۳-گاتیگنون وذاگرب (۱۹۹۵) طی پژوهشی باعنوان"جهت گیری استراتژیک وعملکردمحصول جدید “تاثیر جهت گیری استراتژیک بنگاه رابااستفاده ازسه بعد جهت گیری مشتری، جهت گیری رقابتی وفناوری مورد مطالعه قرارداد. نتایج بررسی نشان داد که یک بنگاه متمایل به توسعه برتررقابتی بایستی جهت گیری تکنولوژی قوی داشته باشد. یک جهت گیری رقابتی دربازارهای بارشدبالابه دلیل اینکه بنگاه را قادر می‎سازد تا نوآوری را با هزینه کمتر بهبود دهد، مفید و یک عنصر مهم موفقیت است. در بازارهایی که تقاضا نامطمئن است بنگاه ها جهت گیری تکنولوژی داشته باشند. این جهت گیری منجر به تولیدات با عملکرد موفق می گردد و بنگاه را قادر می سازد تا برای بازار نوآوری بهتری داشته باشد. و در نهایت به سطح عملکردی متعالی دست یابد. لیکن دربازارهای باریسک بالا جهت گیری نوآوری توصیه نمی شود.

 

5. 5. حسنین واتی(۲۰۱۰) طی پژوهشی باعنوان “ارتباط بین جهت گیری استراتژیک و برنامه ریزی استراتزیک"درصنعت ساختمان مالزی به یافته رسیدکه فرموله کردن برنامه ریزی استراتژیک ازطریق فرایند جامع تدوین، به جهت گیری تدافعی بنگاه ها وابسته است.

 

5. 5. بینالی دوگان واتایوزدی میری(۲۰۱۰)طی تحقیقی باعنوان “بررسی ارتباط بین جهت گیری استراتژیک و ارزش های فرهنگی (تاثیررهبران ومالکان کسب وکار، ارزش های فرهنگی بر رفتار استراتژیک در شرایط بحران “که جامعه آماری آن واحدهای کوچک ومتوسط زیر مجموعه اتاق بازرگانی استانبول ترکیه بود با استفاده ازروش تحلیل عاملی، واستفاده ازالگوی گونه شناسی مایلزواسنومورد بررسی قراداد ویافته هایش نشان دادکه اگراجتناب ازعدم اطمینان درمدیران ومالکان واحدهای کسب وکاربالا باشد، آنها شرایط بحران را به عنوان تهدید درک نموده و استراتژی های دفاعی راانتخاب می نمایند.

 

نتیجه گیری فصل دوم
با توجه به بررسی های بعمل امده درمطالعات انجام شده، در چند سال اخیرپژوهش ها و مطالعات بسیاری درخصوص استراتژی، مدیریت استراتژیک، فرایندتدوین جامع استراتژی، همسوئی استراتژیک درایران انجام گرفته است. عمده مطالعات به انتخاب جهت گیری استراتژیک برای هدایت اقداماتی که منجر به عملکرد قوی بنگاه می شودمهم ومورد تایید قرارگرفته است. بااینحال نقش و تاثیر جهت گیری استراتژیک و توانایی‎هایش برای توسعه عملکرد صادرت کمتر مورد بررسی و کنکاش قرارگرفته است. باعنایت به اهمیت و جایگاه صادرات درتوسعه تولید، فروش ورقابت پذیری بنگاه ها، لذابه منظورسوق دادن وفرهنگ سازی بین واحدهای صادراتی دراهمیت دادن به تاثیرجهت گیری درتوسعه عملکرد، انجام چنین تحقیقی درایران و در صنعتی که شاخص های کلان آن قابل توجه است، ضروری به نظر می رسد. چراکه شناخت و معرفی این عوامل، مدیران صنعت را درتدوین استراتژی های رقابتی، تخصیص بهینه منابع و کسب موفقیت در محیط رقابتی بازارهدف مساعدت خواهد نمود.
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
۳-۱) مقدمه
هدف تمام علوم، شناخت و درک دنیای پیرامون ما است. به منظور آگاهی از مسایل و مشکلات دنیای اجتماعی، روش های علمی، تغییرات قابل ملاحظه ای پیدا کرده اند. این روندها و حرکت ها سبب شده است که برای بررسی رشته های مختلف بشری، از روش علمی استفاده شود. از جمله ویژگی های مطالعه علمی که هدفش حقیقت یابی است استفاده از یک روش تحقیق مناسب می باشد و انتخاب روش تحقیق مناسب به هدفها، ماهیت وموضوع مورد تحقیق و امکانات اجرایی بستگی دارد و هدف از تحقیق دسترسی دقیق و آسان به پاسخ پرسش های تحقیق است(خاکی، ۱۳۸۷). در طی فرایند تحقیق با به کارگیری ابزارهای جمع آوری، داده ها به طور عینی و معتبر، مشاهده، بررسی و استخراج می شوند و سپس با بهره گرفتن از فنون تجزیه و تحلیل توصیفی و استنباطی بطور کمی و غیر کمی سعی می شود که ادعاها و حدس های علمی اولیه (فرضیه ها) آزمون شده و در نهایت فرضیه ها رد یا پذیرفته شوند و نتیجه گیری نهایی صورت پذیرد.
۳-۲) روش تحقیق
از نظر روش شناسی این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی – تحلیلی ازنوع علی می باشد که در آن بررسی می شود که، آیا متغیر یا متغیرهای مستقل بامتغیر وابسته رابطه دارند؟ واگر این رابطه وجود دارداندازه و شدت آن چقدر است؟ (خاکی، ۱۳۸۷). از لحاظ نوع نظارت ودرجه کنترل این تحقیق در زمره تحقیقات میدانی قرار دارد، چرا که محقق متغییر ها را در حالت طبیعی آن ها بررسی می کند. از لحاظ وسعت کاربرد این تحقیق در سطح تحقیقات کاربردی قرار دارد، و نهایتاً از لحاظ روش جمع آوری داده ها و اطلاعات این تحقیق از نوع میدانی می باشد.
۳-۳) جامعه ونمونه آماری
جامعه آماری عبارت است تعدادی از عناصر مطلوب مورد نظر که حداقل دارای یک صفت مشخصه باشند. به عبارت دیگر، جامعه آماری به کل گروه افراد، وقایع و چیزهای اشاره دارد که محقق می خواهد به تحقیق درباره آن بپردازد (سکاران، ۱۳۸۶) روش نمونه گیری در این تحقیق تصادفی ساده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شرکت های صادراتی وهمچنین اشخاص حقیقی صادر کننده عضو بانک اطلاعاتی صادر کنندگان فعال استان می باشد که تعداد آنها ۱۵۰نفرمی باشد که جهت تعیین حجم نمونه از فرمول نمونه‎گیری جامعه محدود استفاده شده است.

n= حجم نمونه
N=تعداد شرکت ها
= اندازه ی متغیر وابسته مطابق توزیع نرمال استاندارد با سطح عدم اطمینان پنج درصد (  )
^۲s= واریانس جامعه مورد بررسی بر اساس متغیر وابسته (عملکرد صادراتی)
۳-۴) روش جمع آوری اطلاعات
روش جمع آوری اطلاعات در این تحقیق میدانی می باشد. روش های میدانی به روش هایی اطلاق می‎شود که محقق برای گردآوری اطلاعات ناگزیر است با مراجعه به افراد یا سازمان ها و غیره و نیز برقراری ارتباط مستقیم با آنها اطلاعات مورد نظر خود را جمع آوری نماید.
۳-۵) ابزارهای جمع آوری داده ها و اطلاعات
یکی از ابزارهای رایج تحقیقات برای جمع آوری داده ها، پرسشنامه می باشد. پرسشنامه مجموعه از سوال‎ها است که در آن از پاسخ دهنده خواسته می شود نظر خود را نسبت به آنها ارائه نماید.
۳ -۶) روایی وپایایی ابزار اندازه گیری
یکی از مهم ترین ویژگی های هر تحقیق، مناسب و متناسب بودن ابزار اندازه گیری آن است. هر نوع ابزار اندازه گیری باید از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد تا پژوهش گر بتواند داده های مرتبط و متناسب با تحقیق را جمع آوری نماید و با تجزیه و تحلیل این داده ها، فرضیه های مورد نظر را بیازماید و به سوال تحقیق پاسخ دهد. همچنین روایی و پایایی مهر تاییدی هستند بر استحکام علمی یک مطالعه پژوهشی که به شرح آنها پرداخته می شود.
روایی پرسشنامه:
منظور از روایی آن است که آیا ابزار اندازه گیری می تواند خصیصه و ویژ گی که ابزار برای آن طراحی شده است را اندازه گیری کند یا خیر؟ مو ضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری های نامناسب ونا کافی می تواند هر پژوهش علمی را بی ارزش و ناروا سازد. (خاکی، ۱۳۸۷)آزمون های روایی را می توان در سه گروه گسترده دسته بندی نمود: روایی محتوا، روایی وابسته به معیاروروایی سازه. (سکاران، ۱۳۸۶) در این تحقیق از روش روایی محتوی استفاده شده است. روایی محتوی اطمینان می دهد که ابزار مورد نظر به تعداد کافی پرسشهای مناسب برای اندازه گیری مفهوم مورد سنجش رادر بر دارد. یعنی، روایی محتوی نشان می دهد که ابعاد وعناصر یک مفهوم تا چه حد تحت پوشش دقیق قرار گرفته است. (سکاران، ۱۳۸۶)
پایایی پرسشنامه:
مقصود آن است که اگر ابزار اندازه گیری را در یک فاصله زمانی کوتاه چندین بار وبه گروه واحدی از افراد بدهیم نتایج حاصل نزدیک به هم باشد. برای اندازه گیری پایایی از شاخصی به نام «ضریب پایایی » استفاده می کنیم واندازه آن معمولا” بین صفر تایک تغییر می کند. ضریب پایایی صفرمعرف عدم پایایی و ضریب پایایی یک، معرف پایایی کامل است (خاکی، ۱۳۸۷) برای محاسبه ضریب پایایی روش های مختلفی وجود داردکه از آن جمله می توان به: ۱) اجرای دوباره آزمون (روش باز آزمایی)، ۲)روش موازی(همتا)، ۳) روش تنصیف (دو نیمه کردن عبارات پرسشنامه و محاسبه همبستگی نمرات دو دسته ) و۴) روش کودر- ریچاردسون اشاره نمود. (مقیمی، ۱۳۸۶). اما آنچه در این تحقیق جهت محاسبه ضریب پایایی استفاده شده است استفاده از ضریب آلفای کرنباخ می باشد. چرا که تقریبا” در همه موارد، آلفای کرنباخ را می توان شاخص کاملا” مناسب برای اعتبار و هماهنگی درونی به کار برد. (سکاران، ۱۳۸۶) از همین رو با بهره گرفتن از نرم افزار spss19 به محاسبه این مقدار پرداخته شده است. فرمول استفاده شده به شکل زیر می باشد. (نگهبان ومستجابی، ۱۳۸۴).

