جهت بررسی پایایی نیز از شاخص پایایی ترکیبی استفاده شد که نتایج در جدول ۴-۱۶ آمده است. پایایی به این معنا است که بین پاسخ دهندگان مختلف مورد مطالعه برداشت یکسانی از سوالات وجود داشته است. در روش شناسی مدل معادلات ساختاری از ضریب پایایی ترکیبی استفاده می شود که مقادیر بالاتر از ۶/۰ برای هر سازه نشان از پایایی مناسب آن دارد.

جدول ۴-۱۶ بررسی پایایی مقیاس های مورد استفاده با بهره گرفتن از پایایی ترکیبی

۴-۳-۲ مدل ساختاری (مدل تحلیل مسیر)
پس از طی مراحل تصدیق مدل اندازه گیری و محاسبات روایی سازه و تشخیصی در این مرحله می توان به آزمون روابط بین سازه های تحقیق پرداخت. به این منظور مدل مورد نظر در نرم افزار لیزرل پیاده شد. با توجه به اینکه مقدار ریشه دوم برآورد واریانس خطای تقریب RMSEA برای مدل ساختاری تحقیق بالاتر از ۱/۰ گزارش شده است لذا جهت برآورد دقیق ضرایب مسیر برای آزمون فرضیات تحقیق نیاز به اصلاحات وجود دارد. در جدول ۴-۱۷ مراحل اصلاح مدل آمده است. همانطور که در روش شناسی مدل معادلات ساختاری مطرح است محقق باید با بهره گرفتن از معنی داری مقدار تفاوت آماره کای اسکویر نسبت به اصلاح مدل و پیشبرد مراحل اقدام نماید. در این راستا از آزمون D² که از روی مقدار کاهش کای اسکویر و تفاوت معنی داری آن قضاوت می کند استفاده شده است. شناسایی محدودیت‌ها و اضافه کردن پارامترهای اضافی دو راه حل برای اصلاح واقعی مدل های لیزرلی است. در رویکرد شناسایی محدودیت ها، اگر مدلی معین نشده باشد، برخی از محدودیت‌های مشخصی مورد نیاز است که بر مدل تحمیل شود. مهم‌ترین استراتژی مورد استفاده در این ارتباط در علوم انسانی، محدودیت – صفر^[۱۳۷] است. یعنی می‌بایستی برخی از عوامل ساختاری مشخصی از مدل را به صفر محدود کنیم و یا برخی از عوامل ساختاری معینی را با یکدیگر مساوی ‌کنیم و یا یک پارامتر ممکن را به یک مقدار منطقی مانند یک ثابت می‌کنیم. لیکن در قسمت اصلاح مدل لیزرلی تحقیق حاضر از رویکرد اضافه کردن پارامتر های اضافی استفاده شده است. به این ترتیب که بین نشانگر های موجود در مدل و با توجه به خروجی لیزرل در بین برخی از آنها مقدار خطای کوواریانس آزاد و از طریق کنترل آن مقادیر بهبود یافتند.
جهت بررسی اینکه آیا اصلاح انجام شده در مدل تغییر معنی دار ی ایجاد کرده است یا خیر از آزمون خی دو استفاده می شود. با توجه به کاهش شدید مقدار خی دو و به شدت معنی دار بودن این کاهش مدل اصلاح شده که از اضافه نمودن مسیر هایی جهت ازاد کردن پارامتر های خطای کوواریانس مدل در پنج مرحله استفاده نموده مورد قبول می باشد. طبق جدول زیر تا پنج مرحله آزاد کردن کوواریانس های خطای اندازه گیری باعث بهبود مدل و تفاوت معنی دار خی دو با مرحله قبل شده است. از آنجا که در مدل ششم بهبودی را نسبت را مدل قبلی شاهد نیستیم و کاهش کای اسکویر به دلیل کوچکتر بودن مقدار اختلاف کای اسکویر(خی دو) بین دو مدل از ۷۵/۲، بی معنی است، لذا مدل پنجم به عنوان مدل نهایی و برازش یافته مورد قبول واقع می شود. از اینرو در اینجا می توان پارامتر های برآورد شده در مدل اصلاح شده نهایی را قابل اتکاء دانست و از آنها برای آزمون فرضیات تحقیق استفاده نمود. زیرا که این ضرایب در مدلی محاسبه شده اند که اولا هیچ خطای کوواریانسی باقی نمانده و ثانیا تمام مسیر ها پیش بینی شده اند که اصطلاحا مدل اشباع ترین حالت خود را دارد.
جدول ۴-۱۷ تفاوت مقادیر کای اسکویر در تخمین اثر بخشی اصلاح مدل ساختاری تحقیق

فاصله زمانی تاریخ پذیرش تا سال های ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶

۴

نوع صنعت

درصورتیکه شرکت درطیقه صنایع غذایی، ماشین آلات و خودرو، صنایع شیمیایی و معادن فعالیت کند از عدد ۱ و در غیر این صورت از عدد صفر استفاده شده است.

۵

نوع موسسه حسابرسی

در صورتیکه حسابرسی شرکت توسط سازمان حسابرسی انجام شده باشد از عدد ۱ و در غیر این صورت از عدد صفر استفاده شده است.

۶

ساختار مالکیت

درصورتیکه مالکیت شرکت در بین عموم توزیع شده باشد ومالکیت عمده نداشته باشد ازعدد۱و درغیراین صورت ازعدد۰استفاده شده است.

فرضیات با بهره گرفتن از مدل‌های رگرسیونی چندگانه بررسی شد . نتایج نشان داد اندازه شرکت، عمر شرکت و نوع صنعت رابطه مثبت و معنادار و ساختار مالکیت رابطه منفی با کیفیت گزارشگری مالی دارد اما رابطه نوع موسسه حسابرسی با کیفیت گزارشگری مالی از لحاظ آماری معنادار نبود(سجادی و همکاران،۱۳۸۸).
۷- حساس یگانه و پژنگ در سال ۱۳۸۸ به بررسی رابطه میان ویژگی‌های شرکت و میزان افشای داوطلبانه اطلاعات پرداختند. هدف تحقیق آنان گزارشی از میزان افشای داوطلبانه اطلاعات مالی و غیر‌مالی که عموما توسط شرکت‌های پذیرفته‌شده بورسی انجام می‌شود و هم چنین بررسی وجود رابطه بین مشخصه های ساختاری، عملکردی و بازار است.
به منظور تعیین میزان افشای داوطلبانه از شاخصی متشکل از ۴۶ مورد از اقلام افشای داوطلبانه استفاده شد که در پیوست ۹ آمده است. متغیرهای مستقل که مبنای ۹ فرضیه تحقیق هستند در قالب سه طبقه از ویژگی‌های شرکت یعنی ساختاری، عملکردی و بازار قرار می گیرند. ویژگی‌های ساختاری شامل اندازه شرکت، اهرم مالی، پراکندگی مالکیت و عمر شرکت می‌باشد. ویژگی‌های عملکردی نیز شامل نسبت حاشیه سود، بازده حقوق صاحبان سهام و نسبت جاری تعیین گردید. نوع صنعت و اندازه موسسه حسابرسی نیز از ویژگی‌های بازار تعریف گردیده اند.
پس از مطالعه صورت‌های مالی و گزارش فعالیت هیئت مدیره، در صورت افشا شدن هریک از موارد فوق امتیاز یک و در صورت عدم افشا امتیاز صفر تعلق می‌گیرد و در نهایت جمع امتیازهای کسب شده تقسیم به ۴۶ ، نمره نهایی افشا به دست می‌آید.
فرضیه‌های این تحقیق به صورت زیر تدوین شده‌اند:
۱- شرکت‌های بزرگ‌تر تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۲- شرکت‌های دارای اهرم بالاتر تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۳- شرکت‌هایی که پراکندگی مالکیت‌شان بیشتر است، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۴- شرکت‌های قدیمی تر تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۵- شرکت‌هایی که نسبت سود ناخالص بیشتری دارند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۶- شرکت‌هایی که بازده حقوق صاحبان سهام بیشتری دارند، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۷- شرکت‌های دارای نقدینگی بالاتر، تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۸- شرکت‌هایی که در صنایع تولیدی فعالیت می‌کنند، نسبت به سایر شرکت‌ها تمایل بیشتری به افشای داوطلبانه اطلاعات دارند.
۹- شرکت‌هایی که از موسسه حسابرسی بزرگتری برای حسابرسی صورت‌های مالی خود استفاده می‌کنند اطلاعات داوطلبانه بیشتری را افشا می‌کنند.

