فرضیه­ اول: بین به کارگیری رویکردها و تکنیک­های حسابداری مدیریت و عملکرد تولیدی رابطه معناداری وجود دارد.

 

فرضیه­ دوم: بین یادگیری سازمانی و عملکرد تولیدی شرکت رابطه معناداری وجود دارد.

 

فرضیه­ سوم: یادگیری سازمانی رابطه بین به کارگیری رویکردها و تکنیک­های حسابداری مدیریت و عملکرد تولیدی را تعدیل می­ نماید.

 

۳-۳- نوع و روش‌شناسی تحقیق

 

تحقیق‌های علمی، فرایند بررسی نظام یافته، کنترل شده و تجربی پدیده‌ه است که روابط بین آن ها از طریق فرضیه و نظریه هدایت می‌شود. جهت ‌پاسخ‌گویی‌ به سوالات تحقیقی و یا فرضیه‌های مطرح شده، داده ها باید جمع‌ آوری شده و مورد تحلیل و تفسیر قرار گیرند؛ ‌به این فرایند تبدیل داده ها به اطلاعات، روش تحقیق گفته می‌شود (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۷). به عبارتی دیگر، تحقیق از نظر روش‌شناسی، کاربرد روش‌های علمی در حل یک مسأله یا ‌پاسخ‌گویی‌ به یک سؤال است (دلاور، ۱۳۸۷).در یک تحقیق، علاوه بر روش‌شناسی، نوع‌شناسی تحقیق نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در واقع نوع شناسی تحقیق،مسیر را برای روش‌شناسی آن مهیا می‌کند(علی احمدی و نهائی، ۱۳۸۶).به طور کلی انتخاب روش تحقیق بستگی به ماهیت موضوع، اهداف تحقیق، فرض یا فرض­های تدوین شده، ملاحظات اخلاقی و انسانی ناظر بر موضوع تحقیق و وسعت و امکانات اجرایی آن دارد. در این مرحله محقق بایستی معلوم کند که برای مسئله انتخابی او چه روش تحقیقی مناسب است (طاهری، ۱۳۷۹).

 

تحقیق حاضر از روش توصیفی پیمایشی استفاده نموده است، و روش گردآوری اطلاعات مبتنی بر تحقیقات می‌دانی است. به عبارت دیگر روش تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی است. از سوی دیگر چون تحقیق حاضر به بررسی تفاوت دیدگاه ­ها نیز اشاره دارد، از روش مقایسه­ ای نیز استفاده نموده است. یعنی بر مبنای اطلاعات جمع ­آوری شده از گروه ­های مختلف نمونه، صحت و سقم فرضیات تحقیق آزمون انجام و سپس با مقایسه دیدگاه ­ها، نتایج به کل جامعه تعمیم داده خواهد شد.

 

به طورجزئی‌تر،در این تحقیق جهت جمع ­آوری داده ­ها به منظور آزمون فرضیه ­ها با توجه به موضوع تحقیق از روش تحقیق­های پیمایشی استفاده خواهد شد. رایج ترین شیوه گردآوری داده در این روش، مصاحبه شخصی و استفاده از پرسشنامه است که در این تحقیق برای جمع ­آوری داده ­ها از پرسشنامه­ای حاوی اطلاعات عمومی شرکت و اطلاعات تخصصی استفاده خواهد شد.

 

۳-۴- مدل مفهومی و متغیرهای تحقیق

 

انجام کار این تحقیق از طریق پرسشنامه ‌می‌باشد. اطلاعات لازم از این طریق گردآوری می­ شود و مورد تجزیه و تحلیل قرار ‌می‌گیرد تا مشخص شود میزان استفاده از تکنیک­ها و ابزارهای حسابداری مدیریت ویادگیری سازمانی چقدر است و چه تاًثیری بر عملکرد شرکت خواهد داشت.

 

برای جمع ­آوری داده ­ها و آزمون فرضیه ­ها ازپرسشنامه استاندارد نفما^[۱۷۹] استفاده می­ شود. پرسشنامه نفمابهترین گزینه جهت ارزیابی شرکت­ها در این زمینه ‌می‌باشد. این پرسشنامهرسمأ به وسیله انجمن حسابداران مالزی(MIA)^[180]و انجمن حسابداران مدیریت^[۱۸۱](CIMA) در سیزدهم آوریل ۲۰۰۴ در کوالالامپور به وجود آمد. هدف پرسشنامه نفما ارزیابی میزان استفاده از رویکردها و تکنیک­های حسابداری مدیریت است و نیز جلب توجه شرکت­ها به استفاده از این تکنیک­ها و آگاه ساختن آن ها به تأثیر استفاده از این تکنیک­ها و ابزارها جهت تطابق با تغییرات سریع محیط تجاری امروزی ‌می‌باشد و بررسی این مسأله که میزان استفاده از این تکنیک­ها چه تأثیری بر ایجاد ارزش در شرکت­ها دارد.