که در آن:
تعدادسوالات آزمون   واریانس سوال i ام  واریانس کل آزمون
جدول ۳-۱ درصدآلفای کرونباخ

 

متغیر	درصد
جهت گیری متهورانه	۱/۷۹
جهت گیری تحلیلی	۸۱

السنترو

 

 

 

PGA (g)
مقیاس نشده مولفه های افقی

 

طولی

 

۳۲۸/۰

 

۵۱۴/۰

 

۳۱۵/۰

 

 

 

عرضی

 

۴۰۶/۰

 

۴۹۶/۰

 

۲۵۵/۰

 

 

 

ضریب مقیاس

 

۷۵/۱

 

 

 

۳-۷- ضریب مقیاس شتابنگاشت مولفه های قائم
به منظور بدست آوردن ضریب مقیاس مؤلفه های قائم، ابتدا برای هر زلزله، طیف پاسخ با ۵ درصد میرایی مؤلفه قائم آن تهیه شد و همانطور که اشاره شد با توجه به اینکه زلزله های انتخابی از زلزله های دور از گسل انتخاب شده اند، به همین دلیل طیف طرح قائم از ضرب طیف طرح افقی در ضریب ۳/۲ (۶۷/۰) بدست آمده است و طیف پاسخ میانگین مولفه های قائم زلزله با طیف طرح قائم مقایسه شده است و عدد مقیاس طوری بدست آمده است که در محدوده فرکانسی مهم، طیف پاسخ از طیف طرح قائم کمتر نشود[۲۹].

جدول (۳-۳) مشخصات شتاب نگاشت قائم و ضریب مقیاس بدست آمده

 

 

نوع زلزله

 

طبس

 

منجیل

 

السنترو

 

 

 

PGA (g)
مقیاس نشده مؤلفه های قائم

 

۱۸۳/۰

 

۵۳۸/۰

 

۱۱/۰

 

 

 

ضریب مقیاس قائم

 

۳/۱

 

 

 

۳-۸- مشخصات پل های مورد مطالعه
پل مورد بررسی واقع در شهرستان چالوس (خاک نوع دو) می باشد که دارای ۳ دهانه به طول های ۲۰ + ۴۰ +۲۰ متر است که پلان و نمای جانبی پل غیر مورب به ترتیب در شکل های (۳-۱) و (۳-۲) نشان داده شده است. همچنین به عنوان نمونه ای از پل مورب، پلان پل با زاویه تورب ۳۰ درجه در شکل (۳-۳) با نشان دادن عرض پل و طول تیر سرستون آورده شده است. روسازه پل از ۷ تیر ورق فولادی تشکیل شده است. ضخامت دال عرشه cm20 می باشد. عرشه پل به صورت پیوسته می باشد.
طبق دفترچه محاسبات پل مذکور، طراحی روسازه و زیر سازه آن به صورت جدا از هم انجام گرفته است. روسازه پل (عرشه)که شامل شاه تیر ها، دیافراگم های عرضی و دال می باشد، طبق آیین نامه آشتو و برای بار های غیرلرزه ای (بار وسایل نقلیه و بار مرده و …) طراحی شده است و به منظور دستیابی به صحت محاسابات، این طراحی در نرم افزار SAP2000V14.2.2 مورد بازبینی قرار گرفته است.
زیر سازه پل نیز طبق آیین نامه طرح پل های راه و راه آهن در برابر زلزله (نشریه شماره ۴۶۳) با بهره گرفتن از روش تحلیل دینامیکی طیفی (استفاده از تحلیل مدها) طراحی شده است. روش تحلیل با فرض رفتار ارتجاعی خطی سازه و با بهره گرفتن از حداکثر بازتاب کلیه مدهای نوسانی سازه که در بازتاب کل سازه اثر قابل توجهی دارند انجام گرفته است. حداکثر بازتاب در هر مد با توجه به زمان تناوب آن از طیف طرح بدست می آید. سپس بازتاب کلی سازه از ترکیب بازتاب های حداکثر هر مد تخمین زده می شود.
برخی از نقشه های اجرایی در شکل های (۳-۴) تا (۳-۷) نشان داده شده است. دیگر مشخصات پل بررسی شده عبارتند از:

با توجه به آیین‌نامه اجرای مفاد اسناد رسمی می‌توان آثار بازداشت اموال را به شرح ذیل برشمرد:
الف: تقدم در وصول مطالبات
تقدم در وصول مطالبات برای بستانکاری که بازداشت به نفع او در تاریخ مقدم صورت گرفته است؛ طبق ماده ۵۶ آ.ا.م.ا.ر و تبصره آن هرگاه چند بستانکار علیه یک نفر اجرائیه صادر کند (اعم از اینکه اجرائیه از ثبت باشد یا از دادگاه یا سایر مراجع قانونی) آن که به نفع او بازداشت در تاریخ مقدم صورت گرفته، نسبت به وصول طلب از مورد‌بازداشت بر سایر بازداشت‌کنندگان حق تقدم دارد. اما چنانچه بازداشت به نفع هیچ‌یک از بستانکاران صورت نگرفته باشد و بستانکاران در یک روز درخواست بازداشت نمایند، پس از بازداشت، مال مورد‌بازداشت بر سایر بازداشت‌کنندگان بین بستانکاران، به نسبت طلب آنان، تقسیم می‌شود و هر نوع قرارداد خصوصی، خلاف ترتیب مذکور در مواد ۵۶ و تبصره آن، نسبت به ثالث، اعتبار ندارد. (ماده ۵۷ آ.ا.م.ا.ر )

