می‌تواند در رابطه با حمایت از دانش سنتی قانون گذاری کند.

 

در سال ۲۰۱۱، مجمع عمومی سازمان ملل نیاز به حفظ انعطاف های تریپس برای تسهیل اقدامات برای بهبود دسترسی به مراقبت های بهداشتی را مورد توجه قرار داد وکشورهای عضو سازمان ملل موافقت کردند که مقررات حقوق مالکیت فکری در موافقت نامه های تجاری نباید این انعطاف ها را تضعیف کند.^[۱۲۶] مرکز جنوب^[۱۲۷] نیز در مارس ۲۰۱۴، بیانیه ای صادر کرد و از اعضای سازمان تجارت جهانی خواست که به مشروعیت استفاده از انعطاف های تریپس برای بهداشت عمومی در مقابل تهدیدات جدید اقدامات تجاری یک جانبه توسط آمریکا در برابر کشورهای درحال توسعه به ویژه هند، نسبت به قوانین و مقررات مالکیت فکریشان، احترام بگذارند.^[۱۲۸]

 

در ادامه به بررسی انعطاف های موجود در موافقت نامه تریپس و تأثیر آن ها بر بهبود دسترسی به داروها خواهیم پرداخت.

 

مبحث دوم: انعطاف های درنظر گرفته شده در موافقت نامه تریپس

 

گفتار اول: لیسانس اجباری

 

بسیاری از کشورها در قوانین ملی خود مقرراتی دارند که به دولت و یا شخص ثالث اجازه می‌دهد که تحت شرایط و اوضاع و احوال خاصی از اختراع ثبت شده بدون رضایت دارنده حق استفاده کند. این امر تحت عنوان صدور لیسانس اجباری تحقق می‌یابد.

۱-۴) اهداف تحقیق

اهداف تحقیق عبارتند از:

۱٫ سنجش میزان تاثیر تنوع کاربرد کارت های ATM در شعب بانک های دولتی و خصوصی استان گیلان

۲٫ سنجش میزان تاثیر بهبود عملکرد (شاخص های سودآوری، رضایت مشتریان، احساس امنیت مشتری) در شعب بانک های دولتی و خصوصی استان گیلان

۳٫ سنجش تاثیر تنوع کاربرد کارت های ATM بر بهبود عملکرد در شعب بانک های دولتی و خصوصی استان گیلان

۱-۵) چهارچوب نظری

چهارچوب نظری بنیانی است که تمامی پژوهش بر آن استوار می شود. این چهارچوب شبکه ای است منطقی، توصیفی و پرورده مشتمل بر روابط موجود میان متغیرهایی که در پی اجرای فرایندهایی چون مصاحبه، مشاهده و بررسی پیشینه شناسایی شده اند. این متغیرها ناگزیر با مسئله پژوهش مرتبط اند. همان گونه که بررسی پیشینه مبنای چهارچوب نظری را تشکیل می‌دهد، یک چهارچوب نظری خوب نیز در

جای خود، مبنای منطقی لازم برای تدوین فرضیه های آزمون پذیر را فراهم می آورد (سکاران، ۱۳۸۹، ص۹۴).


چهارچوب نظری یک الگوی مفهومی است مبنی بر روابط تئوریک میان شماری از عواملی که ‌در مورد مسئله پژوهش با اهمیت تشخیص داده شده اند، و به ما کمک می‌کنند تا روابط خاصی را در نظر بگیریم و آن ها را بیازماییم، و درک خود را در زمینه پویایی های موقعیتی که قرار است پژوهش در آن صورت گیرد بهبود بخشیم. از آنجایی که چهارچوب نظری چیزی نیست جز تعیین شبکه روابط موجود میان متغیرهای مرتبط با پژوهش ( سکاران، ۱۳۸۹، ص۸۱ ).

لازم است بدانیم متغیرهای این تحقیق کدامند: در این تحقیق بهبود عملکرد بانک متغیر وابسته است که به ‌عنوان مهمترین متغیر در این تحقیق به کار می رود و هدف، پیش‌بینی وجود رابطه بین متغیر مستقل یعنیتنوع کاربرد کارت های ATM و متغیر وابسته یعنی بهبود عملکرد بانک است.

تنوع کاربرد کارت‌های ATM

سودآوری

رضایت مشتری

احساس امنیت مشتری

متغیر وابسته

متغیر مستقل

بهبود عملکرد



شکل ۱-۱) مدل مفهومی تحقیق ( برادران حسن زاده و همکاران، ۱۳۸۸ )

۱-۶) فرضیات تحقیق

فرضیه های تحقیق به قرار زیر است:

فرضیه اصلی:

• تنوع کاربرد کارت های ATM بر بهبود عملکرد شعب بانک های دولتی و خصوصی استان گیلان تاثیرگذار است.

فرضیه فرعی:

• • کاربرد کارت های ATM بر سودآوری شعب بانک های دولتی و خصوصی استان گیلان تاثیرگذار است.

 

• • کاربرد کارت های ATM بر رضایت مشتریان شعب بانک­های دولتی و خصوصی استان گیلان تاثیرگذار است.

 

• کاربرد کارت های ATM بر احساس امنیت مشتریان شعب بانک های دولتی و خصوصی استان گیلان تاثیرگذار است.

۱-۷) تعریف مفهومی و عملیاتی متغیرها

متغیرهای تحقیق عبارتند از:

متغیر مستقل: تنوع کاربرد کاربرد کارت های ATM

در این تحقیق منظور از تنوع کاربرد کارت های ATM، کاربرد این کارت ها در حوزه پرداخت قبوض مانند

قبض آب، برق، گاز، تلفن، تلفن همراه وغیره در حوزه دریافت یعنی دریافت وجوه نقد از طریق خودپرداز و در حوزه انتقال یعنی انتقال وجوه از یک حساب فرد به حساب های دیگر او، یا به حساب اشخاص دیگر است. که از طریق شمارش و یا ثبت تراکنش ها مورد سنجش قرار می‌گیرد ( براداران حسن زاده و همکاران، ۱۳۸۸، ص۱۹۶ ).

تعریف عملیاتی: در این تحقیق برای سنجش متغیر تنوع کاربرد کارت های ATM از سوالات ۱۷ تا ۲۴ پرسشنامه استفاده می شود.

متغیر وابسته: بهبود عملکرد بانک

در این تحقیق شاخص بهبود عملکرد بانک شامل:

سودآوری

که دارای شاخص های افزایش تراکنش های انتقالی توسط دستگاه های ATM، افزایش تراکنش های برداشت و اصلاحیه توسط ATM ها است ( براداران حسن زاده و همکاران، ۱۳۸۸، ص۱۹۶ ).

تعریف عملیاتی: در این تحقیق برای سنجش متغیر سودآوری از سوالات ۱ و۲ پرسشنامه استفاده می شود.

رضایت مشتری

در رابطه با مفهوم رضایت مندی مشتری تعاریف مختلفی از سوی نظریه پردازان بازاریابی ارائه شده است. کاتلر^[۱]، رضایتمندی مشتری را به عنوان درجه ای که عملکرد واقعی یک شرکت انتظارات مشتری را برآورده کند، تعریف می‌کند. به نظر کاتلر اگر عملکرد شرکت انتظارات مشتری را برآورده کند، مشتری احساس رضایت و در غیر این صورت احساس نارضایتی می‌کند ( دیواندری، ۱۳۸۴، ص ۳۲ ).

جمال و ناصر^[۲] (۲۰۰۲) رضایتمندی مشتری را به عنوان احساس یا نگرش یک مشتری نسبت به یک محصول یا خدمت بعد از استفاده از آن تعریف می‌کنند.

این دو پژوهشگر بیان می‌کنند، رضایتمندی مشتری نتیجه اصلی فعالیت بازاریاب است که به عنوان ارتباطی بین مراحل مختلف رفتار خرید مصرف کننده عمل می‌کند. برای مثال اگر مشتریان به وسیله خدمات خاصی رضایت‌مند شوند، به احتمال زیاد خرید خود را تکرار خواهند کرد. مشتریان رضایت‌مند همچنین احتمالا با دیگران درباره تجارب خود صحبت می‌کنند که در نتیجه در تبلیغات دهان به دهان (شفاهی- کلامی) مثبت درگیر می‌شوند. در مقابل مشتریان ناراضی احتمالا ارتباط خود را با شرکت قطع می‌کنند و در تبلیغات دهان به دهان منفی درگیر می‌شوند. به علاوه رفتارهایی از قبیل تکرار خرید و تبلیغات دهان به دهان مستقیما بقا و سودآوری یک شرکت را تحت تاثیر قرار می‌دهند ( دیواندری، ۱۳۸۴، ص۳۳ ).

تعریف عملیاتی: در این تحقیق رضایت مشتریان به وسیله سئوالات ۸ تا ۱۶ پرسشنامه سنجیده می شود.

احساس امنیت مشتری

شاخص ها یا احساس امنیت مشتریان شامل کیفیت خدمات: اعتبار: بانک خدمت را به محض درخواست مشتری بدون خطا انجام دهد.

اطمینان خاطر: کاهش احتمال گم شدن وجوه نقد، کاهش احتمال جعل وجوه نقد، کاهش احتمال سرقت وجوه نقد

شکایات مشتریان: جلب رضایت مشتریان: از نقطه نظر رسیدگی به شکایات ( براداران حسن زاده و همکاران، ۱۳۸۸، ص۱۹۶ ).

تعریف عملیاتی: در این تحقیق احساس امنیت مشتریان به وسیله سئوالات ۳ تا ۷ پرسشنامه سنجیده می شود.

۱-۸) قلمرو تحقیق

قلمرو موضوعی:

این تحقیق در سه حوزه ی بهبود عملکرد، (از مفاهیم مدیریت استراتژیک)، و رضایت مشتری (ازمفاهیم بازاریابی) و بانکداری الکترونیکی می‌باشد.

قلمرو مکانی:

 

هوش هیجانی (EQ ) با هوش شناختی (IQ ) از بعضی منظرها متفاوت از یکدیگر هستند. بر خلاف هوش شناختی که میزان سطح آن نسبتاً ثابت و ایستا می‌باشد و از سویی همبستگی کمی با موفقیت در زندگی دارد، هوش هیجانی (EQ ) را می توان از طریق تعلیم و تربیت، مربیگری هدفمند، ابتکار عمل، توسعه و رشد یافتگی، سطح آن را ارتقا داد.

 

همچنین جاکوس و مک آنوی (۲۰۰۵) در پژوهش های خود نشان دادند که نوع و جایگاه فعالیت مغزی زنان و مردان در رابطه با هوش شناختی تفاوت دارد (در هنگام فعالیت هوش عمومی، الگوی فعالیت مغزی مردان کاهش می‌یابد ولی در زنان افزایش پیدا می‌کند) در حالی که تفاوت هوش هیجانی در زنان و مردان با تفاوت در سطح فعالیت های مغزی آن ها همراه نیست.