مدل تحقیق آنان در زیر ارائه شده است:
Y = β_۰ + β_۱ X₁ + β_۲ X₂ + β_۳ X₃ + β_۴ X₄ + β_۵ X₅ + β_۶ X₆ + β_۷ X₇ + β_۸ X₈ + β_۹ X₉ + ϵ
X₁ : لگاریتم ارزش دفتری کل دارایی ها _۵X: حاشیه سود ناخالص
X₂: نسبت بدهی _۶X: بازده حقوق صاحبان سهام
X₃: پراکندگی مالکیت _۷X: نسبت جاری
X₄: لگاریتم میزان عمر شرکت _۸X: نوع صنعت
X₉: اندازه موسسه حسابرسی کننده
ϵ: سایر متغیرهای اثرگذار که تقریبا صفر در نظر گرفته می‌شود.
Y: بیانگر سطح شاخص افشا است.
بررسی فرضیه‌های تحقیق، به کمک تجزیه و تحلیل رگرسیون در سال ۱۳۸۶ نشان می‌دهد که بین اندازه شرکت، بازده حقوق صاحبان سهام و اندازه موسسه حسابرسی با میزان افشای داوطلبانه اطلاعات رابطه مستقیم و معنادار برقرار است. از طرف دیگر بین عمر شرکت و میزان افشای داوطلبانه اطلاعات رابطه منفی و معنادار وجود دارد. سایر متغیرهای مستقل مورد بررسی در این تحقیق با میزان افشای داوطلبانه اطلاعات رابطه معنادار ندارند.
۸- در سال ۱۳۸۹، بنی مهد و محسنی شریف مفهوم کیفیت افشای اطلاعات و برخی از عوامل تاثیرگذار بر آن را، مورد مطالعه قرار دادند. به همین منظور شرکت‌های رتبه‌بندی شده در بورس اوراق بهادار تهران در سال ۸۶ که شامل ۳۱۱ شرکت بود، به عنوان جامعه آماری تحقیق انتخاب شدند. سپس با بهره گرفتن از اطلاعات مندرج در متن صوت های مالی و یادداشت های همراه به بررسی رابطه بین برخی از عوامل تاثیرگذار بر رتبه‌بندی شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار نظیر اندازه شرکت، بازده دارایی‌ها، اهرم مالی، نوع حسابرس، نوع گزارش حسابرس، درصد مالکیت سهامدار عمده، نوع واحد تجاری و نوع صنعت پرداخته شد.
در پژوهش آنان با توجه به اینکه ارائه به موقع اطلاعات به سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان عامل اصلی رتبه‌بندی شرکت‌ها از سوی این سازمان مدنظر قرار گرفته بود، از این رو متغیر وابسته، فاصله زمانی بین تاریخ تهیه صورت‌های مالی و تاریخ انجام حسابرسی درنظر گرفته شده است.
نتایج تحقیق حاکی از این است که رتبه افشاء با اندازه شرکت و نوع صنعت ارتباط معنی دار مثبت دارد. اما با نوع گزارش حسابرس و درصد مالکیت سهام رابطه معنی دار منفی دارد. هم چنین رابطه ای میان بازده دارایی‌ها، اهرم مالی، نوع حسابرس و نوع واحد تجاری با رتبه افشاء مشاهده نشد(بنی مهد و محسنی شریف،۱۳۸۹).
۹- ستایش و همکاران در سال ۱۳۹۱، به بررسی تاثیر کیفیت افشا بر نقدشوندگی و هزینه سرمایه سهام عادی جاری و آتی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. آنان برای سنجش متغیر کیفیت افشاء، از امتیازهای تعلق گرفته به هر شرکت که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار تهران و از طریق اطلاعیه “کیفیت افشاء و اطلاع رسانی مناسب” منتشر می‌شود، استفاده کردند. برای سنجش نقدشوندگی نیز از معیارهای نرخ گردش سهام، تعداد سهام مبادله شده و حجم ریالی مبادلات استفاده نمودند. یافته های بررسی ۱۰۵ شرکت در دوره زمانی ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۷ بیانگر این بود که بین اندازه شرکت و نقدشوندگی جاری و آتی آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، اما رابطه معناداری بین کیفیت افشاء و نقد شوندگی جاری و آتی شرکت وجود ندارد. افزون بر این، رابطه منفی و معناداری بین کیفیت افشاء و هزینه سرمایه سهام عادی جاری و آتی شرکت وجود دارد. با این وصف، شواهدی دال بر وجود رابطه معنادار بین اندازه شرکت و هزینه سرمایه سهام عادی جاری و آتی آن مشاهده نشد(ستایش و همکاران،۱۳۹۱).
۲-۲۲-۲- تحقیقات خارجی
۱-آلن روبرت سرف^[۱۰۴] طی تحقیقی که در سال ۱۹۶۱ پیرامون گزارشگری شرکت‌ها و تصمیمات سرمایه‌گذاری در آمریکا انجام داد دریافته بود که کیفیت افشای گزارشگری مالی شرکت‌ها تحت تاثیر برخی متغیرها قرار دارد. و غالبا بین متغیرهای مزبور وابستگی وجود ندارد. سرف بر اساس مطالعه فرایند تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران، بررسی ادبیات حسابداری در رابطه با تصمیم‌گیری، مصاحبه با تحلیل‌گران بورس و بررسی گزارش‌های تحلیل‌گری، شاخص‌های افشای اطلاعات در گزارشگری سالانه را مشخص کرد. موارد افشای تدوین شده توسط سرف بعدها توسط دیگر محققین مورد استفاده قرار گرفت. در واقع باید گفت وی پیشتاز تحقیقات تجربی در زمینه موضوع تحقیق می‌باشد. شاخص موارد افشای اطلاعاتی که سرف تدوین کرده و به ۳۱ مورد محدود شده است که در پیوست ۱۰ آمده است.

۳- تصمیم گیری در مورد طراحی نیروی کار
۴- عملکرد گروهی بالا.
بر اساس عقیده برادفورد (۱۹۸۴) مدیر موفق کسی نیست که فقط دارای توانایی برانگیختن و کنترل زیاد و نیز دارای زیردستانی هم سطح باشد ، بلکه مدیر موفق کسی است که عوامل مذکور را در فرایند تصمیم گیری وارد کند.به نظر او کارایی بالای مدیران با عواملی چون انگیزش ، امانتداری ، درستکاری ، اعتماد به نفس ، ضریب هوشی و هوش هیجانی آنها ارتباط دارد.همه این عوامل می توانند موجب افزایش تجربه ، یادگیری و در نتیجه موجب افزایش توانایی تجزیه و تحلیل شوند.
چنین تجربه ای مدیران را یاری می دهد که خود و دیگران را درک کنند ، فهم و برداشت درستی از خصوصیات هیجانی خود و دیگران کسب نمایند و این خصوصیات هیجانی را در جهت بهبود عملکرد شغلی خود و همکاران بکار گیرند.هوش هیجانی با تاثیر بر زمینه هایی چون بکارگیری ، حفظ و نگهداری کارکنان ، توسعه و بهسازی افراد مستعد ، کار تیمی ، ارتقا سلامتی ، روحیه و تعهد کارکنان ، نوآوری ، بهره وری ، کارایی ، فروش ، درآمدها ، کیفیت خدمات ، وفاداری مشتری و بازده مشتریان و کارکنان به اثربخشی سازمان کمک می کند.هوش هیجانی بر توسعه و بهسازی افراد مستعد تاثیر گذار است بعنوان مثال کتی کارم ^[۷۱]و کری چرنیس^[۷۲] نشان می دهند که چگونه روابط در کار می تواند به توسعه و بهسازی افراد مستعد کمک کند . با وجود این در بهسازی افراد همه روابط به یک اندازه موثر نیستند.هوش هیجانی مربی ، مشاور رئیس و یا همکار برای کمک به توسعه و بهسازی اعضای سازمان و استفاده از افراد مستعد برای اثربخشی سازمان مهم و حیاتی خواهد بود .

