School: Shahed University

 

Keywords : Techniques MADM, finance, IFIC, chosen target market

 

When the trade goes beyond borders, is confronted with new situations. Companies when they have an effective presence in international markets that have high financial power. Financer organizations, this role will be responsible and in this way companies can protect. But the absence of funding to support all of these companies are paying attention to them is very important and can to facilitate the relationship between these two and the funding them.
The purpose of this study is to provide a model of the most important criteria for selecting target markets for export projects that could provide the financial organization to decide and choose the priority of applicants help . For this purpose, a model with six categories of criteria previously developed models were prepared. First, this model through the Delphi technique, by experts from the Iranian Foreign Investment Company (finance) and Iran Khodro Company (self-financing), was approved. Pattern consists of 6 clusters were tested in models of multi-Attribute decision making (MADM). 6 clusters consisting of firm capabilities, firm location and international conditions, the competitive environment, economic environment, Political– legal environment, Socio – cultural environment. To assess the research data, the questionnaire was used. Analysis of the significance and impact of clusters was done by DEMATEL techniques. DEMATEL output, in order to prioritize the criteria in network analysis techniques (ANP) was used. For this purpose, the software was used Exele and Super Decisions. Finally, the Model with 6 clusters and 27 priority indicators for the Iranian Foreign Investment Company (IFIC), Obtained.

 

 

منابع و مراجع
منابع فارسی

 

 

• ابزری، مهدی و دستگیر، محسن (۱۳۸۶).” بررسی و تجزیه و تحلیل روش های تأمین مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران“. فصلنامه بررسیهای اقتصادی، دوره۴، شماره۴، صفحات ۷۳- ۷۸.

 

 

 

• اسماعیل پور، حسن (۱۳۸۸). “بازاریابی بین الملل“. چاپ پنجم، تهران ، نگاه دانش، صص ۱۲.

 

 

 

• اسماعیلی، شاهپور و اسلامی میلانی، پریسا (۱۳۸۸).”مروری بر شیوه ­ها و روش­های نوین تامین مالی پروژه­ ها“. اولین کنفرانس بین المللی توسعه نظام تامین مالی در ایران.

 

 

 

• اصغرپور، محمدجواد (۱۳۸۸).“ تصمیم گیری های چند معیاره“. چاپ هفتم، تهران: دانشگاه تهران، صص ۳۰۸-۳۰۱.

 

 

 

• اصغرپور، محمدجواد (۱۳۸۸).” تصمیم گیری های چند معیاره“. چاپ هفتم، تهران: دانشگاه تهران، صص ۱۲۸.

 

 

 

• امیرخانی، پاتریس و پازوکی، محمدرضا (۱۳۹۰)." اثر تامین مالی از طریق تسهیلات و اعتبارات بخش­های منتخب اقتصادی بر تولید کالاها وخدمات صادراتی در اقتصاد ایران“. مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس توسعه نظام تامین مالی در ایران، ، صص ۳۱۸.

 

 

 

• ایران نژاد، مهدی (۱۳۸۲)." روش های تحقیق در علوم اجتماعی“. چاپ اول، تهران: نشر مدیران، صص ۹.

 

 

 

• آذر، عادل و رجب زاده، علی (۱۳۸۱). “تصمیم گیری کاربردی با رویکردMADM". چاپ اول، تهران: انتشارات نگاه دانش، صص۶۹-۸۰.

 

 

 

• آذر، عادل، فرجی­خورشیدی، حجت (۱۳۸۴). “طراحی هوشمند ارزیابی جذابیت بازارهای بین المللی“. فصلنامه مدرس علوم انسانی، ویژه نامه مدیریت، صص۱۲۱-۱۴۹.

 

 

 

• بابایی­ زکیلکی، محمدعلی (۱۳۸۸). “مدیریت بازاریابی بین الملل“. چاپ هشتم، تهران، سازمان مطالعات و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها، صص ۱۱.

 

 

 

• بحرینی، محمدحسین (۱۳۸۷). “فرایند تامین سرمایه مالی پروزه­های سرمایه ­گذاری“. همایش اقتصاد اسلامی و توسعه، صص ۲.

 

 

 

• برازش، رضا (۱۳۶۵). “مدل اقتصادسنجی عرضه وتقاضای اتومبیل سواری“. تهران، دانشکده علوم اقتصادی وسیاسی دانشگاه شهیدبهشتی، صص ۴-۱۷.

 

 

 

• پرمه، زورار، حسینی، میرعبداله، نبی­زاده، احمد و محبی، حمیدرضا (۱۳۸۸). “ظرفیت­های صادراتی و بازارهای هدف زعفران ایران“. موسسه مطالعات و پژوهش­های بازرگانی، فصلنامه پژوهش­های بازرگانی، شماره۵۱، صص ۵۹­-۹۵.

 

 

 

• پورمقیم، جواد (۱۳۸۰). “نظریه ­ها و سیاست­های بازرگانی تجارت بین­الملل“. نشرنی، تهران، صص ۵۱.

 

 

 

• جعفری صمیمی، احمد، یحیی­زاده­فر، محمود و عبادی­دولت­آبادی، میرکریم (۱۳۸۳). “بررسی رابطه روش های تامین مالی (منابع خارجی) وبازده و قیمت سهام شرکت های بورس تهران“. دوماهنامه علمی- پژوهشی دانشگاه شاهد، سال یازدهم، دوره جدید، شماره ۵.