ب: ممنوعیت نقل و انتقال
ممنوعیت نقل و انتقال نسبت به اموال بازداشت‌شده؛ پس از ابلاغ بازداشت‌نامه به صاحب مال، نقل و انتقال صاحب مال نسبت به مال بازداشت‌شده ممنوع است و به انتقال انجام‌شده نسبت به مال مذکور مادام که بازداشت باقی است، ترتیب اثر داده نمی‌شود؛ هرچند که انتقال با سند رسمی صورت گرفته باشد مگر اینکه کسی که مال برای حفظ حق او بازداشت‌شده است اجازه دهد که در‌این‌صورت، اشخاص ذی‌نفع باید تکلیف ادامه بازداشت مال یا رفع آن را معین نمایند^[۱۹۷].(ماده ۸۹ آ.ا.م.ا.ر )
نکته: علی‌رغم ممنوعیت نقل و انتقال اموال بازداشت‌شده، در دو مورد، متعهد می‌تواند در ظرف مدت بازداشت، مال منقول یا غیرمنقول بازداشت‌شده را با اطلاع مأمور اجرا بفروشد یا وثیقه دهد؛
در مواردی که قبلاً و لااقل در حین وقوع معامله مبلغی که مال برای استیفای آن بازداشت‌شده است، نقداً تأدیه نماید. در این صورت، پس از استیفای حق متعهدٌله و هزینه اجرا، بلافاصله رفع بازداشت خواهد شد.
در صورت رضایت کتبی متعهدٌ‌له در فروش یا وثیقه دادن مال توسط خود متعهد. (ماده ۹۳آ.ا.م.ا.ر )
ج: عدم قبول ادعای ثالث نسبت به اموال بازداشت شده
عدم پذیرش ادعای شخص ثالث نسب به مال بازداشت‌شده؛ پس از بازداشت مال، ادعای شخص ثالث نسبت به مال بازداشت‌شده قابل ترتیب اثر نمی‌باشد مگر در موارد زیر که از مزایده خودداری می‌گردد:
‌ در موردی که متعهدٌ‌له اعتراض شخص ثالث را قبول کند.
در موردی که شخص ثالث سند رسمی مقدم بر تاریخ بازداشت ارائه کند مبنی بر اینکه مال مورد بازداشت به او منتقل شده یا در رهن و وثیقه طلب اوست.
در صورتی که مال، قبل از تاریخ بازداشت به موجب قرار تأمین یا دستور اجرای دادگاه یا اجرای ثبت، بابت طلب معترض، توقیف شده باشد.
هرگاه شخص ثالث حکمی اعم از قطعی یا غیر‌قطعی بر حقانیت خود ارائه نماید.
در صورتی که قبل از بازداشت، از معترض قبول تقاضای ثبت به‌عنوان ملکیت یا وقفیت شده باشد.
در صورتی که بر اثر شکایت معترض، موضوع قابل طرح در هیئت نظارت یا شورای عالی ثبت تشخیص شده باشد.
در خصوص بندهای۱ و ۲ فوراً و در مورد بند ۴ پس از ارائه حکم قطعی از طرف معترض ثالث، از مال رفع بازداشت می‌شود اما در سایر موارد، ادامه عملیات اجرایی موکول به اتخاذ تصمیم نهایی علیه معترض در مراجع مربوطه خواهد بود. (ماده ۹۶ آ.ا.م.ا.ر )
در صورتی که هر یک از موارد فوق پس از انجام مزایده و قبل از صدور سند انتقال یا تحویل مال منقول تحقق یابد، اداره ثبت، صورت‌مجلس مزایده را ابطال و به شرح فوق عمل می کند. (تبصره یک ماده ۹۶ آ.ا.م.ا.ر )^[۱۹۸]
گفتار سوم : تفاوت اسناد ذمه‌ای با اسناد وثیقه
اگرچه تفاوت های اسناد وثیقه ای و اسناد ذمه ای با توجه به تعاریف اراده شده و تفاوت در مراحل اجرای انها کاملا روشن گردید ولی لازم است در پایان این فصل برخی از تفاوت های مفهومی این دو نوع سند را به طور کلی مطرح نماییم تا هیچ مبحث ناگفته ای در این فصل باقی نماند.
تفاوت اسناد ذمه‌ای با اسناد وثیقه‌ای را می‌توان به شرح ذیل برشمرد:
بند اول : سپردن وثیقه
در اسناد وثیقه‌ای، متعهد از ابتدا مالی را به عنوان وثیقه دین یا تعهد نزد متعهدٌ‌له قرار می‌دهد تا در صورت عدم ایفای دین یا تعهد، متعهدٌ‌له بتواند از محل مال مذکور طلب خود را وصول نماید. اما در اسناد ذمه‌ای، متعهد مالی را به‌عنوان وثیقه نزد متعهدٌ‌له نمی‌گذارد و متعهدٌله در صورت عدم معرفی مال از طرف متعهد جهت وصول مطالبات خود، اموال متعهد را شناسایی و توقیف می کند.
بند دوم : بازداشت متعهد
در اسناد ذمه‌ای، در صورت امتناع متعهد از پرداخت دین و عدم شناسایی اموال وی، متعهدٌ‌له می‌تواند با توجه به قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی مصوب ۱۳۵۲ درخواست بازداشت متعهد را نماید. اما در اسناد وثیقه، متعهدٌ‌له می‌تواند از محل وثیقه استیفای طلب نموده و در صورتی که مورد وثیقه تکافوی طلب او را ننماید، به سایر اموال مدیون مراجعه کند و حق بازداشت متعهد را ندارد.
بند سوم : ‌ مستثنیات دین
در اسناد ذمه‌ای، بستانکار نمی‌تواند اموال مشمول مستثنیات دین متعهد را جهت وصول مطالبات خود بازداشت نماید. اما در سند وثیقه‌ای، حق مرتهن نسبت به مال مورد‌وثیقه، عینی است و مشمول مستثنیات دین نمی‌گردد
بند چهارم : مراحل اجرا
سند وثیقه ای و سند ذمه ای به شرح مفصلی که در بالا از ذهن تان گذشت در مراحل اجرا با یکدیگر متفاوت اند که جهت امتناع از تکرار مطالب مجددا به آنها نمی پردازیم.
فصل چهارم :
آثار اجرا
مبحث اول : تنظیم سند انتقال اجرایی
گفتار اول : تعاریف
گفتار دوم: تفاوت ها و شباهت ها با سایر مفاهیم مشابه
گفتار سوم : آثار تنظیم سند انتقال اجرایی نسبت به بدهکار و طلبکار
مبحث دوم : تحویل مال منقول یا مال غیر منقول
گفتار اول: تحویل و تسلیم اموال منقول
گفتار دوم: تحویل وتسلیم اموال غیرمنقول
مبحث سوم : تخلیه
گفتار اول: تعاریف
گفتار دوم: شرایط و مواردصدور حکم تخلیه
گفتار سوم: رویه های عملی در اجرای تخلیه
مبحث چهارم : هزینه های اجرایی
گفتار اول: اقسام هزینه های اجرا
مبحث پنجم : شکایات اجرایی
گفتار اول : اقسام شکایات اجرایی
گفتار دوم : توقیف عملیات اجرایی

ثالثاً: امکان دارد که این گزاره ناشی از مغز در خمره بودن و یا توهم وی بوده باشد؛ به چه دلیلی این باور را باید نشأت گرفته از واقعیت خارجی تلقی کرد؟
رابعاً: صرف نظر از اشکالات مذکور، فرض کنیم که شناسا براساس تجربه خویش رواناً به باور به گزاره اسقف استوبس در رختخواب فوت کرد، برسد اما در این صورت نیز می­توان اشکال دیگری به ایشان گرفت و آن این است که ما می­توانیم اشکال جدایی واقعیت از باور را در همین حالت ذهنی مطرح کنیم، بدین­گونه که بگوییم ایشان صدق و توجیه باور به گزاره اسقف استوبس در رختخواب فوت کرد، را به باورهای دیگر گره زده است، اما با توجه به نظر خود یانگ که معتقد است که ما از ذهن خویش بیرون نمی­توانیم برویم، می­توانیم بگوییم واقعیتی که منجر به صدق و توجیه این باور گردید، نفس تجربه ما به فوت اسقف استوبس در رختخواب است، چه لزومی دارد که باورهای دیگر علت صدق و توجیه ما به این گزاره شده باشند. ایشان با گره زدن صدق و توجیه این باور به باورهای دیگر و عدم لحاظ این تجربه - که در توجیه و صدق این باور می ­تواند مدخلیت داشته باشد- بین این باور با آنچه موجب صدق و توجیه آن شده است، جدایی افکنده است. در حالی که دلیل ایشان برای اتخاذ انسجام گرایی - مبنی بر اینکه ما از ذهن خویش نمی­توانیم بیرون برویم- در مورد این تجربه صادق نیست؛ چرا که این یکی از حالات ذهنی ما است و ما امکان دسترسی به آن را داریم و شهوداً هم سبب صدق و توجیه این باور را نه ابتنا بر باورهای دیگر بلکه نفس همین تجربه می­دانیم،^[۳۰۳] پس باید در صدق و توجیه این باور این حالت را مدنظر قرار دهیم؛ چرا که دلیل شما برای انسجام گرایی اخص از مدعایتان می­باشد؛^[۳۰۴] به عبارتی دیگر می­توان نشان داد که حتی از حیث روانی نیز علت صدق و توجیه این گزاره، نه باورهای دیگر، بلکه نفس همین تجربه است. پس انسجام گرا میان این باور با واقعیت اش که تجربه هست، جدایی افکنده است. این اشکال براساس این پیش فرض است که واقعیت را به معنای اعم بگیریم.

