- در سال ۱۳۹۱ پایان‌نامه‌ای با موضوع بررسی تأثیر پساب نیروگاه رامین بر کیفیت آب رودخانه کارون توسط آقای مهران افخمی صورت گرفت که به نتایج زیر رسیدند .
بررسی‌های آماری بر روی نتایج حاصل از نمونه‌برداری از ایستگاه‌های مورد مطالعه نشان داد که ورود پساب نیروگاه در ایستگاه‌ها در طی ماه‌های نمونه‌برداری تغییر معنی‌داری ازلحاظ فاکتورهای موردنظر نشان نداده و مشخص شد که پساب خروجی نیروگاه با توجه به حجم آبگذر رودخانه و دبی فاضلاب خروجی، تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر روی کیفیت آب رودخانه کارون ندارد.
ورود پساب‌های صنعتی از نیروگاه‌ها سبب افزایش دما، مواد آلی، معدنی و ترکیبات خطرناک فلزات سنگین در آب شده و این امر علاوه بر آلودگی محیط‌زیست آبزیان، سبب برهم خوردن تعادل ترکیبات موجود در آب می‌گردد.
از میان منابع مختلف طبیعی از قبیل خاک، جنگل، مرتع و آب، مورد اخیر در ایران به دلایل فراوان از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به‌ویژه به دلیل محدودیت‌های طبیعی و شرایط خاص اقلیمی کشور از یکسو و اهمیت روزافزون بین‌المللی منابع آب از سوی دیگر در مطالعات پیش­رو توجه خاصی را می‌طلبد.
مطالعات پیرامون منابع آبی می ­تواند شامل تعیین شرایط هیدرولوژیکی، اقلیمی، آبدهی، وسعت حوزه آبریز، بررسی امکانات بهره‌برداری مستقیم و غیرمستقیم از منابع و نهایتاً بررسی وضعیت آلودگی و ویژگی‌های منابع آلاینده آن‌ها باشد.
رودخانه کارون با طی مسیری حدود هزار کیلومتر از مهم‌ترین منابع آب‌های جاری استان و کشور بوده و در محدوده استانی و ملی دارای اهمیت بسزایی است و هرچند با بهره گرفتن از آب این رودخانه و احداث تأسیسات برق‌آبی، نیازهای بسیاری از صنایع و مراکز شهری و کشاورزی استان و کشور ازنظر تأمین آب و انرژی برطرف می­گردد، اما به دلیل ورود مازاد آب کشاورزی و پساب‌های اکثر صنایع مهم فلزی، شیمیایی، نفت، غذایی، سلولزی، نیروگاه‌ها و فاضلاب‌های شهرهای مسیر، در رودخانه آلودگی‌های متعددی بروز کرده و هزینه‌های تصفیه و بهسازی آب رودخانه جهت مصارف گوناگون به‌صورت روزافزون افزایش یافته و تبعات منفی ناشی از این آلودگی­ها بر سلامت مردم منطقه رو به فزونی است. نظر به جایگاه ویژه­ای که مسئولین مملکتی در سیاست‌های توسعه کلان اقتصادی اجتماعی کشور برای رودخانه کارون ازجمله تأمین آب مصرفی صنایع، شهرها و طرح‌های تولید کشاورزی مهم از قبیل طرح توسعه نیشکر و صنایع جانبی در نظر گرفته­اند، انجام مطالعات پیرامون شرایط زیست‌محیطی موجود رودخانه کارون و بررسی عوامل اصلی ایجاد آلودگی مخصوصاً نیروگاه حرارتی رامین در این رودخانه و پیش‌بینی روند تغییرات کیفی رودخانه فوق امری است که اهمیت آن ضروری است.

• • در سال ۱۳۹۰ پایان‌نامه‌ای با موضوع تحلیل ترمودینامیکی کوپلینگ آب‌شیرین‌کن چندمرحله‌ای تبخیری با واحدهای گازی نیروگاه خلیج‌فارس جهت برآورد میزان تولید آب شیرین توسط آقایان سید احسان شکیب , مجید عمید پور , علیرضا اسماعیلی و سید رضا حسینی صورت گرفت که به نتایج زیر رسیدند .

