افسردگی از گروه اختلالات خلقی است. خلق حال و هوای احساسی نافذ وپایداری است که به صورت درونی تجربه می شود و بر رفتار ودرک فرد از جهان تاثیر می‌گذاعاطفه^[۱] به تظاهر بیرونی خلق اطلاق می شود. خلق ممکن است طبیعی^[۲]، بالا^[۳] یا افسرده^[۴] باشد. اختلالات خلقی گروهی از اختلالات بالینی هستند که مشخصه آن ها احساس از بین رفتن تسلط و تحمل رنج ‌و عذاب زیاد است. در بیمارانی که خلق افسرده دارند (یعنی ‌در افسردگی)، از دست دادن انرژی وعلاقه، احساس گناه، دشوارشدن تمرکز، از دست دادن اشتها وافکار مرگ یا خودکشی وجوددارد(کاپلان و سادوک، ۲۰۰۷، ترجمه رضاعی، ۱۳۸۷).

 

نگرانی:

 

نگرانی حالتی از اضطراب است که فرد به واسطه ی آن نمیتواند درست تصمیم بگیرد. یا کارهایش را انجام دهد.فرد نگران معمولا دارای اعتماد به نفس پایینی است و برای تشخیص میزان نگرانی می توان میزان اعتماد به نفس وی را سنجید برخی نگرانی ها و باور های غلط اضطراب را به وجود می آورد.و فرد را مضطرب می‌کنند که واکنش هایی از خود نشان می‌دهد که معمولا ناخوشایند است(واتکینز،۲۰۰۵).

 

ب)تعاریف عملیاتی

 

– شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی:

 

در این پژوهش برای آموزش به مراجعان،از بسته آموزش شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی،به مدت ۸جلسه(هفته ای یکبار هر جلسه ۹۰دقیقه ای)استفاده خواهد شد.اهداف جلسات :جلسه های اول تاچهارم:یادگرفتن پرداختن به توجه و انجام امور روزمره با توجه و تمرکز-پی بردن به ذهن سرگردان-کنترل ذهن سرگردان با تمرین تنفس و مرور بدن.موضوع جلسه های پنجم تا هشتم:آگاهی کامل نسبت به فکرها و احساس ها و پذیرفتن آن-تغییر خلق و افکار-هشیاری نسبت به نشانه های افسردگی ونشخوارفکری و نگرانی-برنامه ریزی و تدوین فهرستی ‌از فعالیت‌های لذت بخش و آموزش ‌تکنیک‌هایی که به فرد کمک کند تا احساس تسلط بهتر برخود ومحیط کار خود داشته باشد.

 

– نشخوار فکری :

 

نشخوار فکری در این پژوهش میزان نمره ای است که آزمودنی ها از پرسشنامه نشخوار فکری نولن-هاکسما (۱۹۹۴) به دست می آورند.

 

– افسردگی:

 

افسردگی در این پژوهش میزان نمره ای است که آزمودنی ها از پرسشنامه افسردگی بک(۱۹۷۸)به دست

 

می آوردند.

 

– نگرانی:

 

نگرانی در این پژوهش میزان نمره ای است که آزمودنی ها از پرسشنامه نگرانی پن (۱۹۹۴) به دست

 

می آوردند.

 

فصل دوم

 

ادبیات و پیشینه تحقیق

 

مقدمه

 

در این فصل ابتدا به مفهوم نگرانی و عاطفه منفی،تفاوت نگرانی با دیگر عواطف منفی،انواع نگرانی،علل نگرانی،ویژگی های شخصیتی افراد نگران،حوزه های نگرانی و سپس به مفهوم افسردگی،انواع اختلال افسردگی،عوامل مرتبط با افسردگی،علائم و نشانه های افسردگی،همه گیرشناسی افسردگی و در ادامه به سبک نشخوار فکری،تفاوت‌های جنسیتی و تفاوت‌های فردی در نشخوارفکری و همچنین به مفهوم ذهن آگاهی،استرس مبتنی بر ذهن آگاهی،تکنیکها و مکانیزم های ذهن آگاهی و در نهایت به تحقیقات انجام شده در خارج و داخل کشور اشاره شده است.