همان­گونه که در فوق نشان دادیم، دقیق ترین پاسخ انسجام گرایان در صدق که پاسخ یانگ بود، توان پاسخ گویی به اشکال جدایی را نداشت. انسجام گرایان باید پاسخی بدهند که بر اساس آن پاسخ، امکان منطقی اشکال راسل رفع بشود؛ به عبارتی باید نشان بدهند که اشکال راسل منطقاً امکان ورود ندارد. همچنانکه گفتیم طرح این اشکال در نظریه انسجام صدق، در حقیقت اشکال به نظریه انسجام توجیه است. پاسخی که انسجام گرایان می­گویند در حقیقت برای بیان احراز صدقِ این گزاره­ها است. ایشان می­خواهند بگویند که از راه انسجام می­توان این گزاره­ها را احراز صدق کرد و با قدری مسامحه می­توانیم بگوییم آنچه سبب احراز صدق یک گزاره می­ شود، چیزی جز توجیه نیست. پس آنچه در ذیل می­گوییم در مورد این مشکل هم در نظریه انسجام صدق است و هم توجیه.
به نظر می­رسد شاید باید برای پاسخ به اشکال تعیین در صدق و مشکل جدایی در نظریه انسجام توجیه، پیش فرض مستشکلان به این اشکال را منحل کنیم. پیش فرض قائلین به مطابقت این است که در باورهای تجربی، مطابقت باور با واقعیت خارجی سبب صدق این باورها هست. گویی همه آنها فکر کردند باورهای ما می­توانند با واقعیت در ارتباط باشند و چون این ارتباط را نظریه­ های انسجام در نظر نمی­گیرند، علاوه بر اینکه دچار گسست با واقعیت می­شوند، راهکار درستی برای توجیه این باورهای تجربی نمی­یابند. شاید بتوان نشان داد اصلاً امکان ندارد باورهای تجربی ما با واقعیت در ارتباط باشند و چون چنین ارتباطی منطقاً ممکن نیست اشکال جدایی با تقریرهای مختلف خویش منطقاً‌ به نظریه­ های انسجام وارد نمی­گردد.
به نظر می­رسد قائلین به مطابقت گمان کرده ­اند که خارج سبب صدق و توجیه باورهای تجربی ما است. اما شاید کسی بگوید سبب صدق حتی در باورهای تجربی واقعیت خارجی نیست؛ چرا که ما همیشه یا باوری را با باور دیگری می­سنجیم یا باوری را از حالات غیر باوری و تجارب خویش بدست می­آوریم و در هر دو فرض امکان ندارد که از نظام باورهای خویش بیرون رفته و به مصاف خود واقعیت برویم.^[۳۰۵] وقتی عدم امکان خروج از نظام باورها و ذهن شناسا را نشان دادیم، پیش فرضی که راسل برای اشکال مشکل تعیین دارد، از بین می­رود و ما به این اشکال پاسخ می­گوییم. ما همیشه یک سلسله باورهایی را که راجع به عالم واقع داریم با یک سری سلسله باورها یا تجارب دیگری که از عالم واقع داریم با هم مقایسه می­کنیم و پس از این مقایسه حکم در مورد عالم خارج می­کنیم. آنچه مورد غفلت مستشکلان واقع شده است، توجه به این مطلب است که ما برخی باورها و تجارب خویش راجع به واقعیت را به اشتباه خود واقعیت می­پنداریم و وقتی باورهای دیگرمان راجع به عالم واقع را به مصاف آن یک سری باورها یا تجارب دیگر که آنها را خود واقعیت تلقی می­کنیم، می­بریم فکر می­کنیم که گویی آن یک سری باورها صادق اند؛ چرا که با خود واقعیت مطابق اند. اما ما می­گوییم اینجا نیز شما آن یک سری باورها را با باورها یا تجارب دیگری که خودِ واقعیت می­دانید، مواجهه و مقابله داده­اید و باور پیدا کرد اید که مطابق با واقعیت خارجی است؛ غافل از اینکه در اینجا نیز از ذهن خویش خارج نشده­اید. شاید پس بگویند مغالطه در اینجاست که راسل و دیگر مستشکلان توجه به عدم امکان دسترسی به خود واقعیت ندارند. آنچه ما برای ارتباط با واقعیت دراختیار داریم، نفسِ همین تجارب و باورها است. ما فقط دسترسی داریم به آنچه واقعیت می­پنداریم و تجاربی که از آن برگرفته­ایم. وقتی خود واقعیت در دسترس ما نیست دیگر امکان ندارد که بگوییم میان این باور و واقعیت در نظریه انسجام صدق و توجیه جدایی افتاده است؛ چرا که اصلاً اتحاد و ارتباطی میان این دو نبوده است که بخواهیم بگوییم نظریه انسجام صدق و توجیه بخصوصه موجب شده است که این ارتباط و اتحاد از بین برود، از این رو حتی در خود نظریه مطابقت چنین ارتباطی میان باور تجربی و خود واقعیت وجود ندارد. راسل فکر کرده است که گزاره اسقف استوبس در رختخواب فوت کرد خود واقعیت است و سبب صدق این گزاره مطابقت این گزاره با واقعیت فوت اسقف استوبس در رختخواب ایشان هست در حالی که ما در اینجا این گزاره را صادق می­دانیم؛ چرا که این گزاره را از یا تجربه دیداری خویش از فوت اسقف استوبس در رختخواب، بدست آورده­ایم که این تجربه دیداری، امری از عالم واقعیت نیست، بلکه حالت ذهنی غیر باوری درون خود شناسا است یا این باور را از گواهی دیگران به فوت اسقف استوبس در رختخواب بدست آوردیم که این گواهی را نیز به وسیله ابزارهای ادراکی خویش که درون خودمان است، تصدیق کرده­ایم. در اینجا نیز سبب صدق این گزاره خود واقعیتِ فوت اسقف استوبس در رختخواب نبود؛ چرا که ما به آن دسترسی پیدا نکردیم بلکه گواهی دیگران بر این امر بود که این گواهی منجر به حصول مثلاً تجربه شنوایی - که حالتی ذهنی است- برای شناسا راجع به این امر شد. شناسا در دو حالتی که منجر به تصدیق وی به این گزاره می­ شود، راهی برای دستیابی به خود واقعیت خارجی ندارد تا بخواهد اشکال راسل درست باشد. به عبارت دیگر این اشکال وقتی منعقد می­گردد که پیش فرض آن ثابت بشود، چنین امری قابل اثبات نیست، پس این اشکال وارد نیست.
پس در نتیجه می­گوییم شاید کسی بگوید اگر مراد از واقعیت، عالم خارج باشد همچنانکه مستشکلان این گونه فرض می­کردند، این اشکال بخصوصه بر ایشان وارد نیست؛ چرا که پیش فرض این اشکال با توجه به دیدگاه ایشان منطقاً امکان­ پذیر نیست. پس پیش فرض قائلین به مطابقت به دسترسی به خود واقعیت، منجر به طرح این اشکال از ناحیه آنان شد که شاید به نظر برخی برسد که درست نیست.
اما هرچند شاید تحلیلی که هم اینک ذکر کردیم، دقیق به نظر برسد، اما حرف نهایی نگارنده در این باب قبول آن نیست؛ چرا که نمی­ توان حتی با تحلیلی که نگارنده ذکر کرد پیش فرض قائلان به نظریه مطابقت را مخدوش کرد؛ از این رو که می ­تواند راسل بگوید تحلیل مذکور را قبول می­کنم. اما لازمه­ی تحلیلی که در فوق ذکر نمودید، رد نظریه مطابقت نیست. اینکه بیان کردید، پیش فرض قائلین به مطابقت، دسترسی به خود واقعیت است، درست نیست؛ چرا که می­توانیم بگوییم در ماهیت صدق، هیچ اشکالی ندارد که قائل به نظریه مطابقت صدق گردیم و صدق گزاره را به مطابقت با ویژگی عینی خارجی بدانیم، اما بگوییم تنها راهی که شما برای توجیه صدق گزاره­های تجربی خویش دارید، همان تحلیل مذکوری است که ذکر کردید؛^[۳۰۶] چرا که اساساً نظریه صدق، درگیر نسبت بین صدق و عین و نحوه احراز مطابقت آنها نیست و نظریات توجیه باید درگیر این مسأله باشند. می­توانیم بگوییم اگر باوری تحلیل پیش گفته شما در مورد آن صادق بود، در آن وقت دلیل خوبی داریم برای اینکه فکر کنیم این گزاره صادق هست و از مطابقت با ویژگی عینی خارجی برخوردار است. هرچند شاید هیچ وقت یقین به این امر نکنیم. به عبارت دیگر پیش فرض این اشکال، احراز امکان دسترسی شناسا به نفس خود واقعیت نیست؛ اساساً نظریات صدق دلنگران آن نیستند، آنچه باید تکلیف این احراز را نشان بدهد، نظریات توجیه هستند. راسل شاید بگوید اینکه می ­تواند صدق این گزاره­های تجربی با نظریه مطابقت تبیین شود یک چیز است و اینکه آیا شناسا راهی برای احراز صدق این مطابقت دارد یا نه، حرف دیگری است. شاید خود وی حتی تحلیل نگارنده را قبول کند ولی لازمه­ی این تحلیل را رد نظریه مطابقت نداند؛ چرا که منطقاً تلازمی بین آنها نیست.
البته شاید انسجام گرایی همچون یانگ به ما اشکال کند که اگر ما نشان بدهیم که نظریه مطابقت در صدق، نظریه محالی است، آن وقت این سخن شما ناتمام خواهد شد. اما به نظر دلیل یانگ برای این مطلب تمام نیست.^[۳۰۷]
۴-۴-۵٫ تحلیل مشکل جدایی در خصوص حالات ذهنی غیر شناختی
اشکال تعیین می ­تواند کلید ورود به بحث مهم دیگری در باب مشکل جدایی نیز تلقی شود؛ چراکه در اشکال تعیین اگر مراد از واقعیت را به معنای اعم بگیریم، می­توانیم به انسجام گرایان اشکال کنیم که در اینجا علت صدق گزاره اسقف استوبس در رختخواب فوت کرد همین حالت نفسانی و تجربه من به فوت ایشان هست. در اینجا این باور من به فوت اسقف استوبس صادق است، اما این صدق و توجیه من به این گزاره نه به این جهت است که این باور در انسجام با باورهای دیگر شناسا است، بلکه به این جهت است که با این تجربه من مطابق هست و این تجربه باور مرا توجیه می­ کند. نظریه انسجام بین باور من به این گزاره با واقعیت تجربه من ( همین حالت ذهنی من که یک واقعیت درونی می­باشد) انفکاک افکنده است، در حالی که به نظر علت صدق و توجیه این گزاره این واقعیت ( حالت ذهنی) است.
همان طور که عرض کردیم، این اشکال را می­توان در باورهای حاصل از ادراک حسی، گواهی، درون نگری و حافظه نیز مطرح کرد. به نظر می­رسد طرح اشکال باورهای حاصل از ادراک حسی و گواهی به یک نحو است؛ چرا که باورهای حاصل از این دو هرچند از بیرون شناسا برای وی پدید آمده­اند، اما سبب صدق و توجیه این باورها به دلیل واقعیت درونی است و بیان پیش گفته راجع به هر دوی اینها قابل مطرح است. اما طرح اشکال باورهای حاصل از درون نگری و حافظه، بسیار سادتر از دو مورد قبل است؛ چرا که روشن است واقعیتی که منجر به صدق این باورها می­گردد، از درون شناسا نشأت می­گیرد و نظریه انسجام صدق و توجیه بین این باورها و واقعیتشان جدایی افکنده است. انسجام گرایان از آنجا که می­گویند صدق و توجیه هر باوری منوط به انسجام با سایر باورهای شناسا است، باید بگویند باور من به اینکه گرسنه هستم، ناشی از باورهای دیگر من است در حالی که به نظر تاحدی خود واقعیت گرسنگی من منجر به صدق و توجیه این گزاره شده است و نه صرفاً باورهای دیگر. به نظر می­رسد که در اینجا ایشان بین این باورها و واقعیتشان جدایی افکنده­اند. در مورد باورهای مبتنی بر حافظه نیز همین امر صادق است؛ باور من به اینکه چهره معلم کلاس سوم ابتدایی­ام بسیار زیبا بود، مبتنی بر واقعیت یادی است که از گذشته خویش دارم^[۳۰۸]. به انسجام گرا می­توان اشکال کرد از آنجا که شما صدق و توجیه این باور را منوط به انسجام با باورهای دیگر دانستید، بین این باور با واقعیت­اش جدایی به وجود آوردید.
انسجام گرایان دو موضع در برابر اشکال فوق می­توانند بگیرند:

 

1. 1. یا می­توانند نشان دهند که در صدق و توجیه برای تجارب و حالات ذهنی غیر شناختی شناسا نقش قائل می­شوند. اگر این راهکار را پیش روی بگیرند، معنای محصل چنین عملی، دست برداشتن از نظریه انسجام است؛ چرا که با این عمل از شرط کافی بودن توجیه باورها صرفاً به توسط انسجام با سایر باورها دست شسته­اند و این با دیدگاه ایشان در تهافت است. در حالی که هدف اصلی مستشکل در این اشکالات هدف گرفتن شرط کافی بودن نظریه انسجام بود. اگر بگوییم یکی از اصلی­ترین تمایز هایی که میان نظریه مبناگرایی و انسجام گرایی وجود دارد، اختلاف این دو نظریه در باب نقش توجیه­ای این تجارب است، سخنی به گزافه نگفته­ایم.

 

 

 

2. 2. یا اینکه نشان دهند پیش فرض این اشکال درست نیست؛ یعنی نشان دهند این ادعا که شواهد و تجارب در زمره دلایل ما برای توجیه قرار می­گیرند، درست نیست و آنچه قابلیت این را دارد که توجیه بر اساس آن شکل بگیرد فقط باورها هستند.

 

همچنان که روشن است انسجام گرایان راه دوم را انتخاب کرده ­اند. پس باید برای اینکه اشکال مذکور وارد گردد، استدلالات ایشان بر اینکه تجارب نمی ­توانند به عنوان دلیل در توجیه به کار گرفته شوند را رد کنیم. اگر انسجام گرایان بتوانند نشان دهند که امکان ندارد این تجارب در توجیه نقش ایفاء کنند، پیش فرض مشکل جدایی را از بین برده­اند. بررسی این استدلالات از وظایف اصلی این پایان نامه است که در تحلیل مشکل جدایی به آنها رسیدیم.
۱-۴-۴-۵٫ استدلالات انسجام گرایان بر عدم لحاظ حالات ذهنی غیر شناختی در توجیه
۱-۱-۴-۴-۵٫ استدلال اول
استدلال لورنس بونجور که به صورت قیاسی ذوحدین^[۳۰۹] بر علیه استفاده از تجارب در توجیه بیان شده است، را به عنوان نمونه از این سنخ استدلال ذکر می­کنیم:
« اگر شهودها یا آگاهی­ های مستقیم یا درک های بی واسطه او شناختی^[۳۱۰] یا دست کم شبه حکمی^[۳۱۱] […] تفسیر گردند، آنگاه آنها هم قادر به ارائه توجیه برای دیگر حالات شناختی هستند و هم خود نیاز به توجیه دارند؛ اما اگر آنها غیر شناختی، غیر حکمی تفسیر شوند، آنگاه اگرچه آنها خود نیاز به توجیه ندارند، [ اما] آنها قادر به ارائه توجیه هم نخواهند بود.» ( Bonjour, 1985, p 69 )
قبل از اینکه برهان بونجور را صورت بندی کنیم، باید تفاوت میان حالات شناختی و حالات غیر شناختی را ذکر کنیم. حالات شناختی حالاتی­اند که ارزش صدق^[۳۱۲] دارند و می­توانند متصف به وصف موجه بودن بگردند، مانند باورها. نوعاً این حالات چون از خصلت حکایتگری برخورداراند می­توان در موردشان پرسید که آیا این حکایتگری مطابق با حقیقت است یا نه. از آنجا که باید ما دلیل برای حکایتگری صحیح ایشان داشته باشیم این حالات باید موجه باشند. حالات غیر شناختی حالاتی­اند که این دو خصیصه را ندارند، مثلاً احساس گرسنگی نه ارزش صدق دارد ( نمی­ توان آنرا متصف به صدق/ کذب کرد) و نه قابلیت اتصاف به وصف موجه بودن / غیر موجه بودن را دارا است. حالات غیر شناختی مصداق همان حالاتی­اند که ما در سنت فلسفی خود از آنها به علم حضوری تعبیر می­کنیم.^[۳۱۳] برهان بونجور را می­توان چنین بیان کرد:

 

1. 1. تجارب غیر باوری ما یا حالاتی شناختی­اند یا غیر شناختی

 

1. 1. اگر آنها حالاتی شناختی باشند، تنها وقتی می­توانند موجِه باورهای مربوط به خود باشند که خود موجه باشند.

 

1. 1. اگر آنها حالاتی غیر شناختی باشند، نمی ­توانند موجِه باورهای مربوط به خود باشند.

 

1. 1. بنابراین، تجارب غیر باوری ما یا خود نیازمند توجیه­اند یا موجِه نیستند. ( از ۱، ۲ و ۳)

 

1. 1. پس تجارب غیر باوری ما نمی ­توانند به عنوان دلیلی برای توجیه به کار گرفته شوند. ( از ۴)

 