 

 

 

• • جلیلی، محمد، فلاح، شمس، لیالستانی، میرفیض، زین­الدین و سیدمصطفی، سعید محمدی­ها (۱۳۸۹). “رتبه ­بندی شیوه های تامین مالی خارجی برای سرمایه ­گذاری در صنعت نفت جمهوری اسلامی ایران با بهره گرفتن از روش تحلیل سلسله مراتبی“. فصلنامه مطالعات کمی در مدیریت، صص ۵۳.

 

 

 

• جهانگرد، ­­­­­اسفندیار (۱۳۸۳).”صنعت خودروسازی و جایگاه آن در اقتصاد ایران“. پژوهشنامه اقتصادی، صص ۱۸۵.

 

 

 

• چیذری، امیر حسین، یوسفی، علی و موسوی، سید حبیب الله (۱۳۸۵).”بررسی بازارهای هدف صادراتی گیاهان زینتی ایران“. اقتصادکشاورزی و توسعه، سال چهاردهم، شماره ۵۵، صص ۴۷-۶۶.

 

 

 

• حسن­بیگی، ابولفضل (۱۳۸۱). “نفت، بای بک ومنافع ملی“. تهران، انتشارات نوای آوا، صص ۲۰۱.

 

 

 

• حسینی، میرعبدالله (۱۳۸۸). “تجربیات منتخبی از کشورهای موفق در توسعه صادرات“. بررسی­های بازرگانی، شماره۳۴، صص ۱۷.

 

 

 

• خاکی، غلامرضا (۱۳۹۰). “روش تحقیق با رویکرد به پایان نامه نویسی“. تهران: انتشارات بازتاب، صص ۲۱۷.

 

 

 

• رجوعی، مرتضی و شیعه­زاده، الهه (۱۳۸۷). “تعیین معیارهای جذابیت بازار و انتخاب بازارهدف“. فصلنامه علمی_تخصصی گروه مدیریت دانشگاه امام رضا، شماره پنجم، صص ۱-۵.

 

 

 

• روستا، احمد، ونوس، داور و ابراهیمی، عبدالحمید (۱۳۸۳). “مدیریت بازاریابی“. انتشارات سمت، چاپ هشتم، تهران.

 

 

 

• رهنمای­رودپشتی، فریدون، نیکومرام، هاشم و شاهوردیانی، شادی (۱۳۸۶).”مدیریت مالی راهبردی (ارزش آفرینی)". تهران، انتشارات کسا کاوش، صص ۲۲۰.

 

 

 

• زبردست، اسفندیار (۱۳۸۰)". کاربرد فرایند سلسله مراتبی در برنامه­ ریزی شهری و منطقه­ای“. نشریه هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، شماره ۱۰، صص ۱۵-۲۴.

 

 

 

• زرگرپور، حمید، میرمحمدصادقی، علیرضا و وطن­پور، نیما (۱۳۸۶). “نگاهی استراتژیک به انتخاب روش های تامین مالی پروژه­ ها به کمک منابع خارجی“. دومین کنفرانس بین المللی مدیریت استراتژیک.

 

 

 

• زری­باف، مهدی و حسینی­کیا، سیدتقی (۱۳۸۲). “مدیریت بازاریابی جهانی“. انتشارات گسترش علوم پایه، چاپ اول، تهران: صص۷۸.

 

 

 

• زنور، بهروز (۱۳۸۰). “مجموعه مقالات همایش صنعت خودرو ایران واقتصاد جهانی“. تهران، ناشر پیام ایران خودرو، صص ۱۳۶.

 

 

 

• سالنامه تجارت خارجی جمهوری اسلامی ایران (۱۳۹۱). دفتر فناوری اطلاعات وارتباطات، گزارش آمار مقدماتی تجارت خارجی طی سال ۱۳۹۱، صص ۲۳-۲۵.

 

 

 

• سالواتوره، دومینیک (۱۳۷۰)." تئوری و مسائل اقتصاد بین الملل“. ترجمه هدایت، ایران پرور و حسن، گلریز، نشر نی، تهران.

 

 

 

• سرمد، زهره، بازرگان، عباس و حجازی، الهه (۱۳۹۲). “روش­های تحقیق در علوم رفتاری“. تهران: انتشارات آگاه، صص۱۲۶.

 

 

 

• سعید، معصومه (۱۳۹۰).” اولویت بندی بازارهای صادراتی محصولات کشاورزی استان کرمان با بهره گرفتن از تکنیک“.پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، صص ۲۱-۳۰.

 

 

 

• سکاران، اکرم (۱۳۸۱)." روش­های تحقیق در مدیریت” (چاپ دوم). (مهدی صائبی، و محمد شیرازی، مترجم)، تهران: انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی( نشر)، صص ۲۰.