دراکات^[۷۳] و ولف^[۷۴] بیان می کنند ، تیمهای دارای هوش هیجانی ، انواع مشارکت به همکاری ، تعهد و صلاحیت را از خود نشان می دهند که بر اثربخشی سازمان اثر دارد (چرنیس ، ۲۰۰۱) علاوه بر این آنها نشان می دهند که گرچه هوش هیجانی فردی اعضا به سطح هوش هیجانی تیم کمک می کند ، ولی منابع دیگری نیز برای هوش هیجانی گروهی دارد.همچنان که هوش هیجانی فردی به هوش هیجانی گروهی کمک می کند ، هوش هیجانی گروه نیز در هوش هیجانی تک تک اعضای گروه موثر است.افرادی که عضو گروه های دارای هوش هیجانی هستند ، بیشتر از افراد غیر عضو از هوش هیجانی برخوردار می شوند . اغلب شیوه هایی که از طریق آنها هوش هیجانی بر اثربخشی سازمان تاثیر می گذارد ، ظریف و هوشمندانه است و اندازه گیری آنها مشکل است در حال حاضر در سازمانها این امکان وجود دارد که مطلوبیت اقتصادی هوش هیجانی درست تر و دقیق تر از قبل محاسبه شود . جالب توجه این است که نتایج این تجزیه و تحلیلها با این عقیده جمعی که شایستگیهای مرتبط با هوش هیجانی نقش مهمی در تعیین اثربخشی سازمان ایفا می کنند ، منطبق است اگر هوش هیجانی فرد و گروه به اثربخشی سازمانی کمک می کند ، بنابراین آنچه که در سازمان به هوش هیجانی فرد و گروه کمک می کند ، چیست ؟ چنین سوالی بویژه برای فردی که می خواهد از قدرت هوش هیجانی برای بهبود سازمان استفاده کند مهم است . در نمودار دو مدلی چرنیس (۲۰۰۱) برخی از عوامل کلی موثر بر هوش هیجانی در سازمان نشان داده شده است.استفاده از این مدل بعنوان نقطه شروع برای افرادی که می خواهند به فرد یا گروه کمک کنند تا این که از نظر هوش با هوش تر شوند می تواند موثر باشد.در همین ارتباط گلمن ، خاطر نشان کرد که هوش هیجانی عمدتاً از طریق روبط پایدار و گاهی بر کیفیت روابط تاثیر می گذارد.کارم و چرنیس متذکر می شوند که روابط رسمی و غیر رسمی که بطور طبیعی در سازمان ایجاد می شوند در هوش هیجانی موثر است.ارتباطات به افراد کمک می کند تا از نظر هیجانی باهوش تر شوند ، حتی زمانی که آنها برای اجرای آن هدف آماده نیستند ، بر اساس الگوی مذکور هر تلاشی برای بهبود هوش هیجانی در سازمان ، به ارتباطات بستگی دارد.حتی آموزش رسمی ، مداخلات موثر یا سیاستهای منابع انسانی از طریق تاثیر بر روابط بین افراد و گروه در هوش هیجانی موثر خواهد بود.
در قسمت چپ الگو ، سه عامل سازمانی که با یکدیگر ارتباط متقابل دارند ، نشان داده شده است.
هر یک از این عوامل از طریق تاثیر بر روابط ، بر هوش هیجانی تاثیر می گذارند و هر عامل بر دو عامل دیگر موثر می باشد.بعنوان مثال گلمن ، با ارائه داده هایی نشان می دهد که چگونه هوش هیجانی رهبری سازمان ، از طریق تاثیر بر جو سازمان ، بر اثر بخشی سازمان تاثیر می گذارد.در همین حال ، وظایف منابع انسانی از قبیل انتخاب ، استخدام ، آموزش و توسعه و مدیریت عملکرد تاثیر قوی بر هوش هیجانی رهبران دارد.رهبران فاقد هوش هیجانی مدلهای ضعیفی برای گسترش هوش هیجانی در سایرین فراهم می کنند و احتمالاً نمی توانند انواع پشتیبانی ، حمایت و تشویق لازم را برای تلاش در جهت افزایش موثر هوش هیجانی ، فراهم آورند.
الگوی ذیل دو الزام مهم را پیشنهاد می کند :
اول اینکه ، هر تلاشی در بهبود هوش هیجانی اعضای سازمان اگر نتواند بطور طبیعی بر روابط اعضا تاثیر بگذارد ، به شکست منجر خواهد شد .
دومین الزام ، مداخله هایی است که تنها بر یک بخش نه چندان موثر الگو متمرکز می باشد .
بنابراین یک برنامه آموزشی طراحی شده برای کمک به افزایش هوش هیجانی اعضای سازمان به دلیل اینکه تنها بخشی از مدل ، یعنی وظایف منابع انسانی را مد نظر قرار می دهد ، به تنهایی دارای ارزش محدودی است . اینگونه تلاشهای آموزشی ، تنها زمانی با موفقیت همراه است که فرهنگ و رهبری سازمانی از آنها حمایت کند.همه الگوها لزوماً کامل نیستند .
از جمله این الگو ، تنها برخی از عوامل و نه همه عوامل را که به توسعه هوش هیجانی گروهی و فردی در سازمان کمک می کند ، در بر می گیرد.بعنوان نمونه بویاتزیس و چرنیس خاطر نشان می کنند افراد ، ارزشها ، امیال و آرزوها و گذشته خود را با خود به سازمان می آورند و اینها بر پاسخ یا عکس العمل فرد به تلاشهای مرتبط با افزایش هوش هیجانی اثر می گذارد(چرنیس ، ۲۰۰۱ )
نمودار ۲-۱۱ : مدل رابطه هوش هیجانی و اثربخشی سازمانی(چرنیس،۲۰۰۱ :۳۰)
۲-۱-۳۶-هوش هیجانی،ارتقا یادگیری و تحول سازمانی
مدیریت تحول (Change Management) جهت دهی به اقدامات اصلاحی در راستای بهبود اقدامات و عملیات سازمان به گونه ای است که موجبات حفظ کارایی و اثربخشی سازمان را فراهم آورد بدلیل عدم ثبات و ناپایداری در محیط سازمان ، تحول و تغییر در محتوای سازمان ضرورت می یابد.همانطور که آلوین تافلر بیان می کند : شوک آینده محصول سه روند به هم پیوسته ناپایداری، تازگی و تنوع است.با این اوصاف نگاه به سازمان بعنوان موجودیتی متغیر ، بیشتر مشهود می گردد.سازمانها با ایجاد تغییراتی در ساختارها ، فرآیندها و فرهنگ خود سعی در بالا بردن قابلیت انعطاف دارند.اما مشکل اصلی در انجام فرایند تحول ، مقاومت در برابر تغییر و تحول است.
کاتر و شلسینگر عوامل منفعت شخصی کوته بینانه ، تصور غلط ، فقدان اعتماد ، ارزیابیهای متفاوت و تحمل ناپذیری در مقابل تغییر را از دلایل اصلی مقاومت افراد در برابر تغییر قلمداد می کنند همچنین این دو به منظور غلبه بر مقاومت کارکنان ، نشر روش ، آموزش و ترغیب مشارکت و مداخله ، حمایت و پشتیبانی ، مذاکره و توافق ، تدبیر زیرکانه به همکاری گرفتن و هدایت و توسل به جبر و زور را معرفی می کنند.با این حال ، ضروری است که قبل و در حین تحول از برخی راهکارها برای همسویی و تمایل کارکنان به تحول سازمانی استفاده کرد.
ایجاد حس علاقه مندی و اشتیاق به تحول در میان کارکنان ، موجب تسریع و اثربخشی برنامه های تحول سازمانی خواهد شد (کرد ناییج ، ۱۳۸۴ : ۱۰۱)
می توان اذعان داشت توجه به ابعاد نرم سازمان بویژه کارکنان و نیز آموزش آنها ضروری است و از طرف دیگر یکی از راه های افزایش ظرفیت کارکنان برای یادگیری و در نتیجه دستیابی به تحول سازمانی ، توسل به هوش هیجانی است.
برخی متخصصان که نقش هیجانات و عواطف را در تحول سازمانی بررسی کرده اند ، واکنشهای هیجانی از قبیل استرس ، انزوا و تعهد سازمانی را که می توان گفت از فرآیندهای هیجانی –شناختی موثر سازمانی بوده ، را مورد توجه قرار نداده اند.در حالی که باید پذیرفت انطباق افراد با تحول سازمانی نیازمند عوامل هیجانی-شناختی است.
مرور ادبیات نظری بیانگر آن است که بررسی نظری اندکی در زمینه اهمیت هوش هیجانی در دستیابی به تحول سازمانی انجام شده است.هر چند که در زمینه واکنشهای هیجانی افراد به شرایط ناشی از تحول سازمانی ، پژوهشهای کاملتری انجام شده است . برای مثال گوردون و همکاران بیان می کنند : افراد دارای هوش هیجانی بهتر با ناامنی شغلی ناشی از تحول سازمانی کنار می آیند .
اشانازی و دیگران ^[۷۵](۲۰۰۲) مزایای افراد دارای هوش هیجانی را در جریان انطباق با استرس در محیط کاری بررسی نمودند و یکی از عوامل ممکن استرس را تحول سازمانی قلمداد می کنند.
الیوت ، واتسون و گرین برگ نیز اهمیت واکنش هیجانی را بعنوان روشی برای انطباق افراد با تحول شخصی مورد تایید قرار می دهند.فرض می شود افراد دارای توانایی مدیریت عواطف خود و دیگران در طی دوره تحول سازمان قادرند در فرایند تحول مشارکت کنند.
این افراد در طی دوره تحول سازمانی بدلیل توانایی آگاهی از عواطف خود و دیگران و توانایی کنترل آنها کمتر تحت استرس قرار خواهند گرفت.(جردن ، ۲۰۰۴) .
بر اساس مطالعات صاحبنظران ، برخی توانایی های مرتبط با هوش هیجانی ، به نظر می رسد که قابلیت تاثیر گذاری بر رفتارهای محیط کاری را دارا باشد.
برای نمونه خودآگاهی در عملکرد رهبر نقش دارد بعلاوه کنترل هیجانی لازمه حفظ و نگهداری روابط در محیط کار تلقی می شود ( مارتینز و دیگران ، ۱۹۹۸)
شاخصهای هوش هیجانی به قسمت عملکرد در آزمونهای مدیریتی و نیز قسمت عملکرد در مصاحبه های گزینشی مربوط می باشند . همچنین قسمتهای متنوع هوش هیجانی بر توانایی افراد تاثیر خواهند داشت تا آنها بصورتی موفق ، تغییر و تحول را مدیریت کرده و رفتار خود را در طی دروه تحول ، بهبود بخشند.می توان گفت درک و فهم این تعامل در فهم بهتر عملکرد سازمان و شاخصهای آن نقش دارد.اگر هوش هیجانی ، تلاشهای افراد برای مدیریت موفق تحول یا رفتارهای خاصی که در طی دوره تحول ، بوجود می آیند را پیش بینی کند در این حال ، اطلاعات ارزشمندی برای مدیران در تقسیم مشاغل بین کارکنان و اجرای برنامه تحول یا در تعیین کارکنانی که برای مدیریت تحول به کمک و مساعدت نیاز دارند ، فراهم می شود ( جردن، ۲۰۰۴)
۲-۱-۳۷-اکتساب و بهبود هوش هیجانی
سوالی که می توان اینجا مطرح کرد این است که آیا می توان هوش هیجانی را بهبود داد؟
مفهوم اینکه بتوانیم به سادگی خصوصیات اصلی و اساسی کیفیت را تغییر دهیم ، صحیح نیست .
آیا افراد بدبین با شرکت در یک کارگاه آموزشی می توانند خوش بین شوند ؟ آیا اضطراب را می توان به سادگی درمان کرد ؟ البته خیر ، آیا افراد بدبین می توانند یاد بگیرند که مدل تفکر خود را بررسی کرده و بعضی اوقات این مدل را تغییر دهند ؟ بله . این دو موضوع به نظر ممکن می رسد.حتی اگر نتوان هوش هیجانی افراد را تغییر داد شاید بتوان به افراد مهارتهای هیجانی را آموزش داد و به معلومات آنها در این زمینه افزود (اکبرزاده ، ۱۳۸۳: ۳۸)
در این زمینه دو دیدگاه مطرح شده است:
۲-۱-۳۷-۱-دیدگاه مایر و سالووی
به عقیده مایر ، قسمتی از هوش هیجانی غریزی است که یک نوع ظرفیت روانی برای معنی بخشی و کاربرد اطلاعات هیجانی است ، در حالی که قسمت دیگر آن چیزی است که ما از تجارب زندگی می آموزیم.قسمت اخیر می تواند بوسیله کوشش ، تمرین و تجربه بهبود یابد.
سالووی نظر مایر را توسعه می دهد یعنی عقیده دارد بسیاری از مهارتهایی که قسمتی از هوش هیجانی هستند را می توان یاد گرفت.سالووی اعتقاد دارد هوش هیجانی عبارت است از یک سری مهارتها و قابلیت‌هایی که می توان هم آموزش داد و هم یاد گرفت ، بطوریکه یک شخصی بتواند از نظر هیجانی بهتر ترتیب یابد (اکبرزاده ، ۱۳۸۳ : ۴۰-۳۹)
سالووی (۱۹۹۷) معتقد است بیشتر مهارتها در اثر تعلیم و تربیت پیشرفت می کند و احتمال دارد که این موضوع برای حداقل بعضی مهارتهای در رابطه با هوش هیجانی صحیح باشد.
مهارتهای هیجانی در منزل و با تعامل خوب والدین کودک شروع می شود.همچنین امکان دارد برخی یادگیریهای درمانی در مدرسه انجام شود.بعضی از مهمترین یادگیریها در ارتباط غیر رسمی بین کودک و معلم صورت می گیرد . معمولاً معلمین نقش یک الگوی مهم و بالقوه عاقل بزرگسال را بر عهده دارند و در نهایت جای دیگری که مهارتهای هوش هیجانی آموزش داده می شود برنامه استاندارد است (اکبرزاده ، ۱۳۸۳ : ۴۵)به عقیده سالووی اهمیت ارزشها نیز زیاد است ، زیرا ارزشها تا حدی معلومات خودآگاه فرد را در مورد هیجانها معین می کنند.در غرب ارزشها معمولاً در موضوعات هنرهای آزاد مثل تاریخ تمدن و شهروندی و دین و مذهب بحث می شود و نظام ارزشهای شرقی و دین و عرفان ، ارزشهای والای انسانی و از خودگذشتگی و احترام به گوهر وجود افراد و تساوی و برابری وجود دارد که باید در عمل نیز انجام شود ( اکبرزاده ، ۱۳۸۳ : ۴۷)
۲-۱-۳۷-۲-دیدگاه گلمن – امرلینگ
رابرت امرلینگ ^[۷۶]و دانیل گلمن ^[۷۷]معتقدند هر چند دانش کنونی می گوید که ژنها نقش مهمی در هوش هیجانی دارند اما این را هم اذعان می کنند که ژنها در تجربیات احساسی ، هیجانی و اجتماعی افراد تغییر شکل می یابند بنابراین می توان ادعا کرد که هوش هیجانی تا حدی نیز از تجربیات زندگی بدست می آید (امرلینگ و گلمن ، ۲۰۰۳ : ۲)بنابراین می توان از دو دیدگاه فوق به این نتیجه رسید که بخشی از هوش هیجانی به استعدادهای ذاتی افراد مربوط می شود و بخشی دیگر آن در طول زندگی و در تجربیات کمی حاصل می شود و این بخش دوم را می توان بهبود بخشید و آموزش داد بنابراین ، هر چند این دو مکتب،در مورد میزان اکتسابی بودن و غریزی بودن هوش هیجانی تا حدی با یکدیگر اختلاف نظر دارند ، اما هر دو گروه معتقدند که هوش هیجانی به دو بخش غریزی و اکتسابی تقسیم می شود و این بخش اکتسابی هوش هیجانی است که قابل یادگیری و آموزش است.
۲-۱-۳۸-چطور می توان هوش هیجانی را بهبود بخشید؟
۱- مسئولیت عواطف و کامیابیها را بپذیرید.
۲- به جای بر چسب زدن رفتار و انگیزه های دیگران ، احساسات خودتان را بازنگری کنید.
۳-مهارتهای موثر سازش جویانه را برای حالت خاص روانی توسعه دهید.یاد بگیرید آرامش خود را زمان هیجان زدگی حفظ کنید و هنگام احساس خمودگی و ضعف پر تلاش و پر تحرک باشید.
۴-بدنبال کسب پیروزی باشید و از شرایط منفی درس زندگی بیاموزید.
۵- با خود صادق باشید.احساسات منفی تان را بپذیرید و دنبال یافتن منشا آن باشید.
۶- به احساسات دیگران احترام بگذارید و به آنان نشان دهید برایشان احترام قائل هستید .
۷- از افرادی که احساسات شما احترام نمی گذارند یا قبولتان ندارند دوری کنید.
۸- دو برابر آنچه حرف می زنید گوش دهید.
۹-به ارتباطات غیر کلامی اهمیت دهید.وقتی با دیگران ارتباط برقرار می کنید به چهره آنها نگاه کنید، به لحن صدایشان توجه کنید و علایم تن گفتاری را به ذهن بسپارید و آنها را مدنظر قرار دهید.
۱۰-بدانید بهبود هوش هیجانی به زمان نیاز دارد.صبر و حوصله داشته باشید و عجله نکنید(آقایار ، شریفی درآمدی ، ۱۳۸۶ : ۲۵۸-۲۵۷).