انسجام گرا با این استدلال نشان داد که که ادعای مبناگرا به نفع نقش معرفتی برای این حالات، صحیح نیست. با این اشکال پاسخ مبناگرایان به مشکل تسلسل نیز مخدوش می­گردد.
۲-۱-۴-۴-۵٫پاسخ مبناگرایان به استدلال اول
مبنا گرایان این اشکال را نوعاً با رد مقدمه سوم پاسخ گفته­اند. ایشان می­گویند این فرض شما که حالات غیر شناختی، نمی ­توانند باورها را توجیه کنند، درست نیست. مبناگرایان برای نشان دادن عدم صحت این مقدمه مثال می­زنند که ما تنها افراد را شایسته مجازات و تنبیه می­دانیم و نه خود افعال را. ما نه افعال را زندانی می­کنیم و نه به افعال مدال می­دهیم! اما افراد به سبب و بر اساس همین افعال متسحق تشویق و یا تنبیه می­شوند. عمل که خود شایسته مجازات نیست، سبب می­ شود که فردی شایسته مجازات یا تنبیه شود، به همین نحو می­گوییم برخی باورها به سبب این تجارب می­توانند موجِه شوند، هرچند خود این تجارب واجد این صفت نیستند.( Lemos, 2007, p 62-63 )
۳-۱-۴-۴-۵٫ پاسخ حلی نگارنده به استدلال اول
اما به نظر نگارنده می­توان پاسخی حلی برای این اشکالِ مبناگرایان مهیا کرد. به نظر انسجام گرایان برای توجیه این مقدمه باید از قاعده « فاقد شی معطی شی نمی­ شود» استفاده کنند. اما شاید کسی بگوید این قاعده هرچند صحیح است اما موضوع مورد بحث از مصادیق این قاعده نیست؛ چرا که ایشان بین دو امر تفکیک نکرده ­اند: قابلیت توجیه داشتن و دیگری موجِه بودن. نهایت سخنی که مقدمه سوم بونجور می ­تواند بگوید این است که اینها قابلیت توجیه ندارند؛ یعنی بدین جهت که ارزش صدق در اینها وجود ندارد ، صدق و کذب در اینها معنا ندارد و از این رو بحث توجیه دیگر برای اینها مطرح نمی­گردد؛ چرا که توجیه برای احرازِ صدق حالات شناختی مطرح می­گردد. پس این حالات قابلیت موجه/ غیر موجه بودن را ندارند، از این رو نمی ­توانند قابلیت توجیه را به باورها عطا کنند. این قابلیت توجیه را هم این حالات به باورها عطا نکرده ­اند که اشکال کنیم فاقد شی معطی شی شده است؛ چرا که باورها از آن رو که باور هستند، ارزش صدق و کذب دارند و بالتبع برخوردار از قابلیت توجیه هم هستند؛ چون توجیه در جایی مطرح می­ شود که در آن صدق پذیری امکان داشته باشد. اما ایشان توجه نکردند که تلازمی بین قابلیت توجیه نداشتن با موجِه نبودن وجود ندارد. منطقاً امکان دارد امری قابلیت توجیه نداشته باشد اما موجِه امر دیگری باشد. حال باید نشان دهیم که چگونه این حالات می­توانند در عین عدم قابلیت برای توجیه، موجِه باشند. روشن است دلیل اینکه این تجارب می­توانند، موجِه باورهای مربوط به خود باشند، از این رو است که این تجارب ذاتاً برخوردار از خصیصه اطلاع زایی هستند؛ صرف مواجهه با یک چنین تجاربی ما را موجه در باورهای حاصل از آنها می­ کند.^[۳۱۴] وجود این تجارب عین حاوی علم بودنشان می­باشد. به تعبیر فلسفه صدرایی، این تجارب، وجوداتی­اند که به صرف تحقق در فاعل شناسا، ماهیتی علمی دارند که حاوی اطلاعاتی هست و این ماهیت علمی آنها که حیث اطلاع زایی و آینه غیر بودن آنها است چیزی جز همین حد وجودی خود آنها نیست. به تعبیر دیگر این حالات برای علم زا بودن نیازی به برچسبی عرضی ندارند بلکه خود ذاتاً چنین خصلتی را دارا هستند.
شاید کسی اشکال بکند که ما می­توانیم بگوییم مسئله این است که خود این تجارب ویژگی موجه بودن را ندارند اما این تجارب این ویژگی را به باور داده­اند. کسی نمی­گوید که قابلیت توجیه را این حالات به باور داده­اند، بلکه همه قبول دارند که نفس باور خود چنین ویژگی را دارد. مستشکل می­گوید که خود این حالات ویژگی موجه بودن را نداشته­اند اما این ویژگی را این حالات به باور داده­اند. پس « فاقد شی معطی شی » شد.
با فرض این تفسیر، باز می­توانیم این گونه به ایشان پاسخ بدهیم که باز می­گوییم این قاعده هرچند درست است، اما ربطی به محل بحث ندارد؛ چرا که این قاعده در مورد علل فاعلی و هستی بخش است. علت هستی بخش است که اگر فاقد حیثتیتی وجودی باشد، نمی­تواند آن حیثتیت را به دیگری عطا کند. اما اینجا از مصادیق این قاعده نیست؛ چرا که اصلاً بحث متافیزیکی و حول محور اعطای وجود و یا عدم آن نیست. لذا هرچند که این حالات این ویژگی­ها را ندارند اما می­توانند باورها به سبب این حالات واجد ویژگی موجه بودن بشوند. پس علت این اشکال در حقیقت تعمیم غلط این پیش فرض نامصرح مستشکل بوده است. مثلاً توجه کنید بنابرنظریه مطابقت در صدق، صدق گزاره­ها به سبب ویژگی­ای در عالم خارج است. این واقعیت و ویژگی در عالم خارج خود صفت صادق بودن را ندارد اما سبب شده که این گزاره واجد این صفت گردد. در این مورد نیز این اشکال پیش نمی­آید؛ چرا که مورد این قاعده فقط در مورد علت­های هستی بخش است که کاربست آن در متافیزیک است.
۴-۱-۴-۴-۵٫ استدلال دوم
این استدلال از معروف ترین استدلال­هایی است که برای عدم امکان بکارگیری حالات غیر شناختی در توجیه بیان گردیده است. مقدمات استدلال با بیانات دیویدسن روشن می­گردد. ایشان می­فرماید که فقط یک باور می ­تواند موجِه باور دیگری باشد. این سخن، شالوده­ی اصلی استدلالی است که در ذیل بیان می­کنیم، اما باید قبل از آن این مقدمه موجه شود؛ چرا که ممکن است اشکال گردد که غیر از باور تجارب نیز می­توانند در توجیه بکار گرفته شوند. دیویدسن می­فرماید که چنین چیزی امکان­ پذیر نیست؛ چرا که تجارب حالات غیر شناختی هستند، لذا در روابط منطقی نمی ­توانند قرار بگیرند و از این رو نمی­ توان در توجیه از آنها بهره گرفت؛ چرا که در توجیه تنها از اموری که می­توانند در روابط منطقی قرار بگیرند، می­توان استفاده کرد. عبارت مشهور ایشان در این باب به قرار ذیل است:
« آنچه نظریه انسجام را متمایز می­ کند، صرفاً این ادعا است که هیچ چیز نمی­تواند دلیل برای اعتقاد به باوری در نظر گرفته شود، جز باور دیگر…. رابطه­ میان احساس و باور نمی­تواند منطقی باشد؛ چرا که احساسات، باورهای دیگر یا نگرش­های گزاره­ای^[۳۱۵] دیگر نیستند. پس این رابطه چیست؟ به گمانم، پاسخ روشن است: ارتباط علی است. احساسات علت برخی باورها هستند و به این معنا [ آنها] پایه یا زمینه­ آن باورها هستند. اما تبیین علی یک باور نشان نمی­دهد که چگونه و چرا این باور موجه است.» (Davidson, 2008, pp 126-127 )
می­توان با توجه به مقدمات فوق استدلال ذیل را پی ریزی کرد:

 

1. 1. باورها تنها اموری هستند که شناسا می ­تواند به منظور توجیه باورهای دیگرش از آنها استفاده کند.

 

1. 1. اگر باورها تنها اموری هستند که شناسا می ­تواند در توجیه باورهای خویش از آنها بهره گیرد، آنگاه تنها باورها منبع توجیه هستند. ( چرا که منبع توجیه همان است که باورها به وسیله­ آن می­توانند موجه شوند)

 

1. 1. پس تنها باورها منبع توجیه هستند. (Lemos, 2007, p 74)

 