 

۴-۴-۱-۲- اولویت‌بندی معیارهای خدمات پس از فروش ۱۲۷
۴-۴-۱-۳- اولویت‌بندی معیارهای قیمت…………………………………………………………………………………… ۱۲۸
۴-۴-۱-۴- اولویت‌بندی معیارهای برند ۱۳۰
خ
فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادها
۵-۱- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۳۳
۵-۲- خلاصه تحقیق ۱۳۳
۵-۳- نتیجه‌گیری ۱۳۵
۵-۳-۱- کیفیت……………………………………………………………………………………………………………………. ۱۳۶
۵-۳-۲- خدمات پس از فروش ۱۳۷
۵-۳-۳- قیمت…………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۳۸
۵-۳-۴- برند………………………………………………………………………………………………………………………… ۱۳۹
۵-۴- پیشنهادها……………………………………………………………………………………………………………………. ۱۳۹
۵-۴-۱- پیشنهادهایی برای عرضه‌کنندگان ماشین آلات راهسازی ۱۳۹

۵-۴-۲- پیشنهادهایی جهت پژوهش‌های بعدی ۱۴۱
۵-۵- محدودیت‌های تحقیق ۱۴۲
منابع ۱۴۴
پیوست‌ها ۱۵۱
د
اظهار نامه
اینجانب سحر ملکی ورکی دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت اجرایی گرایش استراتژی به شماره دانشجویی ۸۹۱۲۴۲۸۰۹ تایید می نمایم که کلیه نتایج این پایان نامه حاصل کار اینجانب و بدون هیچگونه دخل و تصرف است و مورد نسخه برداری شده از آثار دیگران را با ذکر کامل مشخصات منبع ذکر نموده ام . در صورت اثبات خلاف مندرجات فوق به تشخیص دانشگاه مطابق با ضوابط و مقررات حاکم ( قانون حمایت از مولفان و محققان و قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی ، ضوابط و مقررات آموزشی، پژوهشی و انضباطی ) با اینجانب رفتار خواهد شد و حق هرگونه اعتراض در خصوص احقاق حقوق مکتسب و تشخیص و تعیین تخلف و مجازات را از خویش سلب میکنم . در ضمن مسئولیت هرگونه پاسخگویی به اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی و مراجع ذی صلاح ( اعم از اداری و قضایی ) به عهده اینجانب خواهد بود و دانشگاه هیچگونه مسئولیتی در این خصوص نخواهد داشت .
نام و نام خانوادگی: سحر ملکی ورکی
امضا و تاریخ : ۱۴/ ۱۰/ ۹۲
ذ
تاییدیه
بدینوسیله تایید مینمایم پایان نامه / رساله ی شناساییی و اولویت بندی عوامل موثر بر رفتار خریداران ماشین آلات سنگین راهسازی در پروژه های شهر تهران دفاع شده توسط خانم سحر ملکی ورکی دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت اجرایی گرایش استراتژی تحت راهنمایی اینجانب صورت گرفته و مطالب ارائه شده در این پایان نامه حاصل کار وی بوده و بدون هرگونه دخل و تصرف است و موارد نسخه برداری شده از آثار دیگران با ذکر کامل مشخصات منبع ذکر شده است .
نام و نام خانوادگی استاد راهنما :
جناب آقای دکتر علی علیزاده
امضاء و تاریخ :۱۴ / ۱۰/۹۲
ر
تائیدیه هیات داوران جلسه
گروه تخصصی : مدیریت
نام و نام خانوادگی دانشجو : سحر ملکی ورکی
عنوان پایان نامه : شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر رفتار خریداران ماشین آلات سنگین راهسازی در پروژه های شهر تهران
تاریخ دفاع / /
رشته : مدیریت اجرایی
گرایش : استراتژی

 

امضاء	دانشگاه یا موسسه محل خدمت	مرتبه دانشگاهی	سمت	نام و نام خانوادگی	ردیف
		استادیار

 

SiO₂

Fe

Mn

SiO₂

Fe

Mn

 

۹۲/۳۸

۵۰/۶۱

۹۳/۵۰

۹۲/۲۵

۷۹/۱۲

۶۱/۲۳

۷/۴۷

۲۱۷

پرعیار

 

۰۸/۶۱

۵۰/۳۸

۰۷/۴۹

۰۹/۳۷

۳۰/۷

۷۴/۲۰

۳/۵۲

۲۳۸

باطله

 

۱۰۰

۱۰۰

۱۰۰

۷۶/۳۱

۹۲/۹

۱۱/۲۲

۱۰۰

۴۵۵

متوسط (خوراک)

 

 

نتایج حاصل حاکی از جدایش نامناسب کانی­های سبک و سنگین توسط جیگ برای این محدوده ابعادی می­باشد. مشاهده می­ شود نیمی از منگنز به باطله منتقل شده که می ­تواند به دلیل درجه آزادی کم کانی منگنز در این دانه­بندی و درگیری آن با کوارتز باشد. در مورد گانگ سیلیکاته علی­رغم انتقال بخش عمده­ای از آن به باطله ولی عیار آن در اثر درگیری با کانی­های منگنز و آهن­دار در محصول پرعیار هم­چنان بالا است. لازم به ذکر است که با شستشوی مجدد محصولات با جیگ، افزایش چندانی در عیار و بازیابی بدست نیامد. در جمع­بندی از آزمایش­های انجام شده با جیگ مشاهده می­ شود که در بهترین وضعیت شاخص­ های ارزیابی عملیات جدایش شامل ضریب پرعیار کردن^[۲۲] و ضریب غنی سازی^[۲۳] برای محصول منگنز به ترتیب برابر ۱/۲ و ۰۷/۱ است که نشانه عدم کارایی لازم جدایش کانی­ها در این ابعاد توسط جیگ است. لازم به ذکر است که هر چه مقدار شاخص اول به عدد یک نزدیکتر و هرچه شاخص دوم عددی بزرگ­تر باشد مطلوب­تر است.