موش‌ها نیز مانند سایر حیوانات، احتیاج به تغذیه مناسب و جیره غذایی متعادلی دارند. موش‌ها در برابر کمبود غذا نسبت به حیوانات دیگر حساس‌تر هستند. مهم‌ترین علامتی که در کمبود غذایی مشاهده می‌شود لاغری مفرط، مرگ زودرس، اسهال و کانی بالیسم یا هم نوع خواری است. یک موش سفید بالغ به طور متوسط روزانه نیاز به ۱۰-۱۵ کالری انرژی دارد و روی این اصل مواد قندی قسمت اعظم غذای موش را تشکیل می‌دهد. از این میزان مواد قندی ۲۴-۲۶% آن را می‌توان از سلولز تأمین نمود. پروتئین‌ها با منشأ گیاهی یا حیوانی می‌توانند ۱۵ تا ۲۸% احتیاجات پروتئینی حیوان را تأمین کنند ولی مصرف بیش از حد ۲۸% پروتئین ممکن است عوارضی را در موش به وجود آورد. نسبت کلسیم به فسفر نباید از ۵/۱ کمتر و از ۵/۲ بیشتر باشد. موش قادر نیست ویتامین و اسیدآمینه مورد نیاز خود را در بدن بسازد و روی این اصل این ترکیبات را از طریق مواد خوراکی به بدن حیوان می‌رسانند.
فرآورده‌های غذایی موش به صورت پلت موجود می‌باشد. محتویات غذای موش معمولاً در برگیرنده حبوبات، مکمل‌های پروتئینی همانند سویا و شیر خشک، همچنین چربی به شکل روغن ذرت یا چربی‌های حیوانی، ویتامین‌ها و مواد معدنی است. غذای موش باید از یک سازمان یا فروشنده اسم و رسم دار خریداری شود که توجهات لازم را از نظر تهیه غذا‌های مقوی و بدون پاتوژن‌ها، هورمون‌ها، آنتی‌بیوتیک و سایر دارو‌های معمول داشته باشد. همراه بودن این ترکیبات با غذا ممکن است تأثیر شایان توجهی در نتایج آزمایش داشته باشد.
شکل ۳-۳٫ نحوه قرار گیری موش های آزمایشگاهی در قفس های مخصوص
۳-۱۴٫ اجرای الگوی زخم
موش‌هایی با وزن ۲۰-۳۰ گرم با تزریق داخل صفاقی کتامین و زایلیزین در طول مدت جراحی بیهوش گردیدند. متعاقب آن مو‌های قسمت پشتی موش‌ها به کمک خودتراش برقی تراشیده و توسط اتانول ۷۰% ضدعفونی شد. چهار زخم مدور یکسان با فواصل مساوی از یکدیگر در ناحیه‌ی پشتی موش‌ها توسط بیوپسی پانچر با ضخامت ۳ میلی‌متر ایجاد شد. الگوی زخم مورد استفاده برای این تحقیق بر اساس کار مورتون و مالون و به صورت excision wound model اجرا شد. بافت‌های پوستی با دقت تمام تشریح و خارج شدند و زخم‌های ایجاد شده در طول مدت تحقیق بدون هیچ پوششی باز ماندند. روز اجرای الگوی زخم به عنوان روز صفر زخم محسوب شد. ۲۴ ساعت بعد از روز اجرای الگو، دو تا از چهار تا زخمی‌که در سمت راست بدن موش‌ها ایجاد شده بود با لیپو پلی ساکارید تیمار شدند و دو تای دیگر هم که در سمت چپ بدن موش‌ها بودند به عنوان زخم‌های کنترل انتخاب شدند. این تیمار‌ها به مدت ۳ روز، در ساعت مشخص و توسط یک نفر صورت گرفت.