مقدمه­ی اول را در فوق موجه ساختیم و به دلیل وضوحش آن را به صورت منطقی تصویر نمی­کنیم.
۵-۱-۴-۴-۵٫ راهکار هاک برای حل مشکل استدلال دوم
ایشان در مقاله­ای که نظریه­ جدیدی در توجیه معرفتی عرضه می­ کند که حاصل آن نظریه ترکیب انسجام گرایی و مبناگرایی است، این مشکل را حل می­ کند. به نظر نگارنده می­رسد این سخنی که به عنوان پاسخ از ایشان در این مقاله عرض می­کنیم، یکی از مهمترین پیش فرض های ایشان در طراحی نظریه ترکیبی خویش در این مقاله هست.
ایشان می­گوید که این سخن دیویدسن و انسجام گرایان که می­گویند تجارب نمی ­توانند در رابطه­ منطقی میان گزاره­ها و باورها قرار بگیرند، حرف دقیق و درستی است. حرف دیویدسن و دیگران کاملاً درست است که تجارب صرفاً می­توانند در رابطه­ علی با باورها قرار بگیرند. اما دلیل ایشان اخص از مدعا است. نهایت سخنی که این حرف می­گوید تنها همین است که تجارب در رابطه­ منطقی نمی ­توانند قرار بگیرند، اما لازمه­ی این حرف این نیست که در توجیه نتوانیم از این تجارب بهره بگیریم؛ چرا که مفهوم توجیه دو جنبه دارد: بخشی از آن علی است و بخشی از آن منطقی هست. مفهوم توجیه دربر گیرنده هم روابط علی هست و هم روابط منطقی. تجارب می­توانند و باید در توجیه بکار گرفته شوند؛ چرا که مقدار درجه توجیه­ای فرد در باور به یک گزاره ، صرفاً بر آنچه او باور دارد، مبتنی نیست، بلکه بر این نیز مبتنی است که چرا فرد به آن باور دارد. تجارب علت باورها اند و در حد خویش، دلیل برای اعتقاد به آن باور مهیا می­ کنند. درجه توجیه وابسته بر کیفیت شواهد که در واقع علت باور شناسا هستند، نیز است. پس این تجارب در یک جنبه توجیه که علی است نقش بازی می­ کنند و آن باورها هستند که در روابط منطقی توجیه که جنبه­ دیگر توجیه است، نقش بازی می­ کنند و هر کدام از تجارب و باورها نقش منحاز خویش را در توجیه دارا هستند. ( Haack, 2008, pp 134- 138)^[316]
۶-۱-۴-۴-۵٫ اشکال نگارنده به راهکار هاک
ایشان اگرچه دقت خوبی برای ارائه نظریه­ای جایگزین که مشکل فوق را برای نقش قائل شدن برای تجارب در توجیه باورهای تجربی، حل کند، قائل شده ­اند، اما این پاسخ ایشان به نحوی قبول اشکال طرف مقابل است. ایشان خود تصریح به این مطلب دارد که تجارب نمی ­توانند در روابط منطقی نقش ایفا کنند و از این رو نمی ­توانند در توجیه بکار گرفته شوند و از آنجا که از شهود خودشان مبنی بر اینکه تجارب در توجیه نقش ایفا می­ کنند، نمی­خواستند دست بردارند، به طراحی نظریه­ای بدیل که این مشکل را حل کند، گرویده­اند. اما به نظر این پاسخ وی وقتی می ­تواند مقبول واقع شود که مبناگرا هیچ راه حل دیگری برای حل این مشکل نتواند ارائه دهد. البته اشکالی ندارد که نظریه­ای جدید مطرح شود که این اشکال را حل کند. اما به نظر می­توان با حفظ نظریه مبناگرایی به این اشکال پاسخ گفت که در ذیل به آن خواهیم پرداخت. به نظر خود پاسخ هاک فی نفسه دچار این اشکال هست که وی توجیه را دو پاره کرده است. ایشان برای اینکه این اشکال را حل کند از شهود ما از مفهوم توجیه صرف نظر کرد. شهوداً مفهوم توجیه مفهوم واحدی هست. ایشان از آنجا که نتوانست برای سخن دیویدسن بر ضد مبناگرا راه حلی بیابد، به چنین سخنی دست زد. ما اگر بتوانیم بدون این تالی فاسد پاسخ انسجام گرایان را بدهیم، دیگر نیازی به نظریه هاک نداریم.

- در سال ۱۳۹۱ پایان‌نامه‌ای با موضوع بررسی تأثیر پساب نیروگاه رامین بر کیفیت آب رودخانه کارون توسط آقای مهران افخمی صورت گرفت که به نتایج زیر رسیدند .
بررسی‌های آماری بر روی نتایج حاصل از نمونه‌برداری از ایستگاه‌های مورد مطالعه نشان داد که ورود پساب نیروگاه در ایستگاه‌ها در طی ماه‌های نمونه‌برداری تغییر معنی‌داری ازلحاظ فاکتورهای موردنظر نشان نداده و مشخص شد که پساب خروجی نیروگاه با توجه به حجم آبگذر رودخانه و دبی فاضلاب خروجی، تأثیر قابل‌ملاحظه‌ای بر روی کیفیت آب رودخانه کارون ندارد.
ورود پساب‌های صنعتی از نیروگاه‌ها سبب افزایش دما، مواد آلی، معدنی و ترکیبات خطرناک فلزات سنگین در آب شده و این امر علاوه بر آلودگی محیط‌زیست آبزیان، سبب برهم خوردن تعادل ترکیبات موجود در آب می‌گردد.
از میان منابع مختلف طبیعی از قبیل خاک، جنگل، مرتع و آب، مورد اخیر در ایران به دلایل فراوان از اهمیت خاصی برخوردار بوده و به‌ویژه به دلیل محدودیت‌های طبیعی و شرایط خاص اقلیمی کشور از یکسو و اهمیت روزافزون بین‌المللی منابع آب از سوی دیگر در مطالعات پیش­رو توجه خاصی را می‌طلبد.
مطالعات پیرامون منابع آبی می ­تواند شامل تعیین شرایط هیدرولوژیکی، اقلیمی، آبدهی، وسعت حوزه آبریز، بررسی امکانات بهره‌برداری مستقیم و غیرمستقیم از منابع و نهایتاً بررسی وضعیت آلودگی و ویژگی‌های منابع آلاینده آن‌ها باشد.
رودخانه کارون با طی مسیری حدود هزار کیلومتر از مهم‌ترین منابع آب‌های جاری استان و کشور بوده و در محدوده استانی و ملی دارای اهمیت بسزایی است و هرچند با بهره گرفتن از آب این رودخانه و احداث تأسیسات برق‌آبی، نیازهای بسیاری از صنایع و مراکز شهری و کشاورزی استان و کشور ازنظر تأمین آب و انرژی برطرف می­گردد، اما به دلیل ورود مازاد آب کشاورزی و پساب‌های اکثر صنایع مهم فلزی، شیمیایی، نفت، غذایی، سلولزی، نیروگاه‌ها و فاضلاب‌های شهرهای مسیر، در رودخانه آلودگی‌های متعددی بروز کرده و هزینه‌های تصفیه و بهسازی آب رودخانه جهت مصارف گوناگون به‌صورت روزافزون افزایش یافته و تبعات منفی ناشی از این آلودگی­ها بر سلامت مردم منطقه رو به فزونی است. نظر به جایگاه ویژه­ای که مسئولین مملکتی در سیاست‌های توسعه کلان اقتصادی اجتماعی کشور برای رودخانه کارون ازجمله تأمین آب مصرفی صنایع، شهرها و طرح‌های تولید کشاورزی مهم از قبیل طرح توسعه نیشکر و صنایع جانبی در نظر گرفته­اند، انجام مطالعات پیرامون شرایط زیست‌محیطی موجود رودخانه کارون و بررسی عوامل اصلی ایجاد آلودگی مخصوصاً نیروگاه حرارتی رامین در این رودخانه و پیش‌بینی روند تغییرات کیفی رودخانه فوق امری است که اهمیت آن ضروری است.

 

• • در سال ۱۳۹۰ پایان‌نامه‌ای با موضوع تحلیل ترمودینامیکی کوپلینگ آب‌شیرین‌کن چندمرحله‌ای تبخیری با واحدهای گازی نیروگاه خلیج‌فارس جهت برآورد میزان تولید آب شیرین توسط آقایان سید احسان شکیب , مجید عمید پور , علیرضا اسماعیلی و سید رضا حسینی صورت گرفت که به نتایج زیر رسیدند .

 