 

لدوکس و الیزابت (۲۰۰۰) نخستین کسی بود که نقش کلیدی بادامه را در مراکز حسی مغز کشف کرد. یافته های او درباره ی مداربندی های مغز هیجانی تصور دیرینه ای را که در باره ی سیستم لیمبیک وجود داشت، کنار گذاشت. وی برای بادامه نقش محوری در فعالیت ها قایل شد و سایر ساختارهای لیمبیک را در نقش های بسیار متفاوتی دخیل دانست. تحقیقات لدوکس نشان می دهدکه حتی زمانی که مغز متفکر یعنی قشر نو مخ به مرحله ی تصمیم گیری رسیده است، بادامه ی مغز می‌تواند اعمال ما را کنترل کند، در واقع عملکرد بادامه و ارتباط متقابل آن با … کورتکس اساس هوش هیجانی است.

 

مایر و سالووی و کاروسو (۲۰۰۰) معنی متفاوتی را ‌در مورد هوش هیجانی مورد بررسی قرار دادند، معانی مورد بحث آن ها عبارتند از: هوش هیجانی به عنوان روح زمان یا گرایش فرهنگی یک دوره ی خاص، هوش هیجانی به عنوان مجموعه یی از صفات شخصیت، و سرانجام هوش هیجانی به عنوان مجموعه توانایی‌های ذهنی.

 

هوش هیجانی به مفهوم روح زمان

 

مفهوم روح زمان به عقاید و ایده هایی گفته می شود که در مقطع زمانی خاص از تاریخ به باور غالب و مسلط در میان مردم تبدیل می‌شوند. روح زمان گرایش هوشمندانه یا احساساتی است که حرکت فرهنگی و سیاسی زمان را مشخص می‌کند.

 

مایر و همکاران (۲۰۰۰) با انتشار مقالاتی در خصوص اهمیت هوش هیجانی مطرح کردند که شاید اوج گسترش هوش هیجانی، در کار موفق و حرفه یی باشد. این گزارش ها ترکیبی از دید علمی و حس نگر بود. بحث اصلی این گزارش ها توجه به بخش نادیده گرفته شده ی شخصیت^[۶۹] بود که شانس فرد را برای دسیابی به هدف افزایش می‌دهد. سالووی و مایر (۱۹۹۹؛ به نقل از ستاسیس و نیکولائو) دلیل این توجه را اتفاق نظر مولفان با دو بخش فرهنگی در تفکر غرب می‌دانستند: کشمکش میان هیجان و تعقل، میان نخبه سالاری و مساوات طلبی (دهکردی،۱۳۸۶).

 

تاریخ نبرد میان توجه و انکار هیجان در تفکر غرب، بسیار قدیمی است. جنبش رواقیون در یونان باستان (تقریباً ۲۰۰ سال قبل از میلاد تا ۳۰۰ سال بعد از میلاد مسیح)، در ارتباط با نقش هیجان در ایجاد یک زندگی خوب و مطلوب بوده است. از نظر آن ها خلق و خو، تکانه ها، ترس ها و علایق، سیار، خود محور، فروگرا و منحصر به فرد بوده است و لذا قابل اعتماد نیستند. در فلسفه ی رواقی، شخص خردمند و عاقل، هیچ هیجان یا احساسی را تأیید نمی کند. رواقیون مفاهیم اخلاقی و اجتماعی را که میراثی از تمدن غرب بود، به درونی ترین ساختارهای مسیحیت منتقل ساختند، که در نهایت منجر به رواج تفکر ضد هیجان شد. به تدریج از اواخر قرن هیجدهم، حرکت اساسی در اروپا، بر همدلی، تفکر شهودی و هیجان تأکید کرد. نویسندگان، موسیقی دانان، نهضت زنان و حتی برخی بیماران، جنبش هایی بر ضد قواعد خشک، خردگرا و کلاسیک مسلط بر فرهنگ و هنر غرب، برپا کردند. آنان معتقد بودند که احساس یک واقعیت است و علت وجود احساس بیگانگی و تنهایی در افراد، جامعه ی صنعت گرای غرب است. لذا برای مقابله با آن بیان علایق شخصی و نفوذ احساس در شعر و نثر ضرورت دارد (آپشور، ۱۹۹۵؛ به نقل از خسرو جاوید، ۱۳۸۰).

 

کشمکش دوم و در واقع عنصر دیگر روح زمان، تعارض میان شناخت تفاوت های فردی و تأکید بر ویژگی های شخصیتی بود. زمانی که هرنستین و موری ( ۱۹۹۴؛ به نقل از خسرو جاوید، ۱۳۸۰) منحنی زنگوله یی را تعمیم دادند، دیدگاهی از هوش با خط مشی عمومی در غرب شکل گرفت. آن ها معتقد بودند که افراد از لحاظ ویژگی های هوش در یک منحنی توزیع می‌شوند که بر اساس آن اکثر افراد در وسط منحنی و تعداد کمی در دو طرف منحنی قرار دارند و چنین تفاوت هایی ثابت است و به سختی تغییر می‌کند. رواج بحث تفاوت های هوش در میان جنس، اقوام، نژادها و مذاهب مختلف، نزاع و درگیری های سختی را به وجود آورد. طرح موضوع هوش هیجانی، تا حدی پاسخی برای منحنی زنگوله یی بود .

 

گلمن (۱۹۵۵) بلافاصله بعد از توصیف منحنی زنگوله یی، هوش کلی را از هوش هیجانی متمایز ساخت و بیان کرد که هوش هیجانی در مقایسه با هوش کلی، قوی تر است و توانش های هیجانی مهم می‌توانند آموخته شوند. از این منظر، شرایط فرهنگی یا ارزش روح زمانی هوش هیجانی، مساوات طلبی بود. به عبارت دیگر چون هوش هیجانی مانند هوش شناختی، ذاتی نیست و یک مهارت آموختنی است، هر شخص می‌تواند از لحاظ هیجانی، باهوش باشد و جامعه ی توانمند هیجانی، جامعه یی است که هر فردی، حتی کسی که بیش از این تصور نمی کرد که باهوش باشد، می‌تواند باهوش باشد (شهبازی، ۱۳۸۵).

 

هوش هیجانی و مفهوم شخصیت

 

موضوع روان شناسی شخصیت، مطالعه ی بخش های مختلف روان شناختی، سازمان دهی و رشد آن با هدف برقراری ارتباط قسمت های مختلف ذهن نظیر مکانیزهای دفاعی، ساختارها، عملکردها و فرایندها با پیامدهای زندگی می‌باشد. سئوالی که در اینجا مطرح می شود این است که آیا هوش هیجانی، برای توصیف کل شخصیت به کار می رود؟ پاسخ به چگونگی تصور شخص از سیستم شخصیتی انسان بستگی دارد (مایر، ۱۹۹۸؛ مک آدامز، ۱۹۹۶).

افسردگی از گروه اختلالات خلقی است. خلق حال و هوای احساسی نافذ وپایداری است که به صورت درونی تجربه می شود و بر رفتار ودرک فرد از جهان تاثیر می‌گذاعاطفه^[۱] به تظاهر بیرونی خلق اطلاق می شود. خلق ممکن است طبیعی^[۲]، بالا^[۳] یا افسرده^[۴] باشد. اختلالات خلقی گروهی از اختلالات بالینی هستند که مشخصه آن ها احساس از بین رفتن تسلط و تحمل رنج ‌و عذاب زیاد است. در بیمارانی که خلق افسرده دارند (یعنی ‌در افسردگی)، از دست دادن انرژی وعلاقه، احساس گناه، دشوارشدن تمرکز، از دست دادن اشتها وافکار مرگ یا خودکشی وجوددارد(کاپلان و سادوک، ۲۰۰۷، ترجمه رضاعی، ۱۳۸۷).

 

نگرانی:

 

نگرانی حالتی از اضطراب است که فرد به واسطه ی آن نمیتواند درست تصمیم بگیرد. یا کارهایش را انجام دهد.فرد نگران معمولا دارای اعتماد به نفس پایینی است و برای تشخیص میزان نگرانی می توان میزان اعتماد به نفس وی را سنجید برخی نگرانی ها و باور های غلط اضطراب را به وجود می آورد.و فرد را مضطرب می‌کنند که واکنش هایی از خود نشان می‌دهد که معمولا ناخوشایند است(واتکینز،۲۰۰۵).

 

ب)تعاریف عملیاتی

 

– شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی:

 

در این پژوهش برای آموزش به مراجعان،از بسته آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی،به مدت ۸جلسه(هفته ای یکبار هر جلسه ۹۰دقیقه ای)استفاده خواهد شد.اهداف جلسات :جلسه های اول تاچهارم:یادگرفتن پرداختن به توجه و انجام امور روزمره با توجه و تمرکز-پی بردن به ذهن سرگردان-کنترل ذهن سرگردان با تمرین تنفس و مرور بدن.موضوع جلسه های پنجم تا هشتم:آگاهی کامل نسبت به فکرها و احساس ها و پذیرفتن آن-تغییر خلق و افکار-هشیاری نسبت به نشانه های افسردگی ونشخوارفکری و نگرانی-برنامه ریزی و تدوین فهرستی ‌از فعالیت‌های لذت بخش و آموزش ‌تکنیک‌هایی که به فرد کمک کند تا احساس تسلط بهتر برخود ومحیط کار خود داشته باشد.

 

– نشخوار فکری :

 

نشخوار فکری در این پژوهش میزان نمره ای است که آزمودنی ها از پرسشنامه نشخوار فکری نولن-هاکسما (۱۹۹۴) به دست می آورند.

 

– افسردگی:

 

افسردگی در این پژوهش میزان نمره ای است که آزمودنی ها از پرسشنامه افسردگی بک(۱۹۷۸)به دست

 

می آوردند.

 

– نگرانی:

 

نگرانی در این پژوهش میزان نمره ای است که آزمودنی ها از پرسشنامه نگرانی پن (۱۹۹۴) به دست

 

می آوردند.

 

فصل دوم

 

ادبیات و پیشینه تحقیق

 

مقدمه

 

در این فصل ابتدا به مفهوم نگرانی و عاطفه منفی،تفاوت نگرانی با دیگر عواطف منفی،انواع نگرانی،علل نگرانی،ویژگی های شخصیتی افراد نگران،حوزه های نگرانی و سپس به مفهوم افسردگی،انواع اختلال افسردگی،عوامل مرتبط با افسردگی،علائم و نشانه های افسردگی،همه گیرشناسی افسردگی و در ادامه به سبک نشخوار فکری،تفاوت‌های جنسیتی و تفاوت‌های فردی در نشخوارفکری و همچنین به مفهوم ذهن آگاهی،استرس مبتنی بر ذهن آگاهی،تکنیکها و مکانیزم های ذهن آگاهی و در نهایت به تحقیقات انجام شده در خارج و داخل کشور اشاره شده است.