بهبود راندمان سیستم‌های حرارتی و بازیافت حرارت در سال‌های اخیر توجه محققان زیادی را به خود جلب کرده است. سیکل‌های نیروگاهی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تأمین انرژی، در فرایند تبدیل انرژی شیمیایی به الکتریکی مقدار قابل‌توجهی از انرژی را تلف می­ کنند. در این پژوهش با توجه به اینکه نیروگاه‌های حرارتی واقع در جنوب کشور به خاطر شرایط جغرافیایی دسترسی کافی به آب‌شور دارند با بهره گرفتن از آب‌شیرین‌کن چندمرحله‌ای تبخیری اقدام به بازیافت حرارت از سیکل توربین گاز نیروگاه خلیج‌فارس شده است. مطالعات برای واحد شماره ۱ این نیروگاه انجام‌گرفته است. پس از انجام مدل‌سازی و شبیه‌سازی نرم‌افزاری سیستم تولید آب شیرین، میزان تولید آب شیرین برآورد شده است. در این برآورد تأثیر پرامترهایی نظیر دمای هوا، شوری آب و فشار بخار محرک آب‌شیرین‌کن که می‌بایست توسط یک دیگ بخار بازیاب تأمین شود موردبررسی قرارگرفته است. نتایج نشان داد که با افزایش دمای هوا از مقدار ۶ تا ۴۶ درجه سانتی‌گراد، تولید آب شیرین در آب‌شیرین‌کن‌های شش مرحله از حدود ۶۲۰۰۰ مترمکعب در روز به ۵۳۰۰۰ مترمکعب در روز و برای آب‌شیرین‌کن‌های هشت مرحله از حدود۸۰۰۰۰ مترمکعب در روز به ۷۰۰۰۰ مترمکعب در روز کاهش خواهد یافت. همچنین مشخص گردید که تغییرات دمای آب شور بر میزان تولید آب شیرین تأثیر ندارد چراکه دمای آب شور خروجی از چگالنده ثابت بوده و تغییر نمی­کند و درواقع کاهش یا افزایش دمای آب شور بر دبی آب خنک‌کن موردنیاز در چگالنده تأثیر دارد. فشار بخار محرک آب‌شیرین‌کن نیز تأثیر بسزایی بر تولید آب شیرین دارد چنانکه با افزایش فشار بخار به دلیل کم شدن دبی بخار تولیدی از میزان تولید آب شیرین نیز کاسته می­ شود.
فصل سوم
مواد و روش‌ها
۳-۱- مقدمه
جهت اطمینان از حفظ محیط زیست و رعایت اهداف توسعه پایدار، روش علمی و ابزار مدیریتی جدیدی به نام ارزیابی اثرات زیست محیطی ابداع گردیده است که در حقیقت ابزاری برای اطمینان از اجرای مناسب و صحیح پروژه های صنعتی می­باشد و می­توان آن را روشی جهت تعیین و پیش بینی اثرات زیست محیطی یک پروژه بر مجموعه محیط زیست دانست. یکی از پدیده­هایی که با فعالیت­های صنعتی انسان در ارتباط است و می ­تواند سبب ایجاد تغییرات زیست محیطی در محیط­های آبی گردد تخلیه پساب حاصل از خنک­کننده­ های صنایع مختلف از جمله نیروگاه های اتمی در ساحل دریا است.
در طی دهه­های اخیر همزمان با رشد جمعیت و نیاز روز افزون بشر به انرژی برق و نیاز به احداث نیروگاه­های برق در جهان و همچنین به دلیل نیاز بشر به منابع آب و محدودیت منابع آب توجه به آلودگی حرارتی رشد چشمگیری داشته است. در همین راستا بشر به روش­های مختلف به بررسی پدیده آلودگی حرارتی ناشی از پساب نیروگاه­ها پرداخته است.
