۶

CL

Current liabilities

بدهیهای جاری

جمع کل بدهیهای شرکت می باشد

 

 

۳-۱۱) مدل‌های پژوهش
برای آزمون فرضیه اول تا سوم پژوهش به ترتیب از مدل شماره ۱ تا ۳ به شرح زیر بهره گرفته خواهد شد. در این مدل اگر ضرایب  (ضرایب مربوط به متغیرهای مستقل) در سطح اطمینان ۹۵% معنی‌دار باشد به ترتیب فرضیه‌های اول تا سوم پژوهش مورد تأیید قرار خواهد گرفت(باربر و اودن، ۲۰۰۸).

مدل ۱

مدل ۲

مدل ۳

در این مدل‌ها داریم:
i بیان گر شرکت (واحدهای مقطعی) و t بیان گر سال می‌باشد.
= خطای تصادفی شرکت i در سال t.
۳-۱۲) اعتبار درونی و برونی پژوهش
جهت تعیین اعتبار درونی پژوهش، این بحث مطرح است که آیا متغیر مستقل در متغیر وابسته ایجاد تغییر کرده است یا خیر. اعتبار درونی شرطی است که باعث می‌گردد تا مطمئن شویم که متغیرهای مزاحم و نامربوط تأثیری در متغیر وابسته نداشته‌اند. به دلیل عدم وجود استاندارد‌های حسابداری لازم‌الاجرا تا قبل از سال ۱۳۸۰ و هم‌چنین عدم آشنایی کافی با استاندارد‌ها در سال‌های ابتدایی لازم‌الاجرا شدن رعایت مفاد استانداردهای حسابداری ایران، کیفیت ناهمگن اطلاعات مالی مورد استفاده و اثر ناشی از تفاوت در روش‌های حسابداری مورد استفاده جهت اندازه‌گیری و گزارش‌گری رویدادهای مالی، ممکن است بر نتایج تحقیق اثر داشته باشد. تفاوت در نوع صنعت و مالکیت از دیگر عواملی است که می‌تواند اعتبار درونی را خدشه‌دار سازد. جهت تعیین اعتبار بیرونی پژوهش، می‌توان این‌گونه بیان نمود که، آیا یافته‌های تحقیق قابل بسط و تعمیم به تک تک اعضاء جامعه در شرایط زمانی متفاوت می‌باشد یا خیر. در تحقیق حاضر، جامعه مطالعاتی شامل کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بین سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ می‌باشد که این دوره دارای شرایط اقتصادی و مسایل سیاسی خاص خود می‌باشد. لذا تسرّی نتایج به سایر سال‌ها و سایر واحد‌های اقتصادی خارج از بورس می‌باید با احتیاط و با در نظر گرفتن شرایط اقتصادی و سیاسی صورت پذیرد.
به طور کلی دو سوال مهم در بررسی یافته‌های یک پژوهش مطرح می‌شود. اول این‌که نسبت به یافته‌های پژوهش تا چه اندازه می‌توان اطمینان داشت؟ در پاسخ به این سوال باید اعتبار درونی پژوهش را مد‌نظر قراردهیم. سوال دوم این است که تا چه اندازه می‌توان یافته‌های پژوهش را به جوامع دیگر در شرایط گوناگون تعمیم داد؟ این سوال با اعتبار بیرونی پژوهش ارتباط دارد. روایی و پایایی از ویژگی‌هایی هستند که برای مفید و مؤثر واقع شدن روش‌های جمع‌ آوری داده‌ها شرط اساسی به شمار می‌روند.
روائی از واژه روا به معنای جایز و درست گرفته شده و روایی به معنای صحیح و درست بودن است. مقصود از روایی آن است که وسیله اندازه‌گیری بتواند ویژگی مورد نظر را اندازه بگیرد. اهمیت روائی از آن جهت است که اندازه‏گیری‌های نامناسب و ناکافی می‌تواند پژوهش علمی را بی‌ارزش و ناروا سازد.
۳-۱۳) روش واکاوی مدل‌ها و آزمون فرضیات
در این پژوهش برای آزمون فرضیه‌ها از مدل رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است. روش آماری مورد استفاده در این پژوهش روش داده‌های پانل می‌باشد، زیرا به منظور بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل و متغیر وابسته از دو جنبه متفاوت موضوع مورد بررسی قرار می‌گیرد. از یک سو، این متغیرها در میان شرکت‌های مختلف و از سوی دیگر، در دوره زمانی ۱۳۸۴-۱۳۹۱ آزمون می‌شوند. در ادامه نخست روش داده‌های پانل و آزمون‌های مربوط به آن تشریح می‌گردد. سپس آزمون‌های مربوط به معنی‌دار بودن کل مدل و معنی‌دار بودن متغیرهای مستقل توضیح داده می‌شود. در هر آماره، نحوه تصمیم‌گیری و داوری در مورد رد یا پذیرش آزمون مورد نظر نیز بیان می‌گردد. در این مطالعه برای آزمون فرضیه‌ها از نرم افزار Eviews و STATA بهره گرفته شده است.
۳-۱۴) مدل‌های رگرسیونی داده‌های ترکیبی^[۶۶]
واژه رگرسیون برای اولین بار توسط گالتون^[۶۷] ، در سال ۱۸۷۷ به‌کار رفت. این واژه به معنی بازگشت بوده و نشان‌دهنده این است که مقدار یک متغیر به متغیر دیگری مربوط است. مدلهای رگرسیون براساس این نظریه ساخته شده‌اند که اگر دو عامل با یکدیگر همبستگی داشته باشند، تغییر یکی با تغییر دیگری قرین خواهد شد. هر چه ارتباط دو عامل مزبور به یکدیگر نزدیکتر باشد، ضریب همبستگی تغییرات آنها بزرگ‌تر و به حداکثر همبستگی یعنی ۱، نزدیکتر خواهد بود. بنابراین اگر روند گذشته نشان دهد که بین تغییر یک عامل و تغییرات چند عامل دیگر همبستگی معناداری وجود دارد، می‌توان تصور کرد که در آینده نیز همبستگی مزبور حفظ خواهد شد و اگر ضریب همبستگی مزبور را بدانیم، می توان اندازه تغییر عامل وابسته را نسبت به تغییر عامل مستقل مرتبط با آن، اندازه‌گیری و پیش‌بینی کنیم.
مدل‌های رگرسیون انواع مختلفی دارند که متداول‌ترین آنها نوع ساده و مرکب آن است. رگرسیون ساده شامل ارتباط بین دو متغیر است و رگرسیون مرکب ، ارتباط یک متغیر را با دو متغیر و یا متغیرهای بیشتری نشان می‌دهد.
هر یک از رگرسیون‌های مذکور به‌ترتیب زیر مدل‌بندی می‌شوند:
رگرسیون ساده: Y = a + bx
رگرسیون مرکب: ε_t + b₂x₂ + … b_nx_n a + b₁x₁+ Y =
b = r (S_y / S_x)
در رگرسیون‌های مذکور، علائم به‌کار رفته به‌ترتیب زیر تعریف می‌شوند :
Y : متغیر وابسته
X : متغیر مستقل b1 ، b2 ، bn … : ضرایب رگرسیون
r : ضریب همبستگی بین x و y S_y : انحراف استاندارد متغیر وابسته
S_x : انحراف استاندارد متغیر مستقل x₁ ، x₂ ، x_n … : متغیر‌های مستقل
معمولاً در هر پژوهشی گام‌های زیر در ایجاد، تجزیه و تحلیل و تأیید مدل رگرسیونی برداشته می‌شود:

 

 

• شناسایی متغیرها: برای تشکیل هر مدل رگرسیونی ابتدا باید متغیرهای موجود بر حسب هدف محقق به متغیرهای مستقل و وابسته تفکیک و شناسایی شوند.

 

 

 

• جمع‌ آوری و مرتب سازی داده‌ها.

 

 

 

• تعیین رابطه بین متغیر مستقل و وابسته: در این مرحله ماهیت رابطه بین متغیرها مشخص می‌شود. برای این‌کار می‌توان نمودار مربوط به متغیرها را رسم و از روی نمودار خطی و غیرخطی بودن رابطه بین آنها و همچنین نوع رابطه خطی (مستقیم یا معکوس) را از روی شیب نمودار مشخص کرد (آذر و مؤمنی، ۱۳۸۷).

 

 

 

• برآورد پارامترهای مدل: با بهره گرفتن از داده‌های جمع‌ آوری شده از شرکت های عضو نمونه، می‌توان پارامترهای مربوط به مدل رگرسیونی را تخمین زد.

 

 

 

• ارزیابی مفروضات اساسی مدل رگرسیونی: در این مرحله برای استفاده از مدل رگرسیونی، فرض‌های اساسی آن آزمون شده و در صورتیکه صدق نکنند باید به مراحل قبلی بازگشت. این مفروضات در بندهای آتی به تفضیل بیان می‌شوند.

 

 

 

• آزمون‌های معناداری: برای بررسی هر مدل رگرسیونی و قضاوت در مورد پارامترهای آن، دو گام زیر اساسی است: نخست بررسی معنادار بودن کل مدل و سپس بررسی معنادار بودن تک‌تک متغیرها. در یک مدل رگرسیونی در صورتیکه هیچگونه رابطه‌ای بین متغیرهای مستقل و وابسته وجود نداشته باشد، باید ضرایب تمامی متغیرهای مستقل در مدل مساوی صفر باشند، پس می‌توان معنادار بودن معادله را با بهره گرفتن از آماره f و سطح اطمینان مشخص شده مورد بررسی قرار داد. بعد از بررسی معناداری کل مدل، می‌بایست معنادار بودن تک‌تک ضرایب را مورد آزمون قرار داد که از طریق آماره t انجام می‌شود.

 

 

 

• استفاده از مدل برای پیش‌بینی: نهایتاً اینکه از مدل رگرسیونی برای برآوردهای آتی و پاسخ به سؤال‌های تحقیق استفاده می‌شود.

 

 

۳-۱۴-۱) فرض‌های اساسی رگرسیون
در هر مدل رگرسیون باید فرض‌های خاصی برقرار باشد که در صورت نقض هریک از آنها، مشکلاتی درباره مطلوبیت برآورد پارامترهای رگرسیون یا آزمون فرضیه‌ها بوجود می‌آید. فرض‌های اساسی رگرسیون عبارتند از :
الف) میانگین ε_t مساوی صفر است: به‌علت تصادفی بودن ε_t می توان این فرض را به‌صورت E(ε_t)=0 نوشت. معنی این فرض این است که عوامل تشکیل‌دهنده خطاها ، اثرات مثبت و منفی خود را طوری برجا می‌گذارندکه متوسط مقادیر جمله‌خطاها برابر صفر شود.
ب) جمله خطاها دارای توزیع نرمال است: فرض بر این است که جمله خطاها به‌نحوی است که پراکندگی آن‌ها درمجاورت میانگین حداکثر بوده و هرچه از میانگین دورتر شویم، در سمت راست و چپ آن به‌یک نسبت کاهش می‌یابد. در نتیجه شکل توزیع، زنگوله‌ای شکل است.