 

– نگرانی و عاطفه منفی

 

احساس نگرانی ضمن رویارویی با عامل تهدید کننده خیالی یا واقعی بروز می­ کند. که طی آن فرد، نمایش ها و داستان های خیالی مصیبت بار را در ذهن خود می پروراند و عواقب و پیامدهای آن را در ذهن تصور می‌کند و سعی می‌کند به صورت ذهنی اعم از رویارویی یا اجتناب، مشکل را حل کند. برکوک^[۵]: تلاشی برای حل مسئله که طی آن توالی افکار نگران کننده به وسیله محرکی ترس آور شروع شده و فعالیت فکری برای پیشگیری از بروز حادثه نامطلوب دنبال می شود. وی نگرانی را مکانیزم شناختی اجتنابی می‌داند (منین^[۶]، ۲۰۰۱). نگرانی نشانه اساسی در بیشتر حوزه های آسیب شناسی روانی است، بخصوص اختلالات اضطرابی مثل اضطراب فراگیر، بی حواسی و وسواس فکری – عملی. ماتیوس نگرانی را نتیجه اضطراب می‌داند و هنگامی که مشکل غیر قابل کنترل تلقی شود، از مارپیچ «نگرانی – اضطراب» نام می‌برد. موریس و لیبرت، اضطراب را چند بُعدی می دانند و به جنبه‌های هیجانی (فیزیولوژی) و شناختی (نگرانی) آن اشاره می‌کنند. ساراسون شناخت در افراد مضطرب را به حوزه های نگرانی و تفکر نامناسب تفکیک می‌کند. بورکوک از اضطراب خصیصه ای به عنوان زمانی که صرف نگرانی می شود، یاد می‌کند و نگرانی را سازه اصلی اضطراب خصیصه ای می‌داند. اما برینتز و گراهام، به استقلال اضطراب از نگرانی معتقدند و مشخصه اصلی نگرانی را تمرکز روی مسئله می دانند (منین، ۲۰۰۱).

 

 

– تفاوت نگرانی با عواطف منفی دیگر

 

ترس و نگرانی: ترس احساس ناخوشایندی است که در پاسخ به خطر واقعی رخ می‌دهد. ولی نگرانی تفکری ترس آور در غیاب خطر واقعی است (منین، ۲۰۰۱).

 

نگرانی با افکار وسواسی: نگرانی در مقایسه با افکار وسواسی درون مایه کلامی تری دارد. افکار وسواسی تصویری تر هستند. نگرانی به صورت بیشتر واقعی، کمتر غیر ارادی، رها شدن از آن ها سخت تر و بیشتر پرت کننده حواس و طولانی تر درجه بندی شده است (از منین، ۲۰۰۱).

 

نگرانی با افکار خودآیند: افکار خودآیند به سرعت روی می‌دهد، جنبه خود به خودی دارد، و به شکل کلامی یا تصویری بروز می­ کند. درون مایه افکار، خاص هر اختلال است. مثلاً در هراس اجتماعی به ترس از ارزیابی منفی توسط دیگران مربوط است. افکار خودآیند بیشتر بازتابی است ولی نگرانی مستلزم اختصاص توجهی فزون­تر است (دیوی و ولز^[۷]، ۲۰۰۶).

– انواع نگرانی

 

۱)نگرانی فاجعه آمیز^[۸]: مشخصه اصلی آن تعریف و تبیین اغراق آمیز مسئله است و زمانی رخ می‌دهد که افکار شخص درباره یک شکل بالقوه مدام برتر می شود، روان شناسان این نگرانی را شیوه «اما»، «اگر» نامیده اند.

 

۲)حالت نگرانی مردد و سردرگم: مشخصه آن ناتوانی آشکار در اخذ تصمیم است و نتیجه آن طولانی تر شدن مدت نگرانی است.

 

در تقسیم بندی دیگر نگرانی را به دو نوع یک و دو تقسیم کرده‌اند:

 

نگرانی نوع ۱: نگرانی ‌در مورد مسئله ای که احتمال وقوع آن برای فرد وجود دارد.

 

نگرانی نوع ۲ (فرانگرانی): نگرانی ‌در مورد نگران بودن است (می ترسم که این نگرانی مرا دیوانه کند.) (دیوی و ولز، ۲۰۰۶).

 

– علل نگرانی

 

۱)شخصیت: افرادی که در کودکی منع می‌شوند و جلوی آن ها گرفته می وشد، در بزرگسالی بیشتر مستعد نگرانی هستند. صفات شخصیتی همچون احساسات هیجانی و خجالتی بودن، نگرانی را بیشتر به وجود

 

می آورند.

 

۲)رفتارِ یاد گرفته شده: عادات تفکر ما تحت تأثیر عوامل خانوادگی، محیطی است، تمایل به تصویر سازی نگرانی می‌تواند ذهن ما را تعلیم دهد که به نگرانی عادت کند.

 

۳)خانواده: الگوی والدین می‌تواند در توسعه نگرانی مؤثر باشد.

 

۴)بیوشیمی مغز: کمبود ماده ای شیمیایی در مغز در بروز نگرانی و اضطراب مؤثر است.

 

۵)عوامل اجتماعی و فرهنگی (به نقل از دیوی و ولز، ۲۰۰۶).

 

– ویژگی های شخصیتی افراد نگران

 

فرستنده پیام گیر 

شکل ۲-۱ : فرایند ارتباطات از دیدگاه جان کاتر

 

کاتر^[۱] در سال ۱۹۹۵ ارتباطات را به صورت زیر تعریف ‌کرده‌است : یک فرستنده پیام، پیامی را از طریق وسیله یا ابزاری به گیرنده پیام می فرستد که او به آن پاسخ می‌دهد و مطابق شکل ۲-۱ با الگویی ساده ارسال پیام از فرستنده به گیرنده را نشان می‌دهد. در یک ارتباط سه رکن اصلی وجود دارد فرستنده ،پیام و گیرنده و بدیهی است که اگر یکی از آن ها حذف شود، ارتباط برقرار نمی‌گردد.

 

در یک فرایند ارتباط هفت بخش وجود دارد (رابینز ^[۲] ،۲۰۰۳):

 

پیام

 

منبع

 

به رمز درآوردن پیام

 

از رمز خارج کردن

 

کانال ارتباطی

 

دریافت کننده

 

 

 

بازخور

 

شکل ۲-۲ : فرایند ارتباطات (رابینز ،۲۰۰۳)

 

۱- فرستنده یا منبع : آغازگر ارتباط است. در یک سازمان، فرستنده ^[۳]پیام کسی است که دارای اطلاعات است و هدف وی این است که آن را به یک یا چند نفر اطلاع دهد .

 

۲- پیام : اطلاعاتی است که فرستنده پیام ^[۴]آن را از نظر فیزیکی به صورت رمز درآورده است. پیام ممکن است به هر شکل و صورتی باشد و فرد دیگری آن را دریافت و درک کند.

 

۳- به رمز درآوردن پیام : زمانی انجام می شود که فرستنده پیام، اطلاعات را به صورت یک رشته علامت یا نماد درآورد. به رمز درآوردن ^[۵]پیام از آن جهت لازم است که اطلاعات تنها باید بین یک نفر و نفر دیگر از طریق علامت و نشانه مبادله شود .

 

۴- کانال یا مجرای ارتباطی : وسیله‌ای است برای ایجاد ارتباط بین فرستنده و گیرنده پیام (مثل هوا برای انتقال صوت). غالبا نمی توان کانال ارتباطی ^[۶]را از پیام جدا کرد.

 

۵- از رمز خارج کردن پیام : رمز خارج ^[۷] کردن فرایندی است که به وسیله آن گیرنده پیام، پیام را تفسیر می‌کند. گیرنده باید ابتدا پیام را دریافت کند سپس آن را تفسیر کند.

 

۶- دریافت کننده یا گیرنده پیام : شخصی است که اندام های حسی او احساس می‌کنند که پیام را دریافت ^[۸] کرده‌اند. امکان دارد گیرنده پیام، یک یا چند نفر باشند. یکی از عوامل مهم درباره گیرنده پیام را توانایی گوش دادن، توجه کردن، و پاسخ گویی مناسب و معنا گذاری است (صادق پور ،۱۳۸۲).

 

۷- بازخورد نمودن نتیجه : بازخورد ^[۹] مسیری دارد که در جهت عکس فرایند ارتباط است که در آن واکنش گیرنده پیام به فرستنده پیام داده می شود. بازخورد ممکن است مستقیم و یا به صورت غیر مستقیم باشد.

 

پارازیت : پارازیت ^[۱۰]را می توان عاملی تعریف کرد که پیام را تحریف می‌کند. وجود پارازیت ممکن است از فرستنده، وسیله ارتباط و یا گیرنده باشد .

 

۲-۱-۵- ارتباطات سازمانی :

 

از ترکیب دو واژه ارتباط و سازمان می‌توان به مفهوم جدیدی دست یافت که ارتباط یا ارتباطات

 

سازمانی نام دارد. در ارتباط سازمانی که یکی از انواع ارتباطات انسانی است، چهار ویژگی هدفمندی، ساختارمندی، وظیفه‌مداری و محاط بودن در یک سازمان، در مقایسه با انواع دیگر ارتباط بیشتر مورد توجه است ( یحیایی ایله ای ، ۱۳۹۰).

 

در رویکردهای گوناگون علم مدیریت در مفهوم ارتباطات سازمانی با توجه به تعریف هر یک از سازمان، تفاوت‌های محسوسی دیده می‌شود. برای مثال در مکتب کلاسیک که سازمان به عنوان ماشین در نظر گرفته می‌شود، عناصر ارتباط ‌به این صورت است: ارتباط یک وظیفه است، مسیر ارتباطی به صورت عمودی است، کانال ارتباطی همواره به صورت کتبی و سبک ارتباط به صورت رسمی است ( یحیایی ایله ای ، ۱۳۹۰).

 

در دو رویکرد دیگر یعنی روابط انسانی و منابع انسانی که به نیازهای کارکنان و تاثیر رضایتمندی بر میزان بهره‌وری توجه می‌شود؛ ارتباط علاوه بر وظیفه، وضعیتی اجتماعی و ابتکاری دارد. مسیر ارتباط به صورت عمودی، افقی و یا گروهی می‌باشد. در این جا کانال ارتباط نیز اغلب حالت رو‌در‌رو و بدون محدودیت را دارد و سبک ارتباط شکل غیر رسمی را دارا می‌باشد. در مقابل این مکتب می‌توان به رویکردهای سیستمی، فرهنگی و انتقادی اشاره کرد ( یحیایی ایله ای ، ۱۳۹۰).