۴-۳ نتایج آزمایش­های میزلرزان
۴-۳-۱آزمایش اول
محدوه­ی ابعادی ذرات : ۱۰۰۰- ، ۳۰۰+ میکرون
شرایط آزمایش:
شیب میز ۶ درجه
دبی جامد خشک ۳۰۰ گرم بر دقیقه
جدول۴-۲: آزمایش میزلرزان بر روی دانه بندی (۱۰۰۰- ۳۰۰+) میکرون

 

توزیع %

عیار %

خلاصه‌ی فصل و جمع‌بندی
در قسمت اول این فصل ضمن تعریف مفاهیم سیستم و اطلاعات که برای درک بهتر سیستم اطلاعات مدیریت ضروری می‌باشد، به تعریف سیستم اطلاعات مدیریت پرداخته شد و ضرورت وجود این سیستم در سازمان‌ها، انواع آن و مفاهیم اساسی مربوط به آن مورد بحث قرار گرفت. سپس ضمن تعریف سیستم اطلاعات منابع انسانی، اهمیت این سیستم و ضرورت ارزیابی سیستم‌های اطلاعات مدیریت در سازمان‌ها مورد بررسی قرار گرفت. مطالب ذکر شده نشان داد که امروزه سازمان‌ها اهمیت زیادی را برای اطلاعات قائل می‌باشند لذا سیستم اطلاعات مدیریت مورد توجه بیشتری قرار گرفته است و ارزیابی سیستم‌های اطلاعات مدیریت به منظور ارائه بازخورد به مدیران جهت بهبود عملکرد این سیستم و افزایش کارایی و اثربخشی این سیستم و موفقیت سازمان امری ضروری و دارای اهمیت می‌باشد. در قسمت دوم این فصل پس از تعریف مدیریت منابع انسانی و اهداف آن به بررسی وظایف مربوط به مدیریت منابع انسانی که شامل سازماندهی کارکنان، برنامه‌ریزی نیروی انسانی، جذب منابع انسانی، توسعه منابع انسانی، مدیریت پاداش، امور رفاهی کارکنان و امور اداری و پرسنلی پرداخته شد و در کل نتیجه اینکه منابع انسانی مهمترین و با ارزش‌ترین منبع در هر سازمان می‌باشد و مدیریت این منبع مهم وظیفه بسیار پیچیده و بااهمیتی می‌باشد. قسمت سوم و پایانی این فصل، اختصاص به بررسی تحقیقات انجام شده در مورد سیستم اطلاعات مدیریت و منابع انسانی داشت. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در تحقیقات انجام شده موضوعاتی نظیر اهمیت سیستم اطلاعات، آینده مدیریت منابع انسانی و سیستم اطلاعات، توسعه سیستم‌های اطلاعاتی و غیره پرداخته شده که همگی نشان‌دهنده اهمیت و ارزش سیستم اطلاعات مدیریت در سازمان‌ها می‌باشد. این تحقیق نیز با بهره گرفتن از این مطالب در نظر دارد به ارزیابی میزان کاربرد سیستم اطلاعات مدیریت در مدیریت منابع انسانی دانشگاه اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بپردازد تا مدیران با بهره گرفتن از نتایج این تحقیق و با استفاده مناسب‌تر و بیشتر از این سیستم زمینه مساعدی برای پیشرفت و موفقیت نیروی انسانی و دانشگاه فراهم نماید.