موش‌ها به چهار گروه مساوی که شامل پنج موش در هر گروه می‌شد تقسیم‌بندی شدند و هر موش به طور جداگانه در یک قفس مجزا قرار داده شد که در شرایط استاندارد و با تغذیه‌ی مناسب نگهداری شدند. گروه اول در روز اول بعد از اثر لیپو پلی ساکارید مورد بیوپسی قرار گرفت، گروه دوم در روز دوم پس از تیمار لیپو پلی ساکارید، گروه سوم در روز سوم و گروه چهارم هم در روز هفتم پس از تیمار لیپو پلی ساکارید مورد بیوپسی قرار گرفت. این نمونه‌های بافتی پوستی برای آزمایشات بیوشیمیایی و پاتولوژیکی آماده‌سازی شدند، به این صورت که یک زخم کنترل و یک زخم تیمار از یک موش به عنوان یک نمونه در روز مشخص برای بررسی پاتولوژیکی گرفته شد و همچنین یک زخم کنترل و یک زخم تیمار از همان موش به عنوان یک نمونه در روز مشخص برای بررسی‌های بیوشیمیایی انتخاب شد. تمام مراحل جراحی بر اساس کمیته‌ی اخلاقی انیستیتو پاستور ایران و تحت شرایط استاندارد صورت گرفت.
شکل ۳-۴٫ روز صفر پس از اجرای الگوی زخم
۳-۱۵٫ تیمار موضعی لیپو پلی ساکارید
به منظور بررسی پتانسیل التهابی لیپو پلی ساکارید به طریق invivo، محلول تهیه شده لیپو پلی ساکارید به مدت ۳ روز و ۲۴ ساعت بعد از اجرای الگوی زخم به صورت موضعی و مستقیماً به بستر زخم اثر داده شد. همانطور که قبلاً ذکر شد دو تا از چهار تا زخمی‌که در سمت راست بدن موش‌ها ایجاد شده بود، با دوز یکسانی از LPS (μg 100) مورد تیمار قرار گرفتند. گروه کنترل زخم‌ها هم به صورت موضعی به مدت ۳ روز و ۲۴ ساعت بعد از اجرای الگوی زخم در همان شرایط یکسان با PBS تیمار شدند.
روز اول

روز دوم روز سوم روز هفتم
شکل ۳-۵٫ روزهای مختلف پس از اجرای الگوی زخم
عکس ۳-۶٫ نحوه‌ی گرفتن بیوپسی از محل زخم و تقسیم‌بندی نمونه‌ها به منظور انتقال به آزمایشگاه‌های بیوشیمی ‌و پاتولوژی. نمونه‌های پاتولوژی در فرمالین ۱۰% و نمونه‌های مربوط به بخش بیوشیمی‌ در ازت مایع نگهداری شدند.
۳-۱۶٫ آماده‌سازی لیزات بافت
نمونه‌های بافت با بافر لیز کننده‌ای که حاوی فسفات بافر سالین (PBS 0.05% Tween20) و مهارکننده‌ی پروتئاز(pro-block cocktails anti-protease, manufacturers Gouldbio Inc. USA) بود هموژنیزه گردیدند. هر ویال پروبلاک با ۵۰۰ ماکرولیتر از diluter موجود در کیت حل شد و به ازای هر ۵۰۰ ماکرولیتر از آن، ۵۰ میلی‌لیتر بافر PBS استفاده شد. همچنین لازم به ذکر است که به ازای هر ۱/۰ گرم از بافت پوست، ۱ میلی‌لیتر از بافر PBS حاوی پروبلاک استفاده شد. سپس بافت‌های حاوی بافر لیز کننده در دستگاه هموژنایزر ۱۰۰۰۰ دور در دقیقه هموژن شدند. بافت‌های هموژن شده به مدت ۱۰ دقیقه با دور ۴۰۰۰rpm سانتریفیوژ شدند و سوپرناتانت‌های حاصل به منظور اندازه‌گیری NO، H₂O₂، COX-2 جمع‌ آوری گردیدند.
۳-۱۷٫ تعیین میزان نیتریک اکسید برای نمونه‌های بافتی لیز شده
سنجش نیتریک اکسید به کمک کیت رنگ سنجی (Nitric Oxide assay kit, Biovision, Ca, USA) انجام گرفت. با توجه به اینکه نیمه عمر نیتریک اکسید کم بوده و ناپایدار است سریعاً به نیتریت و نیترات، اکسید می‌شود. که این محصولات برای تعیین میزان نیتریک اکسید مد نظر قرار می‌گیرند. اساس این کیت در دو مرحله خلاصه می‌شود. در مرحله‌ی اول نیترات توسط نیترات ردوکتاز به نیتریت تبدیل می‌شود. در مرحله‌ی دوم با بهره گرفتن از معرف گریس^[۱۰۵]، نیتریت به ترکیبی با رنگ ارغوانی تبدیل می‌شود.
۳-۱۷-۱٫ آماده‌سازی نمونه‌ها:
۸۵ ماکرولیتر از نمونه‌ها برای هر سنجش استفاده شد که دو مرتبه باید انجام می‌گرفت. در صورتی که کمتر از این مقدار استفاده شود باید با بافر حجم آنها را به ۸۵ ماکرولیتر رساند. برای هر نمونه یک بلانک در نظر گرفته شد.
۳-۱۷-۲٫ روش کار:
برای بلانک‌های هر نمونه (با حجم ۸۵ ماکرولیتر) مقدار ۱۱۵ ماکرولیتر از بافر اضافه شد. برای نمونه‌ها ۵ ماکرولیتر از نیترات ردوکتاز به هر چاهک اضافه شد. سپس ۵ ماکرولیتر کوفاکتور آنزیم به هر چاهک اضافه شد. پلیت مربوطه پوشانده شد و به مدت ۱ ساعت در دمای اتاق انکوبه گردید تا نیترات به نیتریت تبدیل شود. سپس ۵ ماکرولیتر از تقویت کننده^[۱۰۶] به هر چاهک اضافه شده و به مدت ۱۰ دقیقه انکوبه شد. در مرحله‌ی بعد ۵۰ ماکرولیتر از معرف گریس R₁ و ۵۰ ماکرولیتر هم از معرف گریس R₂ به هر چاهک اضافه شد. بعد از ۱۰ دقیقه تغییر رنگ مشاهده می‌شود. این تغییر رنگ تا یک ساعت پایدار می‌باشد. میزان جذب توسط پلیت ریدر و در طول موج ۵۴۰ نانومتر خوانده شد.
۳-۱۸٫ تعیین میزان هیدروژن پراکسید برای نمونه‌های بافتی لیز شده
سنجش پراکسید هیدروژن با کیت کلرومتریک(Hydrogen peroxide assay kit, Biovision, Ca, USA) انجام گرفت. اساس این کیت بر این قرار است که در حضور HRP^[107]، OxiRed^TM Probe با هیدروژن پراکسید وارد واکنش شده تا محصولی رنگی با بیشینه طول موج ۵۷۰ نانومتر تولید شود.
۳-۱۸-۱٫ آماده‌سازی نمونه‌ها:
سوپرناتانت جمع‌ آوری شده از بافت هموژن شده (حاوی ۶-۸/۰ میکرومولار H₂O₂) به مدت ۱۵ دقیقه با دور ۱۰۰۰g سانتریفیوژ شده و تکمه یا پلت سلولی حذف می‌شود. نمونه‌های لیزات بافت باید توسط فیلتر چرخشی^[۱۰۸] kDa MW (Biovision, Cat 1997-25)10 فیلتر می‌شدند تا تمام پروتئین‌ها خارج شوند. سپس در دمای ۸۰- درجه نگهداری شدند. ۵۰-۲ ماکرولیتر از نمونه‌ها به هر چاهک ریخته شد و حجم آنها با بافر به حجم ۵۰ ماکرولیتر رسانده شد.
۳-۱۸-۲٫ منحنی استاندارد H₂O₂
۱۰ ماکرولیتر از استاندارد هیدروژن پراکسید^[۱۰۹] (۰/۸۸) در ۸۷۰ ماکرولیتر آب مقطر حل شد تا استاندارد هیدروژن پراکسید (۰/۱mM) ایجاد شود. سپس ۱۰ ماکرولیتر از استاندارد هیدروژن پراکسید (۱۰mM) را در ۹۹۰ ماکرولیتر آب مقطر حل شد تا استاندارد هیدروژن پراکسید (۰/۱mM) ایجاد شود. مقادیر ۰، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰، ۵۰ ماکرولیتر از استاندارد هیدروژن پراکسید (۰/۱mM) دو مرتبه در چاهک‌های پلیت ۹۶ خانه ریخته شد تا مقادیرnmol 0، ۱، ۲، ۳، ۴، ۵ در هر چاهک ایجاد شود.
۳-۱۸-۳٫ مخلوط واکنش:
برای هر چاهک ۵۰ ماکرولیتر از مخلوط واکنش^[۱۱۰] آماده شد که شامل ۴۶ ماکرولیتر بافر، ۲ ماکرولیتر محلول OxiRed^TM Probe و ۲ ماکرولیتر محلول HRP بود. ۵۰ ماکرولیتر از مخلوط واکنش به چاهک‌های حاوی نمونه و استاندارد هیدروژن اضافه شده، به خوبی مخلوط شده و به مدت ۱۰ دقیقه در دمای اتاق انکوبه گردیدند. سپس میزان جذب نوری (OD) آنها در طول موج ۵۷۰ نانومتر توسط میکروپلیت ریدر اندازه‌گیری شد.