برای مثال در رویکرد سیستمی، سازمان به عنوان یک موجود زنده دیده می‌شود که هم بر محیط اثر می‌گذارد و هم از آن تاثیر می‌پذیرد و این دیدگاه که متاثر از نظریه عمومی سیستم هاست، هر مجموعه را دارای اجزایی می‌داند که وجه اشتراک آن ها نظم سلسله مراتبی، وابستگی به یکدیگر و مرزهای نفوذپذیری است. به علاوه، نظام دارای فرایند داده و ستاده و بازخورد است (یحیایی ایله ای ، ۱۳۹۰).

 

در کتاب سایبرنتیک ^[۱۱]یا کنترل (ونیرا^[۱۲] ،۱۹۸۵)، ویژگی های هر نظام را به چهار دسته کلی : مجموعه، هم پایانی، آنتروپی منفی و تنوع الزامی، تقسیم بندی می‌کند. در این رویکرد، سازمان عبارت از یک کل با اجزای پیوسته و متشکل از افراد انسانی، سازمان‌های رسمی و غیر رسمی، روش های رهبری و روابط انسانی حاکم بر محیط فیزیکی و افراد آن مجموعه است.

 

ارتباطات سازمانی را می‌توان با نگرش فرهنگی نیز مورد بررسی قرار داد. در این رویکرد محیط درونی و بیرونی سازمان دارای فرهنگی قوی یا ممتاز و متشکل از عناصری چون ارزش ها، قهرمانان، آداب و رسوم و شبکه فرهنگی در نظر گرفته‌می‌شود. در نگرش فرهنگی به سازمان، توجه به روابط با مشتریان نسبت به ساختار دیوان سالار سازمانی دارای ارزش بیشتری است. در این رویکرد تصویر و هویت سازمانی اهمیت دارد.

 

در برابر دیدگاه‌های پنج گانه ذکر شده که بر اهداف مشترک سازمانی تأکید دارند، تعارض مفهومی نامطلوب دارد و قدرت حق طبیعی مدیران محسوب می‌شود، دیدگاه رادیکال ها قرار دارد که تعارض را پدیده ای مثبت و بخشی از امور سازمانی ذکر می‌کند. بر پایه این نگرش سازمان میدان جنگی است که در آن نیروهای حریف (مدیریت و اتحادیه‌ها) در دستیابی به اهدافی بسیار ناسازگار با یکدیگر مبارزه می‌کنند ( یحیایی ایله ای ، ۱۳۹۰).

 

رویکرد رادیکال ^[۱۳]ها به دو دسته انتقادی و پست مدرن تقسیم بندی می‌شود که در اولی سازمان عرصه سلطه گری است و دومی سازمان را به عنوان موجودیتی نظم یافته و معنا دار زیر سوال می‌برد. در این رویکرد تسلط بر دانش و اطلاعات، شبکه های غیر رسمی ارتباطی ، فن آوری ارتباطی و نمادها از عناصر چهارگانه قدرت در سازمان ذکر می‌شوند (یحیایی ایله ای ، ۱۳۹۰)..

 

مسهم بازار

 

فروش

 

رضایت کارکنان

ساعات سپری شده با مشتریان

 

پیشنهاد های خدمات تدوین شده

 

غیبت کارکنان

مزایابسادگی قابل تشخیص و اندازه گیری هستندماهیت پیش‌بینی کننده دارند و امکان اعمال تعدیلات لازم را ‌بر اساس نتایج فراهم می آورند .معایببرعملکرد گذشته تمرکز دارند و اقدامات جاری را منعکس نمی کنند قابلیت پیش‌بینی کننده ندارند .ممکن است تشخیص و اندازه گیری آن ها مشکل باشد معمولاً جدید هستند و سابقه ای از به کارگیری آن ها وجود ندارد .

درادامه به بررسی هر یک از منظر های ارائه شده در این روش خواهیم پرداخت. شکل ۲-۱ چهارچوب اولیه شده برای ارزیابی متوازن و ارتباط آن ها را نشان می‌دهد .

 

منظر مالی

 

شاخص‌ها اهداف

 

منظر مشتری

 

شاخص‌ها اهداف

 

منظر فرایند داخلی

 

شاخص‌ها اهداف

 

منظر نوآوری و رشد

 

شاخص‌ها اهداف

 

شکل۲‑۱:چارچوب اولیه ارزیابی متوازن(۱۹۹۲Kaplan and Norton,)

 

الف – منظر مشتری : مشتریان ما را چگونه می بینند ؟

 

امروزه بسیاری از شرکت‌ها ، دارای مأموریتی متمرکز بر مشتری هستند . ‌بنابرین‏ دانستن اینکه شرکت از دید مشتریان چگونه عمل می‌کند ، یکی از نیاز های مدیریت ارشد است . ارزیابی متوازن از مدیران می‌خواهد که بیانیه مأموریت خود را درباره خدمات مشتری به معیار هایی مشخص که بیان کننده عوامل مهم برای مشتریان می‌باشد ، ترجمه نمایند .

 

توجه مشتریان به چهار طبقه تقسیم بندی می شود :«زمان» ، «کیفیت » ، «عملکرد و خدمت »،«قیمت » . شرکت‌ها باید اهدافی را برای این چهار طبقه در نظر گرفته و سپس این اهداف را به سنجه هایی مشخص ترجمه نماید . زمان تحویل^[۸] ، مقدار زمانی را که شرکت برای برآورده کردن نیاز های مشتریان نیاز دارد ، مشخص می‌سازد . برای محصولات یا خدمات موجود ، زمان تحویل را می توان از زمانی که شرکت یک سفارش را دریافت می‌کند تا زمانی که محصول یا خدمت واقعاً تحویل مشتری می‌گردد اندازه گیری نمود .

 

برای محصولات جدید ، زمان تحویل ،نشانگر زمان عرضه به بازار^[۹] یا مدت زمانی است که طول می کشد تا یک محصول از مرحله ایده تا به مرحله عرضه برسد . کیفیت ، سطح عاری از عیب بودن محصولات را ، آن گونه که توسط مشتری درک و اندازه گیری شده است اندازه می‌گیرد.ترکیب سنجه های عملکرد و خدمت این موضوع را که محصول یا خدمت شرکت چگونه در ایجاد ارزش برای مشتریانش مشارکت می‌کند ، اندازه گیری می کند .

 

وابستگی به ارزیابی های مشتریان برای تعریف برخی از سنجه های عملکرد ، شرکت را وادار می‌سازد که عملکرد خود را از دیدگاه مشتریان ببیند.

 

برخی شرکت‌ها اشخاص ثالثی را به صورت ناشناس برای انجام نظر سنجی بی طرفانه از مشتریان به کار می گیرند . رویه های الگو سنجی^[۱۰] نیز تکنیک دیگری برای مقایسه عملکرد درمقایسه با سایر رقبا می‌باشد .

 

علاوه بر سنجه های ذکر شده ، شرکت ها باید نسبت به قیمت محصولاتشان حساس باقی بمانند . امّا مشتریان قیمت را فقط به عنوان یکی از اجرای هزینه ای که متحمل می‌شوند ، می دانند، سایر هزینه ها می‌تواند از سفارش دهی و حمل گرفته تا دریافت ( تحویل ) ، بازرسی ، حمل و نقل و خدمات پس از فروش و عودت کالا در صورت عدم رضایت از آن باشد .

 

یک تأمین کننده خوب ممکن است بهای بیشتری برای هر واحد محصول نسبت به سایر فروشندگان دریافت کند . اما با وجود این ، یک تأمین کننده می‌تواند کم هزینه تر از بقیه باشد، چرا که می‌تواند محصولات را بدون نقص و عیب در زمان مناسب به فرایند تولید تحویل دهد و هزینه های سفارش ، صورتحساب و پرداخت جهت مواد را حداقل نماید .

 

برخی از نمونه های سنجه های مشتری در جدول ۲-۶ ارائه شده است .

 

جدول۲‑۶:نمونه های سنجه های منظر مشتری

 

 

• • رضایت مشتری

 

• • نرخ تکرار فروش به مشتریان

 

• • وفاداری مشتری

 

• • سهم بازار

 

• • نرخ کالای مرجوعی

 

• • شکایاتی که در اولین تماس مورد بررسی و رسیدگی قرار گرفته اند

 

• • زمان ‌پاسخ‌گویی‌ به در خواست مشتری

 

• • قیمت رقابتی

 

• • بهای تمام شده کل برای مشتری

 

• • میانگین طول مدت ارتباط با مشتری

 

• • تعداد مشتریان از دست داده شده

 

• • طول زمان نگهداری مشتری

 

• • نرخ جذب مشتریان جدید

 

• درصد درآمدکسب شده از مشتریان جدید

• • تعداد دفعات بازدید مشتریان از شرکت

 

• • ساعات سپری شده با مشتریان

 

• • درصد هزینه بازاریابی به فروش

 

• • تعداد آگهی های تبلیغاتی

 

• • سودآوری مشتری

 

• • تعداد پیشنهادات فروش ارائه شده

 

• • شناخت نام تجاری

 

• • نرخ ‌پاسخ‌گویی‌

 

• • تعداد حضور در نمایشگاه ها

 

• • حجم فروش

 

• • سهم شرکت از مخارج مشتریان هدف

 

• • نسبت مشتریان به کارکنان

 

• • تعداد مشتریان

 

• فروش سالانه برحسب مشتریان

از آنجایی که بررسی های این تحقیق در تمامی حوزه های صنعتی و خدماتی انجام می‌گیرد بایستی از سنجه های عمومی و کلی استفاده شود تا بتواند تمامی این شرکت ها را از منظر مذکور مورد توجه قرار دهد ‌بنابرین‏ سنجه های زیر در این تحقیق مورد ارزیابی قرار گرفته شده اند:

 

سهم بازار: سهم بازار بویژه برای مشتریان هدف بیانگر این است که یک شرکت به چه نحوی می‌تواند در یک بازار رسوخ کند. پس از بخش بندی بازار و تعیین مشتریان هدف ، سهم بازار براحتی قابل اندازه گیری است . استفاده از شاخص اندازه گیری سهم بازار مشتریان هدف ، باعث متوازن شدن کارت امتیازی متوازن میان سنجه های مالی و غیر مالی شده ، و نشان می‌دهد که آیا یک استراتژی به نتایج مورد انتظار دست پیدا می‌کند. (عاطفی ، محمدرضا، ۱۳۸۸)

 

حفظ مشتری : یک روش مناسب برای نگهداری یا افزایش سهم بازار در بخش های مشتریان هدف ، نگهداری مشتریان فعلی در این بخش ها است . تحقیقات نشان داده است که حفظ مشتریان از عوامل مؤثر بر افزایش سوددهی است. شرکت هایی که می‌توانند کلیه مشتریان را شناسایی کنند، به سادگی می‌توانند سنجه حفظ مشتری را از دوره ای به دوره دیگر بررسی کنند بسیاری از شرکت‌ها علاوه بر سنجش میزان حفظ مشتریان ، تمایل دارند تا وفاداری مشتریان را بر حسب درصد رشد کسب و کار با مشتریان فعلی اندازه گیری کنند.(عاطفی ، محمدرضا, ۱۳۸۸)