فصل سوم
روش پژوهش
مقدمه
امروزه پژوهش و تحقیق از ابزارهای بسیار مهم تصمیم گیری در موقعیت‌های مختلف و بویژه در علوم رفتاری به شمار می‌رود چرا که در جهانی که ما زندگی می‌کنیم قدرت و اهمیت کشورها را نه نیروی نظامی‌و اقتصادی بلکه میزان دانایی آنان مشخص می‌کند پس تلاش برای کسب اطلاعات و فناوری‌های جدید نه تنها نیازی استراتژیک بلکه ضرورتی اساسی و ملی است.
پس از بررسی مباحث نظری و تحقیقات انجام شده مرتبط با موضوع پژوهش در فصل دوم تحقیق، در این فصل به بررسی روش شناسی تحقیق پرداخته شده که بر همین اساس موضوع روش تحقیق، جامعه آماری، روش نمونه گیری، حجم نمونه، ابزار اندازه گیری و تعیین روایی و محاسبه پایایی آن، شاخص سازی پرسشنامه و روش های تجزیه و تحلیل داده‌ها ارائه شده است.
۳ ـ ۱ ـ روش پژوهش
روش تحقیق در این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. تحقیق حاضر توصیفی است، زیرا هدف آن توصیف عینی، واقعی و منظم خصوصیات یک موقعیت یا یک موضوع است و با کشف آنچه هست سر و کار دارد.
“هدف از انتخاب روش تحقیق آن است که محقق مشخص نماید چه شیوه یا روشی را اتخاذ نماید تا او را دقیق تر، آسانتر و سریعتر در دستیابی به پاسخ کمک نماید” (نادری و سیف نراقی، ۱۳۷۲، ص ۶۰). انتخاب روش تحقیق در درجه اول به ماهیت موضوع و اهداف تحقیق بستگی دارد. بعضی از مسائل توصیفی یا غیر توصیفی اند و پژوهشگر متغیری را کنترل نمی‌کند و درصد کشف روابط علت و معلولی نیز نیست و صرفا به توصیف پیش بینی و تبیینی ارتباط بین پدیده‌ها می‌پردازد. بنابراین مهمترین ویژگی روش های توصیفی عدم کنترل متغیرها در پژوهش‌های رفتاری است. با توجه به اینکه در این پژوهش، پژوهشگر درصدد بررسی میزان کاربرد سیستم اطلاعات مدیریت در مدیریت منابع انسانی با بهره گرفتن از نظرات مدیران دانشگاه بوده بنابراین، روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی می‌باشد.
۳ ـ ۲ ـ جامعه ی آماری
“جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از اشیاء، اشخاص، مکان‌ها، رویدادها و اموری که در یک یا چند صفت مشترک باشند” (پاشاشریفی و شریفی، ۱۳۸۰، ص۵۹). “معمولاً در هر پژوهش، جامعه مورد بررسی یک جامعه آماری است که پژوهشگر مایل است درباره صفت (صفات) متغیر واحدهای آن به مطالعه بپردازد” (سرمد و دیگران، ۱۳۸۰، ص ۱۷۷). به نظر دلاور (۱۳۸۳) جامعه یا جمعیت عبارت است از “تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخص باشند. صفت مشخصه، صفتی است که بین همه عناصر جامعه آماری مشترک و متمایزکننده جامعه آماری از سایر جوامع می‌باشد” (ص۵).
جامعه پژوهش حاضر، شامل کلیه مدیران دانشگاه دولتی اصفهان و علوم پزشکی اصفهان در سال تحصیلی ۸۸- ۱۳۸۷ بوده که جدول (۳-۱) چگونگی توزیع جامعه آماری را در دو دانشگاه نشان می‌دهد.
جدول(۳-۱) مشخصات جامعه آماری به تفکیک

 

دانشگاه	جامعه آماری
اصفهان	۸۳
علوم پزشکی	۱۷۶
مجموع	۲۵۹

مأخذ: مرکز آمار و اطلاعات دانشگاه اصفهان، علوم پزشکی اصفهان و صنعتی اصفهان،۱۳۸۷
۳ ـ ۳ ـ نمونه۱ و برآورد حجم نمونه
۳ ـ ۳ـ ۱ـ نمونه
نمونه حاصل گردآوری اطلاعات فقط درباره تعدادی از اعضای جمعیت است. نایبی (۱۳۷۶) معتقد است “نمونه می‌تواند با درجات مختلفی از دقت۲ بازتاب جمعیتی باشد که از آن برگرفته شده است. نمونه ای که دقیقاً بازتاب جمعیت خود باشد، نمونه معرف خوانده می‌شود” (ص ۶۷).
۳ ـ ۳ـ ۲ـ برآورد حجم نمونه
به عقیده بسیاری از صاحب نظران حجم نمونه با واریانس جامعه رابطه مستقیم دارد و هر قدر پراکندگی در صفات و ویژگی‌های مورد مطالعه در جامعه آماری بیشتر باشد به همان نسبت باید حجم نمونه نیز بزرگتر انتخاب شود. “برای تعیین حجم نمونه چنانچه واریانس جامعه در پارامتر مورد اندازه گیری در تحقیقات قبلی مشخص شده باشد محقق می‌تواند از آن استفاده کند در غیر اینصورت محقق باید با انجام مطالعه مقدماتی واریانس جامعه را برآورد کرده و از آن استفاده کند” (سرایی، ۱۳۷۲، ص ۱۲۷).
از آنجایی که در تحقیق حاضر، واریانس جامعه آماری نا معلوم بود، انجام یک مطالعه مقدماتی بر روی گروهی از افراد جامعه به منظور، تعیین واریانس جامعه ضرورت داشت. به همین منظور، یک گروه ۳۰ نفری ( ۱۵ نفر از مدیران دانشگاه اصفهان و ۱۵ نفر از مدیران دانشگاه علوم پزشکی) از جامعه آماری به صورت تصادفی انتخاب گردید و پرسشنامه در بین آنها توزیع و پس از استخراج داده‌های مربوط به پاسخ‌های گروه نمونه مذکور، حجم نمونه آماری پژوهش با بهره گرفتن از فرمول زیر تعیین شد.

S² = واریانس
d² = دقت احتمالی مطلوب
= حجم نمونه n

اما دسته دوم، مسئله پراکندگی امواج^[۲۸] یا مسئله میدان خارجی^[۲۹] است که انرژی موج در میدان دور تولید شده و به سمت میدان نزدیک مسئله انتشار پیدا می­ کند. منبع زلزله و انفجار در اعماق زمین از جمله مثال­هایی برای این مورد هستند. فرمولاسیون روش المان نامحدود برای هر دو دسته مسئله یکسان است. تمرکز این مطالعه روی حالت اول است، چون اثرات بار دینامیکی سازه روی پی و خاک اطراف آن و انتشار امواج تولید شده تا حوزه دور بررسی می­ شود.