بهبود راندمان سیستم‌های حرارتی و بازیافت حرارت در سال‌های اخیر توجه محققان زیادی را به خود جلب کرده است. سیکل‌های نیروگاهی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین منابع تأمین انرژی، در فرایند تبدیل انرژی شیمیایی به الکتریکی مقدار قابل‌توجهی از انرژی را تلف می­ کنند. در این پژوهش با توجه به اینکه نیروگاه‌های حرارتی واقع در جنوب کشور به خاطر شرایط جغرافیایی دسترسی کافی به آب‌شور دارند با بهره گرفتن از آب‌شیرین‌کن چندمرحله‌ای تبخیری اقدام به بازیافت حرارت از سیکل توربین گاز نیروگاه خلیج‌فارس شده است. مطالعات برای واحد شماره ۱ این نیروگاه انجام‌گرفته است. پس از انجام مدل‌سازی و شبیه‌سازی نرم‌افزاری سیستم تولید آب شیرین، میزان تولید آب شیرین برآورد شده است. در این برآورد تأثیر پرامترهایی نظیر دمای هوا، شوری آب و فشار بخار محرک آب‌شیرین‌کن که می‌بایست توسط یک دیگ بخار بازیاب تأمین شود موردبررسی قرارگرفته است. نتایج نشان داد که با افزایش دمای هوا از مقدار ۶ تا ۴۶ درجه سانتی‌گراد، تولید آب شیرین در آب‌شیرین‌کن‌های شش مرحله از حدود ۶۲۰۰۰ مترمکعب در روز به ۵۳۰۰۰ مترمکعب در روز و برای آب‌شیرین‌کن‌های هشت مرحله از حدود۸۰۰۰۰ مترمکعب در روز به ۷۰۰۰۰ مترمکعب در روز کاهش خواهد یافت. همچنین مشخص گردید که تغییرات دمای آب شور بر میزان تولید آب شیرین تأثیر ندارد چراکه دمای آب شور خروجی از چگالنده ثابت بوده و تغییر نمی­کند و درواقع کاهش یا افزایش دمای آب شور بر دبی آب خنک‌کن موردنیاز در چگالنده تأثیر دارد. فشار بخار محرک آب‌شیرین‌کن نیز تأثیر بسزایی بر تولید آب شیرین دارد چنانکه با افزایش فشار بخار به دلیل کم شدن دبی بخار تولیدی از میزان تولید آب شیرین نیز کاسته می­ شود.
فصل سوم
مواد و روش‌ها
۳-۱- مقدمه
جهت اطمینان از حفظ محیط زیست و رعایت اهداف توسعه پایدار، روش علمی و ابزار مدیریتی جدیدی به نام ارزیابی اثرات زیست محیطی ابداع گردیده است که در حقیقت ابزاری برای اطمینان از اجرای مناسب و صحیح پروژه های صنعتی می­باشد و می­توان آن را روشی جهت تعیین و پیش بینی اثرات زیست محیطی یک پروژه بر مجموعه محیط زیست دانست. یکی از پدیده­هایی که با فعالیت­های صنعتی انسان در ارتباط است و می ­تواند سبب ایجاد تغییرات زیست محیطی در محیط­های آبی گردد تخلیه پساب حاصل از خنک­کننده­ های صنایع مختلف از جمله نیروگاه های اتمی در ساحل دریا است.
در طی دهه­های اخیر همزمان با رشد جمعیت و نیاز روز افزون بشر به انرژی برق و نیاز به احداث نیروگاه­های برق در جهان و همچنین به دلیل نیاز بشر به منابع آب و محدودیت منابع آب توجه به آلودگی حرارتی رشد چشمگیری داشته است. در همین راستا بشر به روش­های مختلف به بررسی پدیده آلودگی حرارتی ناشی از پساب نیروگاه­ها پرداخته است.
۳-۲- روش­های بررسی یک پدیده اقیانوسی
۳-۲-۱- روش داده ­های تاریخی
این روش بر اساس پدیده­هایی که در سال های قبل اتفاق افتاده انجام می­گردد. یعنی فرض می­ شود که رویداد­های گذشته نمونه­هایی از پدیده ­های آینده می­باشد. هزینه و تلاش کمتر از مزیت های این روش است اما به دلیل معایب فراوان از جمله تردید در دقت داده ­های ثبت شده روش خوبی نیست.
۳-۲-۲- روش تئوری: این روش خود به دو روش تقسیم می­ شود.
۳-۲-۲-۱- روش تحیلی
گاهی برای حل معادلات دیفرانسیل جزیی حاکم بر پدیده ­های اقیانوسی از انتگرال­گیری بر روی معادلات پایه استفاده می­ شود که به سبب مشکلات ریاضی معمولا معادلات پایه به راحتی قابل انتگرال­گیری مستقیم نیستند مگر این که ساده سازی­هایی اعمال شود. از این رو جواب­های به دست آمده برای مسائل علمی دقیق نیستند.
۳-۲-۲-۲- روش مدل سازی عددی
یکی از روش­هایی که برای ارزیابی اثرات زیست محیطی حاصل از آلودگی گرمایی پروژه­ های عظیم صنعتی مانند نیروگاه­های اتمی ما را یاری می­دهد، استفاده از مدل سازی عددی است. مدل سازی عددی با در نظر گرفتن محدودیت­های مشخص و با داشتن مشاهدات محدود می ­تواند بدون رقیب و بهترین روش برای پیش ­بینی و بررسی پدیده ­ها باشد زیرا بررسی طولانی مدت احتیاج به صرف هزینه و نیازمند داشتن وقت زیاد است و با گذشت زمان ارزش خود را از دست می­دهد. روش مدل سازی هنگام مطالعه­ اقیانوس­ها و دریاها با پدیده ­های بزرگ مقیاس که مطالعلات تجربی آن­ها کار چندان ساده­ای نیست، کارایی بیشتری دارد.
۳-۲-۳- روش تجربی
گاهی با بهره گرفتن از اطلاعات به­دست آمده حاصل از اندازه ­گیری­های میدانی و با بهره گرفتن از آمار و اطلاعات ثبت شده در یک منطقه به بررسی پدیده مورد نطر می­پردازیم که این روش را روش تجربی می­نامند. این روش معمولا فقط برای یک منطقه خاص و محدود قابل اجرا است. مزیت روش تجربی بر روش­های دیگر این است که با آنچه در طبیعت اتفاق افتاده سر و کار داریم.
۳-۳- روش تحقیق
برای بررسی اثرات پساب نیروگاه اتمی بوشهر بر دما و شوری آب خلیج فارس، از روش تجربی استفاده شده است. از آنجا که استاندارد سازمان محیط زیست می­گوید در شعاع ۲۰۰ متری از نقطه تخلیه پساب نباید دمای آب بیش از ۳ درجه سلسیوس افزایش یابد، چهار ایستگاه ثابت (A,B,C,D) در فاصله ۲۰۰ متری از نقطه تخلیه پساب مطابق شکل (۳-۱) انتخاب شد و در فصل سرما (ماه­های آذر و دی) در سال ۱۳۹۲ در حالت مهکشند و کهکشند در چهار ایستگاه با بهره گرفتن از دو دستگاه CTD که یک دستگاه ایستگاه های A و B ، ودستگاه دوم همزمان با دستگاه اول ایستگاه های C و D را اندازه گیری میکرد، دما و شوری و چگالی در سه لایه، طی یک چرخه جزر و مد اندازه ­گیری شد و با بهره گرفتن از نرم­افزار­ اکسل^[۱۶] نمودارهای دما، شوری و چگالی بر حسب زمان رسم گردید.

شکل ۳-۱- ایستگاه‌های ثابت مورد مطالعه در حالت مهکشند و کهکشند

همچنین در تاریخ­های ۱۸/۹/۱۳۹۲ و ۱۹/۹/۱۳۹۲ در ایستگاه های شعاعی مطابق شکل­های (۳-۲) و (۳-۳) دما و شوری در حالت مدکامل، جزر و مد با بهره گرفتن از دستگاه CTD اندازه ­گیری گردید و نمودارهای هم­ارز آن­ها با بهره گرفتن از نرم­افزار متلب^[۱۷] رسم شد.

شکل ۳-۲- موقعیت ایستگاه‌های شعاعی در حالت مد کامل و جزر

شکل ۳-۳- موقعیت ایستگاه‌های شعاعی در حالت مد
۳-۴- وسایل و ابزار مورد استفاده
۳-۴-۱- GPS
سیستم مکان‌یابی جهانی^[۱۸] یک سیستم هدایت ( ناوبری ) ماهواره­ای اســت و تنها سیستمی می­باشد که امروزه قادر است، موقعیت دقیق شما را بر روی زمین در هر زمان، در هر مکان و در هر هوایی مشخص کند. این ماهواره‌ها به سفارش وزارت دفاع ایالات ‌متحده ساخته و در مدار قرار داده‌شده‌اند. اولین ماهواره GPS در سال ۱۹۷۸ یعنی حدود ۳۶ سال پیش در مدار زمین قرار گرفت.
این سیستم در ابتدا برای مصارف نظامی تهیه شد ولی از سال ۱۹۸۰ استفاده عمومی آن آزاد و آغاز شد و سرانجام در سال ۱۹۹۴ شبکه‌ای شامل ۲۴ ماهواره تشکیل گردید که امروزه تعداد آن‌ها به ۲۸ عدد رسیده است.
خدمات این مجموعه در هر شرایط آب و هوایی و در هر نقطه از کره زمین در تمام ساعت شبانه‌روز در دسترس است. پدیدآورندگان این سیستم، هیچ حق اشتراکی برای کاربران در نظر نگرفته­اند و استفاده از آن رایگان است.

شکل ۳-۴- دستگاه GPS
دقت بالای این سیستم و جهانی بودن آن دلیلی بر استفاده از این سیستم در علوم مختلف است. GPS یک سیستم عملیاتی و همیشه در حال آماده‌باش است که در تمامی شرایط آب و هوایی دارای کارایی است؛ زیرا فرکانس امواجی که توسط ماهواره‌های GPS ارسال می­شوند در حد گیگاهرتز است و شرایط آب و هوایی (مه و باران و نزولات جوی ) اثری روی این امواج ندارند. این سیستم در طول ۲۴ ساعت شبانه‌روز فعال است و در هر زمان و در هر مکان که لازم باشد می­توان توسط آن تعیین موقعیت کرد. از این دستگاه برای تعیین موقعیت ایستگاه­ها استفاده شد.
۳-۴-۲- دستگاه CTD
دستگاه CTDکه مخفف Conductivity Temperature Depth می­باشد مجهز به چند سنسور است که به ثبت فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی می ­پردازد. این دستگاه قادر است تا عمق ۱۵۰۰ متری به ثبت داده‌های فیزیکی و شیمیایی بپردازد.
دستگاه CTD مدل۳۱۶ OCEAN SEVEN ساخت کارخانه Idronaut ایتالیا، مجهز به سنسورهای فشار، دما، رسانایی، کدورت، اکسیژن محلول و PH است. لازم به ذکر است که این دستگاه با توجه به روابط بین این فاکتورها، به محاسبه عمق ، چگالی آب و سرعت صوت در آب نیز می ­پردازد.

شکل ۳-۵- دستگاه CTD
پارامترهای فیزیکی-شیمیایی شامل دما (°C)، شوری (ppt)، رسانایی (ms/cm)، چگالی(g/cm³) ، اکسیژن محلول (ppm)، pH و کدورت (FTU) با بهره گرفتن از دستگاه CTD ثبت می­گردد.