 

این تحقیق ‌بر اساس تحقیق­های نورماعمر و همکاران^[۱۸۲](۲۰۰۴) ‌می‌باشد که با تحقیقات خود در مقاله ای با عنوان “ارزیابی ایجاد ارزش در شرکت­ها از طریق پرسشنامه نفما” به بررسی این مسأله پرداخته­اند که آیا به کارگیری تکنیک­های حسابداری مدیریت باعث ایجاد ارزش و ارزش آفرینی در شرکت­ها می­ شود یا خیر. و در مقاله­ای دیگر با عنوان “نفما، ابزاری برای ایجاد ارزش در شرکت­ها” به بررسی ابعاد مختلف این تکنیک­ها پرداخته­اند و نشان داده ­اند کهبکارگیری تکنیک­ها و ابزارهای حسابداری مدیریت باعث ایجاد ارزش در شرکت­ها شده است.

 

مدل کلی و اصلی رگرسیون طراحی شده جهت آزمون فرضیه‌ها به صورت زیر می‌باشد:

 

 

 

در رابطه با بهره گرفتن از رویکردهای و تکنیک های حسابداری مدیریت و تاثیری که بر عملکرد شرکت ها خواهند گذاشت ، تحقیقات نشان می‌دهند که به کارگیری این تکنیک ها باعث افزایش نرخ بازده دارایی ها می‌شوند (نورماعمر، ۲۰۰۸).

 

جهت آزمون فرضیه‌ها نیز از مدل های زیر استفاده می شود.

 

 

 

 

 

۳-۴-۱- متغیرهای تحقیق

 

با توجه به فرضیه ­های تحقیق، متغیر وابسته در این تحقیق عملکرد تولیدی ‌می‌باشد و متغیر مستقل در این تحقیق سطح یادگیری سازمانی و رویکردها و تکنیک­های حسابداری مدیریتاست. متغیرهای کنترل این تحقیق اندازه شرکت (لگاریتم طبیعی دارایی­ ها) و نسبت بدهی است.

 

۳-۵- جامعه و نمونه آماری

 

۳-۵-۱- جامعه آماری

 

جامعه آماری در حقیقت همه عناصری است که یک تحقیق معین در آن مصداق پیدا می­ کند و مایلیم درباره آن استنباط کنیم. حدود هر جامعه تحقیقی بر پایه تعریف آن مشخص می­ شود و تعریف جامعه از تلفیق ویژگی­های مشترکی که عناصر آن جامعه دارا است و از لحاظ موضوع تحقیق نیز مهم تلقی می­ شود، بیان می­گردد و به عبارت دیگر جامعه مجموعه­ اعضای حقیقی یا فرضی است که نتایج تحقیق به آن انتقال داده می­ شود (دلاور، ۱۳۸۴).جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شرکت­های پذیرفته شده در بورس اورق بهادار می­­باشد.

 

۳-۵-۲- نمونه آماری

 

در صدر برنامه­ ریزی هر مطالعه یا تحقیقی این سؤال مطرح است که اندازه نمونه چقدر باشد. انتخاب نمونه بزرگتر از حد نیاز برای حصول نتایج مورد نظر، سبب اتلاف منابع می­ شود. در حالی­که نمونه ­های خیلی کوچک اغلب ‌تحقیق‌گر را به نتایجی سوق می­ دهند که فاقد استفاده عملی است. از این رو، تعیین اندازه نمونه به نوع نیاز بستگی دارد (آذر، ۱۳۸۴).

 

هدف همه نمونه­برداری­ها در تحقیق علمی تهیه گزاره ­های دقیق و با معنا درباره یک گروه بر اساس مطالعه زیر مجموعه ­ای از آن گروه است. این گروه ممکن است مجموعه ­ای از افراد یا اشیا باشد. دسترسی به ویژگی­های گروه کلی مورد مطالعه در صورتی امکان پذیر است که حالات گوناگون یا موارد مختلف مورد مطالعه را بارها مورد آزمایش قرار داده باشیم (طاهری، ۱۳۷۹).

 

نمونه­‌ آماری انتخاب شده در این تحقیق، شرکت­های پذیرفته ‌شده‌ در بورس اوراق بهادار تهران است که دارای ویژگی­های زیر ­باشند:‌

 

۱٫ شرکت­هایی که دوره مالی آن­ها ۳۰ اسفند باشد و هیچ­گونه تغییر دوره مالی نداشته باشند.

 

۲٫ شرکت­های تولیدی که فعالیت آن­ها سرمایه ­گذاری وتأمین مالی نباشد وصرفا تولیدی باشد.

 

۳٫ شرکت­های تولیدی که سهام آن­ها در سال حداقل یک­بار در بورس معامله شده باشد و تا پایان دوره جزء شرکت­های باقی­مانده تولیدی در بورس باشند.

 

۴٫ شرکت­های تولیدی که دارای سیستم های اطلاعات مدیریت وبخش های مدیریتی مستقل داشته باشد که اطلاعات مورد نیاز آن­ها در دسترس باشد.

 

با توجه به محدودیت­های ذکر شده تعداد ۱۶۰ شرکت به عنوان نمونه انتخاب گردید.