۴-۱-۳-مروری خلاصه بر تاریخچه توابع امپدانس
همانطور که گفته شد از توابع امپدانس، به میزان گسترده­ای برای محاسبه ارتعاشات پی­های حجیم ماشین آلات سنگین و همچنین تحلیل اندرکنش خاک و سازه در محاسبات زلزله استفاده می­ شود. باید توجه داشت که در حالت میدان خارجی خاک مستقیماً نقش انتقال بار را دارد که این برخلاف حالت میدان داخلی است که منبع لرزش خود سازه یا ماشین است. باید به این نکته توجه داشت که در هر دو حالت هدف یکسان بوده و ارزیابی حرکات پی تحت بار­های خارجی و در نتیجه تغییر مکانهای ماشین و یا سازه در هر دو حالت جز اهداف مسئله است. این مقصود جز با در نظر گرفتن توأم مشخصات پی و خصوصیات سازه تأمین نمی­ شود.
در این قسمت به دلیل گستردگی مطالعاتی که محققین بر توابع امپدانس انجام داده­اند، بدون پرداختن به جزئیات، بررسی کوتاهی از روش های مختلف انجام می­ شود.
در سال ۱۹۰۴ لمب^[۳۰] به عنوان نقطه آغازین حرکت، مطالعاتی بر روی ارتعاشات یک نیم­فضای الاستیک خطی انجام داد، بارگذاری در نظر گرفته شده در این حالت، هارمونیک و نقطه­ای بود و این عمل در واقع تعمیم مسئله بوسینسک در حالت دینامیکی بود (گتمیری، حائری، ۱۳۷۵).
در سال ۱۹۳۶ رایزنر^[۳۱] عکس العمل یک صفحه صلب دایره­ای قرار گرفته بر سطح یک نیم فضای الاستیک همگن را تحت ارتعاش عمودی هارمونیک، مورد تحلیل قرار داد. او با توجه به انرژی قابل توجه امواج حجمی و سطحی تولید شده حین ارتعاش، و این مسئله که در یک نیم فضا این امواج به صورت نامحدودی منتشر می­شوند، بدون اینکه برگشت انرژی صورت بگیرد، مسئله اتلاف انرژی در اثر عمل تابش را برای اولین بار مطرح کرد. بدین ترتیب که محیط در هر صورت سبب میرایی می­ شود، گرچه الاستیک خطی بوده و حتی استهلاک مادی انرژی نداشته باشد (گتمیری، حائری، ۱۳۷۵).
از سال ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۶، بایکرافت^[۳۲]، آرنولد و همکاران^[۳۳]، کوئینلن^[۳۴] و سانگ^[۳۵]، با توجه به کارهای گذشته در عمومیت دادن و طبقه بندی کارهای رایزنر کوشیدند و حرکات مربوط به شش درجه آزادی پی­های سطحی را ارائه کردند (گتمیری، حائری، ۱۳۷۵).
از سال ۱۹۶۲ تا سال ۱۹۶۷ در حالیکه الردوی و همکاران^[۳۶]، اوجوبی و همکاران^[۳۷]، مشغول تکمیل روش های قبلی بودند، هسیه^[۳۸] و بخصوص لیزمر^[۳۹] برای نخستین بار متوجه این مطلب شدند که می­توان رفتار پی سطحی و خاک را در حالت ارتعاش قائم به مانند یک سیستم یک درجه آزادی مدل کرد، بطوریکه که دارای سختی و میرایی ثابت (مستقل از فرکانس) باشد. پس از آن، این روش ساده سازی به روش لیزمر معروف شد و توسط ویتمن^[۴۰]، ریچارت^[۴۱] برای تمامی حرکات گسترش یافته است (گتمیری، حائری، ۱۳۷۵).
در نهایت در انتهای دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ که تکمیل روش های تحلیل اندرکنش خاک و سازه سبب پیشرفتهای عمده­ای در این علم شد، نتایج به صورت دو تابع وابسته به فرکانس ارائه شدند که تابع اول نمایانگر بخش حقیقی و تابع دوم معرف بخش موهومی، سختی دینامیکی مختلط بود که در نهایت به عنوان توابع امپدانس خوانده می­شدند (گتمیری، حائری، ۱۳۷۵).
در ۳۰ سال اخیر به مرور چندین روش کارآمد برای محاسبه امپدانس پی­ها ابداع شده است. تکنیک­های قابل قبول حاضر عبارتند از :

 

1. 1. راه حل­های تحلیلی بر اساس تکنیک­های تبدیل انتگرال.

 

1. 1. فرمولاسیون نیم تحلیلی با المان مرزی به طوری که فقط جداسازی لازم را برای سطح بالایی زمین تأمین کند.

 

1. 1. روش های المان محدود دینامیکی، با بهره گرفتن از مرزهای جانبی ویژه انتقال امواج.

 

1. 1. روش های مختلط^[۴۲]، شامل ترکیب روش های عددی و روش های تحلیلی.

 

اصولاً در کاربردهای عملی، انتخاب روش مناسب به میزان زیادی به اقتصاد و ابعاد پروژه و به همان نسبت در دسترس بودن نرم افزار­های کامپیوتری مربوطه دارد. علاوه بر این، روش انتخابی باید قدرت انعکاس مشخصات کلیدی زیر را برای سیستم خاک و پی داشته باشد:

 

• • شکل سطح تماس خاک با پی (دایره­ای، نواری، مستطیلی و دلخواه).

 

• • طبیعت پروفیل خاک ( یکنواختی در عمق، رسوبات لایه لایه و لایه سطحی بر روی بستر سنگی).