 

جذب مشتری : شرکت هایی که به دنبال رشد فعالیت های تجاری خود هستند، باید به فکر افزایش و تقویت نقش مشتریان در تقسیمات بازار هدف باشند. سنجه جذب مشتری میزان توان شرکت را در جذب مشتریان و تجارت جدید به صورت نسبی یا قطعی اندازه گیری می‌کند. جذب مشتری را می توان با توجه به تعداد مشتریان یا خریدهای صورت گرفته توسط مشتریان ، در تقسیمات جدید بازار اندازه گیری نمود.(ملماسی ،رامین و سیفی ،جمیله؛ ۱۳۸۶)

گفتار سوم : هیئت حل اختلافات ناشی از اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل ها و مراتع

 

دعوای مطروحه در این هیئت ها، حداکثر ۱۰ روز توسط دبیر خانه هیئت بررسی و در صورت تکمیل بودن پرونده ها با تعیین وقت، در دستور کار هیئت قرار می‌گیرد.^[۱۳۹] اعضای هیئت در وقت مقرر با بررسی تمام مدارک و اسناد و اخذ سوابق و مدارک موجود در ادارات مربوطه و انجام تحقیقات محلی و غیره نهایتاًً نظریه کارشناسی خود را ارائه می نمایند و رأی عضو قاضی نیز متعاقباً و منحصراًً بر اساس همان نظریه صادر می‌گردد.^[۱۴۰] ‌به این ترتیب هیچ زمان و مهلتی برای وقت رسیدگی، ارائه نظریه کارشناسی و صدور رأی مشخص نگردیده است. از طرفی با توجه به تعداد زیاد اعضای هیئت که هر کدام مسئولیت هایی نیز به عنوان کارمندان دولتی بر عهده دارند و فاصله زیاد جلسات رسیدگی، در عمل رسیدگی های موضوع مواد ۶ و ۷ زمان زیادی به طول انجامیده و از سرعت و مهلت منطقی برخوردار نیستند.

 

 

گفتار چهارم : مراجع حل اختلاف کارگر و کارفرما و سازمان تامین اجتماعی

 

بند اول : مراجع حل اختلاف کارگر و کارفرما

 

در خصوص رسیدگی های هیئت تشخیص به عنوان مرجع بدوی رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرای قانون کار، اگر چه با وجود تأکید بر رسیدگی حضوری و لزوم تعیین وقت دعوت از طرفین، هیچ مهلتی در این مورد مشخص نگردیده است. ولی با توجه به انجام امر ابلاغ وقت رسیدگی توسط واحد کار محل که با سرعت انجام می‌گردد و همچنین با توجه به تکلیف واحد کار و امور اجتماعی به تشکیل تعداد مورد نیاز هیئت تشخیص جهت تسریع در رسیدگی به موجب تبصره ماده ۱ آیین نامه چگونگی تشکیل جلسات و نحوه رسیدگی هیئت تشخیص به نظر می‌رسد رعایت مهلت منطقی رسیدگی در این مراجع مورد توجه جدی قرار گرفته است. به نحوی که حتی به موجب ماده ۱۶۲ قانون کار مصوب ۱۳۶۹ یک مهلت یک ماهه برای هیئت حل اختلاف تعیین گردیده که در ظرف آن مهلت باید تلاش نمایند رسیدگی ها را انجام و رأی لازم را صادر نمایند. ‌به این ترتیب ملاحظه می‌گردد که رسیدگی در این مراجع در یک مهلت منطقی صورت می‌گیرد.

 

بند دوم : هیئت بدوی و تجدید نظر تشخیص مطالبات سازمان تأمین اجتماعی

 

رسیدگی در این هیئت ها با ثبت پرونده در دفتر شروع و متعاقباً هیئت ها به موجب ماده ۸ آیین نامه ها هیئت های تشخیص مطالبات مصوب ۱۳۵۴ اقدام به تعیین وقت و ابلاغ آن به کارفرما از طریق دبیر خانه هیئت تجدید نظر می نمایند و در جلسه مذکور پس از بررسی و مطالعه محتویات پرونده و استماع اظهارات کارفرما در صورت حضور، مبادرت به صدور رأی می نمایند.^[۱۴۱] به نظر می‌رسد نظر قانون‌گذار بر این بوده که با تعیین وقت رسیدگی نزدیک و ابلاغ سریع آن از طریق دبیرخانه هیئت تجدید نظر به کارفرما در عین حال حتی الامکان صدور رأی در همان جلسه رسیدگی مستنبط از مفاد ماده ۱۰ آیین نامه، یک مهلت منطقی را برای رسیدگی در این هیئت ها پیش‌بینی نماید.

 

 

گفتار پنجم : مراجع حل اختلاف مالیاتی

 

رسیدگی ها در هیئت های حل اختلاف مالیاتی و شورای عالی مالیاتی نیز به نظر می‌رسد با توجه به مشابهت رسیدگی ها در تعیین جلسات رسیدگی و دعوت از طرفین و ابلاغ و صدور رأی موضوع مواد ۲۴۶ الی ۲۵۱ قانون مالیات های مستقیم با رسیدگی مراجع قبلی، از مهلتی مشابه برخوردار می‌باشد.‌به این ترتیب با بررسی مهلت رسیدگی در مراجع اختصاصی اداری شبه حقوقی ملاحظه می‌گردد که به جز هیئت حل اختلافات ناشی از اجرای ماده ۵۶ قانون جنگل ها و مراتع، در همه آن ها تلاش بر این بوده که با سرعت بخشی به روند رسیدگی ها، رسیدگی و صدور رأی در یک مهلت منطقی صورت گیرد و بدین وسیله رعایت یکی از عناصر دادرسی منصفانه تضمین گردد.

 

 

مبحث پنجم : لزوم رعایت بی طرفی ، مستند و مستدل بودن آرای صادره و حق بر تجدید نظرخواهی در مراجع اداری شبه حقوقی در ایران

 

گفتار اول : بی طرفی مراجع اداری

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

سال نام محقق عنوان نتایجی که مرتبط است ۱۳۹۱ هادیزاده ،جمالی و رضایی مدل تآثیر برندسازی داخلی بر رفتار شهروندی برند در صنعت هتلداری

تعهد به برند با وفاداری به برند رابطه ی مثبت و معناداری دارد. ۱۳۹۱ عزیزی ،جمالی و صنایی ارائه مدل عوامل مؤثر بر عملکرد کارکنان ‌در مورد برند در صنعت بانکداری (مطالعه موردی بانک کشاورزی) نتایج نشان می‌دهد که شفافیت اهداف برند بر تعهد کارکنان به برند ،برندسازی داخلی بر وفاداری به برند، تعهد برند بر وفاداری به برند و وفاداری به برند بر عملکرد برند در سطح کارکنان اثر مثبت دارد. ۲۰۱۳ ^{Matanda et.al} Internal marketing, internal branding, and

 

organizational outcome: the moderating role of perceired goal congruence

در واقع شفافیت اهداف برند بر وفاداری کارکنان اثر دارد. ۲۰۰۹ ^{Punjaisri & Wilson} Internal branding: an enabler of

 

employees

برندسازی داخلی مدیریت را در بهبود حس تعلق کارکنان به برند ،تعهد و وفاداری یاری می‌کند و به رفتار مربوط به برند کارکنان نیز تاثیر دارد. ۲۰۰۷ ^Punjaisri promise

 

The role of internal branding in the delivery of employee brand

بین برند سازی داخلی و به جا آوردن پیمان برند رابطه مثبت وجود دارد.

جدول ۲-۱) جمع بندی پیشینه های مرتبط

 

فصل سوم:روش اجرای تحقیق/مواد و روش ها

 

فصل سوم

 

روش اجرای تحقیق/مواد و روش ها

 

۳-۱) مقدمه

 

هدف تمام علوم، شناخت و درک دنیای پیرامون ما است. اساس واقعی پژوهش علمی ، تبیین رابطه میان متغیر هاست . دو روش اصلی که برای تعیین روابط در اختیار است معمولاً از چند جهت با هم تفاوت دارند . یکی از این دو روش ، روش توصیفی است و شامل مجموعه روش‌هایی است که هدف از آن توصیف کردن شرایط یا پدیده‌های مورد بررسی است . اجرای تحقیق توصیفی صرفاً برای شناخت بیشتر شرایط موجود یا یاری دادن به فرایند تصمیم گیری می‌باشد .

 

در این نوع تحقیق به توصیف و تفسیر شرایط و روابط موجود پرداخته می شود و بررسی های انجام شده بر اساس این روش بر اساس عینیت صورت می پذیرد و متغیر ها در این روش دستکاری نمی شوند و در حالت طبیعی مورد بررسی قرار می گیرند .

 

۳- ۲)قلمرو مکانی تحقیق

 

قلمرو مکانی این تحقیق ۵۴ شعبه بانک ملت در استان گیلان است که مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

 

۳- ۳) روش تحقیق

 

قالب اصلی این تحقیق کمی ‌می‌باشد و تحقیق حاضر از نظر نوع هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. و از حیث اجرا از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی و از نظر نحوه جمع ­آوری داده ­ها می‌دانی می‌باشد.

 

۳-۴) جامعه و نمونه آماری

 

۳-۴-۱)جامعه آماری

 

جامعه آماری به کل افرادی گفته می­ شود که از جهات خاص مربوط به نقطه ­نظرهای تحقیق دارای صفات مشترک بوده و مشمول نتایج پژوهش مورد نظر باشند(حدادی ، ۱۳۹۲) . با توجه به تعریف بیان شده جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه کارکنان بانک ملت استان گیلان در ۵۴ شعبه می‌باشد که تعداد کل این کارکنان در شعبات بانک ملت استان گیلان برابر ۵۶۵ نفر می‌باشد .

 

۳-۴-۲) حجم نمونه

 

ابتدا یک نمونه به حجم ۳۰ نفر انتخاب شد پس از اینکه آزمون کولموگروف^[۱۶] بر روی این نمونه انجام گرفت نرمال بودن جامعه اثبات گردید سپس نمونه گیری از جامعه نرمال انجام گرفت.

 

از آنجا که حجم جامعه آماری مشخص و محدود می‌باشد از فرمول کوکران^[۱۷] برای محاسبۀ حجم نمونه استفاده می نماییم . که با احتساب ضریب اطمینان ۹۵ % مقدار خطا برابر ۵% می‌باشد .

 

=۲۲۸٫۹

 

این مقدار عددی نشان می‌دهد که برای دستیابی به نتیجۀ درست حاصل از تحقیق لازم است پرسشنامه حداقل توسط۲۲۹ فرد تکمیل شود .