۳-۱۹٫ اندازه‌گیری سطح آنزیم COX-2 برای نمونه‌های بافتی لیز شده
به هر یک از چاهک‌های پلیت ۹۶ چاهکی، µl 100 از استاندارد‌های تهیه شده و همچنین نمونه‌ها به صورت دو بار تکرار اضافه و در دو چاهک نیز به عنوان استاندارد ۰، µl 100 بافر بدون استاندارد ریخته شد.به منظور مخلوط کردن محتویات چاهک‌ها، پلیت به مدت چند دقیقه به آرامی‌تکان داده شد و پس از آن سطح پلیت را پوشانده و نمونه‌ها در درمای  به مدت ۱ ساعت انکوبه گردیدند. پس از آن محتویات چاهک‌ها خالی شده و هر یک از چاهک‌ها شش مرتبه و هر مرتبه با µl 200 بافر شستشو شسته شد. سپس در مرحله آخر پلیت را به آرامی‌برگردانده تا باقیمانده محلول شستشو تخلیه گردد. پس از این مرحله، µl 100 آنتی‌بادی نشاندار به تمام چاهک‌ها بجز چاهک بلانک اضافه شده و پس از پوشاندن سطح پلیت، نمونه‌ها به مدت ۳۰ دقیقه در  انکوبه شدند. دراین فاصله ۳۰ دقیقه‌ای محلول سوبسترا آماده شد. پس از این مرحله مجدداً تخلیه چاهک‌ها و شستشو انجام شد. چاهک‌ها ۹ بار و هر بار با µl 200 محلول شستشو شسته شده و پس از آخرین مرحله، با برگرداندن پلیت به آهستکی از تخلیه تمام محلول شستشو در چاهک‌ها اطمینان حاصل شد. به هر چاهک µl 100 سوبسترای TMB اضافه گشته و به مدت ۳۰ دقیقه در دمای اتاق در تاریکی انکوبه شد. پس از گذشت ۳۰ دقیقه، با افزودن H₂SO₄ ۱۰۰µl به هر یک از چاهک‌ها، واکنش خاتمه یافته و پس از صفر کردن دستگاه با کنترل، جذب نوری نمونه‌هادر ۴۵۰nm قرائت گردید. با به دست آوردن OD نمونه‌ها، میانگین OD خالص به شیوه زیر محاسبه و پس از رسم منحنی استاندارد، غلظت COX-2 در نمونه‌های مجهول محاسبه گردید.
میانگین OD خالص= میانگین OD نمونه‌ها- میانگین OD بلانک
۳-۲۰٫ بررسی هیستوپاتولوژیکی بافت‌های زخم شده
به منظور آنالیز هیستوپاتولوژیکی، در هر کدام از روز‌های ۱، ۲، ۳ و ۷ تعداد ۵ سر موش انتخاب شد. برای گرفتن بیوپسی از محل زخم، موش‌ها با تزریق داخل صفاقی کتامین و زایلیزین در طول مدت جراحی بیهوش گردیدند. بیوپسی به طریقی گرفته شد که نمونه‌ها از قسمت اپیدرم، درم و بافت شل زیر جلدی بود. پس از جراحی موش‌ها به صورت جداگانه در هر روز، نمونه‌های بافتی بدست آمده به طور جداگانه هر کدام در فرمالین ۱۰% نگهداری شدند. نمونه‌ها به آزمایشگاه پاتولوژی منتقل شدند تا رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین ائوزین^[۱۱۱] (H&E) برای آنها صورت گیرد. عمل آبگیری با سری‌های الکل انجام شد، عمل پاکسازی با گزیلن و قالب‌گیری در موم پارافین صورت گرفت. لایه‌های ۶-۴ میکرومتر تهیه شده و عمل رنگ‌آمیزی انجام شد.
۳-۲۱٫ آنالیز آماری
آنالیز آماری داده‌ها توسط نرم‌افزار SPSS ورژن ۲۰ انجام شد. میزان نیتریک اکسید، سیکلواکسیژناز و هیدروژن پراکسید بین نمونه‌های شاهد و تیمار با آزمون ANOVA tTest آنالیز شدند. میزان Pvalue˂۰٫۰۵ به عنوان تفاوت معنادار بین گروه‌ها شناخته شد. در بررسی اثر بخشی دوز LPS از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه^[۱۱۲] استفاده شد. برای این منظور، تمامی‌مشاهدات تیمار بر اساس دوز استفاده شده در گروه ­های مختلف قرار گرفتند. در بررسی اثر LPS بر آنزیم­ها در زخم موش­ها از آزمون آماری t زوجی^[۱۱۳] استفاده شد. داده‌ها بر اساس میانگین ±انحراف معیار نشان داده شده‌اند.
فصل چهارم
نتایج
۴-۱٫ بررسی میزان حیات سلول‌ها بدون تیمار LPS (بعد از ۲۴ و ۴۸ ساعت)
تعداد سلول‌های فیبروبلاست در محیط کشت اگر از یک میزانی بیشتر شود به سبب تولید متابولیت‌هایی مانع از رشد سلول‌های همجوار خود در محیط می‌شوند، بنابراین باید اپتیمم میزان سلولی رعایت شود. به منظور مشخص کردن تعداد سلول‌های بهینه‌ی مورد نیاز برای آزمایش، قبل از تیمار، سلول‌های فیبروبلاست در تعداد‌های مختلف از ۱۰^۴×۸ تا ۱۰^۲×۶۵/۱ در پلیت‌های ۹۶ خانه به مدت ۲۴ و ۴۸ ساعت کشت داده شدند. میزان پرولیفراسیون سلول‌ها با تست XTT اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که برای پلیت مربوط به ۲۴ ساعت، تعداد سلول بین ۱۰ تا ۲۰ هزار (میانگین ۱۵ هزار) و برای پلیت مربوط به ۴۸ ساعت، تعداد سلول بین ۵ تا ۱۰ هزار سلول (میانگین ۷۵۰۰) اپتیمم تعداد سلول برای انجام آزمایش است. البته برای جبران محیط کشت اضافه شده توسط LPS به هر چاهک تعداد سلول‌های مورد نیاز برای مرحله‌ی تیمار دو برابر محاسبه شد.
نمودار ۴-۱٫ بررسی میزان حیات سلول‌ها بدون تیمار LPS (بعد از ۲۴ ساعت)
نمودار ۴-۲٫ بررسی میزان حیات سلول‌ها بدون تیمار LPS (بعد از ۴۸ ساعت)
۴-۲٫ بررسی اثر LPS بر میزان پرولیفراسیون سلول‌های فیبروبلاست با بهره گرفتن از روش XTT
جهت بررسی اثرات دوز‌های مختلف LPS بر میزان حیات سلول‌ها، غلظت‌های مربوطه به محیط کشت سلول‌ها اضافه گردید و سلول‌ها در مدت زمان‌های ۲۴، ۴۸ و ۷۲ ساعت انکوبه شدند. و میزان پرولیفراسیون سلول‌ها با بهره گرفتن از روش XTT اندازه‌گیری شد. همان طور که در نمودار ۳ و ۴ نشان داده می‌شود، اثرات LPS بر میزان پرولیفراسیون سلول‌ها، وابسته به دوز و زمان است. بدین ترتیب که در گروه اول که تیمار LPS برای آنها بلافاصله انجام گرفت، تا ۲۴ و ۴۸ ساعت تفاوت معناداری در تعداد سلول‌ها مشاهده نشد ولی بعد از ۷۲ ساعت انکوباسیون تفاوت معنادار در افزایش پرولیفراسیون سلول‌ها مشاهده گردید (P-value=0.050). برای گروه دوم که تیمار LPS برای آنها ۲۴ ساعت بعد از کشت سلول‌ها بود، در پلیت ۲۴ ساعته غلظت مربوط به ۳۱٫۶ µg/ml بیشترین اختلاف معناداری (P-value=0.001) در مقایسه با کنترل داشت، در پلیت ۴۸ ساعته غلظت مربوط به ۳٫۱۶µg/ml بیشترین اختلاف معناداری (P-value˂۰٫۰۰۱) در مقایسه با کنترل داشت، در پلیت ۷۲ ساعته غلظت مربوط به ۱۰۰ng/ml از LPS بیشترین اختلاف معناداری را نشان داد (P-value˂۰٫۰۰۱).
۴-۳٫ ارتباط دوز LPS با اثر LPS بر فیبروبلاست در گروه اول (بررسی اثر LPS بر فیبروبلاست بلافاصله)
با بهره گرفتن از آزمون آماری آنالیز واریانس یک طرفه^[۱۱۴] (ANOVA) اثر میزان دوز LPS بر فیبروبلاست بررسی گردید.
گروه اول. (۱۶ بار تکرار)
۲۴ ساعت: اثر بخشی LPS با مقدار دوز LPS ارتباط معنادار ندارد (p-value=0.931).
۴۸ ساعت: اثر بخشی LPS با مقدار دوز LPS ارتباط معنادار ندارد (p-value=0.065).