 

• • میزان مدفون شدگی (پی بر روی سطح، مدفون و شمع).

 

• • مود ارتعاش و فرکانسهای تحریک.

 

بایستی توجه داشت که در مورد یک مسئله مهندسی خاص، کاربرد این روش های محاسباتی، عمل ساده­ای نمی ­باشد. بلکه نیازمند ایده­آل کردن سیستم واقعی و همچنین مستلزم تدارک اطلاعات مهم در کنار هزینه محاسبات است. به همین سبب و همچنین بدلیل اینکه تعیین عکس العمل پی­های سطحی یا نیمه مدفون در برابر بار­های عمودی استاتیکی و دینامیکی، مسئله­ای است که کاربرد فراوانی برای مهندسین ژئوتکنیک دارد، بایستی اهمیّت هر دو اثر عمق و نوع مدفون شدگی را به طور پارامتریک بررسی کرد. علاوه بر آن بواسطه ریاضیات پیچیده مسئله، روش های تحلیلی ذکر شده در بالا برای حل مسائل عملی مناسب به نظر نمی­رسد. به همین سبب تاکنون محققین بسیاری سعی در ارائه روابط مختلف برای استفاده در حالت کلی نموده ­اند
(گتمیری، حائری، ۱۳۷۵).
بطور خلاصه دو دسته نتایج تحلیلی برای توابع امپدانس در حالت نیم­فضا موجود است. اول، نتایج تحلیلی مربوط به (Luco & Westmann, 1972) و دوم، نتایج تحلیلی مربوط به (Oien, 1971) است. از جمله نتایج تحلیلی مربوط به حالتی که لایه­ای از خاک در حالت ویسکوالاستیک روی سنگ بستر قرار گرفته باشد، می­توان به
(Tassoulas & Kausel, 1981) اشاره کرد. روش نیمه تحلیلی برای محاسبه توابع امپدانس در حالت نیم­فضا توسط Dasgupta & Chopra, (1977) ارائه شده است. روش کار آنها به این صورت است که سطح نیم­فضا را به تعدادی المان خطی تقسیم کرده­ و هر بار تنش یکنواختی را به هر یک از المانها اعمال گردیده و در نهایت جابجایی هر نقطه در اطراف این المان­های بارگذاری شده، با یک روند تحلیلی بدست آورده می­ شود. با محاسبه نرمی نقاط سطح مشترک سازه و پی و با بهره گرفتن از یک سری عملیات جبری به ماتریس سختی دینامیکی سیستم رسیده و در نهایت با بهره گرفتن از معکوس آن به ماتریس نرمی سیستم می­رسند. آنها در گزارشی که در کتابخانه زلزله دانشگاه برکلی کالیفرنیا موجود است اظهار کرده ­اند که انتگرالهای حاصله در این روش منفرد بوده ولی با این حال انتگرالها را بصورت عددی حل کرده ­اند. با وجود این مطلب به جوابهای خوبی رسیده ­اند. آنها همچنین با در نظر گرفتن مصالح بصورت ویسکو الاستیک، توابع نرمی را برای این حالت ارائه داده­اند. البته توابع نرمی برای حالت ویسکوالاستیک با ضریب میرایی خیلی پایین را معادل با حالت الاستیک فرض کرده ­اند.
در این مطالعه برای ارزیابی میزان صحت برنامه نوشته شده، مقایسه نتایج حاصله از برنامه با روش نیمه تحلیلی (Dasgupta & Chopra, 1977) انجام شده است. در ادامه به مقایسه نتایج و نحوه به دست آوردن توابع نرمی در حالت خاک روی بستر سنگی به تفصیل صحبت خواهد شد.
۴-۲ مدل سازی با روش المان محدود
روش المان محدود به دلیل قدرت فراوانی که در مدل سازی دارد، بسیار مورد علاقه محققین در زمینه ­های مختلف علوم مهندسی قرار گرفته است و در سالهای اخیر پیشرفت­های زیادی نیز داشته است. محققین مختلفی مثل Zienkiewicz & Taylor, (1977)،
Cook, (2007) منابع ارزشمندی برای این روش ارائه کرده ­اند که بسیار مورد استفاده محققین قرار گرفته است. شاخه مهندسی ژئوتکنیک از جمله شاخه­هایی از علوم مهندسی است که روش المان محدود و همچنین روش های عددی دیگر، بطور گسترده­ای در آن استفاده می­ شود. همانطور که از اسم این روش پیداست، این روش برای محیط­های محدود کاربرد دارد و در حالاتی که با حیطه­های بی­نهایت سروکار داریم باید از روش­ها و تکنیک­های دیگری کمک بگیریم که در فصل دوم در این مورد صحبت شده است. بطور کلی در مسائل ژئوتکنیکی که بطور گسترده­ای با محیط­های بی­نهایت سروکار داریم، باید از تکنیک یا روشی برای مدل سازی حیطه بی­نهایت، جهت مدل سازی درست مسئله استفاده کرد.
در این مطالعه جهت مدل سازی میدان نزدیک از روش المان محدود با المان­های چهار ضلعی هشت گرهی استفاده شده است. به منظور صحت برنامه نوشته شده، دو مسئله­ توسط برنامه و نرم افزار تجاری آدینا^[۴۳] حل شده و نتایج حاصله از آن دو با هم مقایسه شده است.
در مسئله اول همانطور که در شکل ۴-۱ هم پیداست، محیط الاستیک با مرز بسته در دو جهت تحت بارگذاری گسترده وارد بر المان هشتم بررسی شد. برای بررسی صحت الگوریتم نوشته شده جهت اعمال بارگذاری گسترده و همچنین صحت ماتریس سختی، تغییر مکانهای نقاط مختلف با یکدیگر مقایسه شده ­اند. این مدل شامل ۴۰۷ درجه آزادی بود که بیشترین خطای موجود بین حل­­های برنامه و نرم افزار آدینا، ۰٫۱۱% بود، که این موضوع نشان دهنده صحت برنامه نوشته شده برای دو قسمت الگوریتم بارگذاری و الگوریتم مربوط به ماتریس سختی بود. ولی برای حل معادله حرکت که در فصل قبل در موردش صحبت شد، علاوه بر بررسی دو الگوریتم ذکر شده باید الگوریتم مربوط به ماتریس جرم نیز بررسی می­شد. از اینرو همان هندسه، این بار جهت آنالیز مودال استفاده شد. در این حالت از مقایسه مقادیر ویژه تعمیم یافته، که همان فرکانس­های ذاتی یا طبیعی سیستم هستند، استفاده شد. تعداد فرکانس­های طبیعی سیستم به تعداد درجات آزادی سیستم است. خوشبختانه با مقایسه ۴۰۷ فرکانس حاصله از برنامه و نرم افزار آدینا، بیشترین خطای موجود در بین دو سری نتایج، ۰٫۰۰۳۴۵ بود. این دو مقایسه نشان دهنده این مطلب است که الگوریتم نوشته شده برای روش المان محدود از دقت خوبی برخوردار است.