 

۳-۴-۳) روش نمونه گیری

 

‌در مورد پراکندگی شعب در سطح استان گیلان لازم به ذکر است که ۵۴ شعبه در ۵ حوضه شامل حوضه ی رشت ، حوضه ی انزلی و تالش ،حوضه ی لاهیجان ، حوضه ی لنگرود و حوضه ی فومنات پراکنده می‌باشد .بیشترین تعداد شعب در شهر رشت شامل ۲۴ شعبه و بعد آن به ترتیب در رودسر و انزلی با ۵ و ۴ شعبه قرار دارد ،و باقی شعب در سایر شهرها با تراکم ۱ و ۲ شعبه واقع شده اند.

 

با توجه به اینکه پژوهش حاضر در پی سنجش متغیر های متعدد در قالب یک پرسشنامه می‌باشد ، ‌بنابرین‏ در این پژوهش از روش نمونه گیری غیر احتمالی (در دسترس^[۱۸] ) استفاده شده است. از آنجا که جمع‌ آوری اطلاعات از کل جامعه امری دشواری و پرهزینه است ، طبق روش نمونه گیری در دسترس می توان نمونه گیری را به شیوه ای مؤثر انجام داد .

 

برای دستیابی به حجم۲۲۹ پرسشنامه ، حدود ۳۰۰ پرسشنامه توزیع شده ، که از این بین پرسشنامه ۲۸۵ فرد برگشت داده شده است به عبارتی نرخ برگشت پرسشنامه برابر ۹۵% می‌باشد .

 

برای توزیع پرسشنامه‌ها به حوضه های در دسترس که تراکم شعبات نیز در آن ها بیشتر بود مراجعه شد ،پرسشنامه‌ها به مدیریت شعب بانک ملت تحویل داده شد تا برای ‌پاسخ‌گویی‌ در اختیار کارکنان قرار گیرد.(در هر شعبه حدود ۵ تا ۷ پرسشنامه توزیع شد).

 

۳-۵) متغیرهای تحقیق

 

متغیر های تحقیق شامل ۲ مجموعه متغیر های جمعیت شناختی شامل متغیر های جنس ، سن ، تحصیلات و متغیر های اصلی شامل شفافیت اهداف برند ، سختی درک شده ، برند سازی داخلی ، تعهد به برند ، وفاداری به برند و عملکرد برند می‌باشد .

 

۳-۶) ترتیب سوالات مربوط به متغیرهای تحقیق

 

ترتیب سوالات به­کار رفته برای هر یک از این متغیرها در این پژوهش به صورت زیر است:

 

برند سازی داخلی: که در این تحقیق به کمک سوالات ۱تا ۵و بر حسب طیف لیکرت از مقدار عددی ۱ (خیلی کم) تا مقدار عددی ۵ (خیلی زیاد) اندازه گیری و ارزیابی شده است و میانگین امتیاز حاصل از گویه های مذکور به عنوان میزان امتیار برند سازی داخلی بانک در نظر گرفته می شود .

 

تعهد به برند :در این تحقیق به کمک سوالات ۶ تا۹ بر حسب طیف لیکرت از مقدار عددی ۱ (خیلی کم) تا مقدار عددی ۵ (خیلی زیاد) اندازه گیری و ارزیابی شده است و میانگین امتیاز حاصل از گویه های مذکور به عنوان میزان امتیاز این متغیر پنهان در نظر گرفته می شود.

 

شفافیت اهداف برند : به کمک سوالات ۱۰ تا ۱۴ بر حسب طیف لیکرت از مقدار عددی ۱ (خیلی کم) تا مقدار عددی ۵ (خیلی زیاد) اندازه گیری و ارزیابی شده است و میانگین امتیاز حاصل از گویه های مذکور به عنوان امتیاز این متغیر پنهان در نظر گرفته می شود.

 

سختی اهداف درک شده : به کمک سوالات ۱۵ تا ۱۸ و بر حسب طیف لیکرت از مقدار عددی ۱ (خیلی کم) تا مقدار عددی ۵ (خیلی زیاد) اندازه گیری و ارزیابی شده است و میانگین امتیاز حاصل از گویه های مذکور به عنوان امتیاز این متغیر در بانک ملت در نظر گرفته می شود.

 

وفاداری به برند : به کمک سوالات ۱۹ تا ۲۳ بر حسب طیف لیکرت از مقدار عددی ۱ (خیلی کم) تا مقدار عددی ۵ (خیلی زیاد) اندازه گیری و ارزیابی شده است و میانگین امتیاز حاصل از گویه های مذکور به عنوان امتیاز متغیر مذبور در نظر گرفته می شود.

 

با توجه ‌به این که طلاق قضایی طلاقی است که اراده مرد در آن دخالتی ندارد و ممکن است که به هیچ وجه راضی به طلاق نباشد و طلاق با حکم دادگاه واقع شود و همچنین ممکن است زوجه هیچ کراهتی نسبت به زوج نداشته باشد؛ ‌بنابرین‏ به نظر می‌رسد که طلاق قضایی نمی تواند یک طلاق خلع باشد.

 

علاوه بر آن چه گفته شد، باید توجه داشت که این رویه خلاف انصاف و عدالت است؛ زیرا دلیلی وجود ندارد که در این گروه از طلاق‌ها زن مجبور باشد، مالی به شوهر بدهد؛ زیرا هدف این نیست که شوهر به اجرای حق خویش وادار شود؛ بلکه هدف این است که زن را که در زندگی دچار حرج و مشقت گردیده و برای رهایی از آن به حاکم پناه برده است، به گونه ای ازگرفتاری و مخمصه و عسروحرج نجات دهد.

 

در نظریه شماره ۲۱۴۴/۷ مورخ ۶/۴/۱۳۸۶ در پاسخ ‌به این سؤال که تفاوت طلاق ناشی از عسر و حرج با طلاق خلع چیست، چنین آمده است: « بین طلاق خلع موضوع ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی و طلاق ناشی از عسر و حرج موضوع ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی تفاوت وجود دارد. صدور حکم و اجرای صیغه طلاق خلع بدون رضایت زوج و صرفاً به تقاضای زوجه فاقد وجاهت قانونی و شرعی است. به عبارت روشن تر در مواردی که زوج با قبول بذل، موافقت خود را با طلاق اعلام می‌کند و رأی و گواهی عدم امکان سازش بر اساس توافق موصوف صادر و قطعی شود؛ لکن زوج قبل از اجرای صیغه طلاق از توافق مذبور عدول کرده و با ردّ آن چه بذل شده از طلاق همسرش منصرف گردد، نمی توان زوجه را مطلقه نمود؛ در حالی که در خصوص ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، اگر عسر و حرج زوجه به نظر دادگاه ثابت شود، صدور حکم و اجبار زوج به طلاق مشروط به پرداخت مالی از طرف زوجه نخواهد بود و در این حالت زوج اگر حاضر به طلاق نباشد به تصریح ذیل ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی، دادگاه می‌تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتی که اجبار میسر نباشد، زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده می شود ».

 

همچنین در جریان پرونده ای خانمی دادخواستی به خواسته صدور حکم طلاق به علت وجود عسر و حرج علیه شوهرش به دادگاه مدنی خاص سنندج داد و دادگاه با ارجاع موضوع به داوری و عدم سازش بین زوجین، این گونه حکم کرد که زوجه ۳۰ هزار تومان به عنوان مال المخالعه به زوج بپردازد و از بقیه مهریه‌اش صرف نظر نماید و زوج طلاق گوید. زوجه پرداخت ۳۰ هزار تومان را نپذیرفت؛ اما عدم دریافت مهریه را در مقابل طلاق قبول کرد؛ در حالی که زوج، حاضر شده است در مقابل بذل مهریه و دریافت ۳۰ هزار تومان مال المخالعه و دریافت جهیزیه زوجه که از مال خودش می‌باشد، طلاق بدهد.

 

دادگاه پس از استماع اظهارات طرفین و اعلام ختم دادرسی و پذیرش ماده ۱۱۳۰ اصلاحی قانون مدنی و این‌که بقای زوجیت موجب عسر و حرج است، زوج را ملزم به طلاق همسرش نموده؛ در صورتی‌که زوجه ۳۰ هزار تومان پرداخته و از بقیه مهریه خود صرف نظر نماید.

 

زوجه ‌به این رأی اعتراض کرده و تقاضای تجدید نظر نمود. دادگاه اعتراض را نپذیرفته و پرونده به دیوان عالی کشور ارسال گردید.

 

دیوان عالی کشور در رأی ۴۱/۲۰ مورخ ۲۱/۱/۱۳۷۰ اعتراض تجدید نظر خواه را، وارد دانسته و عسر و حرج زوجه را قابل قبول و محکوم کردن وی به پرداخت ۳۰ هزار تومان علاوه بر آن چه خود حاضر به بذل شده، موجه ندانست و رأی را در این قسمت نقض نمود.^[۱۹۳]

 

با توجه به نظریات مختلفی که پیرامون ماهیت طلاق قضایی بیان شد و همچنین بررسی دلایل مذکور، به نظر می‌رسد که بائن دانستن طلاق قضایی با فلسفه این نوع طلاق، سازگاری بیشتری دارد.

 

هرچند نظریه رجعی مشروط یا بائن مشروط بودن طلاق قضایی دیدگاهی بینابین محسوب می شود که پذیرش آن تا حدی مشکلات مربوط به رجعی یا بائن بودن طلاق قضایی را مرتفع می‌کند و گامی اساسی در حفظ بنیان خانواده برداشته خواهد شد؛ اما با توجه به ماده ۱۱۴۳ قانون مدنی که طلاق را بر دو قسم رجعی و بائن دانسته و قسم سومی را ذکر نکرده است و همچنین ایرادات مطرح شده نسبت ‌به این نظریه؛ نمی توان ماهیت این نوع طلاق را رجعی مشروط یا بائن مشروط دانست.

 

البته این نکته باید ذکر شود که در تبصره ماده ۸ قانون حمایت خانواده مصوب ۱۳۵۳، رجوع در زمان عده را فقط با توافق کتبی طرفین امکان پذیر می‌دانست. طبق این تبصره، در موردی که طلاق به درخواست زن صورت می گرفت، مرد نمی توانست به تنهایی ‌در مورد رجوع تصمیم گیری کند و به موافقت زن برای رجوع نیز نیاز داشت.

 

آن چه از ظاهرتبصره مذکور برداشت می شد، این بود‌که در طلاق هایی که به خواست مرد نیز واقع می‌شود، برای رجوع در مدت عده توافق کتبی طرفین لازم است و از این لحاظ بر تبصره، اشکال وارد بود.