۲-۴-۱ پیشینه مطالعات داخلی:
- حمیدی­زاده و یزدانی (۱۳۹۳) در بررسی تأثیر عوامل مؤثر بر اثربخشی تبلیغات رسانه­ای به این نتیجه رسیدند که عواملی همچون گروه های مرجع، تعاملات اجتماعی مشتریان و خود اثربخشی مشتریان در ایتفاده از یک رسانه عوامل مهم و مؤثری در انتخاب یک رسانه می باشد که انتخاب این رسانه ها برای فعالیت های تبلیغاتی می تواند بر اثربخشی و هدفمندی تبلیغات یک بانک کمک کند.

- حیدرزاده و دیگران (۱۳۹۲). در بررسی عوامل ذهنی و فردی مشتریان در انتخاب یک رسانه خاص به این نتیجه رسیدند که مشتریان با هنجارهای ذهنی بالا و کنترل رفتاری بالا بیشتر رسانه­ای را انتخاب می­ کنند برای آنها لذت بخش بوده و بتواند بر علم و آگاهی آنها بیافزاید.
- آقازاده و بخشی (۱۳۹۱) به بررسی ارزیابی اثربخشی تبلیغات الکترونیکی از طریق رسانه های نوین ارتباطی بر اساس مدل سلسله مراتب اثرات (مطالعه موردی: صنعت پوشاک) پرداختند. این پژوهش اثربخشی تبلیغ الکترونیکی از جمله تبلیغات از طریق رسانه های نوین مانند پیام کوتاه، تبلیغات بر روی وب و تبلیغات با پست الکترونیکی را در صنعت پوشاک مورد ارزیابی قرار داد. مدل مفهومی این پژوهش در برگیرنده سه مرحله شناختی(هنجارهای ذهنی)، احساسی(لذت استفاده) و رفتاری(کنترل رفتاری ادراک شده) استفاده از رسانه بود. نتایج حاکی از آن بود که اثربخشی و هدفمندی فعالیت های تبلیغاتی به دلیل عدم استفاده مشتریان از این رسانه های نوین در آن مقطع زمانی، ضعیف ارزیابی شد.
- عباسی و محمدیان (۱۳۹۰) به بررسی رابطه بین نگرش مصرف کنندگان نسبت به استفاده از رسانه­های نوین مانند وب سایت­ها و اثربخشی تبلیغات اینترنتی پرداختند. هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین نوع نگرش مشتریان نسبت به استفاده از رسانه ­ها (از قبیل وب سایت­ها، تلویزیون، رادیو، شبکه های اجتماعی) و اثربخشی تبلیغات از طریق این رسانه ­ها می­باشد. گردآوری داده توسط پرسشنامه صورت گرفته است که در پرسشنامه از آنها خواسته شده تا نامهای تجاری تبلیغ شده در اینترنت را که به خاطر می­آورند و همچنین مزایا و معایبی را که در تبلیغات اینترنتی مشاهده می­ کنند نام ببرند. همچنین از آنها خواسته شد که هر تبلیغاتی را که در هر رسانه­ای (اینترنتی و غیر اینترنتی) به خاطر می­آورند نام برده و توضیح دهند که آیا به نظر آنان جالب بوده یا خیر. آنچه از نتایج بر می ­آید این است که استفاده و مشاهده وب سایت­ها به مصرف کنندگان کمک می­ کند تا نام تجاری تبلیغ شده در اینترنت را به خاطر آورند و همچنین این امر باعث ایجاد نگرش مثبت نسبت به نام تجاری تبلیغ شده، شده است. مصرف کنندگانی که نگرش مثبت به استفاده از وب سایت­ها داشته اند نسبت به مصرف کنندگانی که نگرش مثبت نداشته اند، مزایای بیشتری را برای تبلیغات اینترنتی قایل بوده ­اند از طرف دیگر آنها همچنین معایب بیشتری نیز برای تبلیغات اینترنتی قایل شده ­اند. سرانجام مصرف کنندگان به استفاده از تلویزیون و تبلیغات تلویزیونی(رسانه­های سنتی) بیشتر از تبلیغات اینترنتی(رسانه­های نوین) علاقه مندی نشان داد­­اند. یافته­های این پژوهش یک تصویر پیچیده­ای از تبلیغات اینترنتی را نشان می­دهد که امید است برای تبلیغ کنندگان اینترنتی مفید واقع شود.
۲-۴-۲ پیشینه مطالعات خارجی:
- وانگ و دیگران^[۸] (۲۰۱۴) در پژوهشی با عنوان بررسی عوامل مژثر بر عادت رسانه­ای مشتریان و اثربخشی فعالیت­های تبلیغاتی به این نتیجه رسیدند که نعانلات اجتماعی و کنترل رفتاری ادراک شده از جمله عوامل با اهمیتی هستند که منجر به استفاده زیاد مخاطبان از یک رسانه شده و همین امر باعث اثربخشی فعالیت­های تبلیغاتی شرکت­ها شده است.
- سانگ و دیگران^[۹] (۲۰۱۴) در پژوهشی به بررسی عوامل شناختی و رفتاری مؤثر بر عادت رسانه­ای و وابستگی روانی مشتریان یک بانک پرداختند که با توجه به نتایج آشکار شد که عوامل شناختی از قبیل خوداثربخشی در استفاده از یک رسانه و هنجارهای ذهنی و عوامل رفتاری مشتریان از جمله عواملی هستند که بر عادت رسانه­ای مشتریان تأثیر گذاشته و عادت رسانه­ای نیز به طور مسلم منجر به وابستگی روانی آنها به استفاده از آن رسانه شده است و این امر می ­تواند در انتخاب رسانه ­ها برای فعالیت­های تبلیغاتی بانک مؤثر باشد.
- رامیا^[۱۰] (۲۰۱۴) در پژوهشی با عنوان بررسی وابستگی روانی مشتریان به استفاده از رسانه و اثربخشی فعالیت­های تبلیغاتی به این نتیجه رسیدند که وابستگی روانی در استفاده از رسانه­های دیداری و نوین مانند شبکه ­های
اجتماعی و ماهواره منجر به عادت رسانه­ای مشتریان شده و منجر به اثربخشی فعالیت­های تبلیغاتی شده است که از این اثربخشی می­توان به افزایش فروش محصولات شرکت بعد از تبلیغات در این رسانه ­ها شده است.
- فابیل^[۱۱] (۲۰۱۳) در پژوهشی به بررسی تأثیر کنترل رفتاری ادراک شده و هنجارهای ذهنی بر عادت رسانه­ای مخاطبان پرداخت که در پایان به این نتیجه رسیدند که عوامل رفتاری مشتریان در انتخاب نوع رسانه­ی مورد استفاده خیلی مهم بوده و این می ­تواند اثربخشی فعالیت­های تبلیغاتی هر شرکتی را تحت تأثیر خود قرار دهد. از این رو این عوامل بر عادت و تکرار استفاده یک مشتری از رسانه مهم تلقی شده است.
- کارل^[۱۲] (۲۰۱۲) در پژوهشی با عنوان بررسی تأثیر عوامل موثر بر اثربخشی فعالیت­های تبلیغاتی در رسانه نوین و سنتی به این نتیجه رسیدند که عادت رسانه­ای مشتریان بر حس لذت­گرایی و منفعت­گرایی آنها تأثیر گذارده و همین امر منجر به تمایل و گرایش و شدید آنها به استفاده از رسانه شده است. ولی تأثیر آن از نظر رسانه­های سنتی با نوین متفاوت است. عادت رسانه­ای به رسانه­های نوین بیشتر بوده و در این بین استفاده از شبکه ­های اجتماعی باعث لذت بیشتر مشتریان شده است.
۲-۵ ادبیات موضوع مطابق با فرضیات پژوهش:
۲-۵-۱ تعاملات اجتماعی(کنش متقابل اجتماعی) و عادت رسانه­ای:
هرگاه عملی از شخصی سرزند که با پاسخ از سوی فرد دیگر همراه باشد اصطلاحاً به این عمل متقابل دوسویه تعامل اجتماعی یا کنش متقابل اجتماعی گفته می‌شود. دراین صورت میان این دو شخص یک رابطه اجتماعی برقرار می گردد. همچنین لازم به ذکر است که در زمینه ایجاد و شکل گیری تعامل اجتماعی حضور و وجوداشخاص دیگر ضروری و مهم می‌باشد به طوری که شخص در رابطه با دیگران باید حضورآنهارا مد نظ رقراردهد. مثلااگر دو کودک در کنار یکدیگر به فعالیتی کاملا مستقل بپردازند در این وضعیت بین این دو شخص هیچگونه رابطه اجتماعی برقرار نگردیده‌است. ازطرف دیگرلازم به ذکراست که درهنگام پاسخ به کنش اجتماعی لازم است که مخاطب معنای کنش فرد را به نحو مطلوب فهمیده باشد. به عبارت دیگر فرد با رفتار خود نشان می‌دهد که انتظارات فرد اول را متوجه شده‌است. برآیند کنش متقابل اجتماعی منجربه شکل گیری مفهوم دیگری به نام گروه اجتماعی می‌شود(ثلاثی، ۱۳۸۹)
در جامعه گروه‌های مختلفی رامی توان شناسایی نمود. به نخستین نوع گروه به هرگونه گردهم آمدن و جمع شدن معمولی و تصادفی افراد اصطلاحاً “تجمع” اطلاق می‌شود. مانند مسافران یک اتوبوس و تماشاگران یک بازی ورزشی. گروه دوم به تعدادی ازافراداطلاق می‌شودکه دارای برخی ویژگیهای مشترک باشندو اصطلاحاً به عنوان رده نامگذاری می‌شوند. مانند گروه مردمی، قومی، نژادی، شغلی وجنسی. نوع سوم گروه به تعدادی ازافرادگفته می‌شودکه در الگوی کنش متقابل بطور منظم و مستمر سهیم هستند. به عبارت دیگرپس ازآنکه بین افراد تعامل اجتماعی شکل گرفت آنها سعی کرده تا موارد مشترک را یافته و تقویت نمایند با توجه به اشتراکات موجود رفته رفته این مجموعه از افراد تشکیل یک مجموعه واحد را داده که از آن تعبیر به “ما” می شود درصورتی که مای تشکیل شده سطحی و زودگذر باشد رابطه بین افراد به سرعت ازبین می‌رود یعنی نوع اول ازگروه (تجمع)اما اگر میزان شباهتها به درجه‌ای باشد که موجبات تحکیم روابط افراد را فراهم سازد مای تشکیل شده تعمیق می‌گردد و تعامل افراد بایکدیگر تداوم و استمرار می یابد و در این صورت به این تجمع افراد اصطلاحاً گروه اجتماعی گفته می‌شود. لذا گروه اجتماعی به معنای تجمع مجموعه‌ای از افراد است که دارای تعامل نسبتا مستمر و پایدار بوده و نسبت به یکدیگر دارای احساس پیوند باشند از اینرو کنش متقابل پایدار، احساسات وعواطف مشترک، دارابودن هدف یا اهداف مشابه ومشترک ازجمله مهمترین گروه‌های اجتماعی، گروه نخستین و گروه دومین است. برای شناخت این دوگروه لازم است دومفهوم “گماین شافت” و"گزل شافت"را که توسط جامعه شناس آلمانی تونیس مطرح شده‌است، تعریف کرد تا میان دونوع روابط اجتماعی تفکیک ایجاد شود. روابط گماین شافت با پیوندهای نزدیک عاطفی صمیمانه حس متقابل مشخص می‌شود. اما در روابط گزل شافت تاکید بر روابط رسمی مبتنی بر رقابت ونفع شخصی استوار می باشد. بهترین نمونه روابط گماین شافت را می‌توان در میان اعضای یک خانواده یافت که معمولاً روابط صمیمانه داشته و در کنشها ی متقابل با یکدیگر به همکاری می‌پردازند. نمونه‌های دیگری ازاین روابط رامی توان دربین گروه های هم بازی و باشگاههای کوچک جستجوکرد. روابط گزل شافت درمیان اعضای یک موسسه نهاد وسازمان اداری، نظامی و… وجوددارد.