شکل ۴-۱ مدل محاسباتی جهت بررسی صحت برنامه نوشته شده المان محدود
قبل از اینکه به ادامه بحث بپردازیم لازم است نکته­ای برای کسانیکه شاید روزی این پایان نامه را مطالعه کنند بیان شود. همانطور که در قبل هم اشاره شد، Zhang & Zhao, (1987) در مطالعه خود سه مثال در مورد ترکیب روش­های المان محدود و المان نامحدود را بررسی کرده و در مثال اول خود هندسه شکل ۴-۱ را در سه حالت بررسی کرده بودند. اول تمام گره­های مرزی را آزاد، دوم تمام گره­های مرزی در دو جهت را بسته فرض کرده و در نهایت ترکیب روش­های المان محدود و نامحدود را بررسی کرده بودند. همانطور که اشاره شد نتایج برنامه نوشته شده المان محدود در حالت الاستیک با نرم افزار ADINA بررسی شد. اما برای بررسی نتایج روش المان محدود در حالت ویسکوالاستیک مدتها وقت صرف شد تا نتایج با نتایج ارائه شده در مقاله مذکور مقایسه شود. چون نرم افزار ADINA تاجایی که بررسی شد حالت ویسکوالاستیک را آنطور که مد نظر این مطالعه بود، در نظر نمی­گرفت.
۴-۳-توابع نرمی در حالت دوبعدی برای نیم­فضای الاستیک
۴-۳-۱-مقدمه
همانطور که در قبل هم اشاره شد در این مطالعه جهت دستیابی به توابع امپدانس و توابع نرمی از روشی که توسط (Dasgupta & Chopra, (1977 در سال ۱۹۷۷ ارائه شده، استفاده شده است. بنا به تحقیقاتی که پیرامون نحوه بدست آوردن توابع نرمی، علیرغم وسعت شدید تحقیقات انجام شده، صورت گرفت، در هیچ مقاله­ای روش مذکور جهت دستیابی توابع امپدانس و نرمی بکار گرفته نشده است! در حالت دو بعدی برای پی سطحی، برای حرکات مختلف، چهار تابع نرمی موجود است. رسیدن به توابع نرمی مربوط به کوپل حرکت افقی و دوران، مقداری پیچیده است. در این روش این ترم با مقداری عملیات جبری به سادگی قابل حصول است.
۴-۳-۲-تعریف توابع نرمی
در شکل ۴-۲ اندرکنش خاک-پی-سازه بصورت شماتیک نشان داده شده است. سازه موجود که رفتاری خطی دارد تحت تأثیر نیروها و لنگرهای دینامیکی قرار می­گیرد. این نیروها با عبور از سطح تماس خاک و پی، سبب بروز تغییر مکانها و چرخشهای دینامیکی پی می­شوند. نیروهای مذکور یا بطور مستقیم از طریق اعمال خارجی (مثل ماشین آلات یا امواج اقیانوس) به سازه وارد می­ شود و یا مانند زمین لرزه بطور غیر مستقیم سازه را تحت تأثیر قرار می­دهد. این حرکات پی که مقدار نسبی آنها بویژه به مشخصات سختی خاک زیر پی و هندسه سطح تماس آن بستگی دارد، به دو صورت روی سازه تأثیر گذار است.

 

1. 1. فرکانس­های طبیعی و مودهای نوسان را تغییر می­دهد، بطوری که درجات آزادی جدیدی به سیستم اضافه می­ شود.

 

1. 1. قسمت اعظم انرژی را بوسیله تشعشع (تابش) امواج پراکنده می­سازد.