 

دکتر کاتوزیان تبصره ماده ۸ قانون حمایت خانواده را به منظور حفظ طبیعت رجعی طلاق و همچنین جلوگیری از رجوع مرد در ایام عده بدون در نظر گرفتن خواست زن، می‌داند: « در واقع قانون گذار می‌خواهد وضع حقوقی زن در زمان عده طلاق رجعی حفظ شود و در عین حال اختیار شوهر را، که در واقع کفه متعادل کننده تکالیف او در این دوره است، از بین ببرد ». ایشان در ادامه معتقد است که « این امر خلاف انصاف است که مرد در هیچ صورتی بدون توافق زن حق رجوع را نداشته باشد و در عین حال نفقه زن را در زمان عده بپردازد ».^[۱۹۴]

 

در بحث ارث فرض بر این گذاشته شده که شوهر فردی است ثروتمند و در ایام عده خواهد مرد. به همین دلیل، بائن بودن طلاق، به ضرر زن دانسته شده است؛ چون زن از ارث محروم می شود؛ در حالی که:

 

اولاً: با توجه به سنینی که زوجین اقدام به طلاق می‌کنند احتمال مرگ شوهر در ایام عده بسیار بعید است.

 

ثانیاًً: در بسیاری از موارد که زن در عسر و حرج قرار می‌گیرد ( مثل اعتیاد شوهر ) شوهر مالی ندارد تا بر فرض مرگ در ایام عده، زن از او ارث ببرد.

 

ثالثاً: در اکثر طلاق ها به خصوص اگر علت طلاق به دلیل در عسر و حرج قرار گرفتن زوجه باشد، زن حاضر است همه حقوق خود را ببخشد تا سریعتر طلاق صورت گیرد و رها شود.

 

‌بنابرین‏ رجعی دانستن طلاق قضایی ‌به این دلیل که زن در مدت عده از نفقه و ارث محروم نگردد، چندان موجه به نظر نمی رسد، با توجه ‌به این‌که مزایای زن مثل نفقه در مدت عده‌ طلاق رجعی، عوض اختیاری است که مرد در رجوع به طلاق دارد پس یا باید هر دو را حفظ کرد یا از هر دو چشم پوشید.

 

نتیجه گیری

 

طلاق یک ایقاع ( عمل حقوقی یک طرفه ) است که به موجب ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی در اختیار مرد قرار دارد و با وقوع آن عقد نکاح دائم منحل می شود.

 

آیات و روایات بسیاری ‌در مورد جواز طلاق توسط مرد وجود دارد و هرچند همه جا در‌آیات قرآن صحبت از طلاق دادن مرد و طلاق داده شدن زن می‌باشد؛ اما قرآن در ارتباط با اختیار طلاق، حکم تأسیسی نیاورده و حکم طلاق در قرآن از احکام امضایی است و مورد خطاب قرار دادن مرد در طلاق ‌به این معنی نیست که زن نمی تواند در هیچ موردی درخواست طلاق کند و قرار دادن حق درخواست طلاق برای زن، حکمی برخلاف قرآن نیست.

 

در فقه و قانون ما برای جلوگیری از ظلم و اجحاف به حقوق زن، راهکارهایی قرار داده شده است. یکی از این راهکارها، قرار دادن شرط در ضمن عقد نکاح و مشروع دانستن آن است که در ماده ۱۱۱۹ قانون مدنی پیش‌بینی شده است و در صورت تخلف مرد از شرط، زن وکیل است از دادگاه تقاضای طلاق کند و خود را مطلقه نماید. از دیگر راهکارها، طلاق قضایی است.

 

۲-۱۵) تقسیم سود شرکت‌ها:

 

تقسیم سود شرکت ها همچنان برای محققان مالی، پیچیده و معماگونه است و از دو جنبه بسیار مهم قابل بحث است. از یک طرف، عاملی اثرگذار ‌بر سرمایه گذاری های پیش روی شرکت هاست. تقسیم سود موجب کاهش منابع داخلی و افزایش نیاز به منابع مالی خارجی می شود. از طرف دیگر، بسیاری از سهام‌داران شرکت، خواهان تقسیم سود نقدی هستند از این رو، مدیران با هدف حداکثر کردن ثروت سهام‌داران همواره باید بین علایق مختلف آنان و فرصت های سودآور سرمایه گذاری تعادل ‌برقرار کنند. ‌بنابرین‏، تصمیمات تقسیم سود که از سوی مدیران شرکت ها اتخاذ می شود، بسیار حساس و دارای اهمیت است(هاشمی و رسائیان¸ ۱۳۸۸). سیاست شرکت در زمینه سود تقسیمی، ازعواملی است که بر ارزش شرکت مؤثر است(ویگند^[۵۹] ¸ ۲۰۰۹ ). اساس و پایه پرداخت سود تقسیمی، کسب سود به طور منظم است. شرکتی که نتواند به طور منظم سود کسب کند؛ به طور حتم، نمی تواند سیاست تقسیم سود منظمی داشته باشد(براو و همکاران^[۶۰] ¸ ۲۰۰۵). همچنین، پرداخت سود نقدی منوط به داشتن وجه نقد کافی است در واقع، شرکت ها زمانی سود نقدی توزیع می‌کنند که جریان نقد کافی برای توزیع سود را داشته باشند(دنیس و اسبو^[۶۱]¸ ۲۰۰۸). همچنین سود تقسیمی راه حل بالقوه تضاد نمایندگی است(براکمن و اونلو ¸ ۲۰۰۹). شرکت‌ها نسبت پرداخت سود خود را با توجه به عوامل مختلفی تعیین می‌کنند از جمله: وضعیت نقدینگی¸ دیون شرکت¸ توانایی شرکت در دستیابی به بازارهای پول و سرمایه¸ علایق سهام‌داران¸ سود شرکت به عنوان منبع تامین مالی محتوای اطلاعاتی تقسیم سود¸ هزینه انتشار¸ فرصت‌های سرمایه گذاری و محدودیتهای قانونی (رأس و همکاران^[۶۲]¸ ۲۰۰۲).

 

۲-۱۶) سیاست‌های متداول تقسیم سود:

 

به طور کلی سیاست‌های مختلفی که شرکت‌ها برای تقسیم سود می‌توانند اتخاذ کنند¸ عبارتند از:

 

۱)سیاست تقسیم سود منظم

 

۲)سیاست تقسیم سود نامنظم

 

۳)سیاست تقسیم سود باقیمانده

 

۲-۱۶-۱) سیاسیت تقسیم سود منظم:

 

در این روش مدیریت در پرداخت سود از یک سیاست منسجم و منظم پیروی می‌کند و سعی می‌کند بتواند وجود نوسان در سود طی سال‌های مختلف¸نظم در پرداخت سود سهم حفظ گردد.شرکت‌های تابع چنین سیاستی برای استمرار نظم در پرداخت سود سهام¸ معمولا در دوره هایی که درآمد شرکت بالا است و از نقدینگی خوبی برخوردار است با اندوخته کردن مبالغی از درآمد¸کسری وجوهی را که برطبق سیستم پرداختی خود باید توزیع نمایند¸ جبران می‌کنند.

 

داشتن چنین سیاستی می‌تواند به دلایل مهم باشد:

 

اولا:چنین سیاستی باعث افزایش وفاداری سرمایه گذاران به شرکت می شود.

 

ثانیاً:پرداخت سود باعث افزایش اعتماد بازار نسبت به شرکت و مدیریت آن می‌گردد.به طوری که امکان تامین مالی از طریق بازار و از طریق فروش سهام جدید یا اوراق قرضه را تسهیل می‌کند.

 

ثالث:باعث گسترش مالکیت می‌گردد و بدین وسیله احتمال از دست دادن کنترل را تا حدود زیادی منتفی می‌سازد.

 

رابعا:این چنین سیاستی به نفع خرده سرمایه گذاران می‌باشد¸زیرا سهم متناسبی از کنترل شرکت را برای آنان حفظ می کند.

 

شرکت‌ها در پیروی از سیاست تقسیم سود منظم از روش های متفاوتی استفاده می‌کنند که مهمترین آن ها عبارتند از:

 

1. روش درصد ثابتی از سود سهم

به پرداخت سود به عنوان نسبتی ثابت از درآمد هر سهم نسبت payout گفته می شود.(خادم موخر¸علی اکبر¸۱۳۸۰). در این روش مبلغ ثابتی سود به هر سهم در سال تعلق می‌گیرد. این مبلغ معمولا در طی چند سال ثابت می ماند و تازمانی که مدیریت شرکت مطمئن نباشد که خواهد توانست برای چند سال آتی سود هر سهم را افزایش دهداین مبلغ را ثابت نگه می‌دارد (اسلامی بیدگلی¸ ۱۳۸۵).

 

1. روش مبلغی ثابت

برطبق این سیاست¸ مؤسسه‌ به طور ثابت مبلغ قطعی و معین به عنوان سود سهام بدون توجه به نوسانات سود سالیانه¸ برای هر سهم می پردازد.در حقیقت با پیروی از این سیاست شرکت مبلغ ثابتی را بین سهام‌داران توزیع خواهد کرد¸ حتی اگر در سال مذبور زیان داشته باشد(خادم موخر¸ ۱۳۸۰).

 

1. پرداخت سود سهم ثابت+سود سهم متغیر

برخی شرکت‌ها برای بهره گیری از مزایای هر دو روش تقسیم سود ثابت و متغیر¸ ترکیبی از دو روش را در تقسیم سود اتخاذ می‌کنند. مدیریت در این روش یک درصد سود ثابت را روی ارزش اسمی سهام اعلام می‌کند و معمولا این نسبت را چندین سال ثابت نگه می‌دارد. منتهی در موقع تسهیم سود بر حسب آنکه چه مبلغ از سود تقسیم نشده باقی مانده باشد¸ مدیریت تصمیم می‌گیرد که یک سود اضافی را تسهیم کند. معمولا افراد محافظه کار و شرکت‌های سرمایه گذاری نظیر بیمه ها از این سیاست تسهیم سود استقبال می‌کنند(اسلامی بیدگلی¸ ۱۳۸۵).

 

1. روش پرداخت درصدی از ارزش بازار

تأکید این روش بر روی حجم بازدهی سرمایه گذاری سهام‌داران می‌باشد. چون نرخ بازدهی بر اساس قیمت بازار سهام محاسبه می‌گردد¸ لذا مدیریت در پیروی از این روش سود سالانه را بر اساس درصدی از قیمت بازار پرداخت می کند درصد پرداختی در این روش تا اندازه زیادی به قیمت سهم شرکت بستگی دارد¸ چنانچه قیمت سهم بسیار بالا باشد واضح است که درصد پرداختی کم تعیین می‌گردد و بالعکس (خادم موخر¸ ۱۳۸۰).

 

1. روش درصدی از ارزش اسمی:

یکی از سیاستهایی که کمتر مورد توجه است پرداخت درصدی از قیمت اسمی به عنوان سود سهام می‌باشد.این سیاست به تنهایی نمی تواند اطلاعات مفیدی در اختیار سهام‌داران قرار دهد. ولی به هر حال در شرکتهایی که حجم درآمد ناچیز است و در ضمن ارزش اسمی سهم نیز پایین می‌باشد¸ اگر چنانچه درصد اعلان شده مورد توجه قرار گیرد¸ درصد مذبور بالا می‌باشد اگرچه در کل حجم دریافتی هر سهامدار در چنین حالتی ناچیز خواهد بود(خادم موخر ¸ ۱۳۸۰).