۳-۲- روش­های بررسی یک پدیده اقیانوسی
۳-۲-۱- روش داده ­های تاریخی
این روش بر اساس پدیده­هایی که در سال های قبل اتفاق افتاده انجام می­گردد. یعنی فرض می­ شود که رویداد­های گذشته نمونه­هایی از پدیده ­های آینده می­باشد. هزینه و تلاش کمتر از مزیت های این روش است اما به دلیل معایب فراوان از جمله تردید در دقت داده ­های ثبت شده روش خوبی نیست.
۳-۲-۲- روش تئوری: این روش خود به دو روش تقسیم می­ شود.
۳-۲-۲-۱- روش تحیلی
گاهی برای حل معادلات دیفرانسیل جزیی حاکم بر پدیده ­های اقیانوسی از انتگرال­گیری بر روی معادلات پایه استفاده می­ شود که به سبب مشکلات ریاضی معمولا معادلات پایه به راحتی قابل انتگرال­گیری مستقیم نیستند مگر این که ساده سازی­هایی اعمال شود. از این رو جواب­های به دست آمده برای مسائل علمی دقیق نیستند.
۳-۲-۲-۲- روش مدل سازی عددی
یکی از روش­هایی که برای ارزیابی اثرات زیست محیطی حاصل از آلودگی گرمایی پروژه­ های عظیم صنعتی مانند نیروگاه­های اتمی ما را یاری می­دهد، استفاده از مدل سازی عددی است. مدل سازی عددی با در نظر گرفتن محدودیت­های مشخص و با داشتن مشاهدات محدود می ­تواند بدون رقیب و بهترین روش برای پیش ­بینی و بررسی پدیده ­ها باشد زیرا بررسی طولانی مدت احتیاج به صرف هزینه و نیازمند داشتن وقت زیاد است و با گذشت زمان ارزش خود را از دست می­دهد. روش مدل سازی هنگام مطالعه­ اقیانوس­ها و دریاها با پدیده ­های بزرگ مقیاس که مطالعلات تجربی آن­ها کار چندان ساده­ای نیست، کارایی بیشتری دارد.
۳-۲-۳- روش تجربی
گاهی با بهره گرفتن از اطلاعات به­دست آمده حاصل از اندازه ­گیری­های میدانی و با بهره گرفتن از آمار و اطلاعات ثبت شده در یک منطقه به بررسی پدیده مورد نطر می­پردازیم که این روش را روش تجربی می­نامند. این روش معمولا فقط برای یک منطقه خاص و محدود قابل اجرا است. مزیت روش تجربی بر روش­های دیگر این است که با آنچه در طبیعت اتفاق افتاده سر و کار داریم.
۳-۳- روش تحقیق
برای بررسی اثرات پساب نیروگاه اتمی بوشهر بر دما و شوری آب خلیج فارس، از روش تجربی استفاده شده است. از آنجا که استاندارد سازمان محیط زیست می­گوید در شعاع ۲۰۰ متری از نقطه تخلیه پساب نباید دمای آب بیش از ۳ درجه سلسیوس افزایش یابد، چهار ایستگاه ثابت (A,B,C,D) در فاصله ۲۰۰ متری از نقطه تخلیه پساب مطابق شکل (۳-۱) انتخاب شد و در فصل سرما (ماه­های آذر و دی) در سال ۱۳۹۲ در حالت مهکشند و کهکشند در چهار ایستگاه با بهره گرفتن از دو دستگاه CTD که یک دستگاه ایستگاه های A و B ، ودستگاه دوم همزمان با دستگاه اول ایستگاه های C و D را اندازه گیری میکرد، دما و شوری و چگالی در سه لایه، طی یک چرخه جزر و مد اندازه ­گیری شد و با بهره گرفتن از نرم­افزار­ اکسل^[۱۶] نمودارهای دما، شوری و چگالی بر حسب زمان رسم گردید.