 

– نگرانی و عاطفه منفی

 

احساس نگرانی ضمن رویارویی با عامل تهدید کننده خیالی یا واقعی بروز می­ کند. که طی آن فرد، نمایش ها و داستان های خیالی مصیبت بار را در ذهن خود می پروراند و عواقب و پیامدهای آن را در ذهن تصور می‌کند و سعی می‌کند به صورت ذهنی اعم از رویارویی یا اجتناب، مشکل را حل کند. برکوک^[۵]: تلاشی برای حل مسئله که طی آن توالی افکار نگران کننده به وسیله محرکی ترس آور شروع شده و فعالیت فکری برای پیشگیری از بروز حادثه نامطلوب دنبال می شود. وی نگرانی را مکانیزم شناختی اجتنابی می‌داند (منین^[۶]، ۲۰۰۱). نگرانی نشانه اساسی در بیشتر حوزه های آسیب شناسی روانی است، بخصوص اختلالات اضطرابی مثل اضطراب فراگیر، بی حواسی و وسواس فکری – عملی. ماتیوس نگرانی را نتیجه اضطراب می‌داند و هنگامی که مشکل غیر قابل کنترل تلقی شود، از مارپیچ «نگرانی – اضطراب» نام می‌برد. موریس و لیبرت، اضطراب را چند بُعدی می دانند و به جنبه‌های هیجانی (فیزیولوژی) و شناختی (نگرانی) آن اشاره می‌کنند. ساراسون شناخت در افراد مضطرب را به حوزه های نگرانی و تفکر نامناسب تفکیک می‌کند. بورکوک از اضطراب خصیصه ای به عنوان زمانی که صرف نگرانی می شود، یاد می‌کند و نگرانی را سازه اصلی اضطراب خصیصه ای می‌داند. اما برینتز و گراهام، به استقلال اضطراب از نگرانی معتقدند و مشخصه اصلی نگرانی را تمرکز روی مسئله می دانند (منین، ۲۰۰۱).

 

 

– تفاوت نگرانی با عواطف منفی دیگر

 

ترس و نگرانی: ترس احساس ناخوشایندی است که در پاسخ به خطر واقعی رخ می‌دهد. ولی نگرانی تفکری ترس آور در غیاب خطر واقعی است (منین، ۲۰۰۱).

 

نگرانی با افکار وسواسی: نگرانی در مقایسه با افکار وسواسی درون مایه کلامی تری دارد. افکار وسواسی تصویری تر هستند. نگرانی به صورت بیشتر واقعی، کمتر غیر ارادی، رها شدن از آن ها سخت تر و بیشتر پرت کننده حواس و طولانی تر درجه بندی شده است (از منین، ۲۰۰۱).

 

نگرانی با افکار خودآیند: افکار خودآیند به سرعت روی می‌دهد، جنبه خود به خودی دارد، و به شکل کلامی یا تصویری بروز می­ کند. درون مایه افکار، خاص هر اختلال است. مثلاً در هراس اجتماعی به ترس از ارزیابی منفی توسط دیگران مربوط است. افکار خودآیند بیشتر بازتابی است ولی نگرانی مستلزم اختصاص توجهی فزون­تر است (دیوی و ولز^[۷]، ۲۰۰۶).

– انواع نگرانی

 

۱)نگرانی فاجعه آمیز^[۸]: مشخصه اصلی آن تعریف و تبیین اغراق آمیز مسئله است و زمانی رخ می‌دهد که افکار شخص درباره یک شکل بالقوه مدام برتر می شود، روان شناسان این نگرانی را شیوه «اما»، «اگر» نامیده اند.

 

۲)حالت نگرانی مردد و سردرگم: مشخصه آن ناتوانی آشکار در اخذ تصمیم است و نتیجه آن طولانی تر شدن مدت نگرانی است.

 

در تقسیم بندی دیگر نگرانی را به دو نوع یک و دو تقسیم کرده‌اند:

 

نگرانی نوع ۱: نگرانی ‌در مورد مسئله ای که احتمال وقوع آن برای فرد وجود دارد.

 

نگرانی نوع ۲ (فرانگرانی): نگرانی ‌در مورد نگران بودن است (می ترسم که این نگرانی مرا دیوانه کند.) (دیوی و ولز، ۲۰۰۶).

 

– علل نگرانی

 

۱)شخصیت: افرادی که در کودکی منع می‌شوند و جلوی آن ها گرفته می وشد، در بزرگسالی بیشتر مستعد نگرانی هستند. صفات شخصیتی همچون احساسات هیجانی و خجالتی بودن، نگرانی را بیشتر به وجود

 

می آورند.

 

۲)رفتارِ یاد گرفته شده: عادات تفکر ما تحت تأثیر عوامل خانوادگی، محیطی است، تمایل به تصویر سازی نگرانی می‌تواند ذهن ما را تعلیم دهد که به نگرانی عادت کند.

 

۳)خانواده: الگوی والدین می‌تواند در توسعه نگرانی مؤثر باشد.

 

۴)بیوشیمی مغز: کمبود ماده ای شیمیایی در مغز در بروز نگرانی و اضطراب مؤثر است.

 

۵)عوامل اجتماعی و فرهنگی (به نقل از دیوی و ولز، ۲۰۰۶).

 

– ویژگی های شخصیتی افراد نگران