 

۲-۱۶-۲) سیاست تقسم سود نامنظم

 

در این روش مدیریت در پرداخت سود سالانه روش مشخصی نداشته و از هیچ قاعده ای استفاده نمی کنند.پرداخت سود ارتباطی با درآمدهای سالانه شرکت ندارد و صرفا به دلیل وضعیت خاص در شرایط جاری¸ سود سهام پرداخت می کند.به دلیل عدم وجود معیار مشخصی در اینگونه شرکت‌ها برای تقسیم سود¸ معمولا عواید زیادی¸ ممکن است در سیاست توزیع سود آنان دخیل باشند که جمله مهمترین آن ها:

 

1. 1. . حسین میرمحمد صادقی، جرائم علیه اشخاص، تهران، انتشارات میزان،۱۳۸۶، ص۲۶ ↑

 

1. 1. ۴٫john m scheb & john scheb II, CRIMINAL LAW, an international Thomason publishing company, second edition, 1999, P.65. thomas j gardner & terry m anderson, CRIMINAL LAW, wadsworth, seven edition, 1999, PP.35-36 ↑

 

1. 1. . همین موضع در حقوق انگلستان نیز پذیرفته شده است، رک. سی ام وی کلارکسون، تحلیل مبانی حقوق جزا، ترجمه حسین میرمحمد صادقی، چ دوم، تهران، مرکز انتشارات جهاد دانشگاهی شهید بهشتی، ۱۳۷۴، ص۳۲ ↑

   

 

1. 1. . ماده۵۱۵:” هر کس به جان رهبر و هر یک از روسای قوای سه گانه و مراجع بزرگ تقلید، سوء قصد نماید چنانچه محارب شناخته نشود به حبس از سه تا ده سال محکوم خواهد شد“. ↑

 

1. 1. . ماده۵۱۶:” هر کس به جان رئیس کشور خارجی یا نماینده سیاسی آن در قلمرو ایران سوء قصد نماید به مجازات مذکور در ماده ۵۱۵ محکوم می شود…” ↑

 

1. 1. . حسین آقایی نیا، جرائم علیه اشخاص، تهران، انتشارات میزان،۱۳۸۴، ص۲۴ ↑

 

1. 1. . رضا نوربها، زمینه حقوق جزای عمومی، چ هشتم، تهران، انتشارات کتابخانه گنج دانش، ۱۳۷۸، ص۱۸۲ ↑

 

1. 1. . محمدعلی اردبیلی، همان، ص۲۰۹ ↑

 

1. 1. . حسین میرمحمد صادقی، همان، ص۲۴ ↑

 

1. 1. . مرتضی محسنی، همان، صص۱۳۸-۱۳۲؛ گاستون استفانی و دیگران، همان، ص۳۱۰ ↑

 

1. 1. ۱٫ gardner, ibid, P.35. scheb, ibid, p.66. ↑

 

1. 1. . ماده۶۴۲:” هر کس با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را در صورت تمکین ندهد یا از تادیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع نماید دادگاه او را از سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم می کند“. ↑

 

1. 1. . ماده ۶۰۶:” هر یک از روسا یا مدیران یا مسوولین سازمان ها و مؤسسات مذکور در ماده (۵۹۸) که از وقوع جرم ارتشاء یا اختلاس یا تصرف غیر قانونی یا کلاهبرداری یا جرائم موضوع مواد (۵۹۹) و (۶۰۳) در سازمان یا مؤسسات تحت اداره یا نظارت خود مطلع شده و مراتب را حسب مورد به مراجع صلاحیتدار قضایی یا اداری اعلام ننمایند علاوه بر حبس از شش ماه تا دو سال به انفصال موقت از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد“. ↑

 

1. 1. ۱٫ gardner, ibid, p.35. ↑

 

1. 1. ۲٫ scheb, ibid, p.65. leo katz & Michael moore, FOUNDATION OF CRIMINAL LAW, oxford university press, 1999. ↑

 

1. 1. . سیدعلی آزمایش، تقریرات حقوق کیفری، دوره کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، سال ۱۳۷۵، تحریر از علی شجاعی، ص۹۰ ↑

 

1. 1. . محمدعلی اردبیلی، همان، ص۲۱۱ ↑

 

1. 1. . ماده ۶۳۳:” هر گاه کسی شخصا یا به دستور دیگری طفل یا شخصی را که قادر به محافظت از خود نمی باشد در محلی که خالی از سکنه است رها نماید به حبس از شش ماه تا دو سال و یا جزای نقدی از سه میلیون تا دوازده میلیون ریال محکوم خواهد شد و اگر در آبادی و جایی که خالی از سکنه است رها کند تا نصف مجازات مذکور محکوم خواهد شد و چنانچه این اقدام سبب وارد آمدن صدمه یا آسیب یا فوت شود رها کننده علاوه بر مجازات فوق حسب مورد به قصاص یا دیه یا ارش نیز محکوم خواهد شد “. ↑

 

1. 1. . ماده ۵۰۱:” هر کس نقشه ها یا اسرار یا اسناد و تصمیمات راجع به سیاست داخلی یا خارجی کشور را عالما و عامدا در اختیار افرادی که صلاحیت دسترسی به آن ها را ندارند قرار دهد یا از مفاد آن مطلع کند به نحوی که متضمن نوعی جاسوسی باشد، نظر به کیفیات و مراتب جرم به یک تا ده سال حبس محکوم می شود“. ↑

 

1. 1. . تبصره ۳ ماده ۲۹۵:” هر گاه بر اثر بی احتیاطی یا بی مبالاتی یا عدم مهارت و عدم رعایت مقررات مربوط به امری قتل یا ضرب یا جرح واقع شود به نحوی که اگر آن مقررات رعایت می شد حادثه ای اتفاق نمی افتاد قتل و یا ضرب و یا جرح در حکم شبه عمد خواهد بود“. ↑

 

1. 1. . ایرج گلدوزیان، بایسته های حقوق جزای عمومی(۳-۲-۱)، چ هشتم، تهران، انتشارات میزان، ۱۳۸۲، صص۱۶۱-۱۶۰ ↑

 

1. 1. . محمدعلی اردبیلی، همان، ص۲۱۱ ↑

 

1. 1. 1. . برای مثال قانون‌گذار در جرم اعتیاد، خود حالت اعتیاد و نه استعمال مواد مخدر را، که البته آن هم دارای عنوان مجرمانه است، مد نظر قرار داده است. ↑

   

 

1. 1. . همان، ص۲۱۱ ↑

 

1. 1. . همان، ص۲۱۲ ↑

 

1. 1. . ر.ک. سی ام وی کلارکسون، همان، صص۶۲- ۶۰ ↑

 

1. 1. . ایرج گلدوزیان، همان، ص۱۶۱ ↑

 

1. 1. . همان، صص۱۶۲-۱۶۱ ↑

 

1. 1. ۲٫ scheb, ibid, p.67. ↑

 

1. 1. . همان، ص۱۶۳ ↑

 

1. 1. . رک. محمدعلی اردبیلی، همان، صص۲۱۱-۲۱۰؛ رضا نوربها، همان، ص۱۸۷-۱۸۳ ↑

 

1. 1. . رک. حسین میرمحمد صادقی، همان، ص۴۱۹ و ۴۶۵ ↑

 

1. 1. . ماده ۷۱۲:” هرکس تکدی یا کلاشی را پیشه خود قرار دهد و از این راه امرار معاش نماید یا ولگردی نماید به حبس از یک تا سه ماه محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب عمل فوق شود علاوه بر مجازات مذکور کلیه اموالی که از طریق تکدی و کلاشی به دست آورده است مصادره خواهد شد “.؛ حالت ولگردی با نداشتن وسیله معاش معلوم و مکان سکونت ثابت مشخص می شود: محمد علی اردبیلی، همان، ص۲۱۲ ↑

 

1. 1. . ماده ۱۵:” اعتیاد جرم است…” ؛ ماده ۱۶:” معتادان به مواد مخدر مذکور در دو ماده ۴ و ۸ به یک میلیون تا پنج میلیون ریال جزای نقدی و تا سی ضربه شلاق محکوم… خواهند شد…”. ↑

 

1. 1. . ماده ۱ :” اعمال زیر جرم است و مرتکب به مجازات‌های مقرر در این قانون محکوم می شود… ۵- استعمال مواد مخدر به هر شکل و طریق، مگر در مواردی که قانون مستثنی کرده باشد…” ↑

 

1. 1. . ماده ۱۹:” افراد غیر معتادی که مواد مخدر استعمال نمایند، بر حسب مورد به شرح ذیل مجازات می‌شوند: …” ↑

 

1. 1. . حسین آقایی نیا، همان، ص۲۵ ↑

 

1. 1. . ماده ۴۱:” هر کس قصد ارتکاب جرمی کند و شروع به اجرای آن نماید لکن جرم منظور واقع نشود چنانچه اقدامات انجام گرفته جرم باشد محکوم به مجازات همان جرم می شود“. ↑

 

1. 1. . محمدعلی اردبیلی، همان، ص۲۳۳ ؛ گاستون استفانی و دیگران، همان، ص۳۵۱٫ ↑

 

1. 1. . مرتضی محسنی، همان، ص۲۱۱؛ محمدعلی اردبیلی، همان، ص۲۳۴؛ رضا نوربها، همان، ص۱۹۶ ↑

 

1. 1. . سیدعلی آزمایش، همان، ص۳٫ ↑

 

1. 1. . محمدعلی اردبیلی، همان، ص۲۳۵٫ ↑

 

1. 1. . در برخی موارد استثنائا علاوه بر علم به حکم و علم به موضوع، قانون‌گذار علم به حرمت عمل را نیز شرط مجرمانه بودن آن دانسته است. برای مثال، مطابق ماده ۶۴ ق.م.ا:” زنا در صورتی موجب حد می شود که زانی یا زانیه بالغ و عاقل و مختار بوده و به حکم و موضوع آن نیز آگاه باشد “. و نیز مطابق ماده ۱۶۶:” حد مسکر بر کسی ثابت می شود که بالغ و عاقل و مختار و آگاه به مسکر بودن و حرام بودن آن باشد“. ↑

 

1. 1. . برای دیدن حکم اکراه در حدود، رک. مواد ۶۴، ۶۷، ۱۱۱، ۱۳۰، ۱۳۶، ۱۴۶و ۱۶۶ قانون مجازات اسلامی. و برای دیدن حکم اکراه در قتل عمدی، رک. ماده ۲۱۱ ق.م.ا. ↑

 

1. 1. ۲٫scheb, ibid, p.68. gardner,ibid, p.35. ↑

 

1. 1. ۳٫ scheb, ibid, p.69. ↑