ازاین رو گفته شده‌است روابط گروه نخستین یا اولین را می توان همانند روابط گماین شافت و روابط گروه ثانویه یا دومین را همانند روابط گزل شافت درنظر گرفت . از این روی ویژگیهای بنیادین گروه نخستین عبارت است ازتماس مستقیم روابط صمیمانه و رو در رو و چهره در چهره و پیوندهای عاطفی نیرومند و به تعبیر دیگربه گروهی از افراد که بایکدیگررابطه نزدیک صمیمی شخصی وغیررسمی دارند، گروه نخستین را تشکیل می‌دهند.برخی ازویژگیهای گروه دومین عبارت است از روابط غیرشخصی، رسمی، عدم تعلق خاطربه گروه، پیوندهای عاطفی اندک، گردهم آمدن اعضای گروه برای انجام یک وظیفه شغلی معین و لذامی توان گفت گروه از افراد که یکدیگر را از نزدیک کمتر می شناسند و عمدتاً روابط غیرصمیمی ورسمی دارند تشکیل یک گروه دومین را می‌دهند و لذااین گروه معمولاً گروه های کاری وشغلی می‌باشند(آریانپور، ۱۳۸۹).
۲-۵-۲ کنترل رفتاری ادراک شده و عادت رسانه­ای:
رفتار پاسخی است که ارگانیسم به انگیزه بیرونی می‌دهد.به بیان دیگر رفتار واکنشی ست که در برابر یک عمل یا کنش بیرونی از موجود زنده سر می‌زند.این رفتار در انسان پیچیده‌تر از سایر موجودات است.دلیل این پیچیدگی فرایندهای ذهنی گسترده و تو درتوی انسان است که روی هم رفته موضوع دانش روانشناسی را تشکیل می‌دهد(روشن و دیگران، ۱۳۸۶).
یک فاکتور اصلی در تئوری رفتار برنامه ریزی قصد فرد برای انجام رفتار مشخص می باشد. فرض بر این است که قصد فاکتورهای انگیزشی را که بر رفتار تاثیر می گذارند تحت کنترل دارد .قصد رفتاری اشاره به قصد فرد برای انجام دادن یک رفتار مشخص می باشد. قوی بودن یک قصد بوسیله یک احتمال ذهنی فرد نشان داده می شود که فرد رفتار مورد نظر را انجام خواهد داد. درتئوری رفتار برنامه ریزی شده و تئوری عمل منطقی، قصدها مهمترین پیش بینی کننده های رفتارها می باشند. فرض معمول بر آن است که نگرش مطلوب فرد در باره بعضی اهداف باعث می شود که او قصد کند تا رفتارهای مثبت را انجام دهد و کمتر قصد می کند تا با توجه به هدف رفتارهای منفی را انجام دهد. قصدهای رفتاری ترکیبی از برنامه های مردم شامل عمل و انگیزه افراد برای درگیر شدن در یک رفتار مشخص را بطور مختصر بیان می کند .بنابراین افرادی که برای انجام دادن یک رفتار بر انگیخته شده اند احتمال بیشتری دارد که آن را به طور موفقیت آمیز انجام دهند .منشاء تئوری رفتار برنامه ریزی شده این ایده می باشد که انجام هر رفتار بوسیله دو عامل قصد رفتاری و کنترل رفتاری درک شده معین می شود. در تئوری رفتار برنامه ریزی شده قصد برای انجام رفتار بهتر از نگرش ،هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده می تواند رفتار را پیشگویی کند. به عبارت دیگر، تئوری رفتار برنامه ریزی شده و تئوری عمل منطقی با این دیدگاه که قصد رفتاری پیش­گویی کننده رفتار می باشد شکل گرفت. قصد ها در طی زمان می توانند تغییر کنند .هر چه فاصله زمانی بین قصد و رفتار بیشتر باشد، احتمال رخ دادن حوادث پیش بینی نشده ای که باعث تغییرات در قصد انجام رفتار باشد بیشتر می باشد. به همین دلیل آیزن و فیش بین نه تنها علاقه به پیش گویی رفتار نداشتند، بلکه آنها بیشتر علاقمند به درک رفتار بودند. تئوری عمل منطقی و تئوری رفتار برنامه ریزی شده پیشنهاد می کنند که رفتار فرد بوسیله قصد فرد برای انجام یک رفتار تعیین می شود .قصد فرد بازنمایی شناختی از آمادگی فرد برای یک رفتار مشخص می باشد. آیزن پیشنهاد کرد که قصد فرد برای انجام یک رفتار مشخص، کارکرد سه عامل می باشد: این سه عامل عبارتند از نگرش فرد، هنجازهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده(آجزن، ۲۰۰۹).
جزء نگرشی اشاره به نگرش فرد به سوی انجام دادن رفتار مورد نظر دارد .جزء هنجاری مرتبط است با عقیده شخص به این که افرادی فکر می کنند او باید رفتار مورد نظر را انجام دهد ویا انجام ندهد در انگیزه شخص برای تطبیق آمدن با این مر اجع تشکیل می شود .جزء کنتر ل رفتاری درک شده بیان کننده در ک فرد از آسانی یا مشکل بودن انجام رفتار می باشد .بنابراین می توان نتیجه گرفت که شکل گیری یک قصد مشخص وابسته به شکل گیری نگرش ویژه (نگرش درباره رفتار مورد نظر )،یک عقیده ویژه (مانند هنجارهای انتزاعی)
ودرک فرد از آسانی یا مشکل بودن انجام رفتار می باشد. بر اساس یک فرمول ساده می توان قصد برای انجام رفتار را بدست آورد. اگر قصد برای انجام رفتار را به BIنشان دهیم .قصدبرای انجام رفتار از فرمول زیر بدست آورد.
BI = (AB) W1 + (SN) W2 + (CB) W3
در فرمول فوق AB نشان دهنده عقاید رفتاری فرد برای انجام رفتار می باشد SN نشان دهنده عقاید هنجاری فرد مربوط به انجام رفتار و CB نشان دهنده عقاید کنترلی می باشد. W1، W2و W3 نشان دهنده ارزیابی های فرد از هر یک از این عقایدویا انگیزه فرد با این عقاید می­باشد (آجزن، ۲۰۰۹).
۲-۵-۲-۱ تئوری رفتار منطقی
این تئوری با توسعه تئوری فیشبین در سال ۱۹۷۵، توسط آجزن و فیشبین ارائه شده است. در واقع این تئوری بیان می­ کند که مهمترین عامل در انجام عمل توسط شخص، تمایل آن شخص است که توسط دو عامل نگرش شخص نسبت به رفتار و هنجارهای ذهنی شخص تحت تأثیر قرار می­گیرد.
باورها در مورد نتایج جالب توجه در آن رفتار
نگرش شخص در مورد رفتار
ارزیابی افراد از نتایج
رفتار واقعی
تمایل به رفتار
باورهای نهادینه شده در ذهن افراد نسبت به انتظارات دیگران
هنجارهای ذهنی
تمایل افراد برای تطابق با هنجارها
نمودار۲-۱ تئوری رفتار منطقی(گیلانی­نیا و موسویان، ۱۳۸۹).
۲-۵-۲-۲ تئوری رفتار برنامه­ ریزی شده
آجزن^[۱۳] در سال ۱۹۹۱، تئوری رفتار منطقی را بازبینی و تئوری رفتار برنامه­ ریزی­شده را بر مبنای این تئوری توسعه داد. او در این تئوری، مفهوم کنترل رفتاری ادراک­ شده را اضافه کرد که به معنای میزان دشواری یا سهولتی است که فرد در اجرای یک رفتار تجربه می­ کند. به این معنا که اگر فرد در مورد یک رفتار نگرش مثبتی داشته باشد ولی آن را خارج از توانایی خود احساس کند، آن عمل را انجام نمی­دهد(آجزن، ۲۰۰۹).
باورها در مورد نتایج جالب توجه در آن رفتار
نگرش شخص در مورد رفتار
ارزیابی افراد از نتایج
رفتار واقعی
تمایل به رفتار
باورهای نهادینه شده در ذهن افراد نسبت به انتظارات دیگران
هنجارهای ذهنی
تمایل افراد برای تطابق با هنجارها
کنترل باور
کنترل رفتاری ادراک شده
قدرت ادراک شده
نمودار۲-۲ تئوری رفتار برنامه­ ریزی شده(آجزن، ۲۰۰۹).
۲-۵-۲-۳ تئوری عمل عقلایی^[۱۴](TRA)
این تئوری با بهره گرفتن از متغیرهای مختلف، رفتارهای افراد را در شرایط خاص پیش ­بینی می­ کند. این تئوری ازبنیادی­ترین و نافذترین نظریه­ های رفتار انسانی است و برای پیش ­بینی سطح وسیعی از رفتارها بکارها می­رود.تئوری عمل منطقی پیش ­بینی می­ کند که فرد از قصد پذیرش به سمت پذیرش پیش می­رود. بنابراین به طورخلاصه تئوری عمل منطقی خاص رفتارهایی است که ناشی از قصد رفتاری هستند. به ترتیب، قصد انجام رفتارناشی از نگرش در مورد رفتار و هنجارهای ذهنی و اجتماعی در انجام رفتار است. بر اساس تئوری عمل عقلایی، رفتار هر فرد ناشی از نیت او است و نیات نیز تابعی از نگرش افراد و هنجارهای درونی آن­ها می­باشد(گیلانی­نیا و موسویان، ۱۳۸۸).
نگرش نسبت به رفتار یا عمل
رفتار واقعی
قصد انجام رفتار
هنجارهای درونی و بیرونی
نمودار۲-۳ مدل تئوری عمل عقلایی(گیلانی­نیا و موسویان، ۱۳۸۸).
۲-۵-۲-۴ رفتار واقعی