شکل ۳-۱- ایستگاه‌های ثابت مورد مطالعه در حالت مهکشند و کهکشند

همچنین در تاریخ­های ۱۸/۹/۱۳۹۲ و ۱۹/۹/۱۳۹۲ در ایستگاه های شعاعی مطابق شکل­های (۳-۲) و (۳-۳) دما و شوری در حالت مدکامل، جزر و مد با بهره گرفتن از دستگاه CTD اندازه ­گیری گردید و نمودارهای هم­ارز آن­ها با بهره گرفتن از نرم­افزار متلب^[۱۷] رسم شد.

شکل ۳-۲- موقعیت ایستگاه‌های شعاعی در حالت مد کامل و جزر

شکل ۳-۳- موقعیت ایستگاه‌های شعاعی در حالت مد
۳-۴- وسایل و ابزار مورد استفاده
۳-۴-۱- GPS
سیستم مکان‌یابی جهانی^[۱۸] یک سیستم هدایت ( ناوبری ) ماهواره­ای اســت و تنها سیستمی می­باشد که امروزه قادر است، موقعیت دقیق شما را بر روی زمین در هر زمان، در هر مکان و در هر هوایی مشخص کند. این ماهواره‌ها به سفارش وزارت دفاع ایالات ‌متحده ساخته و در مدار قرار داده‌شده‌اند. اولین ماهواره GPS در سال ۱۹۷۸ یعنی حدود ۳۶ سال پیش در مدار زمین قرار گرفت.
این سیستم در ابتدا برای مصارف نظامی تهیه شد ولی از سال ۱۹۸۰ استفاده عمومی آن آزاد و آغاز شد و سرانجام در سال ۱۹۹۴ شبکه‌ای شامل ۲۴ ماهواره تشکیل گردید که امروزه تعداد آن‌ها به ۲۸ عدد رسیده است.
خدمات این مجموعه در هر شرایط آب و هوایی و در هر نقطه از کره زمین در تمام ساعت شبانه‌روز در دسترس است. پدیدآورندگان این سیستم، هیچ حق اشتراکی برای کاربران در نظر نگرفته­اند و استفاده از آن رایگان است.

شکل ۳-۴- دستگاه GPS
دقت بالای این سیستم و جهانی بودن آن دلیلی بر استفاده از این سیستم در علوم مختلف است. GPS یک سیستم عملیاتی و همیشه در حال آماده‌باش است که در تمامی شرایط آب و هوایی دارای کارایی است؛ زیرا فرکانس امواجی که توسط ماهواره‌های GPS ارسال می­شوند در حد گیگاهرتز است و شرایط آب و هوایی (مه و باران و نزولات جوی ) اثری روی این امواج ندارند. این سیستم در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز فعال است و در هر زمان و در هر مکان که لازم باشد می­توان توسط آن تعیین موقعیت کرد. از این دستگاه برای تعیین موقعیت ایستگاه­ها استفاده شد.
۳-۴-۲- دستگاه CTD
دستگاه CTDکه مخفف Conductivity Temperature Depth می­باشد مجهز به چند سنسور است که به ثبت فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی می ­پردازد. این دستگاه قادر است تا عمق ۱۵۰۰ متری به ثبت داده‌های فیزیکی و شیمیایی بپردازد.
دستگاه CTD مدل۳۱۶ OCEAN SEVEN ساخت کارخانه Idronaut ایتالیا، مجهز به سنسورهای فشار، دما، رسانایی، کدورت، اکسیژن محلول و PH است. لازم به ذکر است که این دستگاه با توجه به روابط بین این فاکتورها، به محاسبه عمق ، چگالی آب و سرعت صوت در آب نیز می ­پردازد.

شکل ۳-۵- دستگاه CTD
پارامترهای فیزیکی-شیمیایی شامل دما (°C)، شوری (ppt)، رسانایی (ms/cm)، چگالی(g/cm³) ، اکسیژن محلول (ppm)، pH و کدورت (FTU) با بهره گرفتن از دستگاه CTD ثبت می­گردد.